Арфаграфічны слоўнік

Выдавец: Народная асвета

Памер: 128с.

Мінск 1968

16.4 МБ

АГРАФІЧМЫ СЛОЎМІК АРФАГРАФІЧНЫ сЯоўнік Зацверджа Міністэрства асветы БССР ДЛЯ ПАЧАТКОВАЙ ШКОЛЫ ВЫДАВЕЦТВА «НАРОДНАЯ АСВЕТА» МІНСК 1968 Слоунік складзен на грамадскіх асновах рэдакцыяй мовы і літаратуры. У падрыхтоўцы слоўніка прымалі ўдзел рэдактары К. А. Кобызева, С. М. Грабчыкаў, У. А. Сарока, Т. А. Комар, Г. П. Хаткевіч і М. Я. Шчарбун. ЯК КАРЫСТАЦЦА АРФАГРАФІЧНЫМ СЛОЎНІКАМ. Часам здараецца, што пры выкананні той ці іншай пісьмовай работы ты не ведаеш, як напісаць слова, якое цяжка або нельга праверыць правілам. Тады на дапамогу табе прыйдзе гэты слоўнік. Каб хутка знайсці патрэбнае слова, ты павінен навучыцца ім карыстацца. Усе словы ў слоўніку размешчаны ў алфавітным парадку. Над кожным словам пастаўлен націск, які дапаможа правільнаму вымаўленню. Знойдзеш слова ў слоўніку — прачытай яго ўважліва, пастарайся запомніць напісанне. Нярэдка ўзнікаюць цяжкасці пры вызначэнні роду назоўнікаў. Пры такіх пазоўніках у слоўніку абазначан іх род: медаль, м. р.; шынёль, м. р.; пыл, м. р.; сузбр’е, н. р.; спаббрніцтва, н. р.; напружанасць, ж. р.; півбня, ж. р. Некаторыя назоўнікі даюцца ў родным (гблас, р. гбласу; мёд, р. меду; лес, р. лёсу; гаршчдк, р. гаршка; глытбк, р. глытка), творным (вёліч, тв. вёліччу; гладзь, тв. гладдзю; вільгаць, тв. вільгаццю; глыб, тв. глыб’ю; грбшы, тв. грашамі; косць, тв. кбсцю) і месным склонах (гуж, месн. аб гужы; тэлефбн, месн. па тэлефбне; малакб, месн. у малацэ), а таксама ў множным ліку назоўнага склону (акнб, мн. вбкны; пярб, мн. перы; вбстраў, мн. астравы). Побач з неазначальнай формай многія дзеясловы даюцца ў 1-й і 2-й асобах адзіночнага ліку (габляваць, габлюю, габлюеш; гасціць, гашчў, гбсціш), а таксама ў 1-й і 2-й асобах адзіночнага і множнага ліку і прошлым часе (ісці, ідў, ідзёш; ідзем, ідзяцё; ішбў). У слоўніку ёсць і іншыя граматычныя ўказанні. На іх ты абавязкова звяртай увагу. Яны дапамогуць табе разабрацца ў правільным напісанні слова. Каб зразумець граматычныя ўказанні, спачатку азнаёмся з умоўнымі скарачэннямі. Яны змешчаны на шостай старонцы. У слоўніку ты знойдзеш амаль усе словы, якія чуеш на ўроках мовы і чытання, прыродазнаўства і гісторыі, рысавання і працы. Гэта маленькая, але вельмі патрэбная кніжка павінна стаць тваім сапраўдным сябрам і дарадчыкам. А л ф а в і т. Аа a Бб бэ Вв вэ Гг гэ Дд дэ Дж джэ Дз дзэ Ее Ёё Жж 3s ; Іі Йй Кк е ё жэ зэ і і кароткае ка Лл Мм Нн Оо Пп Рр Сс эл эм эн 0 пэ эр эс Тт . Уу Ў фф Хх Цц Чч тэ У 1 У каюткае эф ха ЦЭ чэ Шш ы t > ; )э Юю Яя ша ы мяккі э ю я знак УМОЎНЫЯ СКАРАЧЭННІ. адз.— адзіночны лік мн. — множны лік м. р. — мужчынскі род Ж р. — жаночы род «. р. — ніякі род н. — назоўны склон р. — родпы склон д. — давалыіы склон тв. — творны склон месн. — месны склон абавязак, р. абавязку абагнаць, абганю, абгбніш; абгбняць абагўліць абазначыць абапал абаранак, р. абаранка абарваць, абарвў, абарвёш абарбна абарбнны абвал, р. абвалу абгарбджваць абгбн, р. абгбну абгбртваць абёд, р. абёду абёдзве, р. абёдзвюх, тв. абёдзвюма абёдзенны аб’ёзд, р. аб’ёзду аб’ёхаць, аб’ёду, аб’ёдзеш аб’ем, р. аб’ёму абклёены абклёіць абкбпваць абкруціць, абкручў, абкрўціш абламаць, абламлю, аблбміш аблі'ць, абалью, абальёш; абальем, абальяцё аблічча, н. р. абмалбт, р. абмалбту абмён, р. абмёну абмёсці, абмятў, абмяцёш; абмяцём, абмецяцё абмінўць, абмінём, абміняцё абмялёлы абнавіць, абнаўлю, абнбвіш абнбўлены аббдва,р. аббдвух аббз, р. аббзу абрбць, тв. абрбццю абрўс, р. абрўса, месн. на абрўсе абрыкбс, р. абрыкбса, месн. аб абрыкбсе абрыў, р. абрыву абсадзіць, абсаджў, абсадзіш абсаджаны абставіны абстрэл,/?. абстрэ- лу абсяваць абўтак, р. абўтку абуткбвы абцуп абхбд, р. абхбду абхбдчык абцёрці, абатрў, абатрэш; абатрбм, абатрацё абчэсваць абысці, абыдў, абыдзеш, абыдзе; абышбў абы-як аб’ява аб’явіць, аб’яўлю, аб’явіш аб’яднанне, н. р. аб’язджаць абяцанне, н. р. авадзёнь, р. авадня аварыя авёчка авес, р. аўса авіямадэль авіяпбшта авіяцыя агарадзіць, агара- джў, агарбдзіш агарбд, р. агарбда агарбджа, ж. р. агарбдніна, ж. р. агёнт, р. агёнта агёньчык агітпўнкт, р. агіт- пўнкта аглёдзець, аглё- джу, аглёдзіш агляд, р. агляду агбнь, р. агню агранбм, р. агра- нбма, месн. аб агранбму агрэсія агрэст, р. агрэсту агульнавядбмы агўльны агурбк, р. агурка агурбчнік, р. агу- рбчніку адабраць, адбярў, адбярэш; адбярбм,адберацё адагнўць, адагнем, адагняцё адазвацца, адзавўся, адзавёшся; адзавемся, адзавяцёся адбіць, адаб’іо, адаб’ёш; адаб’ем, адаб’яцё адббр, р. адббру, месн. аб адббры адвёзці, адвязў, адвязёш; адвязем, адвезяцё; адвёз адвёсці, адвядў, адвядзёш; адвядзем, адведзяцё; адвеў адвбзіць, адвбжу, адвбзіш адвячбркам адгадванне, н. р. адгадваць адгадка адгінаць адгбртваць адгукнўцца адгэтуль аддаваць, аддаю, аддаёш; аддаем, аддаяцё аддадзены аддана адданасць, ж. р. аддзёл, р. аддзёла аддзякаваць, аддзякую, аддзякуеш аддзяляцца ад’ёзд, р. ад’ёзду ад’ёхацца, ад’ёдуся, ад’ёдзешся, ад’ёдзецца адзвінёць адзённе, н. р. адзінаццаць, тв. адзінаццаццю адзінка адзінбчны адзнака адказ, р. адказу адказаць, адкажў, адкажаш адказваць адказны адклад, р. адклаДУ адкласці, адкладў, адкладзёш; адкладзем, адкладзяцё адкбс, р. адкбсу адкуль-нёбудзь адламаць, адламлю, адлбміш адлёгласць, ж. р. адлет, р. адлету адліга, ж. р. адлятаць адляцёць, адлячў, адляціш аднаактбвы аднагадбвы аднакалярбвы аднакарэнны аднапавярхбвы адначасбва аднбйчы аднблькавы адпачынак, р. адпачынку адплысці, адплывў, адплывёш; адплывём, адплывяцё адразу адрамантаваць адрас, р. адраса адрэгуляваць, адрэгулюю, адрэгулюеш адрэзаць, адрэжу, адрэжаш адсбўваць адсўнуць адсячы, адсякў, адсячэш; адсячбм, адсечацё; адсёк адусюль адхбн, р. адхбну адцвісці адцённе, н. р. адчапіць, адчаплю, адчэпіш адчуванне, н. р. адчыніць адштурхнўць адысці', адыдў, адыдзеш ад’язджаць аёр, р. аёру, месн. у аёры ажыццявіць ажыццяўлённе, н. р. азелянённе, н. р. азеляніць айчына аканіцы акардэбн, р. акар- дэбна акварыум, р. акварыума акёнца, месн. у акёнцы акіян, р. акіяна акнб, мн. вбкны акбнны акрўжнасць, тв. акрўжнасцю аксаміт, р. акса- міту актьіў, р. актыву актыўны акуляры акўнь, р. акуня акуратна акцер, р. акцера, месн. аб акцёру акцябрбнак, р. акцябрбнка, мч. акцябраты алёй, р. алёю, месн. аб алёі аленегадбўля аленявбд, месн. аб аленявбду аленяші і аленянё, р. аленяняці алёшнік, р. алёшніку алімпіяда алфавіт, р. алфавіта альббм, месн. у альббме амаль што аматар амбулатбрыя амярцвёлы ангіна ансамбль, р. ансамбля антракт, р. антракту антэна анўча апавяданне апельсін, месн. аб апельсі'не апёнька аперэта апетыт, р. апетыту апісаць, апішў, апішаш; апішам, апішаце апладзіраваць апладысмёнты апбстраф, р. апб- страфа апбўначы апранацца аптычны аптэка апярэдзіць, апярэджу, апярэдзіш апячы, апякў, апячэш; апячом, апечацё аранжавы араць, арў, арэш; арбм, арацё ардэнанбсец, р. ардэнанбсца, месн. аб ардэнанбсцу ардэнанбсны аржаны аркёстр, р. аркёстра, месн. аб аркёстры арляня і арляне, р. арляняці армія арнамент, р. арнаменту арбл, р. арла артыкул, месн. аб артыкуле артылёрыя артыст арфаваць, арфўю, арфўеш архітэктар арцёль, тв. арцёллю арыентавацца, арыентўюся, арыентўешся, арыентўецца арыфмётыка арышт, р. арышту арэх арэшак, р. арэшка арэшнік, р. арэшніку асака, месн. аб асацэ асвбйваць асвяжыць асённі асілак, р. асілка асіна асіннік, р. асінніку аскрэбці, аскрабў, аскрабёш; аскрабём, аскрабяцё асмалены асмяяць асбт, р. асбту аспірын, р. аспірыну астравбк, р. астраўка астўджаны асфальт, р. асфальту асфальтаваны асцярбжна асядлаць атака атакаваць атамны атлёт, р. атлёта, месн. аб атлёту атлётыка атрад, р. атрада атракцыён, р. атракцыёна атрэсці, атрасў, атрасёш; атрасем, атрасяцё; атрбс атэльё атэстат, р. атэстата аўтабаза аўтабіяграфія аўтавакзал аўтазавбд аўтакалбна аўтамабіль аўтамат аўтамашына аўтарўчка аўтббус аўтбрак, р. аўтбрка аўчарка афіцыянтка ахаладжэнне, н. р. ахаладзіць ахвбта ахінўць ачарсцвёлы ашчадкаса аэрадрбм, р. аэра- дрбма аэраклўб, р. аэраклўба аэрапбрт, р. аэрапбрта аэрафлбт, р. аэрафлбту бабка бабўля бавбўна багаж, р. багажў, месн. аб багажы багацце, н. р. бадзёрасць, ж. р. базар, р. базару, месн. на базары байкапісец бакен, р. бакена, месн. на бакене баксер бактэрыя балалайка балерына балбта балбцісты балЬ’Маскарад, р. баль-маскараду бальні'ца бальшавік, р. бальшавіка, месн. аб бальшавікў бальшавіцкі бальшак, р. баль- шака бамбавбз бамбасхбвішча бамбўк, м. р., р. бамбўку бандэрбль, тв. бандэрбллю барабан барабаншчык баравік баразна, мн. барбзны.р. мн. баразён барана, мн. барбны, р. мн. барбн барацьба барацьбіт бар’ёр, р. бар’ёра баржбм, р. баржбму барзджэй барбдаўка барсўк барыкада басёйн, р. басёйна баскетббл, р. баскетббла батальён, р. батальена батарэя баханка бацька бацькаўшчына бегембт бёгчы, бягў, бяжыш без аглядкі безадкладна бёздань, ж. р., тв. бёзданню бездарбжжа, н. р. бёзліч безумбўна безупынна без’языкі белабарбды белавёжскі белагалбвы беларўс беларўскі беласнёжны беластвблы бёленькі бензі'н, р. бензіну бёраг, р. бёрага берагчы, берагў, беражэш; беражбм, беражацё; бярбг беражбк бервянб, мн. бярвены берэт, м. р., р. берэта бесказырка бесклапбтнасць, ж. р. бессардэчна бессмярбтнасць, ж. р. бетбн, р. бетбну бібліятэка більярд, р. більярда біклага бінбкль, р. бінбкля, месн. аб бінбклі бітбн, р. бітбна біфштэкс, р. біфштэксу біяграфія біць, б’ю, б’еш; б’е, б’ём, б’яцё, б’юць блакіт, р. блакіту блакітна-шэры блакнбт, р. блакнбта блёдна-жбўты блізка бліскавіца, ж. р. блішчаць блудзіць, блуджў, блўдзіш блытані'на, ж. р. бляск, р. бляску боб, р. бббу боепрыпасы бокс, р. ббкса боль, м. р., р. бблю болын бор, р. ббру, месн. у бары боршч, р. баршчў, месн. у баршчы ббсы бранявік, р. браневіка браняпбезд брацік брод, р. брбду бронемашь'іна брыгадзір брыдкі брызёнт, р. брызёнту брыкёт, р. брыкёту брыльянт, р. брыльянта будаўнік будаўні'цтва, н. р. будзенны будзіць, буджў, бўдзіш бўдка буйны булён, р. булёну бульбакапалка