Сэсія незалежнасьці
Зянон Пазьняк
Выдавец: Беларускія Ведамасьці
Памер: 376с.
Нью Йорк 2011
Мы ўсе гэтыя пастамовы будэем галасавайь ці апаэіцыя здынае якуп-небудэь а іх? (Шум у эапе). “Аб дзеяннях Старшыні Вярхоўнага Савета БССР у час спробы дзяржаўнага пераваррту ў СССР". Здымаем, эгода? Згода. Па Прээідыуму мы галасавалі, нне здаецца, што гэта пытанне не існуе ўжо. Згода? (Шуц у эале). Няма эгоды? Добра, тадй будэем разглядаць.
Значыцца, я прашу выкаэаць свае адносіны да праекта, унесенага Прээідыуяа» Вярхоўнага Савета БССР. Можам яго прыняць за аснову? (Шум у зале). Чытаць? Добра, я буду чытаць.
Я тады лепей запрашу Булахааа Дэмітрыя Пятровіча на трыбуну, старшыню Камісіі па заканадаўству. ён будзе чытаць гэту Пастанову і даваць адказы на тыя пытанні, якія ўэнікнуць. Тану што гэты праект Пастановы раэгледжаны Камісіяй. Давайце я прачытаю прэанбулу.
Дзяржава і рэспубліка ў апошнія дні перажылі складаны палітычны перыяд.
Увёўшы ў знан насельніцтва дзяржавы лжывай інфармацыяй аб немагчымасці па стану эдарбўя выканання Гарбачовым М.С. абавяэкаў Прээідэнта СССР, так наэываепы Дэяржаўны камітэт па надзвычайнаму становішчу ў СССР /ДКНС/ эахапіў уладу. Блакіравалася дэейнасць органаў дзяржаўнай улады і кіравання, у асобных мясцовасцях было ўведзена надзвычайнае становішча, рад рэгіёнау кантраляваўся войскамі. На працягу некалькіх дзён пад пагроэай знаходэіліся заваяваныя ў перыяд перабудовы дэнакратмчныя пераўтварэнні, правы 1 свабоды гранадэян. Многіні перадавымі сіламі грамадства, палітычнымі дзеячані і граяадзянамі такая сітуацыя была ацэнена адмаўна, яны рашуча выступілі эа аднаўленме ў дзяржаве канстытуцыйнага парадку.
Вярхоуны Савет Беларускай Савецкай Сацыялістычнай
201
-41-
Рэспублікі пастанаўляе*
1. Асудэіць антыкамстытуцыйныя дзеянні членаў ДКНС і падтрынаўшйх іх грамадска-палітычнйх утварэнняў, органаў дэяржаўнай улады і кіраеання. Стварыць Часовуп камісіп Вярхоўнага Савета Беларускай ССР па ацэнцы іх дэеянняў на тэрыторыі рэспублікі ў саставе 7 народных дэпутатаў Беларускай ССР".
/Ніякі склад канкрэтна не прапаноўваецйа Прээідыупам, вырашана гэта вызначыць тут/.
'Чаговай камісіі прадставійь спраэаздачу аб праведзенай рабоце да чарговай сесіі Вярхоўнага Савета Беларускай ССР.
, 3,> • йдэнаодіць р ціта Врээ;дч>л ^ржоўнага С^вета Беларускай ССР эвяродўс^ #4 .^л^>окфп< ндреддо з эдклі^ам аб эдхав^нні спакою. У нрацірагу . ^йв.е X •яэсл'ауіхздв' # 1 <іанаяв^**ага ДКНС Прээідыун Вяркоўнага Еааета Be^p^wa* ~С£Р пайвердэўў, што • Яа тэрыторыі рэспубдікі эа.хрўй^іадф сілу эаханадаўчыя акты Б^ларускай ССР, пранягваюць дзейньчадь за^онма оф^р^іраванмя ў адпаведнасці э Канстытуцыяй Бедаруска* ССР струатурк дэяршаўнай улДды і кіравання, але ве лэў даклдднфй лалітычнай айэнкі неканетытуцрйндсці даеянняў гдтага калітэта.
3. Л>чшіь лэтдзігадмык ажьклцяріЦЭ дзпартмэацыю органаў дэяржаўнай улад'ц | кхрардоня, лраеа^моўных, с>довых органаў, органаў юстмцыі.і ра^ннэеагз^ачг*-
Даручыць кфтісіяо Вядмоўаага Са&вта Беларускай ССР па й^кан.адсіўству, ла пытанцяж .нацыянальнай ввэдекіі абароны і б^рацьб» рй Элр^ўаяяйрцчг НФ п^«Ч»я* галоснасці, сродкаў насавай інфаЬладм-і 4 <*рай^оў «адацвека* па ррт^внрх работы Саветаў народнйх дэру+атаў і ра'эвінйя самак ірав.ануя падрыхтацаць адпаведныя прапайовн ha зпян«?нн® дзеючага заканадаўстба.
4. ЗА^лікаць усе грамадскія а^'яднанні, працоўнйя калектывы, усіх сяувбовых асрб і гранадэян Беларускай CCP да кансалідацйі сіл па ўманаванню канстытуцыйнага ладу, закокнасці, правапарадку, да недапушчэння ў далейшым угварэння некаяетытуцыйных органаў улады і кіравамня. Адзначыць, што на^в,ычайныя падэеі, якія албыліся, ье папінны паслужынь прмчынай ^а разл^ду паліж людзьмі.
202
-42-да звядзення палітычных рахункаў.
5. Звярнуцца з заклікам да народных дэпутатаў СССР ад Беларускай ССР прыняць удэел у рабоце нечарговай сесіі Вярхоўнага Савета СССР, З'езда народных дэлутатаў СССР і даць прынцыповую ацэнку дэеянням органаў дэяржаўнай улады і кіравання СССР у сувязі са стварэннем Дэяржаўнага камітэта па надэвычайнаму стаковішчу ў СССР".
Другі мікрафон.
CSSSSSK--------UU (Калыльская выбарчая акруга £ 63, Мінская вобласць). Паважанй Станіслаў Станіслававіч, нельга так ставіць пытанне, што ў нас быццан бы ёсць адэін праект. есць мой праект, які цалкам уключае гэтыя пункты, і перад тым як галасаваць гэты праект, людэі павінны ведаць, які праект ёсць яшчэ Там ёсць і аб маёнасці КПБ, і аб спыненні дэейнасці, і гэтак далей. Гэтыя праекты павінны ісці раэам, раэам галасавацца. A то, быццам бы, такое становішча, што толькі ваш праект, і больш нічога няма.
Бул^жаў Д«Ц» Действмтельно, мнеется ваш проект. Есть еше ряд проектов, которые в лрннцмш? совпадают с проектом, внесенным Коммссмей по законодательству. Есть проект депутатской оппозмцмм. У Станяслава Станнславовнча онн сгруппмрованы. Мы сейчас говорвм об оценке деятельностн, я так понммаю.
Довайте так. Предложен вармант no оценке деятельностм Преэвднума, должностных лмц м действвй Верховного Совета. В данной свтуацнм это едмнственный проект, который от начала м до конца отвечает ндее разрешенвя этого вопроса. Поэтому он сейчас н обсуждается. Потону что вопросы о собственностн, департмэацмн вклазчены в повестку дня, у вас есть по несколько постановленнй no каждому мэ нмх.
Старшрнствурчц. Шаноўны народны дэпутат Герасюк, ёсць ваша лрапанова. Яна будэе пастаўлена на галасаванне так, як і ўсе астатнія. Але мы інкнуліся эгрупаваць, мы гэтын эаймаліся ў перапынку.
Калі ласка, трэці нікрафон.
203
-43-
Навумчык С.І. (Віцебская-Чыгуначная выбарчая акруга № 181). Паважаны Станіслаў Станіслававіч, паважаны Дэяітрый Пятровіч! У прэанбуле ёсць сказх "Многімі лерадавымі сілані граяадства, палітычнымі дэеячамі, грамадзянані такая сітуацыя была ацэнема адмсуна, яны рашуча выступілі эа аднаўленне у дзяржаве канстытуцыйнага парадку'*. Я ўсё ж думаю, што такі палітычны орган як Вярхоўны Савет павінен даваць дакладныя палітычныя ацзнкі. Наколькі я ведаю, Беларускі народны фронт, Сацыял-дэмакратычная грапада, Аб'яднаная партыя, Сялянская партыя і іншыя выступілі супраць дыктатуры. У нас была толькі адна палітычная партыя, якая у асобе Бюро ЦК падтрынала гэта, — Камуністычная партыя. Я хацеў бы, каб гэта было скаэана дакладна. Гэты дакумент палітычны, 1 трэба тут дакладнасйь эахоўваць.
Старшынствуючы. Першы мікрафон.
йнтончйк С.й. (Ясёнінская выбарчая акруга № 17, г.Мінск). Я хотел бы попросмть Вас, Станмслав Станнславоэмч, я не энаю, какое мы будем Постановленне прнннвать, но, я слотрр, м в однон, н во втором, м в третьені лічыйь мэтазгодным ажыццявіць дэпартызайыю органаў дэяржаўнай улады і кіравання, лраваахоўных судовых арганаў, органаў юстыцыі і ваеннаслужачых, Патрэбна абавяэкова ўнесці пытанне аб дэпартыэацыі лрадпрыемстваў, во гэта будэе стыхійна праходзіць.
Булахаў Д.П. Позвольте я воэьну на себя смелость от Презндмума внестм предложенне, хотя я нн с кем его не согласовывал. Этот вопрос надо решать в ранках отдельного постаьовлення. Несколько варнантов такого постановлення янеется. В р_.ссматрнваемон дакуненте третнй пункт надо мсключмть. Это отдельное постановленяе. Я надеюсь, что ны там н решжн.
Старшынствуючн. Трэці мікрафон, калі ласка.
Грйб М, I , (Віцебская-Савецкая выбарчая акруга >6 .78). Я по первому пункту вношу предложеннех "Асудэіць антыканстытуцыйныя дзеянні членаў ДКНС і падтрынаўшых іх граяадска-палітычных утварэнняў, органаў дэяржаўнай улады і кіравання". Я думаю, што тут трэба дадацы "службовых асоб і асобных гранадзян".
204
-44-
Булахаў Д-ПЯ дунас, что нмкто не будет воэражать. Добавмн слова: "отдельных должностных лнц й граждан". Мы не будея судмть граждан. Мы даен полмтмческуп оценку. Мы не осуждаем конкретных лнц. Уголовная, аднцнйотратйвная, прановая ответственность — это все в ранках яакона. Мы даем палмтмческую оценку. Граждане, которые поддержалк, должмы знать, что мп Верховным Советом дана полнтнческая оценка. Н прячез., обратнте внмманне, эдесь нет точкн, эдесь нет указаннй ^алрруаской ССР, поскольку как в проамбуле, так м в первой статье речь ндет о всех ляцах, органах, учражденнях м гражданах, в том чйсле w на террмторнн всей страны.
Мы даем оценку. Что каеаетея конкретного раэбора н раэбнрательства, to а+о будет в Белоруссйм. Н зто тоже в этон пункте есть.
Старшынствуючы. Трэці нікрафон, калі лас^а-
£акав£ч_______B.j.fl г (Гарадоцкая выбарчая акруга $ 109, Эіцебская вобласць). Станкслав Станнславовмч, я предл^гдр t^pA порядон. Взять эа основу этот варнант в целом, а потр» ро ^дждрлу пункту... А затем, еслй будут замечанмя no каждому пуц^ту, ^алосо.да'^ь кх. Ну зачем ны сейчас рассматрмааек каждый аопрас?
Старшынствуючы. Давайце так прагрл^су^й. Яеэды вікрдфон, калі ласка.
Зданев;^Л.V. (Машэраўская выбарчая <к^ГД $ $9, Г.рінея). Уважаемые народные депутаты! Я пытаюсь цо^йт> сй.ыСл пр^^гівулт м нмкак не когу этого сделать. Что такОр: йу$бўцдо у зран насельніцтва даяржавы лжывай інфармацыяй"? Обпанут^ #ож₽т лрбая газетная публмкацня. Но, нзвкнмте^ для чего же сушествуют государствемные органы? Мы ссылаепся на обпан населенмя. Как понннаты эахаліу уладу", значнт, пы констатнруем, что этот саноэванный коммтет эахватмл власть. А где же мы, где законная власть, где Констнтуцйя? Значмт, Вы, Преэмдмум, констатнруете. что он все же эахватял власть. Эначхт, вы действнтельно не справмлйсь co своннм обяэаняостямм» Еслм даже в постановленнн вы зто констатяруете.
Старшынствуючы. Ваша прапанова?
205
-45-
Зданевіч Л.У. Я счнтаю, преамбула ннкуда...
Старшынствуючы. Гэта не пярэчыць нашану галасаванн». Будзем па частках галасаваць. У тым ліку і за прэанбулу.
Зданевіч Л.У. Так она просто подтверждает преступность деятельностн Преэмдмуна. Я с удовольствнем воспрнну, еслм эдесь большмнство прммет такую преамбулу. Это будет констатмровать действмтельную смтуацмю.
Булахаў Д.П. Преэндмун предложмл. Прекрасно, еслв вы поддержнваете...
Зданевіч Л.У. Второй пункт.
Старшынствуючы. He, давайце ны цалккам, ёсць прапанова цалкам прымаць эа аснову.
Зданевіч Л.У. Нел^зя прмнммать в целом за основу такой документ. Третмй пункт. Как понммать "счмтать целесообразным"? Раэве это постановленме? А что же ваамен тогда?
Булахаў Д.П. Отдельное постановленме.
КНІГІ ОНЛАЙН
