Музыка сям'і Ельскіх

Выдавец: Паліфакт

Памер: 54с.

Мінск 1995

37.71 МБ

МЗЗЫКА СЯМІ Музыка сям’і Ельскіх МЯЗШЙ СЯМI ЕАМК1X ТВОРЫ ДЛЯ ФАРТЭПІЯНА ТАА “Паліфакт МІНСК 1995 ББК 85.31 М90 УДК 786 Міністэрства культуры і друку Рэспублікі Беларусь Нацыянальнае тэатральнаканцэртнае аб’яднанне “Беларуская Капэла” ТАА “Паліфакт” Укладальнікі: Я.Ул.Паплаўскі В. I. Скорабагатаў Рэдактар музычнага тэксту І.Ул.Алоўнікаў Уступ Л.С.Мітаковіч Б 7860000000 ISBN 9856107032 © НТКА “Беларуская Капэла”, 1995 ...Круціцца вятрак... Уяго коле зачараваны вір часу, ўсё што было, ёсць, будзе... ...А ў празрыстай цішы красуе крыніца... 3 нерушы таемнай, з чорнай бездані зямлі імкнуць струмені жыцця да святла. У той мясціне вытокі. ПАЧАТАК РОДУ... Ля тае крыніцы, чароўным куточку Міншчыны, у 1769 годзе віцебскі ваявода Юзаф Прозар збудаваў драўляны палац. Узяўшы шлюб з Аляксандрай з роду ЗаранкаўГарбоўскіх, ён ладзіў гняздо дабрабыту. Гонарам ваяводы, вялікага аматара скрыпкі, была капэла, якой кіраваў скрыпач Урублеўскі. Навакольнае магнацтва бавіла час на прозаравых вечарынах. Мясціна была прыгожай ды ветлай і звалася Дудзічамі. Юзаф Прозар аддаў яе ў пасаг дачцэ Розе. У Дудзічаў з'явіўся новы гаспадар... ДЗВД... Станіслаў Ельскі быў чалавекам вайсковым, палкоўнікам кавалерыі, маршалкам шляхты Ігуменскага павета. Пасля ...Крутйтся ветряная мельнйца... В её двйженйй заколдованный омут временй, всё что было, есть, будет. ...A в прозрачной тйшйне йграет, йскрйтся крйнйца... Нз тёмной бездны землй, йз её девственных глубйн стремятся струй жйзнй к свету. Здесь — йстокй. НАЧАЛО РОДА... Возле той крйнйцы, жйвопйсном местечке Мйніцйны, в 1769 году вйтебскйй воевода Юзеф Прозор постройл деревянный дворец. Обвенчавшйсь с Александрой йз рода ЗаранковГорбовскйх, он создал уютный домашнйй очаг. Гордостью воеводы, большого любйтеля скрйпкй, была капелла, которой руководйл скрйпач Врублевскйй. Соседй магнаты весело й йнтересно проводйлй время на вечерах Прозора. Место было красйвым, уютным й называлось Дудйчамй. Юзеф Прозор отдал ux в прйданое дочке Розе. У Дудйчей появйлся новый хозяйн... ДЕД... Станйслав Ельскйй был человеком еоенным, полковнйком кавалерйй, маршалком шляхты Мгуменского уезда. После ... The windmill is spinning over and over... In its circles one can see a charming slough of time, everything that has happened, is taking place and will ever happen... ... And among the transparent silence there is a spring... From the mysterious virgin depth, from the black abyss of the earth, the streams of life rush up to the light. Their sources are there, in that locality. THE START OF THE KIN... Near that spring, in the fascinating place of Minsk vicinity in 1769 Yuzaf Prosar, the voivode (military commander) of the city of Vitebsk, built a wooden palace. Having married Alexandra from the kin of ZarankyGarbouskies, he set up to create a nest of welfare. The real voivode’s pride who was a great amateur of violin, was his cappella, headed by a violinist Urubleusky. The neighbouring noblesse were delighted to attend Prozar’s parties. The place was nice and friendly and named Dudzichi. Yuzaf Prosar left is to his daughter Roza. A new landholder appeared in Dudzichi... GRANDFATHER... Stanislau Yelsky was a military serviceman, a cavalry colonel, a marshal of nobility at the Igumensky district. 3 падзелу Рэчы Паспалітай ён падпісаў петыцыю Наўлу I з прапановамі рэформ у краі. Запанаваўшы ў Дудзічах, павёў справы на новы лад, апекаваў рамёствы і пакінуў пра сябе добрую памяць ды сыноў — Юзафа і Караля. БАЦЬКА... Караль Ельскі зрабіў Дудзічы "сядзібай музаў". Гасцявалі ў яго палацы мясцовыя мастакі, музыкі, літаратары. Сам Караль браў урокі ў вядомых музыкаў Кіферлінга і Дзяшчынскага, быў добрым скрыпачом і пісаў музыку. Да нас дайшоў яго "Паланэз 1837 года". Мастацкія таленты бацькі мелі працяг у дзецях, што ўславілі род Ельскіх. сыны... Старэйшы Міхал (18311904), скрыпачвіртуоз і кампазітар, чалавек адметнага лёсу. Талент яго выспяваў у мастацкім асяроддзі Дудзічаў і пакарыў канцэртныя залы Беларусі, Дітвы, Украіны, Польшчы, Германіі. Першым яго настаўнікам быў бацька, потым таленавіты мінскі музыка К.Крыжаноўскі і віленскі віртуоз В.Банькевіч. Пэўны час малады Ельскі вагаўся паміж карёрай юрыста і музыкі. Скончыўшы курс навук раздела Речй Посполйтой он подпйсал петйцйю Павлу I с предложенйямй реформ в крае. Поселйвшйсь в Дудйчах, повёл дела на новый лад, опекал ремёсла й оставйл о себе добрую память да сыновей Юзефа й Кароля. ОТЕЦ... Кароль Ельскйй сделал Дудйчй «усадьбой муз». Гостйлй в его дворце местные художнйкй, музыканты, лйтераторы. Сам Кароль брал урокй у йзвестных музыкантов Кйферлйнга й Деіцйнского, был хорошйм скрйпачом й пйсал музыку. До нас дошёл его «Полонез 1837 года». Художественные таланты отца унаследовалй детй, прославйв род Ельскйх. сыновья... Старшйй Мйхал (1831—1904), скрйпачвйртуоз й композйтор,— человек неордйнарной судьбы. Талант его вызревал в художественной среде Дудйчей й покорйл концертные залы Беларусй, Дйтвы, Украйны, Нольшй, Германйй. Первым его учйтелем был отец, затем талантлйвый мйнскйй музыкант К.Крыжановскйй й вйленскйй вйртуоз В.Банькевйч. Некоторое время молодой Ельскйй колебался между After the division of Rzechpospolita he signed a petition to the tsar Pavel I proposing reforms of the local ruling. Having become the landlord of Dudzichi, he commenced his business in a new manner, promoted handicrafts and left good memory about himself in his sons Yuzaf and Karal. FATHER... Karal Yelsky made a "settlement of muses" out of Dudzichi. Local artists, musicians and men of letters were his guests. Karal himself took lessons from famous musicians Kiferling and Dzyashchynsky, he was a good violinist and wrote music. His "Polonaise of 1837" reached us. Father’s artistic talents found further continuation in his children who brought glory to the kin of Yelskies. SONS... The elder Mikhal (18311904), a virtuoso violinist and a composer, was a man of an outstanding fate. His talent was brought up in the artistic environment of Dudzichi and won the concert halls of Belarus, Lithuania, Ukraine, Poland, Germany. Father was his first teacher, then he was trained by a talented musician from Minsk K. Kryzhanousky and by V. Bankevich, a virtuoso player from Vilnya. For a certain period of time young Yelsky hesitated 4 у Віленскім дваранскім інстытуце і Кіеўскім універсітэце, ён ўсё ж выбірае музыку і накіроўваецца ў Парыж. Далейшы яго дарадца і сябра — бельгійскі скрыпач Анры Вётан; таксама ён бярэ ўрокі ў К.Ліпіньскага і па кампазіцыі займаецца ў Мюнхене ў Ф.Лахнэра. 3 1860 г. Міхал Ельскі дае канцэрты ў Еўропе, выступае ў Берліне, Варшаве, Брэславе (зараз Вроцлаў), Кракаве, Дармштаце, ФранкфурценаМайне. Крытыка адзначае віртуозную тонкасць ігры і "незвычайны талент кампазітара". Паводле традыцый часу ён піша музыку бліскучую, рамантычную, пра што сведчаць два скрыпічныя канцэрты (Другі канцэрт ор. 26 у клавіры быў выдадзены ў 1902 г. у Варшаве), Санатафантазія, фантазія "Вясна", канцэртныя мазуркі "Успамін пра Варшаву", "Танец духаў", "Успамін пра Вільню", "Танец смерці" ~ усяго каля сотні твораў для скрыпкі і фартэпіяна. Скрыпачвіртуоз яскрава праяўляецца ў яго кампазітарскай творчасці, тонкай апрацоўцы саліруючай партыі. 3 1870 г. Дудзічы робяцца для Міхала Ельскага прытулкам жыцця і творчай працы. Мелодыі родных мясцін ён збірае карьерой юрйста й музыканта. Закончйв курс наук в Вйленском дворянском йнстйтуте й Кйевском унйверсйтете, он всё же выбйрает музыку й направляется в Парйж. Дальнейшйй его советчйк й друг — бельгййскйй скрйпач Анрй Вьетан; он также берёт урокй у К.Лйпйньского й занймается no композйцйй в Мюнхене у Ф.Лахнера. С 1860 г. Мйхал Ельскйй даёт концерты e Европе, выступает в Берлйне, Варшаве, Бреслау (теперь Вроцлав), Кракове, Дармштадте, ФранкфуртенаМайне. Крйтйкй отмечают вйртуозную тонкость йгры й «необычайный талант композйтора». Следуя традйцйям временй, он пйшет музыку блйстательную, романтйчную, о чём свйдетельствуют два скрйпйчных концерта (Второй концерт ор. 26 в клавйре был йздан в 1902 г. в Варшаве), Сонатафантазйя, фантазйя «Весна», концертные мазуркй «Воспомйнанйе о Варшаве», «Танец духов», «Воспомйнанйе о Вйльно», «Танец смертй»,— всего около сотнй пройзведенйй для скрйпкй й фортепйано. Скрйпачвйртуоз блестяіце проявляется в его композйторском творчестве, тонкой отработке солйруюіцей napmuu. between a career of a lawyer and music. Having learned a course of sciences at the Vilnya nobiliary institute and Kiev university, Mikhal chose music and went to Paris. His further advisor and friend was a Belgian violinist Henry Vietan. He also took lessons from K. Lipinsky and studied composition in Munich with Lakhner. From 1860 Mikhal Yelsky started giving concerts in Europe, performed in Berlin, Warsaw, Wrozlaw, Krakow, Darmstadt, FrankfurtonMaine. The critics reported his virtuoso fineness of play and "extraordinary talent of a composer". Following the traditions of the epoch, he wrote bright romantic music and two violin concertos are a good example of it (His Second Concerto or. 26 in clavier was published in 1902 in Warsaw), as well as SonataFantasy, Fantasy "Spring", concertomazurkas "Reminiscence of Warsaw", "Dance of Ghosts", "Reminiscence of Vilnya", "Dance of Death", a total of about a hundred pieces for violin and piano. A virtuoso violinist is brightly revealed in his composing activities, in his neat finishing of his solo parts. Since 1870 Dudzichi became a refuge of life and creative work for Mikhal Yelsky. He collected melodies of his native land into the manuscript "Folk Dances 5 ў рукапіс "Народныя танцы Мінскай губерніі", друкуе нарысы "Пра музычны талент ", "Наконт скрыпічнай методыкі", "Успаміны з музычнага мінулага Літвы", "3 нагоды спаборніцтва Паганіні і Ліпіньскага ". Да скону вёў канцэртную і асветніцкую дзейнасць і пакінуў нашчадкам звесткі пра айчынных музыкаў К. Крыжаноўскага, Ф. Міладоўскага, Т. Юзэфовіч, ладзіў дзейнасць Мінскага музычнага таварыства (1880 г.). Творы Міхала Ельскага, якія былі выдадзены ў Кіеве, Варшаве, ФранкфурценаМайне, пасля яго смерці амаль на стагоддзе былі забытыя.