Археалагічныя калекцыі. Жалезны век

Выдавец: Выдавец В. П. Анікеенка

Памер: 48с.

Мінск 1999

10.69 МБ

НАЦЫЯНАЛЬНЫ МУЗЕЙ ПСТОРЫІ I КУЛЬТУРЫ БЕЛАРУСІ ДРХЕАЛАГІЧНЫЯ КДЛЕКЦЫІ ЖАЛЕЗНЫ ВЕК Музейны каталог Мінск Выдавец В. П. Анікеенка 1999 УДК [904-63.:069.538](476)(084.5) ББК 63.4(4Бей)я2 А87 Рэйэнзенты: кандыдат гістарычных навук, загадчык аддзела археалогіі жалезнага веку Інстытута гісторыі НАН Беларусі В. I. Шадыра; канды-дат гістарычных навук, cm. навуковы супрайоўнік аддзела археалогіі жалезнага веку Інстытута гісторыі НАН Беларусі В. С. Вяргей Складальнікі: cm. навуковы супрайоўнік Найыянальнага музея гісторыі і культуры Беларусі В. М. Сідаровіч; cm. навуковый супрайоўнік Найыя-нальнага музея гісторыі і культуры Беларусі В. М. Сідаровіч Друкуеййа паводле рашэння навукова-метадычнага савета Нацыянальна-га музея гісторыі і культуры Беларусі Рэдакйыйная калегія: Л. A. Мяртеішчава, Н. I. Каламейцава, М. В. Казанцава Археалагічныя калекйыі. Жалезны век: Музейн. каталог/ А87 Hau. музей гісторыі і культуры Беларусі; Склад. В. М. Сідаровіч, В. М. Сідаровіч. — Мн.: Выдавей Анікеенка, 1999. — 48 с. ISBN 985-6139-05-8 Асноўная мэта каталога — пазнаёмійь са зместам археалагічных калекцый у фондах Найыянальнага музея гісторыі і культуры Беларусі. Прызначаны для даследчыкаў, якія займаюййа вывучэннем археалагічнай спад-чыны нашай краіны. УДК [904«63»:069.538](476)(084.5) ББК 63.4(4Бей)я2 ISBN 985-6139-05-8 © В. П. Анікеенка, 1999 © Найыянальны музей гісторыі і культуры Беларусі, 1999 УВОДЗІНЫ Каталагізайыя фондавых калекный з’яўляеййа адной з важнейшых задач музеяў на шляху надання ім, акрамя культурна-асветнійкіх, функйый навукова-даследчай установы. △адзены каталог — гэта першая спроба каталагізайыі археалагічных матэрыялаў эпохі жалезнага веку, якія захоўваюййа ў фондах Нацыя-нальнага музея гісторыі і культуры Беларусі. Гэта ў асноўным матэ-рыялы пасляваенных археалагічных экспедыйый, якія сістэматычна даследавалі і вывучалі помнікі на тэрыторыі Беларусі. Але ёсйь і дава-енныя калекйыі. У зборы музея захаваліся матэрыялы археалагічных даследаванняў I. X. Юшчанкі ў 1929 г. і A. М. Ляўданскага ў 1923—1924 гг. Адначасова фонды музея папаўняюййа выпадковымі знаходкамі ста-ражытных рэчаў, якія часта выяўляюййа падчас зямельных работ. Калекйыі ў каталозе прадстаўлены па адміністрайыйна-тэрыта-рыальных зонах іх месйазнаходжанняў. Апісанне калекйый падаеййа наступным чынам: ♦ назва помніка (калі выпадковая знаходка — вызначэнне месйа знаходкі); ♦ тыпалогія помніка; ♦ месйазнаходжанне помніка суадносна з бліжэйшым населеным пунктам; ♦ год раскопак (даследаванняў); ♦ крынійа і год паступлення матэрыялаў у фонды музея; ♦ уліковае абазначэнне калекйыі ў фондах музея; ♦ колькасйь прадметаў у калекйыі; ♦ сціслае апісанне складу калекйыі. Даведачна-інфармайыйная структура каталога дае магчымаснь атрымайь звесткі аб характары знаходкі, месцы і тыпу археалагічнага помніка, аб аўтары-даследчыку, аб складзе калекйыі і г. д. Тэрытары-яльна-адміністрайыйны прынйып складвання каталога дазваляе ды-ференйыравайь канкрэтныя матэрыялы па раёнах. Безумоўна, з йягам часу каталагізайыяй будуйь ахоплены ўсе археалагічныя перыяды. Усё гэта будзе садзейнічайь увядзенню ў на- 3 вуковы абарот музейных калекцый і ў перспектыве шырокай камп’ютэрызайыі фондавых археалагічных калекйый з паступовым увядзеннем іх у міжнародную сістэму «Internet». Канд. гіст. навук, заг. аддзела археалогіі жалезнага веку 1н-та гісторыі НАН Беларусі В. Шадыра БРЭСЦКАЯ ВОБЛАСЦЬ БРЭСЦКІ РАЁН 1. ШЭБРЫН Наканечнік кап'я жалезны. Знойдзены вучнямі мясйовай школы пры будаўнійтве меліярайыйнай канавы ў 1997 г. Перадаў прафесар Брэсйкага дзяржаўнага універсітэта A. А. Багдаса-раў, 1997 г. КП 43555 1 адзінка. ДРАГІЧЫНСКІ РАЁН 2. ДРАГІЧЫН Бескурганны могільнік. За 2 км на ПнУ ад чыгуначнай станйыі △рагічын. Раскопкі В. Б. Нікіцінай і Ю. У. Кухарэнкі, 1962 г. Матэрыялы атрыманы ў сектары археалогіі Інстытута гісторыі АН БССР у 1963 г. КП 10361/31-44 48 адзінак. Фрагменты ляпной керамікі. КАМЯНЕЦКІ РАЁН 3. АГАРОДНІКІ (КУСІЧЫ) Селішча На паўд. ускраіне вёскі, на левым беразе р. Пульва. Раскопкі В. Б. Нікійінай, 1963 г. Матэрыялы атрыманы ў сектары археалогіі Інстытута гісторыі АН БССР у 1964 г. КП 11202/30-136, 144-149 113 адзінак. Фрагмент таўкача каменнага, пласйіна крамянёвая з рэтушшу. Фрагменты ляпной і ганчарнай керамікі, шлак. 5 4. ДРУЖБА (СКОРБІЧЫ) Грунтавы могільнік На паўд. ускраіне вёскі. △оследы В. Б. Нікійінай, 1963 г. Матэрыялы атрыманы ў сектары археалогіі Інстытута гісторыі АН БССР у 1964 г. КП 11202/150-153 4 адзінкі. Фрагменты ляпной керамікі. 5. ОРЛЯ Пад’ёмны матэрыял Экспедыйыя В. Б. Нікіцінай, 1963 г. Матэрыялы атрыманы ў сектары археалогіі Інстытута гісторыі АН БССР у 1964 г. КП 11202/137-143 7 адзінак. Фрагменты ляпной керамікі. 6. ТРАСЦЯНІЦА Бескурганны могільнік. За 2 км на Пн ад вёскі, справа ад дарогі на в. Ратайчыйы. Раскопкі В. Б. Нікійінай, 1962 г. Матэрыялы атрыманы ў сектары археалогіі Інстытута гісторыі АН БССР у 1963 г. КП 10361/1-30 189 адзінак. Фібула жалезная раннелатэнская, кольйа жалезнае. Фрагменты ляпной керамікі. 7. ХМЯЛІ Селішча. На правым беразе р. Пульва, на Пд ад маста, злева ад дарогі Агароднікі — Хмялі. Пад’ёмны матэрыял. Экспедыйыя В. Б. Нікійінай, 1963 г. Матэрыялы атрыманы ў сектары археалогіі Інстытута гісторыі АН БССР у 1964 г. КП 11202/1-29 29 адзінак. Нож жалезны. Фрагменты ляпной і ганчарнай керамікі. 6 СТОЛІНСКІ РАЁН 8. ХОТАМЕЛЬ Селішча. За 2 км на ПдЗ ад вёскі, каля хутара Гарадзішча, на У і 3 ад гарадзішча. Раскопкі арггрупы Лзяржаўнага музея Беларускай ССР пад кіраўніцтвам І. П. Русанавай, 1964 г. Матэрыялы атрыманы ў сектары археалогіі Інстытута гісторыі АН БССР у 1964 г. КП 12202 721 адзінка. Брускі тачыльныя каменныя, шпілька посахападобная жалезная, восйі жалезныя, серп жалезны, нажы жалезныя, загатоўка касцяная, аму-лет з ікла дзіка, праселкі гліняныя, праселка шыфернае, пласйіны і сколы крамянёвыя. Фрагменты ляпной і ганчарнай керамікі. Шлак, абмазка гліняная. ВІЦЕБСКАЯ ВОБЛАСЦЬ БРАСААЎСКІ РАЁН 9. ЗАЗОНЫ Гарадзішча. За 400 м ад вёскі, ва ўрочышчы Замак, недалёка ад шашы Браслаў — △аўгаўпілс. Раскопкі A. А. Егарэйчанкі, 1996 г. Матэрыялы перадаў дайэнт кафедры археалогіі, этнаграфіі і дапамож-ных гістарычных дысйыплін гістарычнага факультэта БДУ A. А. Ега-рэйчанка, 1997 г. КП 43527 29 адзінак. Праколкі касйяныя, амулеты касйяныя, наканечнік стралы касйяны, шпількі касйяныя, фрагмент нажа (?) касцянога, качадык касйяны, долата касйяное, накладка паясная бронзавая з чырвонай эмаллю, фрагмент стрыжня бронзавага, кольйа (?) скроневае бронзавае, пра-селка глінянае, пайерка гліняная, прадмет жалезны нявызначаны, шыла жалезнае, фрагмент шпількі (?) жалезнай, сякеры клінападобныя ка-менныя, загатоўка амулета (?) каменная. 7 Н/Д 32147 52 адзінкі. Фрагменты наканечнікаў стрэл касйяных, прадмет жалезны нявызна-чаны, фрагменты сякер клінападобных каменных, фрагмент сякеры каменнай свідраванай, фрагмент сякеры жалезнай, фрагмент шыла жалезнага, фрагменты праколак касйяных, фрагменты качадыкаў кас-йяных, фрагмент дзяржання касцянога, загатоўка амулета касйянога, косйь са слядамі апрацоўкі, фрагмент прадмета касйянога нявызна-чанага, фрагменты гарпуноў (?) касйяных, пласйіна бронзавая, пласйі-на крамянёвая, фрагменты праселкаў гліняных, фрагменты тыгляў гліняных, таўкачы каменныя, высвідравіна ад сякеры каменная. Шлак. ВЕРХНЯДЗВІНСКІ РАЁН 10. АБРАМАВА Гарадзішча. Мясйовая назва — Гарадзей. За 2 км на ПдЗ ад вёскі, у лесе. Раскопкі К. П. Шута, 1966 г. Матэрыялы перадала навуковы супрайоўнік сектара археалогіі Інсты-тута гісторыі АН БССР Т. М. Каробушкіна, 1973 г. КП 40468 5 адзінак. Шыла жалезнае, утулка кап'я жалезная, іголка жалезная. Фрагменты ляпных пасудзін. 11. БАРСУКІ Гарадзішча. За 2,5 км на ПдЗ ад вёскі, на правым беразе р. Зах. △звіна, у лесе. Раскопкі В. І. Шадыры, 1975 г. Матэрыялы перадаў навуковы супрайоўнік сектара археалогіі Інсты-тута гісторыі АН БССР В. І. Шадыра, 1976 г. КП 40485 12 адзінак. Сярпы жалезныя, фрагменты прадметаў жалезных нявызначаных, фраг-мент прадмета бронзавага нявызначанага, пранізка бронзавая, пайер-ка гліняная, фрагмент тыгля глінянага, фрагменты праселкаў шы-ферных. 8 12. УРАГАВА Гарадзішча. За 1 км на Пн ад вёскі, на зах. беразе Асвейскага возера, на ўзгорку сярод забалочанага поплаву. Раскопкі К. П. Шута, 1965—1966 гг. Матэрыялы перадала навуковы супрайоўнік сектара археалогіі Інсты-тута гісторыі АН БССР Т. М. Каробушкіна, 1973 г. КП 40468 27 адзінак. Праселкі гліняныя, льячка гліняная, сякера (?) жалезная, серп жалезны, нож жалезны, шылы жалезныя, праколкі касйяныя, йясла касйяное, дола-ты касйяныя, вырабы касйяныя, сякеры каменныя, высвідравіна ад сяке-ры каменная. 13. ЦЯСТЫ Гарадзішча. Мясйовая назва — Марыліна гара. За 500 м на У ад вёскі, на беразе р. Дрыса. Раскопкі В. 1. Шадыры, 1981 г. Матэрыял перадаў навуковы супрайоўнік сектара археалогіі Інсты-тута гісторыі АН БССР В. I. Шадыра, 1984 г. КП 37578/1 1 адзінка. Пасудзіна гліняная адрэстаўрыраваная. ВІЦЕБСКІ РАЁН 14. БАРОНКІ (БАРОНІКІ) Гарадзішча. За 1 км на 3 ад вёскі, за 5 км на Пд ад Війебска, на левым беразе р. Лучоса. Раскопкі Г. В. Штыхава, 1965 г. Матэрыялы перадаў навуковы супрайоўнік сектара археалогіі Інсты-тута гісторыі АН БССР Г. В. Штыхаў, 1969 г. КП 40441/1-2 2 адзінкі. Кольйы скроневыя бронзавыя. 15. ЗАРОНАВА Гарадзішча. За 3 км на У ад вёскі, на гары выш. 18 м у выгіне р. Утва. 9 Раскопкі К. П. Шута, 1964 г. Матэрыялы перадаў навуковы супрайоўнік сектара археалогіі Інсты-тута гісторыі АН БССР A. Р. Мітрафанаў, 1966 г КП 40429/6-7 2 адзінкі. Іголка касйяная, фрагмент грыўні жалезнай. Раскопкі К. П. Шута, 1964 гг. Матэрыялы перадала навуковы супрайоўнік сектара археалогіі Інсты-тута гісторыі АН БССР Т. М. Каробушкіна, 1973 г. КП 40468 52 адзінкі. Сякера каменная. Фрагменты ляпной керамікі. Косйі жывёл. ГАРАДОЦКІ РАЁН 16. КАЗІНОВА Гарадзішча. За 1 км на 3 ад вёскі, на мысе, які абмываеййа р. Усыса. Раскопкі К. П. Шута, 1964 г. Матэрыялы перадаў навуковы супрайоўнік сектара археалогіі Інсты-тута гісторыі АН БССР A. Р. Мітрафанаў, 1966 г.