24 сонечныя перыяды: зiма
Гао Чуньсян, Шао Мінь
Памер: 36с.
Мінск 2021
Тры хоў малога холаду
Падчас першага хоў дзікія гусі адлятаюць на поўнач.
Падчас другога хоў сарокі пачынаюць віць гнёзды.
Падчас трэцяга хоў самцы фазанаў пачынаюць клекатаць.
I Хутка спее хіманант хуткаспелы
Кветка кітайскай слівы
Ці ведаеце вы, што кітайскі іерогліф «Іа» у словах «Іатеі» (хіманант) і «lazhu» (свечка) абазначае адно і тое ж, а менавіта «воск»? Гэта таму, што бутоны хімананта гладкія і шчыльныя, нібыта іх паверхня пакрытая слоем воска. Шмат хто памыляецца ў напісанні іерогліфа «Іа» у слове «Іауйе» (назва дванаццатага месяца месяцовага календара), таму што лічаць, што хіманант квітнее ў гэтым месяцы. Насамрэч цвіценне хімананта цягнецца больш, чым апошні месяц па месяцовым календары. Таксама
гэтая кветка адрозніваецца ад кветкі кітайскай слівы, якая квітнее раней.
Іншыя адрозненні заключаюцца ў наступным: хіманант належыць да
сямейства калікантавых, а сліва — да ружакветкавых; пялёсткі хімананта жоўтыя і цвёрдыя, у той час як кветкі слівы пярэстыя і мяккія; водар
хімананта мацней за водар кветкі слівы.
I Гульні ca снегам
I Песня свята Вясны
Калі ўсё навокал агорнутае белай коўдрай, дзецям у радасць гуляць на снезе ды ляпіць снежныя фігуры. Можна зрабіць невялікія санкі з драўлянай дошкі, прымацаваўшы вяроўку да аднаго боку: хтосьці сядзіць на санках, іншы цягне, асатнія
Бадзёрая і ўзнёслая атмасфера вясенняга свята адчуваецца паўсюль з надыходам Лабы (восьмага дня апошняга месяцовага перыяду). У песні пра свята Вясны пералічаюцца традыцыі і абрады найбольш важнага кітайскага фестывалю.
I Каша лаба
штурхаюць. Потым можна памяняцца месцамі.
Новы год крочыць за Лабай.
Еш кашу лаба яшчэ некалькі дзён, да 23га дня апошняга месяцовага
перыяду, тады бацькі набудуць табе соладавую цукерку.
На 24ы дзень людзі прыбіраюць хаты і рыхтуюць іх да вясны.
На 25ы дзень усе робяць тофу.
На 26ы дзень кожная сям'я набывае свініну.
На 27ы дзень людзі ходзяць у краму за новай вопраткай.
На 28ы дзень ставяць цеста на закваску.
На 29ы дзень гатуюць булачкі на пары.
V канун Новага года рыхтуйся не спаць усю ноч.
А ў дзень Новага года танцуй, каб святкаваць яго надыход.
Марынаванне часнака лаба
Каша лаба
Часнок лаба
Свята Лаба — галоўная падзея падчас малога холаду. На восьмы дзень дванаццатага месяца па месяцовым годзе (то бок на Лабу) ў кожным доме гатуюць кашу лаба. У некаторых рэгіёнах існуе таксама традыцыя рабіць марынаваны часнок лаба. Гэта нескладана, паспрабуй! Ты здзівішся, калі ўбачыш, як змяняецца колер часнаку пасля таго, як ён памарынуецца ў воцаце. Існуе шмат легенд аб паходжанні свята Лаба. Некаторыя лічаць, што ў гэты дзень Шак'ямуні (Гаутама) стаў Будай. Іншыя мяркуюць, што ў гэты дзень ушаноўваюць памяць Юэ Фэя (11031142), знакамітага кітайскага палкаводца дынастыі Паўднёвай Сун. Бацькі і дзяды могуць расказаць шмат гісторый пра карані свята Лаба.
2. Пакладзі яго ў шклянку і залей
3. Закрый шклянку да таго часу, пакуль часнок не стане зялёным. Тады яго можна есці. Воцат са шклянкі можна дадаваць у халодныя закускі альбо выкарыстоўваць як соус для цзяозы.
воцатам.
ВЯЛКІ ХОЛЛ©
Дваццаць трэці дзень апошняга месяцовага перыяду вядомы як пярэдадзень свята. V гэты дзень на кірмашах і рынках безліч народу, бо ўсе купляюць пачастункі на свята Вясны. Бабуля распавядае Яі, што гэты дзень называюць яшчэ святам кухоннага бога: людзі прыбіраюць хаты, ласуюцца соладавымі ледзяшамі ды прыносяць ахвяраванні богу кухні, спадзеючыся, што ён у гэтым годзе, падняўшыся на неба, распавядзе Нефрытаваму імператару толькі добрае пра зямныя справы гэтай сям'і. Vee абменьваюцца ўзаемнымі пажаданнямі дабрабыту і шчаслівага новага года.
Вялікі холад, апошні з 24х сонечных перыядаў, здараецца з 19 па 21 студзеня. Тэмпература ўсё яшчэ вельмі нізкая, а снег на зямлі ледзянее. Але неўзабаве пасля вялікага холаду прыходзіць свята Вясны. Такім чынам, гэты сонечны перыяд прасягнуты чаканнем Новага года і часу, калі сям'я збярэцца разам.
Назвы перыядаў малая спёка, вялікая спёка, канец спёкі, малы холад і вялікі холад адлюстроўваюць змены тэмпературы паветра і ўзровень спёкі альбо холаду ў розныя пары года. Пасля вялікага холаду пачынаецца новы цыкл сонечных перыядаў.
Пасля вялікага холаду пачынаецца новы год.
А Занатуй паказчыкі тэрмометра ў гэты дзень.
I Ну і мароз!
Моцныя снегапады звычайна выпадаюць у перыяд вялікага холаду і часта суправаджаюцца суровым ветрам і паніжэннем тэмпературы. Калі збіраешся на вуліцу, лепей добра ахінуцца: апрануць паліто, шарф. I не забудзься на пальчаткі, каб не абмарозіць рукі.
I Драпежныя птушкі палююць
Кветкі і расліны, птушкі і звяры — ўсе паводзяць сябе ў адпаведнасці з порамі года. Іх паводзіны лічацца адметнымі прыкметамі сонечных перыядаў. У вялікі холад такія драпежныя птушкі як арлы і сокалы, вельмі ахвотна палююць: яны лунаюць у небе і высочваюць з вышыні здабычу, якая дасць ім дастаткова энергіі, каб вытрываць маразы.
Тры хоў вялікага холаду
Падчас першага хоў квахтухі наседжваюць яйкі.
Падчас другога хоў драпежныя птушкі палююць на здабычу.
Падчас трэцяга хоў сярэдзіна ракі моцна замярзае.
| Квітнее хіманант
| Купанне ў палонках
3 набліжэннем свята Вясны, нягледзячы на сцюдзёны вецер і снеж
«Падчас трэцяга і чацвёртага перыядаў кроч па лёдзе». Канькабежцаў прываблівае тоўсты і гладкі лёд на рэках. Таксама ў гэты час некаторыя смельчакі прарубаюць у лёдзе палонкі і скачуць туды, каб пакупацца. Даследаванні сцвярджаюць, што пры пэўнай падрыхтоўцы рэгулярнае плаванне ў палонках не толькі аслабляе трывогу і ўзмацняе здольнасць супрацьстаяць холаду, а таксама паляпшае мікрацыркуляцыю цела,
ныя сумёты, у палях паўднёвых рэгіёнаў пачынаюць з'яўляцца кветкі
хімананта. На поўначы Кітая тым часам хіманант, які
узмацняючы гэтым імунную сістэму.
расцеў гаршчках, таксама зацвітае і распаўсюджвае свой выразны водар. Пазней на яго галінках з'явіцца і раскрыецца маладое лісце. Хіманант разам з хвояй і бамбукам называюць трыма сябрамі зімы. Калі кажуць «теі», могуць мець на ўвазе як хіманант, так і кітайскую сліву. Хіманант знакаміты сваімі выбітнымі кветкамі і водарам, а сліву саджаюць з большага дзеля пладоў. Кансерваваныя слівы любяць
па ўсёй краіне.
I Уборка i пакупкі да свята Вясны
Надыходзіць Новы год, і ўсе занятыя падрыхтоўкай да яго. У кожнага члена сям'і сваё заданне, напрыклад, прыбраць усю хату ад столі да падлогі і развесіць на вокнах чырвоныя выразанкі. Таксама людзі ходзяць на кірмашы ці ў гандлёвыя цэнтры і купляюць там ліхтары, скруткі з вясновымі вершамі, петардамі і новай вопраткай для дзяцей.
| Сакрэты на прагадінах
Зямля пад снегам награваецца на зімовым сонцы, нібы пад вялікай ваўнянай коўдрай і, калі цёплыя сонечныя промні прыўздымуць край снежнай коўдры, пад ёй можна ўбачыць зялёныя парасткі азімай пшаніцы. Ці магчыма гэта, каб вясна прыйшла раней, чым скончылася зіма?
I Надыход Новага года
Кожны, хто старанна працаваў у сыходзячым годзе, сустракае надыход Новага года з усмешкай на твары. Мінулі пачатак зімы, малы снег, вялікі снег, зімовае сонцастаянне, малы і вялікі холад, а значыць, усе тры зімовыя месяцы прайшлі. Вялікі холад — апошні з дваццаці чатырох сонечных перыядаў.
Але перад тым, як холад сыйдзе канчаткова, у прыхаваных цяністых закутках і расколінах квітнее зімовы язмін. А потым зноў прыходзіць вясна і цыкл з дваццаці чатырох сонечных перыядаў пачынаецца зноў.
Хто атрымае залатую сняжынку?
Правілы гульні: Два гульцы выходзяць на поле з дзвюх сцежак: сцежка А і сцежка Б, ды запісваюць назвы сямі з'яў, якія ім сустракаюцца на шляху. Хто правільна запіша іх першым, атрымае залатую сняжынку з малюнка нумар 7.
Існуе чатыры пары года. Старажытныя кітайцы падзялілі іх на 24 сонечныя перыяды, кожны з якіх адлюстроўвае адметную фазу сезонных зменаў. Сонечныя перыяды не толькі падказваюць, што трэба рабіць земляробам, але і дапамагаюць кожнаму з нас прадбачыць змены надвор'я.
Гэта кніга апавядае гісторыю дзяўчынкі Яі, якая наведвае сваіх бабулю і дзядулю ў вёсцы і назірае, як 24 сонечныя перыяды паступова змяняюць адзін аднаго на працягу года. Разам з Яяй вы трапіце на традыцыйныя кітайскія святы, даведаецеся пра старажытныя абрады,
с sale@wnk.biz
www.wnk.biz
КНІГІ ОНЛАЙН
