Колькі гусей убачыў Яўсей?
Уладзімір Паўлаў
Выдавец: Юнацтва
Памер: 64с.
Мінск 1994
9
Z-J
УЛАДЗІМІР ПАЎЛАЎ
Кзхаажі rszoo® SZ®»wm> Л^зоШ
УЛШІМІР ПАЎЛАЎ
ВЕРШЫ, ЗАГАДКІ, КАЗКІ
Мінск «Юнацтва» 1994
I
ББК 84 (4Бел)6 П 12
УДК 882.6 93
Для малодшага школьнага ўзросту
Мастак А. П. КСЯНДЗОЎ
В сказке «О Янке, Анке н сказок вязанке* герон попадают в необычную страну, где даже деревья растут корнямн вверх.
В другой сказке «Вода в ступе» рассказывается, как зверн хотелн сварнть кашу н толклн крупу.
В кннгу вошлн также стнхн н загадкн.
8820600000—053
П 71 —93
М307(03)— 94
ISBN 5-7880-0880-8
© У. А. Паўлаў, 1994
© Афармленне. А. 11. Ксяндзоў, 1994
ТОПАНКІ
Пакуль ножкі паласкала, Пакуль красак назбірала Ды раскладвала ў радочак, Ды пляла сабе вяночак, Пакуль гусак дамоў гнала I Васільку даганяла, Што падкраўся, як каток, I схапіў з мяне вянок,—
Пад вярбой ля копанкі Я забыла топанкі.
Як тут быць і што рабіць?.. Жучка ў будцы смачна спіць. Жучку мне шкада будзіць, Каб па топанкі схадзіць.
Мама з фермы прыйдзе позна — He пашлеш па маму позву.
Тата ўсё, чутно, арэ, Ды і цёмна на дварэ. I няма чаго абуць...
Можа, самі прыбягуць?!
БЫВАЕ!
Ноччу сонейка ўзыходзіць.
— Гэтак не бывае! Вусень лісціку не шкодзіць.
— Гэтак не бывае!
Верабей пяройдзе мора.
— Гэтак не бывае! Яблыкі саспелі скора.
— Гэтак не бывае!
Кураня плыве па лужы.
— Гэтак не бывае! Шэры воўк з авечкай дружыць.
— Гэтак не бывае!
Добра птушцы жыць у клетцы.
— Гэтак не бывае! He баліць зламанай кветцы.
— Гэтак не бывае!
3 хмары дождж сухі пыліць.
— Гэтак не бывае!
Я ўпаду — мне не баліць.
— Гэтак не бывае!
Ды не плачу, хоць баліць, Каб маленькіх не ўцвяліць.
— Бы-ва-е!
СПРЫТНЫ СМОЎЖ
I упоперак і ўдоўж
Поўз па дрэве спрытны смоўж.
Поўз і год ён і другі, Аж пайшлі ў вачах кругі.
А з зямлі, нібы на ліха, Раду мовіла смаўжыха:
— He спяшайся. Хопіць дрэў. Натаміўся ты, змакрэў.
Адпачні. Уніз зірні
3 небывалай вышыні.
Смоўж зірнуў і — зрынуўся.
Аб карэнне грымнуўся.
Стогне, ловіць ён паветра, Бо ляцеў мо аж з паўметра.
I баліць усё, і млосна,— Смоўж пабіўся вельмі моцна.
Плачуць горка смаўжаняты Каля верхалаза-таты.
Тут і маці ўжо з папрокам: — А не поўзай так высока.
ВО ЯКІ ВЯЛІКІ!
Раптам гоман сціх, I смех
Змоўк у момант нейкі — Паваліў пушысты снег. Аж казыча вейкі.
Гэта падаюць зярняткі, Хлеб і булкі, і аладкі, I блінцы, і пернікі Са сняжком, як пер’ейка.
Дождж, улетку секані, Пастарайся, дружа,— Я паеду на кані Па ўскіпелых лужах.
Гэта падаюць клубніцы,
I парэчкі, і суніцы.
3 кожнай кропляй — ягадкі, Грушы або яблыкі.
Дождж лапоча за вярсту — Скінуў чаравікі.
Ўсё расце, і я расту.
Во які вялікі!
КОЛЬКІ ГУСЕЙ УБАЧЫЎ ЯЎСЕЙ?
На Беларусі Ляцелі гусі. Малы Яўсей Убачыў гусей. I столькі многа, Здзвіўся што: — Ой, гусі, гусі, Вас, мабыць, сто? — Важак малому Дае адказ:
— Правільна злічыш Усіх ты нас, Калі дадасі Да столькі Яшчэ столькі, Паўстолькі, Чвэртку столькі Ды разам з намі Сам паляціш.
Тады і будзе Што-нішто, А роўна — сто!
Колькі гусей Убачыў Яўсей?
БРАТ У АРМІЮ ІДЗЕ
Ці-ці-ці, дзе-дзе-дзе — Брат у армію ідзе.
Барані спакой і мір, Стой на варце стражам. Пра цябе хай камандзір «Малайчына» скажа.
У мішэні пападзі.
Адчакань паходку.
Як адслужыш, прывязі Мне сваю пілотку.
Ці-ці-ці, жы-жы-жы — Добра ў арміі служы!
НЕХАЦЬ
Пабудую з коўдры буду — 3 цыганамі пакачу.
— Есці будзеш?
— He, не буду.
— Малако піць?
— He хачу!
Коні мчаць, як з перапуду.
Даль стракаціцца ўваччу.
— Сыр, смятану?
— He, не буду.
— Булку з маслам?
— He хачу!
Хоць цукерак,
Хоць арэхаў
Сыпце мне, а ўсё дарма.
3 цыганамі я паехаў
I кажу ж — мяне няма!
— А шкада,— гаворыць тата,— Думаў я з табой удвох Скалясіць шляхоў багата
I сцяжынак, і дарог.
Што ж, відаць, адзін паеду
На метро,
На электрычцы, На аўтобусе пасля...
— Гэта к дзеду, Гэта к дзеду! — Вылятаю з буды я.
— Ну, а там пасля абеду На кані у лес ступой...
— Гэта к дзеду, Гэта к дзеду!
Я — гатовы, Я — з табой!
— Неслухам жа ў лесе нашым — Шмат бярозавае кашы...
— Хай сабе там кашы поўна, А паеду я ўсё роўна!
Галавой ківае мама:
— Ну і нехаць!
Яму й «каша» — хоць бы што, Толькі б ехаць.
КУДЫ ПАДЗЕЎСЯ ДОЖДЖ I ГРОМ?
Дождж гарачы з-пад маланкі Коціць грому абаранкі.
Развязалася вясло, I рассыпалася ўсё. Бы з прыполу на падлогу, Па кутках, пад стол, пад ногі...
Так і грому кругі Раскаціліся ў лагі. Пабягу ды пазбіраю, Ды ў бразготкі пагуляю. Зірк пад куст — няма нічога. А парэчак вельмі многа. Падаў гром на луг мурожны. Там трава — схавацца можна. Ну, магчыма, дзе авёс, На лес гледзячы, парос? He, няма.
Відаць, у жыце.
Калі бачылі, скажыце.
ПЕРАД ВЯСНОЙ
Падалося мне здалёк: Сеў на былку вугалёк. Пад чырвонаю жарынкай Загайдалася былінка. Перамерзлы снег рыпучы. Шчыпле нос мароз калючы. У сумёты дрэмны лес Аж з валёнкамі залез. А снягір сняжком пыліць. Хоча, мабыць, падпаліць. Коле вочы белізна — Блізка недзе ўжо вясна. Ахінае баба плечы.
Кот рашуча скочыў з печы, Выгнуў спінку — і ў парог. Рашчыняй, баба, пірог.
Каб яго на ўсіх хапіла — Пуста ж з шынкамі насіла... Даставай, баба, рушнік, Пакуль кот нідзе не знік. За сяло няхай нясе Прывітальны хлеб вясне.
У ЛЕСНІЧОЎЦЫ Ў ЛІВЕНЬ
He схаваешся пры кусце, Калі добры дождж прыпусціць. Ды з падскокам, ды з прысядам, Аж трашчыць і стогне ляда. Так і цягне паглядзець 3 кім схапіўся там мядзведзь. Ледзьве высунуўся толкам — Абдало ўсяго патокам.
Што ж, макрэчу несці ў дом? Пастаю і пад дажджом.
Як звяры, без увяроды, Бо і я — дзіця прыроды.
ЗАГАДКІ
* * *
Хоць забіце, не скажу, Дзе жыву, з кім знаюся. Галавой уніз хаджу, Пяткаю кусаюся.
(fbufigv ft x-wh)
* * *
Toe дрэва не абняць, Крона з небам зліта. А каб назву напісаць, Хопіць і дзвюх літар.
(Qvyvvq)
* * *
Шыя доўгая ў яе, Хоць сама — як шафа. Недзе ў Афрыцы жыве, А завуць
(vepvdiqyg)
* * *
Каб нагнаць на ўсіх жуды, Страх, каб доўга помнілі, Ён іграе без дуды, Завывае ў коміне.
(•ddhag)
* * *
Гарнітур яе ў палоску.
Родзічка жывёле свойскай. Выйдзе ў цырку на манеж, Але ў воза не ўпражэш.
(■vd^ag)
* * *
Скрозь — які ўжо лес вялікі! — Паздзірана з ліпаў лыка.
Хоць бы вокам паглядзець, Як яго дзярэ
(•4£Qd9£QKJ^[)
* * *
Мабыць, ён не зведаў гора. He хадзіў ніколі голы.
Бо як лета на дварэ, Усё вопратку дзярэ.
(nvd^)
* * *
Яе ўсе баяцца трошкі.
Яна ў лесе мае
Хатку на курыных ножках
I ў ступе лятае.
(mg vgvg)
►♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
* * *
Страж гароднага парадку Без абноў не тужыць.
Чым найгоршая апратка, Тым надзейней служыць.
(■viriEQfin)
* * *
Зранку лапкамі умыты.
Шэрстка — нібы з аксаміту.
Любіць спінкай выгінацца.
Мышы — страх! — яго баяцца.
(^)
* * *
Уздоўж хат з канца ў канец — Каляровы грабянец.
Каб зайсці ў двор без замінкі, Ёсць рухомыя шчарбінкі.
(■lHhlH039 г іоуц)
* * *
У пагодлівы дзянёк Недзе з паднябесся Пералівісты званок Славіць працу песняй.
(■yivHvddvy^)
* * *
За сябе разоў у сем Большы груз яна нясе. Запытайцеся, ці цяжка? Скажа хай сама
(■nytmvdfi^)
* * *
У яго адны турботы: Адвільнуць як ад работы. Беспрабудна суткі спіць, Ды яшчэ пра гэта сніць.
(•nvmvfij)
* * *
Карацее з узыходу, 3 сонца першага ў pace. А з паўдня і да заходу Ў адваротны бок расце.
('Wh)
* * *
Чорны сам, нібыта грак. 3 ім да трох не гавары — Цахне, быццам бы ганчак, А жыве ў вадзе ў нары.
( ^d)
* * *
Там, дзе з мухі дзьмуць слана, Ей не быць ніколі.
He шкадуючы, яна
Хлусу вока коле.
(VQfivdii)
* * *
Дрывасек ён — проста зух. Над вадою хата.
Аж да пят яго кажух, Хвост — нібы лапата.
(ddgvg)
* * *
У пагоду, на мароз — He дастаць аршынам нос. Як адліга вернецца, Ен па даху сцелецца.
(•wvmwox QVH
* * *
Калі толькі ляжа снег, На яго агледзіны 3-пад навесаў і з-пад стрэх Выплываюць лебедзі.
('IXHVQ )
* * *
Бы хто грымне палкай — Дол аж разлягаецца.
I вада ў кавалках
Па вадзе штурхаецца.
(QOXV214dx)
* * *
Колькі будзе, знатакі,—
Каб і кожны ведаў:
Два сыны і два бацькі, Дзед і ўнучак дзедаў? (aod±)
* * *
Каб ніхто не адабраў, За кожную шчочку Непрыкметна ён схаваў Зерня па мяшочку.
(xkwvx)
* * *
Пасля таты, пасля мамы
I людзей старэйшых Яна — ваш дарадца самы, Самы наймудрэйшы.
(•пггнуі)
* * *
Хоць увесь перадрыжыць За зіму вялікую, Але дома любіць жыць Друг наш Чык-Чырыкавіч. (•nagvdaq)
* * *
Хто на поплаве з нары Горы цэлыя нарыў, Сад скапаў і агарод? Ну, вядома, гэта — ....
(■j-odyi)
* * *
Шасцігранныя гаршчочкі.
Залацістыя радочкі.
Што ў іх? Гэта — шыта-крыта.
Воскам зверху ўсё заліта.
(■paw ‘nioj)
* * *
Так нядоўга й да бяды:
Мора цэлае вады I ў прыдачу — акіян, А яшчэ ў ім б’е фантан.
СЧУІ)
* * *
На пагорку за сялом,
Дзе дарогі стужка,
3 дошак, з бёрнаў — а не дом,
3 крыллем — а не птушка.
("HvdiKg)
* * *
Пасярэдзіне двара Раскацілася гара. А малыя гараняткі — Пятачкамі — каля маткі. (•mKovdvu г khhiq'J)
* * *
Доктар Стук на дрэва ўзлез...
Ведама й дзіцяці:
Гэта лечыць хворы лес Даўгадзюбы
'(ГЭ’П'НЕ^)
* * *
Між лісця ў лясным лагу Цуды не звяліся.
Вельмі тоўстую нагу Завяршае міса.
CQefidj)
* * *
Паімчалі ў паплавы Стрымгалоў наўпрост Шэсць ног, дзве галавы
I ў дадатак — хвост.
('гнпл vh nsvxdag)
* * *
Пішуся я першая з левага краю.
Сабраты ж, як слушна заўважылі людзі, Хоць колькі за мною чаргі не займаюць, А правага краю ніколі не будзе.
Qvd i4HWvdfuvH ‘vhhieqy)
* * *
Круглая, ды не антэна, Каб сусветы слухаць. Аж дрыжыць, звініць нязменна, Калі трапіць муха.
(■пнг'пГідяц)
* * *
Без аглядкі не вылазь 3 глею, цёмнага, карась.
Бо стаіць зусім не так За карчагаю
(•yivudh[[j)
* * *
Палахлівы ён без меры.
Можа, гэтак, дзеці, й тут?
Сонца ў хату — ён за дзверы, Сонца з хаты — ён на кут.
(■d'nvx fl 4HdYl)
* * *
Ну, рабіце адкрыццё: Толькі калі родзіцца, Адзін раз на ўсё жыццё Той матор заводзіцца.
(vdde^))
* * *
Тут няцяжка здагадацца, Што за домік, што за хатка.
3 ветрам хоча ў неба ўзняцца Лёгкакрылая
(&яіп№ц)
* * *
У яловіку кашлатым Запішчалі птушаняты. Ды зімой, ды ў маразы! Што за птушка? Адкажы!
(^gcн£QvжndyJ)
СІНІЧКА
Казка
\х, сінічка-невялічка, Трапяткая, Нібы знічка.
На галінку, На сучок — Скок ды скок, Скок ды скок. А пасля Як асмялела, Дык у фортку заляцела. (Асмялееш тут, няўжо ж, Бо мароз задужа гож!) Пакружылася з хвіліну Ды ўчапілася ў гардзіну. Неспакойная, сядзіць I ў мой бок усё глядзіць. Пачакай, ката прагонім — Накармлю цябе з далоні. Ну, давай душу суцеш: