КНІГІ ОНЛАЙН
Прыняць удзел у вычытцы распазнанага тэксту Падрабязней
Даведаўся пра Мікіту князь і загадаў двум сваім дружыннікам, каб тыя прывезлі асілка да КАСЦЕЛ СВЯТОГА МІКАЛАЯ ЦАРКВА СВЯТОГА ГЕОРГІЯ ЦАРКВА СВЯТОН ТРОНЦЫ яго. Памчаліся ваяры праз пушчы-лясы да ху тара, дзе жыў наш герой. Уся сям’я сядзела за сталом і абедала, калі ў хату ўвайшлі два воіны — плячыстыя, у кальчугах, з мячамі ў похвах. Адзін з дружыннікаў сказаў: —» — Пакажыце мне асілка Мі- — Я тут, заходзь! — адказаў Мікіта.— Калі табе трэба — глядзі колькі хочаш! — Дзёрзкі ты,хлопча! Паслухай мяне. He па сваёй волі мы тут. Князь загадаў прывезці цябе. Хоча, каб ты быў у нашай дружыне. Неўзабаве стаў Мікіта ваяром. I ў гэты ж год прыйшлі на іх зямлю ворагі. Калі два вялікія войскі сталі адно супраць аднаго (іх раздзяляла толькі невялічкая плыткая рачулка), выехаў на кані на сярэдзіну рэчкі Мікіта з мячом у руцэ. — Гэй, вы! — крыкнуў ён ворагам,— Высылайце свайго вояасілка! Хачу з ім біцца! Мікіта падняў меч і з сілай апусціў яго на камень-валун, што выступаў з вады. Камень ад удару раскалоўся на дзве палавіны. Убачылі гэта ворагі і адразу паслалі перагаворшчыка, каб заключыць мір. У гонар перамогі, якую здабыў Мікіта, рэчку назвалі Мірачанкай, а паселішча, што з’явілася праз нейкі час на тым месцы, атрымала назву Мір. Калісьці гожы князь Навагрудак даўно жыў на свеце малады і прыЛоў. Было ў яго шасцёра братоў. ПОМНІК АДАМУ МІЦКЕВІЧУ ФАРНЫ КАСЦЁЛ Навагрудак БАРЫСАГЛЕБСКАЯ ЦАРКВА МУЗЕЙ АДАМА МІЦКЕВІЧА помнік ЕЛІСЕЮ ЛАЎРЫШАЎСКАМУ Калі памёр бацька, стары князь, то за княжацкія землі, якія засталіся ў спадчыну братам, пачалася сапраўдная вайна. Князь Лоў не захацеў ваяваць са сваімі братамі. Калі пахавалі старога князя, а над ягонай магілай насыпалі курган, Лоў і ваявоz да Алехна разам з дружынай адправіліся шукаць прыдатнае для жыцця месца, каб заснаваць паселішча. Доўга яны ехалі па лясах і, нарэшце, забраліся ў такую глухамань, дзе, здавалася, ніколі не ступала нага чалавека. / Каля звонкага ручая з празрыстай сцюдзёнай вадой князь з дружынай вырашылі спыніцца, каб адпачыць. Раптам дазорныя паведамілі, што непадалёк знаходзіцца невялікая хаціна, а побач — шмат чалавечых слядоў. Князь з ваяводам адправіліся туды. Падышоўшы да хаціны, яны ўбачылі, як дзверы расчыніліся і на ганку паказалася прыгожая чорнавалосая дзяўчына. — Як цябе завуць, прыгажуня? — спытаў князь. — Дубраўка,— адказала яна. — А мяне —князь Лоў. Дзе твае родныя? — Працуюць, княжа. У нас гаспадарка вялікая...— Дзяўчына хацела яшчэ нешта сказаць, як раптам, быццам здагадаўшыся, дзеля чаго прыйшлі ваяры, дадала: — Калі вы з мірам да нас, то заставайцеся — месца ўсім хопіць. Князь, якому Дубраўка адразу спадабалася, вырашыў застацца. Лоў з дружынай пабудавалі драўляны замак і пасяліліся ў ім. Князь Лоў і Дубраўка пакахалі адно аднаго. Неўзабаве згулялі вяселле, а праз год у іх нарадзіўся сын. Пазней непадалёк утварылася паселішча, якое спачатку назвалі Новы Гарадок, а потым — Наваградак. Цяпер на тым месцы знаходзіцца горад Навагрудак. АБЛАСНЫ ДРАМАТЫЧНЫ ТЭАТР АРХІРЭПСКІ ПАЛАЦ ПЛОШЧАЗОРАК САБОР СВЯТОГА СТАНІСЛАВА КАФЕДРАЛЬНЫ САБОР ТРОХ СВЯЦІЦЕЛЯЎ агілёўская вобласць такі Магілёў лесе СВЯТА-МІКОЛЬСКІ МАНАСТЫР - КАПЛІЦА НА БУННІЦКІМ ПОЛІ g ён быў дужы. Машэка лёгка вырываў з зямлі разам з карэннем высокія сосны і магутныя дубы. Але ў жыцці Машэку не пашанцавала. Некалі ў юнацтве пакахаў ён самую пры- стаў разбойнікам. Ён наводзіў жах на ўсё наваколле, пакуль зноў не сустрэў сваю каханую. Старыя пачуцці абудзіліся ў ягонай душы... Але, калі Машэка задрамаў, жанчына, каб адпомсціць за смерць брата, вострым нажом забіла яго... Месца, дзе быў пахаваны Машэка, назвалі Магілай Льва. Пазней там спачатку з’явілася вёска, а потым вырас вялікі горад, назва якога добра вядомая ўсім — Магілёў. СПАСА-ПРААБРАЖЭНСКІ САБОР з іх вескі, але тая адбагатаму князю. 3 таго Машэка раззлаваўся на ўвесь свет, забіў брата сваёй каханай і, і Магілёў Lr Калісьці даўно на ўскрайку вялікай пушчы знаходзілася вёска, дзе, як кажуць людзі, нарадзіўся асілак Машэка. Некалькі дзясяткаў мужчын нічога не маглі зрабіць супраць аднаго Машэкі — гожую дзяўчыну дала сваё сэрца часу Бялынічы чале ЦАРКВА МАЦІ БОЖАН БЯЛЫНІЦКАН > МАСТАЦКІ МУЗЕМ ІМЯ ВІТОЛЬДА БЯЛЫНІЦКАГА-БІРУЛІ У старадаўнія часы, калі мангола-татары на з ханам Батыем наступалі на Кіеў, некалькі манахаў КіеваПячэрскай лаўры, каб выратавацца ад варожага нашэсця, адправіліся на лодках па Дняпры на поўнач. Яны хацелі адшукаць ціхае, спакойнае месца і заснаваць там ма/ настыр. 3 сабою ў падарож\ жа манахі ўзялі старажытную ікону, якую лічылі сваёй заступніцай-абаронцай. Доўга плылі вандроўнікі. ЖЯМ МК . V** ~ J Ч* t ■• ’V - Аднойчы на золкуманах, які глядзеў наперад, раптам закрычаў: — Браты мае, паглядзіце туды! Тут нам трэба спыніцца! I паказаў рукой на ўзвышша, парослае маладым лесам. А знаходзілася яно непадалёк ад таго месца, дзе зліваліся воды магутнага Дняпра і прыгажуні Друці. Манахі вырашылі выйсці на бераг і трохі адпачыць пасля шматдзённага падарожжа. Некаторыя сумняваліся: ці правільна выбрана месца для будучага манастыра? Ноччу, калі ўсе бачылі дзясяты сон, цішыню парушыў крык манаха, які стаяў на варце: Бялынічы — Глядзіце, браты: што гэта?! Усе ўскочылі са сваіх месцаў і аслупянелі: манах стаяў на каленях перад старажытнай іконай,ад якой разыходзіліся такія яркія промні, што ў лесе стала светла, як удзень. Манахі зразумелі: гэта Божы знак —яны абралі добрае месца для будучага манастыра. Для іх, як кажуць людзі, наступілі ясныя светлыя дні і белыя ночы. Адсюль і назва паселішча, якое з’явілася каля манастыра,—Беланочы, або Бялынічы. ГІСТАРЫЧНАЯ ГАРАДСКАЯ ЗАБУДОВА Клімавічы СЯДЗІБНЫ ДОМ КНЯЗЕУ МЯШЧЭРСКІХ КРЭНДАВЫЯ КАР’ЕРЫ СВЯТА-МІХАНЛАУСКАЯ ЦАРКВА кінуўся на дапамогу. Запрог двух валоў, прывязаў вяроўкай панскую карэту і за некалькі хвілін выцягнуў яе з багны. Як узрадаваліся паны! Галоўны пан (людзі казалі, што гэта мог быць і сам цар) паклікаў нашага героя і спытаў: — Як цябе завуць? — Клім,— пакланіўшыся, адказаў той. — Няхай тады на гэтым месцы будзе пабудаваны прыгожы горад! I хай называецца ён Клімавічы! f Калісьці ў даўнія часы ехалі праз нашы мясціны ажно з далёкага Пецярбурга яснавяльможныя паны. Ехалі яны карэтаю, бо аўтамабіляў тады яшчэ не было, як не было і шырокіх дарог — толькі пусткі, балоты. Вось і захрасла тады ў балоце карэта з панамі — у багну правалілася. Як ні лупцаваў вазніца пугай бедных коней, як ні рваліся тыя наперад — усё было дарэмна. Што рабіць? Непадалёк ад таго месца на хутары жыў з сям’ёй адзін чалавек. Звалі яго Клім. Пачуў ён з боку ба™ лота крыкі людзей ды ржанне коней і СВЯТА-МІКАЛАЕУСКАЯ ЦАРКВА РУІНЫ HA ЗАМКАВАМ ГАРЫ СТАРАЖЫТНАЕ ПАСЕЛІШЧА у ма 3 хво ЦАРКВА ЎВАСКРЭСЕННЯ ХРЫСТОВАГА Дужых хлопцаў паны на працу плытагонамі. Жыў у гэтай вёсцы ленькай хацінцы разам і Крычаў 1 Гэта было вельмі даўно, яшчэ тады, калі на абодвух берагах па-над Сожам раслі магутныя дубы. Па рацэ сплаўлялі лес. Непадалёк было паселішча. Цяжка жылося бедным людзям, / горкім быў іх хлеб. 3 ранку да вечара працавалі яны на паноў, але атрымлівалі вельмі мала — на жыццё не хапала. ) рай маці хлопец-асілак Ясь, які разам з сябрамі сплаўляў лес. У суседняй хаце жыла прыгожая дзяўчына Ядвіга. Ясь і Ядвіга кахалі адно аднаго і марылі пажаніцца. Але бацькі Ядвігі былі супраць: яны хацелі аддаць дачку за багатага пана. Надакучыла жабрацкае жыццё хлопцаў-плытагонаў. Узброіліся сякерамі і вырашылі якія здзекаваліся Ясю. Сабраў ён яны косамі ды прагнаць паноў, з простых лю- Крычаў дзей. Даведаліся пра сялянскі атрад паны і задумалі расправіцца з Ясем. Ён жа, не ведаючы гэтага, пакінуў атрад у лесе, а сам з двума сябрамі прабраўся да хаты Ядвігі, каб забраць яе з сабой. Але панскія слугі цЯЯН Н I ■> 111 *■ ' ■ ■ ■ схапілі іх. ПАЛАЦ ПАЦЁМКІНЫХ-ГАЛЫНСКІХ Раніцай Яся і ягоных сяброў павялі да шыбеніцы, каб пака- раць смерцю. «Як папярэдзіць хлопцаў, як папрасіць дапамогі?» — думаў Ясь. I тут у яго з’явілася ідэя. Калі панскія слугі падвялі хлопцаў да памоста, на якім стаяла шыбеніца, Ясь раптам моцна закрычаў. Сябры ўсё зразумелі і таксама падхапілі гэты заклік. Крык, узмоцнены рэхам, разнёсся па наваколлі. Атрад паспеў своечасова, і неўзабаве героі былі вызвалены. Сяляне прагналі паноўз гэтай зямлі. Ясь і Ядвіга пажаніліся. 3 таго часу паселішча сталі называць Крычаў. ПОМНІККНЯЗЮ ІЗЯСЛАВУ СПАСА-ПРААБРАЖЭНСКАЯ ЦАРКВА РЭШТКІ ВЯЛІКАН ЗАМКАВАЙ БРАМЫ інская вобласць ГЗаслаўеі _ У старажытныя часы, калі нашы продкі яшчэ не ведалі хрысціянства, а былі язычнікамі і маліліся драўляным ідалам, у полацкага князя Рагвалода падрастала дачка Рагнеда — прыгожая і разумная дзяўчына. Аднойчы пасватаўся да яе наўгародскі князь Уладзімір. Адмовіла яму Рагнеда, таму што была заручана з ягоным братам — вялікім князем кіеўскім Яраполкам. Страшэнна раззлаваўся наўгародскі князь і захапіў Полацк, забіў на вачах у Рагнеды яе бацькоў і братоў, а князёўну вывез у Ноўгарад і прымусіў стаць ягонай жонкай. Пасля пайшоў з войскам на Кіеў, захапіў горад і забіў Яраполка. Неўзабаве ў Рагнеды і Уладзіміра нарадзіўся сын, якога назвалі Ізяславам. Рагнеда хацела адпомсціць князю за бацькоў і братоў і, калі муж спаў, кінулася на яго з вострым нажом. Але Уладзімір раптоўна прачнуўся і выбіў зброю з яе рук. Княжацкія слугі схапілі Рагнеду. Яе чакала немінучая смерць. Але з мячом у руках наперад выйшаў маленькі Ізяслаў і сказаў: — Спачатку, бацька, забі мяне, бо я выклікаю на бой любога, хто захоча пакрыўдзіць маю маці. Такім чынам, у Рагнеды знайшоўся абаронца. Тады князь Уладзімір загадаў пабудаваць драўляны замак у глухім кутку полацкай зямлі і адправіў туды Рагнеду разам з сынам. Пазней на тым месцы ўзнік горад, які назвалі ў гонар адважнага Ізяслава —Ізяслаўлем. Цяпер горад называецца Заслаўе. ГАРАДЗІШЧА Капыль СПАСА-УШЭСЦЕУСЖАЯ ЦАРКВА КАСЦЕЛ СВЯТЫХ АПОСТАЛАЎ ПЯТРА I ПАЎЛА Капыль Калісьці вельмі даўно на тым месцы, дзе цяпер знаходзіцца горад Капыль, стаяў магутны замак, у якім жыўбагаты князь. Непадалёк срэбрам блішчэла вялікае возера. Была ў князя дачка незямной прыгажосці. Князь не дазваляў Паліне (ці проста Полі) гуляць з сялянскімі дзяўчатамі і хлопцамі. I тамудзяўчыназаўсёды сядзела ў святліцы, якая знаходзілася ў высокай вежы.