Курс фізікі, ч. II
Памер: 223с.
Мінск 1958
Рыс. 217. Рэактыўны самалёт у палёце.
Аднак сучасныя турбарэактыўныя рухавікі яшчэ значна адстаюць ад поршневых па эканамічнасці і надзейнасці ў рабоце, а таксама па магутнасці на ўзлёце.
У цяперашні час у авіяцыі прымяняюцца таксама турбавінтавыя рухавікі.
У турбавінтавым рухавіку праходзячыя праз турбіну газы аддаюць ёй большую частку сваёй энергіі; таму газавая турбіна развівае магутнасць, якая значна перавышае тую, якая спажываецца кампрэсарам. Лішак магутнасці турбіны расходуецца на прывядзенне ў вярчэнне паветранага вінта, які з’яўляецца асноўнай крыніцай цягі рухавіка. Акрамя таго, у турбавінтавых рухавіках атрымліваецца некаторая дадатковая цяга ад рэактыўнага дзеяння выходзячых з сапла адпрацаваўшых газаў.
Далейшае ўдасканаленне рэактыўных рухавікоў з’яўляецца адной з першачарговых задач сучаснай тэхнікі.
У Савецкім Саюзе даследчыкі і канструктары з поспехам працуюць над гэтай праблемай.
На рыс. 217 паказан адзін з тыпаў самалёта з рэактыўным рухавіком.
213
Практыкаванне 33.
1. Вылічыць работу пары ў цыліндры паравой машыны пры наступных умовах: пара паступае ў цыліндр пры ціску 20 am; адсечка пары адбываецца на ~т ходу 3
поршня, j ходу поршань перамяшчаецца за кошт расшырэння пары. У канцы ходу поршня пара мае ціск 2 am. Плошча поршня 300 смг, даўжыня ходу 60 см. Пры разліках прыняць. што ціск пры расшырэнні газу спадае раўнамерна.
2. Вызначыць работу пары ў паравьш цыліндры, калі пара паступае ў цыліндр пры ціску 15 am, адсечка пары адбываецца на 0,1 ходу поршня; далейшы рух поршня да канца цыліндра ідзе пры расшырэнні пары да ціску 1,2 am. Плошча поршня цыліндра 500 ;л2, ход поршня 60 см.
3. Вызначыць тэарэтычную магутнасць паравой машыны па наступных даных: дыяметр поршня машыны 50 см, даўжыня ходу поршня 80 см, сярэдні ціск пары 12 am. Лік абаротаў у мінуту 240. (Указанне: пры ліку абаротаў 240 у мінуту рабочых ходаў 480.)
4. Вылічыць магутнасць чатырохтактнага нафтавага рухавіка з адным цыліндрам, калі дыяметр цыліндра 250 мм. ход поршня 300 мм і лік абаротаў у мінуту 300. Сярэдні ц'ск 4 am.
5 Вызначыць магутнасць двухтактнага рухавіка, дыяметр цыліндра якога 300 мм, ход поршня 400 мм і лік абаротаў у мінуту 360. Сярэдні ціск 4,5 am.
6. Вызначыць магутнасць чатырохтактнага рухавіка з чатырма цыліндрлмі. Дыяметр цыліндра 200 мм ход поршня 300 мм і лік абаротаў у мінуту 400. Сярэдні ціск 7,5 am.
АДКАЗЫ ДА ЗАДАЧ.
М М М
Е l)S=120x; V = 50^;2)S1,«7,l^V« 14—; 3) 5—;
4) » 15 ~~~ 3. 3) Шар большай масы будзе знаходзіцца на адлегласці 4 гл as
восі; меншай масы — на адлегласці 8 см; 4) V » 8,9 сек~'< Л = 20 лі. 4. 1) VceK~
1 CM 1
й °'084 “ = °’105 ^г v"‘“ * °0035 * 0 0017
Угадз ^ 0,00022^, ^з~ 0,00015 ^,2) » 10 ^; 3) «=0,00007 ^;
V» 261 —. 5. 1) 625 мм; 2) г2 = 80; п2 = 50“; 3) 56,52 к. с.; 4) « ПЗАкГ.
CM п t
7. 2) » 70,7Г; 3) 50 гц; 4) 4 гц. & 1) » 24,8 см; 2) .» 986 ^; 3) » 4сл,9сл. 9. 3) 10 см; 4) 42’57'. 12. 1) » 1,2 дас; 2) 17 м; 3) 765 м, 4) »12 м; »8 см;
5) » 3900 —. 17. 2) 65°; 3) 0,6 л; 4) 25 л; 5) 2 —■ 18 1) 8500 кал;
2) 8’; 4) 16°,8; 6) » 0.12 —7ГЬ~; 7) 0,09^^; 8) 650°; 9) 439 ккал. 19. 1) 0,015 кГм; 3) 2 989 000кГж; 4) »4,7 ккал; 5) « 0,47 ккал; 6) » 0,45 кг;
7) a 165,6 т; 8) » 21 кал; 9) « 6775 кг. 20. 1) 0,012 м; 3) » 0.000036.
21. 1) 2 л; 2) 200 л; 3) 2,5 am; 4) 2 am; 5) » 1,5. 22. 3) » 20^; 4) р = 258 Г. D = 0,01032 —^з; 5) 0,00258 23. 1) »6,82 л; 2) » 649 см\ 3) 273°С;
4) » 109,1 л. 24. 2) » 777 мм рт. сл. 26. 2) »5,1 л; 3) » 0,51 am; 4) » 2.09 .г, п дн
5) » 605°,6К; 6) Dt = Dq —тт^—К 27. 1) 30,2 см; 2) » 73,6— 28. 1) » 9лш.
кГ кГ
» 11,5—; 2) 0,032 кГм. 29. 2) » 8800 —; 3) 62,8 кГ; 4) » 4; » 1,7.
’ ММ1 ’ ' ’ CM* '
. ккал
30. 1) 800 ккал\ 2) 12 576 ккал\ 3) 3638 ккал; 4) 196 ккал\ 5) ^79.8———, 6) 232 ккал. 31. 1) 639 ккал; 2) 61,9 ккал; 4) 537 ^—; 5)719 ккал; 6) 3741,5 ккал; 7) » 14,7 лг. 32. 1) »93,5%; 65%; 45,9%; 2) » 8°С; 3) «75%; 4) паменшыцца. да 43,4%; 5) « 0,4 л«». 33. 1) 2385 «Гл; 2) 2537 кГм; 3) « 2009,6 к. с.;.
4) 19,6 к. с.; 5) 102 к. с.; 6) 125,6 к. с.
3 М Е С Т
АДДЗЕЛ I. МЕХАНІКА (працяг;.
Сіпар.
Раздзел I. Крывалінейны рух цел. Вярчальны рух.
1. Рух пела пад дзеяннем сілы, накіраванай пад вуглом да скорасці ... 3
2. Незалежнасць рухаў. Рух цела, кінутага гарызанталыіа........... 5
3. Рух цела, кінутага пад вуглом да гарызонта..................... 7
4. Раўнамерны рух па акружнасці. Вуг.іавая скорасць. Перыяд абарачэпня 9
5. Лінейная скорасць Сувязь паміж вуглавой і лінейнай скорасцямі ... 11
6. Дацэнтрабежнае паскарэнне..................................... 12
7. Дацэнтрабежная сіла ................................................ 14
8. Прыклады дзеяння дацэнтрабежнай сілы.......................... 15
9. Трэці закон Ныотана ў прымяненні да руху цел па акружнасці .... 21
10. Аднэнтрабежныя механізмы...................................... 22
11. Вярчальны рух цвёрдых цел..................................... 23
12 Тахометр ........................................................... 24
13. Сілы, дзеючыя на црёрдае цела, якое верціцца вакол восі....... 26
14 Перадача вярчэння ад рухавіка да машыныпрылады................ —
15. Раменная перадача............................................. 27
16. Фрыкцыйная перадача............................•.................... 28
17. Зубчастая перадача.................................................. 29
Раздзел II. Ваганні і хвалі.
18. Перыядычны рух...................................................... 33
19. Гарманічнае (простае) ваганне........................................ —
20 Частата і амплітуда вагання. Перыяд вагання......................... 35
21. Ваганні пад дзеяннем сілы цяжару .................................. 36
22. Законы вагання матэматычнага маягніка . . . . '.................... 37
23. Графічны запіс вагальнага руху..................................... 39
24. Фаза ваганняў. Зрушэнне фаз........................................ 40
25. Ператварэнні жргіі пры ваганнях маятніка........................... 42
26. Затухаючыя ваганні ........................................ 44
27. Скарыстанне маятніка ў гадзінніку.................................. 45
27а. Складанне гарманічных вагальных рухаў.............................. 46
28. Вымушаныя ваганні.................................................. 47
29. Рлананс 48
30. Знач^нне рэзанансу ў тэхніцы.................................... 50
31 Хвалевы рух. утварэнпе паііярочных хваль.......................... 51
32. Падлўжныя хвалі . . .......................... 54
33 Даўжыня хвалі і скорасць распаўсюджвання хваль....................... 55
216
Раздзел III. Гук.
34. Паходжанне гуку.................................................
35. Просты від гукавых ваганняў....................................... 58
36. Класіфікайыя гукаў ................................................. —
37. Распаўсюджванне гукаў.............................................. 59
38. Скорасць распаўсюджвання гуку ..................................... 60
39. Музычныя гукі. Вышыня тону......................................... 61
40. Сіла і гучнасць гуку............................................... 62
41. Тэмбр гуку......................................................... 64
42. Адбіццё гукавых хваль.............................................. 65
43. Стаячыя хвалі............................................... • • 66
44. Назіранне гукавых стаячых хваль.................................... 67
45 Гукавы рэзананс і рэзанатары ....................................... 68
46. Фізіка вуха ....................................................... 70
47. Запіс і ўзнаўленне гуку............................................ 71
Раздзел IV. Рух вадкасці і газу.
48. Ціск. Сіла ціску..................................................... 73
49. Назіранне руху вадкасці.............................................. 74
50. Стацыянарны рух вадкасці............................................. 75
51. Ціск у рухаючайся вадкасці........................................... 76
52. Усасваючае дзеянне струменя вадкасці і яго практычнае выкарыстанне . 78
53. Унутранае трзнне ў вадкасцях і газах................................. 81
54 Супоац’ўленне пры руху цела ў вадкасці і газе . . .'.................. 82
55 Абйяканне цела вадкасцю або газам...................................... 84
56. Пад’ёмная сіла . . ..................................... 85
57 Выкарыстанне энергіі рухаючайся вады................................... 88
58. Гідраўлічныя рухавікі ............................................... 89
59. Ветраныя рухавікі.................................................... 92
АДДЗЕЛ П. МАЛЕКУЛЯРНАЯ ФІЗІКА I ЦЕПЛЫНЯ.
Раздзел V. Асновы малекулярнакінетычнай тэорыі будовы рэчыва.
60. Развіццё малекулярнакінетычнай тэорыі.............................. 95
61. Броунаўскі рух....................................................... 96
62. Дыфуз'я............................................................. 98
63. Аб зямной атмасферы.................................................. 99
64. Доследы. якія тлумачашіа малекулярнакінетычнай тэорыяй............. 100
65. Лік малекул у адзінцы аб'ёму рэчыва. РазМеры малекул .............. 101
66. Скораснь руху малекул ... . .............. 102
67. Лік сутыкненняў і сярэдняя даўжыня свабоднага прабегу мялекул . . . 103
68. Сіла ўзаемадзеяння паміж малекуламі................................ 104
69. Цеплавы рух. Тэмпература........................................... 106
Раздзел VI. Цеплыня і работа.
70. Энергія руху і ўзаемадзеяння малекул. Унутраная энергія цел .... 103
71 Змяненне ўнутранай энергіі цела.................................. —
72. Адзінка колькасці цеплыні........................................... 109
73. Паняцце аб цеплаёмкасці пела. Удзельная цеплаёмкасць рэчыва .... 110
74 Вымярэнне ўдзельнай цеплаё.мкасці................................ 111
75. Развіццё поглядаў на прыроду неплыні........................... 113
76 Механ'чны эквівалент цеплын! .......................... 114
77. Закон захавання і ператварэння энергіі............. ................ 117
КНІГІ ОНЛАЙН
