Граматычны слоўнік прыметніка, займснніка, лічэбніка, прыслоўя
2-е выданне
Выдавец: Беларуская навука
Памер: 1135с.
Мінск 2013
ярка-рьіжы (-ая, -ае), Р ярка-рыжага (-ай/ае, -ага), Дярка-рыжаму (-ай, -аму), В ярка-рыжага/ы (-ую, -ае), Т ярка-рыжым (-ай/аю, -ым), М яркарыжым (-ай, -ым); мн. Н ярка-рыжыя, РМ яркарыжых, Д ярка-рыжым, В ярка-рыжых/ыя, Тяркарыжымі
ярка-сіні (-яя, -яе), Р ярка-сіняга ^-яй/яе, -яга), Д ярка-сіняму (-яй, -яму), В ярка-сіняга/і (-юю, -яе), Т ярка-сінім (-яй/яю, -ім), Л/ярка-сінім (-яй, -ім); мн. Н ярка-сінія, РМ ярка-сініх, Д яркасінім, В ярка-сініх/ія, Тярка-сінімі
ярка-чырвбны (-ая, -ае), Р ярка-чырвбнага (-ай/ае, -ага), Д ярка-чырвбнаму (-ай, -аму), В ярка-чырвбнага/ы (-ую, -ае), Т ярка-чырвбным (-ай/аю, -ым), М ярка-чырвбным (-ай, -ым); мн. Н ярка-чырвбныя, РМ ярка-чырвбных, Д яркачырвбным, В ярка-чырвбных/ыя, Т ярка-чырвбнымі
яркі (-ая, -ае), Р яркага (-ай/ае, -ага), Д яркаму (-ай, -аму), В яркага/і (-ую, -ае), Т яркім (-ай/аю, -ім), М яркім (-ай, -ім); мн. Н яркія, РМ яркіх, Дяркім, В яркіх/ія, Тяркімі
ярлыкбвы (-ая, -ае), Р ярлыкбвага (-ай/ае, -ага), Д ярлыкбваму (-ай, -аму), В ярлыкбвы (-ую, -ае), Т ярлыкбвым (-ай/аю, -ым), М ярлыкбвым (-ай, -ым); мн. НВ ярлыкбвыя, РМ ярлыкбвых, Дярлыкбвым, Тярлыкбвымі
ярусны (-ая, -ае), Р яруснага (-ай/ае, -ага), Дяруснаму (-ай, -аму), В ярусны (-ую, -ае), Тярусным (-ай/аю, -ым), Мярусным (-ай, -ым); мн. НВ ярусныя, РЛ/ярусных, Дярусным, Тяруснымі
яршбвы (-ая, -ае), Р яршбвага (-ай/ае, -ага), Д яршбваму (-ай, -аму), В яршбвага/ы (-ую, -ае), Т яршбвым (-ай/аю, -ым), М яршбвым (-ай, -ым); мн. //яршбвыя, РЛ/яршбвых, Дяршбвым, В яршбвых/ыя, Т яршбвымі
яршысты (-ая, -ае), Р яршыстага (-ай/ае, -ага), Д яршыстаму (-ай, -аму), В яршыстага/ы (-ую, -ае), Т яршыстым (-ай/аю, -ым), М яршыстым (-ай, -ым);лін. Яяршыстыя, РЛ/яршыстых, Дяршыстым, В яршыстых/ыя, Тяршыстымі
ярысты (-ая, -ае), Р ярыстага (-ай/ае, -ага), Д ярыстаму (-ай, -аму), В ярысты (-ую, -ае), Тярыстым (-ай/аю, -ым), Л/ярыстым (-ай, -ым); мн. НВ ярыстыя, РЛ/ярыстых, Дярыстым, Т ярыстымі
ярэмны (-ая, -ае), Р ярэмнага (-ай/ае, -ага), Д ярэмнаму (-ай, -аму), В ярэмнага/ы (-ую, -ае), Т ярэмным (-ай/аю, -ым), Л/ярэмным (-ай, -ым); мн. //ярэмныя, РЛ/ярэмных, Дярэмным, В ярэмных/ыя, Тярэмнымі
ясйчны (-ая, -ае), Р ясачнага (-ай/ае, -ага), Д ясачнаму (-ай, -аму), В ясачнага/ы (-ую, -ае), Т ясбчным (-ай/аю, -ым), М ясачным (-ай, -ым); .мн. Н ясачныя, РМ ясачных, Д ясачным, В ясачных/ыя, Тясачнымі
ясельнічы (-ая, -ае), Рясельнічага (-ай/ае, -ага), Д ясельнічаму (-ай, -аму), В ясельнічага/ы (-ую, -ае), Т ясельнічым (-ай/аю, -ым), М ясельнічым (-ай, -ым); мн. Н ясельнічыя, РМ ясельнічых, Д ясельнічым, В ясельнічых/ыя, Тясельнічымі
ясельны (-ая, -ае), Р ясельнага (-ай/ае, -ага), Д ясельнаму (-ай, -аму), В ясельнага/ы (-ую, -ае), Т ясельным (-ай/аю, -ым), А/ясельным (-ай, -ым); мн. Н ясельныя, РМ ясельных, Д ясельным, В ясельных/ыя, Тясельнымі
ясеневы (-ая, -ае), Р ясеневага (-ай/ае, -ага), Д ясеневаму (-ай, -аму), В ясеневы (-ую, -ае), Т ясеневым (-ай/аю, -ым), Л/ясенсвым (-ай, -ым); мн. НВ ясеневыя, РМ ясеневых, Д ясеневым, Т ясеневымі
яскравы (-ая, -ае), Р яскравага (-ай/ае, -ага), Д яскраваму (-ай, -аму), В яскравага/ы (-ую, -ае), Т яскравым (-ай/аю, -ым), Мяскравым (-ай, -ым); мн. Н яскрбвыя, РМ яскравых, Д яскравым, В яскравых/ыя, Т яскравымі
яснавбкі (-ая, -ае), Р яснавбкага (-ай/ае, -ага), Д яснавбкаму (-ай, -аму), В яснавбкага/і (-ую, -ае), Т яснавбкім (-ай/аю, -ім), М яснавбкім (-ай, -ім); мн. Н яснавбкія, РМ яснавбкіх, Д яснавбкім, В яснавбкіх/ія, Тяснавбкімі
яснавяльмбжны (-ая, -ае), Р яснавяльмбжнага (-ай/ае, -ага), Д яснавяльмбжнаму (-ай, -аму), В яснавяльмбжнага (-ую, -ае), Тяснавяльмбжным (-ай/аю, -ым), М яснавяльмбжным (-ай, -ым); мн. Н яснавяльмбжныя, РВЛ/яснавяльмбжных, Д яснавяльмбжным, Тяснавяльмбжнымі
ясназбры (-ая, -ае), Р ясназбрага (-ай/ае, -ага), Д ясназбраму (-ай, -аму), В ясназбры (-ую, -ае), Т ясназбрым (-ай/аю, -ым), М ясназбрым (-ай, -ым); мн. НВ ясназбрыя, РМ ясназбрых, Д ясназбрым, Т ясназбрымі
яснюткі (-ая, -ае), Р яснюткага (-ай/ае, -ага), Д яснюткаму (-ай, -аму), В яснюткі (-ую, -ае), Т яснюткім (-ай/аю, -ім), М яснюткім (-ай, -ім); мн. НВ яснюткія, РА/яснюткіх, Д яснюткім, Тяснюткімі
ястрабіны ^-ая, -ае), Р ястрабінага (-ай/ае, -ага), Д ястрабінаму (-ай, -аму), В ястрабінага/ы (-ую, -ае), Т ястрабіным (-ай/аю, -ым), А/ястрабі-
ным (-ай,,-ым); мн. Т/ястдмбіныя, РЛ/ястрабіных, Д ястрабіным, В ястрабіных/ыя, Тястрабінымі
ястычны (-ая, -ае), Р ястычнага (-ай/ае, -ага), Д ястычнаму (-ай, -аму), В ястьічны (-ую, -ае), Т ястычным (-ай/аю, -ым), Л/ястычным (-ай, -ым); мн. НВ ястьічныя, РМ ястьічных, Д ястычным, Т ястычнымі
ясянёвы (-ая, -ае), Р ясянёвага (-ай/ае, -ага), Д ясянёваму (-ай, -аму), В ясянёвы (-ую, -ае), Т ясянёвым (-ай/аю, -ым), Л/ясянёвым (-ай, -ым); мн. НВ ясянёвыя, РМ ясянёвых, Д ясянёвым, Т ясянёвымі
ятвяжскі (-ая, -ае), Р ятвяжскага (-ай/ае, -ага), Д ятвяжскаму (-ай, -аму), В ятвяжскі (-ую, -ае), Т ятвяжскім (-ай/аю, -ім), Л/ятвяжскім (-ай, -ім); мн. НВ ятвяжскія, РМ ятвяжскіх, Д ятвяжскім, Т ятвяжскімі
яўны (-ая, -ае), Ряўнага (-ай/ае, -ага), Дяўнаму (-ай, -аму), В яўнага/ы (-ую, -ае), Тяўным (-ай/аю, -ым), М яўным (-ай, -ым); мн. Н яўныя, РМ яўных, Дяўным, В яўных/ыя, Тяўнымі
яхантавы (-ая, -ае), Р яхантавага (-ай/ае, -ага), Д яхантаваму (-ай, -аму), В яхантавы (-ую, -ае), Т яхантавым (-ай/аю, -ым), М яхантавым (-ай, -ым); мн. НВ яхантавыя, РМ яхантавых, Д яхантавым, Т яхантавымі
яхідны (-ая, -ае), Р яхіднага (-ай/ае, -ага), Д яхіднаму (-ай, -аму), В яхіднага/ы (-ую, -ае), Т яхідным (-ай/аю, -ым), М яхідным (-ай, -ым); мн. Н яхідныя, РМ яхідных, Д яхідным, В яхідных/ыя, Тяхіднымі
яхтавы (-ая, -ае), Ряхтавага (-ай/ае, -ага), Дяхтаваму (-ай, -аму), В яхтавы (-ую, -ае), Т яхтавым (-ай/аю, -ым), Л/яхтавым (-ай, -ым); мн. НВ яхтавыя, РЛ/яхтавых, Д яхтавым, Т яхтавымі
яхтсмёнскі (-ая, -ае), Р яхтсмёнскага (-ай/ае, -ага), Д яхтсмёнскаму (-ай, -аму), В яхтсмёнскі (-ую, -ае), Тяхтсмёнскім (-ай/аю, -ім), Л/яхтсмёнскім (-ай, -ім); мн. НВ яхтсмёнскія, РМ яхтсмёнскіх, Дяхтсмёнскім, Т яхтсмёнскімі
ячмённы (-ая, -ае), Р ячмённага (-ай/ае, -ага), Д ячмённаму (-ай, -аму), В ячмённы (-ую, -ае), Т ячмённым (-ай/аю, -ым), М ячмённым (-ай, -ым); мн. НВ ячмённыя, РЛ/ячмённых, Д ячмённым, Т ячмённымі
ячны (-ая, -ае), Рячнага (-ай/ае, -ага),Дячнаму (-ай, -аму), В ячны (-ую, -ае), Т ячным (-ай/аю, -ым), Л/ячным (-ай, -ым); мн. НВ ячныя, РМ ячных, Дячным, Т ячнымі
ячэісты (-ая, -ае), Р ячэістага (-ай/ае, -ага), Д ячэістаму (-ай, -аму), В ячэісты (-ую, -ае), Т ячэістым (-ай/аю, -ым), Л/ячэістым (-ай, -ым); мн. НВ ячэістыя, РМ ячэістых, Д ячэістым, Т ячэістымі
ячэйкавы (-ая, -ае), Р ячэйкавага (-ай/ае, -ага), Д ячэйкаваму (-ай, -аму), В ячэйкавы (-ую, -ае), Т ячэйкавым (-ай/аю, -ым), М ячэйкавым (-ай, -ым); мн. НВ ячэйкавыя, РМ ячэйкавых, Д ячэйкавым, Тячэйкавымі
яшмавы (-ая, -ае), Р яшмавага (-ай/ае, -ага), Д яшмаваму (-ай, -аму), В яшмавы (-ую, -ае), Тяшмавым (-ай/аю, -ым), Л/яшмавым (-ай, -ым); мн. НВ яшмавыя, РМ яшмавых, Д яшмавым, Т яшмавымі
яіпчаркавы (-ая, -ае), Р яшчаркавага (-ай/ае, -ага), Д яшчаркаваму (-ай, -аму), В яшчаркавага/ы (-ую, -ае), Т яшчаркавым (-ай/аю, -ым), М яшчаркавым (-ай, -ым); мн. Н яшчаркавыя, РЛ/яшчаркавых, Дяшчаркавым, В яшчаркавых/ыя, Т яшчаркавымі
яшчарны (-ая, -ае), Р яшчарнага (-ай/ае, -ага), Д яшчарнаму (-ай, -аму), В яшчарнага/ы (-ую, -ае), Тяшчарным (-ай/аю, -ым), Л/яшчарным (-ай, -ым); жн. Н яшчарныя, РМ яшчарных, Д яшчарным, В яшчарных/ыя, Тяшчарнымі
яшчурны (-ая, -ае), Р яшчурнага (-ай/ае, -ага), Д яшчурнаму (-ай, -аму), В яшчурнага/ы (-ую, -ае), Т яшчурным (-ай/аю, -ым), М яшчурным (-ай, -ым);л<н. //яшчурныя, РЛ/яшчурных, Дяшчурным, В яшчурных/ыя, Тяшчурнымі
ЗАЙМЕННІК
Займеннік гэта своеасаблівы клас слоў як паводле значэння, так і паводле ўжывання. У адрозненне ад слоў-назваў займеннікі толькі ўказваюць на прадметы, прыкметы і колькасць, не называючы іх. Як лексічны разрад займеннікі ўяўляюць з сябе невялікую замкнутую групу слоў, якая не папаўняецца.
У аснову рэестра пакладзены займеннікі, выбраныя са «Слоўніка беларускай мовы. Арфаграфія. Арфаэпія. Акцэнтуацыя. Словазмяненне» (1987) і «Тлумачальнага слоўніка беларускай мовы» (Мінск, 1977-1984, т. 1-5). У слоўніку пададзены практычна ўсе асноўныя займеннікі, якія ўжываюцца ў сучаснай беларускай мове. Прыводзяцца таксама частаўжывальныя займеннікі, якія звычайна падаюцца ў слоўніках з паметамі абласное ці размоўнае: гэны, ягбны, чыясь, чый-кблечы і пад.
Традыцыйна ў адпаведнасці з лексічным значэннем займеннікі падзяляюцца на дзевяць разрадаў: асабовыя (я, мы, ты, вы, ён (яна, яно, яны), зваротны (сябё), прыналежныя (мой, твой, наш, ваш, свой), указальныя (гэты, той, такі, гэтакі), азначальныя (кожны, любы, сам, самы, увесь, усякі, іншы), пытальныя (хто? што? чый? які? каторы? колькі?), адносныя (хто, што, чый, які, каторы), адмоўныя (ніхто, нішто, ніякі, нічый), няпэўныя (нехта, нешпіа, хтосыр, штосьці, некаторы, нейкі, нечы (нейчы), якісьці, чыйсьці, хто-небудзь, што-небудзь, які-небудзь, абы-хто, абы-што, абы-які, абы-чый). Па прыкмеце фармальнай прыналежнасці займеннікаў да той ці іншай часціны мовы ўсе займеннікавыя словы падзяляюцца на чатыры разрады: займеннікавыя назоўнікі, займеннікавыя прыметнікі, займеннікавыя лічэбнікі і займеннікавыя прыслоўі. Займеннікавыя назоўнікі і займеннікавыя прыметнікі, а таксама займеннікавьія лічэбнікі (часткова) скланяюцца. Пры скланенні многіх з іх утвараюцца суплетыўныя формьі: я мяне, ты цябе і пад. Значэнне адзіночнага і множнага ліку ў асабовых займенніках перадаецца супрацьпастаўленнем асобных слоў: я і ты адзіночны лік, мы і вы множны лік і г. д.
Агульнай асаблівасцю скланення займеннікаўмой, твой, свой, наш, ваш, чый, той.увесь з’яўляецца тое, што толькі ва ўскосных склонах яны маюць канчаткі поўных прыметнікаў. Займеннікі ж такі, гэты, які, ніякі, каторы, кожны, усякі маюць аднолькавыя канчаткі з прыметнікамі ва ўсіх склонах:
мой м. мой, майгб, маймў, мой/гб, ТМмаім
такім такі, такбга, такбму, такі'/бга, ГА/такім
У слоўніку кожная форма (мужчынскага, жаночага і ніякага роду; адзіночнага і множнага ліку) займеннікаў падаецца па алфавіце з усімі склонавымі формамі. Абазначэнні склонаў (Н Р Д В Т М) прыводзяцца толькі тады, калі канчаткі ў двух або некалькіх склонах супадаюць:
КНІГІ ОНЛАЙН
