Зборнік задач па хіміі
Выдавец: Народная асвета
Памер: 191с.
Мінск 2010
130
n(NaOH) = 9 г '• 40 г/моль = 0,225 моль.
С6Н5ОН + NaOH -* C6H5ONa + Н2О
1 моль 1 моль
п(С6Н5ОН) = 0,225 моль.
3) Вызначаем масу і масавую долю фенолу ў сумесі: М(С6Н5ОН) = 94 г/моль;
т(С6Н5ОН) = 0,225 моль • 94 г/моль = 21,15 г; ш(фенолу) = 21,25 г = 200 г = 0,10575, або 10,575 %.
Адказ: о>(аніліну) = 4,185 %; ш(фенолу)= 10,575 %.
688. Праз сумесь аніліну, фенолу і бензолу масай 180 г прапусцілі ток сухога хлоравадароду. Асадак масай 44,03 г, які пры гэтым утварыўся, адфільтравалі. Фільтрат, апраца-ваны водным растворам гідраксіду калію, падзяліўся на два слоі. Верхні слой з арганічным рэчывам аддзялілі, яго маса паменшылася на 123,73 г. Вызначце масавую долю аніліну і бензолу ў першапачатковай сумесі.
689. У рэакцыі першаснага насычанага аміну з хлора-вадародам утварылася соль з масавай доляй хлору 37,17 %. Вызначце формулу аміну.
690. Да сумесі аніліну, фенолу і бензолу прылілі лішак раствору брому ў тэтрахларыдзе метану, пры гэтым утва-рыўся асадак масай 26,46 г. Пры апрацоўцы сумесі такой жа масы растворам гідраксіду калію ўтварылася соль масай 7,92 г, а ў рэакцыі такой жа масы сумесі з вадародам атры-маны цыклагексан масай 30,24 г. Вызначце мольныя суад-носіны рэчываў у першапачатковай сумесі і масу сумесі.
691. Пры нітраванні бензолу хімічнай колькасцю 5моль сумессю канцэнтраваных азотнай і сернай кіслот было атры-мана монанітравытворнае з выхадам прадукту рэакцыі 95 %. Які аб’ём вадкага аміну (шчыльнасць 1,022 г/см3 ) можа быць атрыманы пры аднаўленні нітравытворнага бензолу, калі практычны выхад аміну ў рэакцыі роўны 0,8?
692. Пры згаранні сумесі метыламіну і этыламіну хі-мічнай колькасцю 0,45 моль зрасходаваны кісларод аб’ёмам
131
(н. у.) 27,72 дм3. Вызначце аб'ёмныя долі амінаў у першапа-чатковай сумесі.
693. Для згарання арганічнага рэчыва хімічнай коль-касцю 2 моль спатрэбіўся кісларод хімічнай колькасцю 7,5 моль. У выніку згарання ўтварыўся аксід вугляроду(ІУ) хімічнай колькасцю 4 моль, азот хімічнай колькасцю 1 моль, вада хімічнай колькасцю 7 моль. Вызначце формулу невядо-мага азотзмяшчальнага рэчыва.
694. У выніку згарання арганічнага азотзмяшчальнага злучэння масай 6,75 г утварыліся аксід вугляроду(IV) аб’-ёмам (н. у.) 6,72 дм3, вада масай 9,45 г і азот аб’ёмам (н. у.) 1,68дм3. Вызначце формулу невядомага злучэння, шчыль-насць пары якога роўна 2,009 г/дм3.
695. Пры згаранні метыламіну ўтварыліся газападобныя прадукты хімічнай колькасцю 0,375 моль. Вызначце масу аміну, які згарэў.
696. Пры згаранні пары невядомага першаснага амі-ну масай 11,16 г утварыліся вада масай 7,56 г і аксід вуг-ляроду(ІУ) масай 31,68 г. Масавая доля азоту ў аміне роўна 15,053 %. Вызначце формулу аміну.
697. Спалілі невядомы аліфатычны амін хімічнай коль-касцю 0,4 моль. Пры гэтым утварылася газападобная сумесь рэчываў аб’ёмам (н. у.) 13,44 дм3. Пасля прапускання су-месі праз раствор шчолачы аб’ём (н. у.) яе паменшыўся на 8,96 дм3. Вызначце формулу аміну.
698. Спалілі амін аліфатычнага рада масай 7,08 г, а пра-дукты згарання прапусцілі праз раствор шчолачы. Пры гэ-тым са шчолаччу не прарэагаваў газ хімічнай колькасцю 0,06 моль ад агульнай хімічнай колькасці газападобных пра-дуктаў згарання аміну. Вызначце малекулярную формулу амі-ну і напішыце тры структурныя формулы ізамераў амінаў.
699. У рэакцыі жалезных стружак з растворам салянай кіслаты аб’ёмам 200 см3 з малярнай канцэнтрацыяй хло-равадароду, роўнай 0,45 моль/дм3, атрыманы вадарод, які затрацілі на аднаўленне нітрабензолу. Вызначце масу атры-манага аніліну.
700. Этыламін у прамысловасці атрымліваюць у рэакцыі аміяку з аднаатамным спіртам. Вызначце, які аб’ём (н. у.) 132
займе этыламін, атрыманы пры ўзаемадзеянні раствору эта-нолу масай 381,8 кг з масавай доляй спірту 96 % з аміякам аб’ёмам (н. у.) 183,68 м3, калі аб’ёмная доля выхаду аміну складае 0,88 ад тэарэтычнага.
701. Сумесь этыламіну з метанам прапусцілі праз рас-твор салянай кіслаты, узяты з лішкам. Пасля гэтага аб’ём сумесі газаў паменшыўся на 34 %. Вылічыце масавыя долі рэчываў у зыходнай сумесі газаў.
702. Вызначце формулу першаснага насычанага аміну, калі вядома, што пры ўзаемадзеянні яго з бромавадародам утвараецца соль, якая змяшчае па масе 57,14 % брому.
703. Для нейтралізацыі спіртавога раствору сумесі ані-ліну і фенолу масай 73,88 г спатрэбіўся раствор гідраксіду калію аб’ёмам 28,3 см3 (шчыльнасць 1,186 г/см3) з масавай доляй шчолачы 20 %. Пры дабаўленні да аналагічнай сумесі масай 18,47 г раствору брому ў тэтрахларыдметане выпаў асадак масай 16,53 г. Вызначце хімічную колькасць аніліну і фенолу ў першапачатковым растворы.
704. Праз сумесь бензолу, аніліну і фенолу масай 21,8 г прапусцілі сухі хлоравадарод, пры гэтым выпаў асадак ма-сай 12,95 г. Для рэакцыі з такой жа масай сумесі спатрэбіў-ся раствор гідраксіду калію аб’ёмам 7,24 см3 (шчыльнасць 1,288 г/см3) з масавай доляй шчолачы 0,3. Вызначце хіміч-ную колькасць рэчываў у зыходнай сумесі.
Амінакіслоты
705. Сумесь амінавоцатнай і воцатнай кіслот прарэага-вала з гідраксідам натрыю масай 20 г. Вызначце хімічную колькасць амінавоцатнай кіслаты ў першапачатковай сумесі, ведаючы, што маса воцатнай кіслаты ў ёй у 2 разы меншая, чым амінавоцатнай.
706. Напішыце ўмоўныя схемы ўсіх магчымых трыпеп-тыдаў, якія змяшчаюць па адным астатку амінакіслот гліцы-ну, аланіну, фенілаланіну, выкарыстоўваючы першыя англій-скія літары ўмоўных абазначэнняў амінакіслот. Растлумачце, чаму лік трыпептыдаў быў бы большым, калі б трыпептыды запісвалі праз структурныя формулы амінакіслот.
133
Прыклад 31. 3 трыпептыдам масай 15,12 г, утвораным адной а-амінакіслатой з замяшчальнікам у выглядзе ал-кільнай групы, прарабілі шчолачны гідроліз. У выніку гідро-лізу атрымалі каліевую соль а-амінакіслаты масай 27,12 г. Вызначце формулу а-амінакіслаты.
Дадзена: Рашэнне
т(трыпептыду) = 15,12 г т(солі) = 27,12 г 1) У працэсе шчолачнага гідролізу трыпептыду, утвора-
Формула амінакіслаты — ? нага адной а-амінакіслатой, з 1 моль трыпептыду ўтвараец-ца 3 моль солі з-за далучэння 2 моль вады і далейшай рэакцыі з 3 моль шчолачы:
H2N—CH—co—NH—CH— CO — NH—CH— СООН +
R R R
1 моль
2/1 моль Зл моль Зм моль
+ 2Н2О + ЗКОН —* 3H2N — сн — COOK
2 моль 3 моль
R
3 моль
Значыць, павелічэнне масы ў выніку рэакцыі адбылося з-за далучэння вады і замяшчэння ў саставе амінакіслаты атама вадароду ў групе —СООН на атам калію. Розніца мас рэчываў роўна 12 г (27,12— 15,12).
2) Дапусцім, што гідроліз прарабілі з п моль трыпептыду, тады да трыпептыду далучыліся 2« моль вады і ў 3« моль амінакіслаты 3« моль атамаў вадароду замясціліся на 3« моль атамаў калію.
Ведаючы розніцу мас і з-за чаго яна адбылася, запішам алгебраічнае ўраўненне, рашаючы якое, знойдзем хімічную колькасць трыпептыду:
П ~ ^’ ^^^= ^^ г/моль; М(Н2О) = 18 г/моль;
М(Н) = 1 г/моль;
2« • 18 + 3« • 38 = 12;« = 0,08;
134
п(трыпептыду) = 0,08 моль.
3) Вызначаем малярную масу трыпептыду, а затым ма-лярную масу і формулу амінакіслаты:
М(трыпептыду) = 15,12 г = 0,08 моль = 189г/моль;
М(амінакіслаты) =
= (189 г/моль + 2 • 18 г/моль): 3 = 75 г/моль.
Па агульнай формуле а-амінакіслот з алкільнай групай СяН2я + iNO2 вызначаем формулу амінакіслаты:
Mr(C„H2n + 1NO2) = 75;
14n + 47 = 75;« = 2;C2H5NO2.
Формула а-амінакіслаты CH2(NH2)COOH.
Адказ: CH2(NH2)COOH.
707. 3 дыпептыдам масай 67,2 г, утвораным з адной а-амінакіслаты, правялі кіслотны гідроліз у прысутнасці са-лянай кіслаты. У выніку гідролізу атрымалі соль а-амінакіс-латы масай 105,42 г. Вызначце формулу амінакіслаты.
708. Напішыце ўраўненні рэакцый атрымання аміна-воцатнай кіслаты з метану: метан —* хлорметан —♦ A —♦ эты-лен —* этанол —* Б —♦ воцатная кіслата -* В -* амінавоцат-ная кіслата.
709. 3 воцатнай кіслаты масай 64,8 г атрымалі хлорво-цатную кіслату, праз якую прапусцілі аміяк аб’ёмам (н. у.) 38,752 дм3. Вызначце хімічную колькасць амінавоцатнай кіс-латы, атрыманай пры выхадзе прадукту рэакцыі 0,8 у кож-ным выпадку.
710. 3 амінакіслаты масай 42,9 г паддзеяннем метанолу і сухога хлоравадароду атрымана злучэнне Б, малекулярная формула якога Ci0H14NO2C1. Выхад прадукту рэакцыі роў-ны 0,82. Напішыце адну з магчымых структурных формул амінакіслаты і вылічыце масу злучэння Б, якое ўтвараецца ў выніку гэтай рэакцыі.
711. Хлорвоцатную кіслату масай 22,68 г апрацава-лі аміякам, а затым праз раствор прапусцілі хлоравадарод. Вызначце масу канчатковага прадукту, выхад якога ў другой рэакцыі роўны 0,92 ад тэарэтычна магчымага.
135
712. Сумесь амінакіслаты і першаснага насычанага алі-фатычнага аміну масай 9,78 г, узятых у мольных адносінах 3:1, прарэагавала з растворам салянай кіслаты аб’ёмам 50 см3 з малярнай канцэнтрацыяй хлоравадароду, роўнай 2,4 моль/дм3. Амінакіслата і амін змяшчаюць аднолькавы лік атамаў вугляроду ў малекуле. Вызначце якасны і колькас-ны састаў першапачатковай сумесі. Напішыце структурныя формулы амінакіслаты і аміну.
713. Напішыце структурную формулу складана-га эфіру а-амінакіслаты (агульная формула такога эфіру H2N — СН — С — О — RJ, масавая доля азоту ў якім роў-
R О
на 0,1573.
714. Сумесь масай 89 г, якая складаецца з метыламі-ну, амінавоцатнай кіслаты і этылавага эфіру воцатнай кі-слаты, можа прарэагаваць з хлоравадародам аб’ёмам (н. у.) 13,44дм3. Аналагічная сумесь, алеўдвая меншай масы, можа прарэагаваць з растворам гідраксіду калію аб’ёмам 156,25 см3 з малярнай канцэнтрацыяй шчолачы 3,2 моль/дм3. Вылічыце масавую долю амінавоцатнай кіслаты ў зыходнай сумесі.
ТЭСТАВЫЯ ЗАДАННІ
Алканы
Тэст 1А
1. Па сістэматычнай наменклатуры алкан, які змяшчае ў саставе малекул тры атамы вугляроду, называюць:
а) прапанам; в) бутанам;
б)пентанам; г)этанам.
2. Адзначце лік атамаў вадароду ў малекуле рэчыва
СН3
Н3С^(СН3:
СН3
а)15; в)17;
6)16; г)18.
3. Валентны вугал С — С — С у малекуле прапану роўны:
а) 180°; в) 109°;
6)120°; г)90°.
4. Вызначце малекулярную формулу алкану, масавая доля вугляроду ў якім роўна 0,8:
а)СН4;
б)С2Н6;
в) С3Н8;
г)С4Н10.
5. Назавіце па сістэматычнай наменклатуры злучэнне, формула якога
а) З-ізапрапіл-5-этылгептан;
6) 2-метыл-3,5-дыэтылгептан;
в) З-прапіл-5-этылгептан;
г) 2-метыл-3,5-дыэтылгексан.
КНІГІ ОНЛАЙН
