Граматычны слоўнік прыметніка, займснніка, лічэбніка, прыслоўя
2-е выданне
Выдавец: Беларуская навука
Памер: 1135с.
Мінск 2013
ён м. ён, РВ ягб, яму', ГЛ/ім
яна ж. яна, РВ яё,ДМёй, ёй (-ёю)
янб н. янб, РВ ягб, ямў, ТМім
янь'і.мн. яны, РВЛ/іх, ім, імі
Некаторыя займеннікі жаночага роду ў родным і творным склонах (радзей у вінавальным) маюць варыянтныя канчаткі. Пры наяўнасці варыянтных канчаткаў адзін з іх прыводзіцца ў дужках пасля асноўнай формы:
гэта ж. гэта, гэтай (-ае), ДА/гэтай, гэту (-ую), гэтай (-аю)
іхняя ж. іхняя, іхняй (-яе), ДМ іхняй, іхнюю, іхняй (-яю)
я я, РВ мянё, ДМмне, мной (-6ю)
Займеннікі жаночага роду мая, теая, свая, наша, ваша, гэта, тая, такая, кожная, ніякая ў родным склоне адзіночнага ліку побач з асноўнай формай (маёй, тваёй) маюць менш ужывальную форму (мае, тваё), якая сустракаецца пераважна ў творах мастацкай літаратуры. У слоўніку гэтыя формы не падаюцца.
Пры падачы склонавых форм цяжкасць выклікаюць займеннікі, якія спалучаюцца з назоўнікамі мужчынскага роду. Іх канчаткі ў вінавальным склоне залежаць (як і ў прыметнікаў) ад таго, да адушаўлёнага ці неадушаўлёнага назоўніка яны дапасуюцца. У такіх выпадках першым прыводзіцца канча-
так займенніка, які дапасуецца да неадушаўлёнага назоўніка, і яго канчатак супадае ў вінавальным склоне з канчаткам назоўнага склону; праз касую рыску падаецца канчатак займенніка, які дапасуецца да адушаўлёнага назоўніка, і яго канчатак супадае з канчаткам роднага склону:
гэты м. гэты, гэтага, гэтаму, гэты/ага, ТМ гэтым
самы м. самы, самага, самаму, самы/ага, ТМсамым
Займеннікавыя прыслоўі не маюць парадыгмы скланення і таму не былі ўключаны ў рэестр слоўніка займснніка. Яны змешчаны ў раздзеле «Прыслоўе».
-Абы-хтб абы-хтб, РВ абы-кагб, абы-камў, ГЛ/абы-кім
абы-чыё мн. абы-чыё, РМ абы-чыіх, абы -чыім, абы-чыё/іх, абы-чыімі
абы-чыё н. НВ абы-чыё, абы-чыйгб, абычыймў, ГЛ/абы-чыім
абы-чый.н. абы-чый, абы-чыйгб, абы-чыймў, абы-чый/гб, ГЛ/абы-чыім
абы-чыя ж. абы-чыя, РДМ абы-чыёй, абычыю, абы-чыёй (-ёю)
абы-што НВ абы-штб, абы-чагб, абы-чамў, ТЛ/абы-чым
абы-якая ж. абы-якая, абы-якбй (-бе), ДМ абы-якбй, абы-якўю, Т абы-якбй (-бю)
абы-які м. абы-які, абы-якбга, абы-якбму, абы-які (-бга), ГЛ/абы-якім
абы-якія мн. абы-якія, РМ абы-якіх, абыякім, абы-якія /іх, абы-якімі
абы-якбе н. НВ абы-якбе, абы-якбга, абыякбму, ГЛ/абы-якім
аніхтб аніхтб, РВ анікбга, анікбму, ТЛ/анікім
анішто аніштб, РВ анічбга, анічбму, ТМ анічьім
аніякае н. НВ аніякае, аніякага, аніякаму, ТЛ/аніякім
аніякая ж. аніякая, аніякай (-ае), ДМ аніякай, аніякую, аніякай (-аю)
аніякі м. аніякі, аніякага, аніякаму, аніякі/ага, ГЛ/аніякім
аніякія мн. аніякія, РМ аніякіх, аніякім, аніякія/іх, аніякімі
Ваш м. ваш, вашага, вашаму, ваш/ага, ТМ вашым
ваша н. НВ ваша, вашага, вашаму, TA/BamuM
ваша ж. ваша, вашай (-ае), ДМ вашай, вашу, вашай (-аю)
вашылж. вашы, ЛМ вашых, вашым, вашы/ых, вашымі
вы л<». вы, PBMwc, вам, вамі
Гэнае н. НВ гэнае, гэнага, гэнаму, ТМ гэным
гэная ж. гэная, гэнай (-ае), ДМ гэнай, гэную, гэнай (-аю)
гэны м. гэны, гэнага, гэнаму, гэны/ага, ТМ гэным
гэта ж. гэта, гэтай (-ае), ДЛ/гэтай, гэту (-ую), гэтай (-аю)
гэта н. НВ гэта, гэтага, гэтаму, ТМ гэтым
гэтакая ж. гэтакая, гэтакай (-ае), ДМгэтакай, гэтакую, гэтакай (-аю)
гэтакі м. гэтакі, гэтакага, гэтакаму, гэтакі/ ага, ТМ гэтакім
гэтакія мн. гэтакія, РМ гэтакіх, гэтакім, гэтакія/іх, гэтакімі
гэтулькі гэтулькі, РМ гэтулькіх, гэтулькім, гэтулькі/іх, гэтулькімі
гэты м. гэты, гэтага, гэтаму, гэты/ага, ТМ гэтым
гэтыя мн. гэтыя, РЛ/гэтых, гэтым, гэтыя/ых, гэтымі
• •
Ен м. ён, РВ ягб, ямў, ТЛ/ім
Iнакшае н. НВ інакшае, інакшага, інакшаму, ГЛ/інакшым
інакшая ж. інакшая, інакшай (-ае), ДМ інакшай, інёкшую, інакшай (-аю)
інакшы л». інакшы, інакшага, інакшаму, інакшы/ага, ГЛ/інакшым
інакшыя мн. інакшыя, РМ інакшых, інакшым, інакшыя/ых, інакшымі
іншае н. НВ іншае, іншага, іншаму, ТМ іншым
іншая ж. іншая, іншай (-ае), ДМ іншай, іншую, іншай (-аю)
Іншы м. іншы, іншага, іншаму, іншы/ага, ГЛ/іншым
іншыялін. іншыя, РЛ/іншых, іншым, іншыя/ ых, іншымі
іхні м. іхні, іхняга, іхняму, іхні/яга, ТМ іхнім
Іхнія мн. іхнія, РМ іхніх, іхнім, іхнія/іх, іхнімі
іхняе н. НВ іхняе, іхняга, іхняму, ГЛ/іхнім
іхняя ж. іхняя, іхняй (-яе), ДЛ/іхняй, іхнюю, іхняй (-яю)
ІСатбрае н. НВ катбрае, катбрага, катбраму, ГЛ/катдрым
катбрая ж. катбрая, катдрай (-ае), ДМ катбрай, катбрую, катбрай (-аю)
катбры м. катбры, катбрага, катбраму, катбры/ага, ТМ катбрым
катбры-нёбудзьм катбры-нёбудзь, катбраганёбудзь, катбраму-нёбудзь, катбры-нёбудзь/аганёбудзь, ТМ катбрым-нёбудзь
катбрыя мн. катбрыя, РВМ катбрых, катбрым, катбрымі
кбжнае н. НВ кбжнае, кбжнага, кбжнаму, ТМ кбжным
кбжная ж. кбжная, кбжнай (-ае), ДЛ/кбжнай, кбжную, кбжнай (-аю)
кбжны м. кбжны, кбжнага, кбжнаму, кбжны/ага, ГЛ/кбжным
кбжныя мн. кбжныя, РМ кбжных, кбжным, кбжныя/ых, кбжнымі
кблькі кблькі, РМ кблькіх, кблькім, кблькі/іх, кблькімі
ІУІаёлш. маё, РА/маіх, маім, маё/іх, маімі маё н. НВ маё, майгб, маймў, ГА/маім мая ж. мая, РДМ маёй, маю, маёй (-ёю) мой м. мой, майгб, маймў, мой/гб, ТА/маім мы мн. мы, РВМнас, нам, намі
Ham м. наш, нашага, нашаму, наш/ага, ТМ нашым
наша ж. наша, нашай (-ае), ДА/нёшай, нашу, нашай (-аю)
наша н. НВ наша, нашага, нашаму, ТМ нашым
нашылш. нашы, РА/нёшых, нашым, нашы/ых, нашымі
нёйкі м. нёйкі, нёйкага, нёйкаму, нёйкі/ага, ГМнёйкім
нёйкія мн. нёйкія, РМ нёйкіх, нёйкім, нёйкія/іх, нёйкімі
нёйчы м. нёйчы, нёйчага, нёйчаму, нёйчы/ага, ТМ нёйчым
нёкалькі нёкалькі, РМ нёкалькіх, нёкалькім, нёкалькі/іх, нёкалькімі
некатбры м. некатбры, некатбрага, некатбраму, нскатбры/ага, ТМ некатбрым
нёкі м. нёкі, нёкага, нёкаму, нёкі/ага, ТМ нёкім
нёхта нёхта, РВ нёкага, нёкаму, ТМ нёкім нёчы м. нёчы, нёчага, нёчаму, нёчы/ага, ТМ нёчым
нёшта НВ нёшта, нёчага, нёчаму, ТА/нёчым нівбднылі. нівбдны,/’Внівбднага, нівбднаму, ГЛ/нівбдным
ніхтб ніхтб, РВ нікбга, нікбму, ГЛ/нікім нічыё мн. нічыё, РМ нічыіх, нічыім, нічыё/ іх, нічыімі
нічыё н. НВ нічыё, нічыйгб, нічыймў, ТМ нічыім
нічый м. нічый, нічыйгб, нічыймў, нічый/гб, ТМ нічыім
нічыя ж. нічыя, РДЛ/нічыёй, нічыю, нічыёй (-ёю)
ніштб ніштб, РВ нічбга, нічбму, ГЛ/нічым
ніякім ніякі, ніякага, ніякаму, ніякі/ага, ТМ ніякім
С-ам м. сам, РВ самбга, самбму, ГЛ/самім
самё ж. сама, РДТМсамбй, самў (-ўю)
самае н. НВ самае, самага, самаму, ТМ самым
самая ж. самая, самай (-ае), ДМ самай, самую, сёмай (-аю)
самі мн. самі, РВМсаміх, самім, самімі
самб н. НВ самб, самбга, самбму, ТМсамім
самы м. самы, самага, самаму, самы/ага, ТМ сёмым
самыялін. самыя, ВМсамых, самым, самыя/ых, самымі
сваёл/н. сваё, РВЛ/сваіх, сваім, сваімі
сваё н. НВ сваё, свайгб, сваймў, ТМсваім
свая ж. свая, РДЛ/сваёй, сваю, сваёй (-ёю)
свой м. свой, свайгб, сваймў, свой/гб, ТМ сваім
сёе-тбе н. НВ сёе-тбе, сягб-тагб, сямў-тамў, ГЛ/сім-тьім
сёй-той м. сёй-той, РВ сягб-тагб, сямў-тамў, ТМ сім-тым
стблькі стблькі, РМ стблькіх, стблькім, стблькі/іх, стблькімі
сябё РВ сябё, ДМса5ё, саббй (-6ю)
сякі-такіл/. сякі-такі, сякбга-такбга, сякбмутакбму, сякі-такі/бга, ГА/сякім-такім
сякія-такія мн. сякія-такія, РМ сякіх-такіх, сякім-такім, сякія-такія/іх, сякімі-такімі
сякбе-такбе н. НВ сякбе-такбе, сякбга-такбга, сякбму-такбму, ГА/сякім-такім
Такі м. такі, такбга, такбму, такі/бга, ТМ такім
такі-сякіл». такі-сякі, такбга-сякбга, такбмусякбму, такі-сякі/бга, rA/TaKiM-CHKiM
тая ж. тая, РДМтой, тўю, той (-6ю)
тваё н. НВ тваё, твайгб, тваймў, ТА/тваім
твая ж. твая, РДМтваёй, тваю, тваёй (-ёю)
твой л«. твой, твайгб, тваймў, твой/гб, ТМ тваім
тбе н. НВ тбе, тагб, тамў, ТМ тым
той м. той, тагб, тамў, той/гб, ГЛ/тым
ты ты, РВ цябё, ДЛ/табё, таббй (-6ю)
Увёсь м. увёсь, усягб, усямў, увёсь/усягб, ГЛ/усім
усёлін. усё, РМусіх, усім, усё/іх, усімі
усё н. НВ усё, усягб, усямў, ГЛ/усім
уся ж. уся, усёй (-яё), ДМ усёй, усю, усёй (-ёю)
усякі м. усякі, усякага, усякаму, усякі/ага, ГЛ/усякім
усялякі jw. усялякі, усялякага, усялякаму, усялякі/ага, ГЛ/усялякім
о хто, РВ кагб, камў, ТМкім
хто-кблечы хто-кблечы, РВ каго-кблечы, каму-кблечы, ТМкім-кблечы
хто-нёбудзь хто-нёбудзь, РВ каго-нёбудзь, каму-нёбудзь, 7’А/кім-нёбудзь
хто-ніхтб хто-ніхтб, РВ каго-нікагб, камунікамў, ТА/кім-нікім
хтбсьці хтбсьці, РВ кагбсьці, камўсьці, ТМ кімсьці
хтось хтось, РВ кагбсь, камўсь, ТМкімсь
Чыё.іш. чыё, РМчыіх, чыім, чыё/іх, чыімі
чые-нічыё мн. чые-нічыё, РМ чыіх-нічыіх, чыім-нічыім, чыё-нічыё/іх, чыімі-нічыімі
чыё н. НВ чыё, чыйгб, чыймў, ТА/чыім чыйлз. чый, чыйгб, чыймў, ГМчыім чый-кблечы м. чый-кблечы, чыйгб-кблечы, чыймў-кблечы, чый-кблечы/гб-кблечы, 7'Л/чыімкблечы
чый-нёбудзьлг. чый-нёбудзь, чыйгб-нёбудзь, чыймў-нёбудзь, чый-нёбудзь/гб-нёбудзь, ГМчыімнёбудзь
чый-нічый м. чый-нічый, чыйгб-нічыйгб, чыймў-нічыймў, чый-нічый/гб-нічыйгб, 7'Л/чыімнічыім
чыйсьці чыйсьці, чыйгбсьці, чыймўсьці, чыйсьці/гбсьці, 7’Л/чыімсьці
чыя ж. чыя, РДЛ/чыёй, чыю, чыёй (-ёю) чыясьці чыясьці, /’ДТ’Мчыёйсьці, чыюсьці чыясь чыясь, РДТМчыёйсь, чыюйсь
Што НВ што, чагб, чамў, ТМ чым
што-нёбудзь НВ што-нёбудзь, чагб-нёбудзь, чамў-нёбудзь, 7'Л/чым-нёбудзь
штбсьці НВ штбсьці, чагбсьці, чамўсьці, ТМ чымсьці
-Я я, РВ мян6,ДМмне, мной (-бю)
ягбны м. ягбны, ягбнага, ягбнаму, ягбны/ага, ТЛ/ягбным
якая ж. якая, якбй (-6е), ДМякбй, якўю, якбй (-6ю) ,
якіл/. які, якбга, якбму, які/бга, ГЛ/якім
якія мн. якія, РВМякіх, якім, якімі
які-нёбудзь м. які-нёбудзь, якбга-нёбудзь, якбму-нёбудзь, які-нёбудзь/бга-нёбудзь, Т якімнёбудзь
які-ніякі м. які-ніякі, якбга-ніякбга, якбмуніякбму, які-ніякі/бга, ТМякім-ніякім
якісьці м. якісьці, якбгасьці, якбмусьці, якісьці/бгасьці, ТЛ/якімсьці
якбе н. НВ якбе, якбга, якбму, ГЛ/якім
яна ж. яна, РВ яе,ДМёй, ёй (ёю)
янб н. янб, РВ ягб, ямў, ГЛ/ім
яны мн. яны, РВМіх, ім, імі
ЛІЧЭБНІК
Намінацыя, якая ажыццяўляецца пры дапамозе лічэбнікаў, мае сваю спецыфіку. У агульнай характарыстыцы класа лічэбнікаў важным з’яўляецца вызначэнне яго складу, паколькі не ўсе словы, што абазначаюць колькасць, з’яўляюцца лічэбнікамі. Лічбавы рад і суадносны рад лічэбнікаў супадаюць толькі да вядомай мяжы 999. Клас лічэбнікаў уключае словы, што абазначаюць абстрактныя лікі, колькасць, сукупнасць ці парадак прадметаў пры лічэнні і выражаюць дадзеныя значэнні паслядоўна ў словазменнай катэгорыі склону і непаслядоўна -у словазменных катэгорыях роду і ліку.
КНІГІ ОНЛАЙН
