КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Здыхлік нагінаецца, каб пачухаць сваю лытку. Валасы на ягоных грудзях звісаюць няроўнымі пасмамі. I гэта той лес, у якім ты зусім не хочаш схавацца. Марыя паўтарае ягоны рух, але ўжо без усялякага сэнсу. Чухае лытку, хаця яна не чэшацца. Ёй хочацца пераканацца, што маторыка пальцаў у іх са Здыхлікам абсалютна розная. Затым змахвае крышынку хлеба, якая ўжо каторы дзень чарсцвела на стале. Здыхлік у гэты момант пераходзіць да тэмы пачуцця віны ў кодэксе самурая. У двары скрыпнулі арэлі. Зваліўшыся зь іх, п’яны Толік раптам пачынае спяваць замест таго, каб про- ста мацюкнуцца. Сёння першы дзень, калі яна не адчувае Іншага побач з сабою. Уздоўж суседняга дома праязджае белая машына. Шапаціць лісце, ускалыхнутае ўжо даволі прахалодным ветрыкам. Пахне спаленай гумай. Здыхлік кажа: “Шлях самурая гэта памкненне да смерці,,. Марыя пачуваецца відэарэгістратарам, які абыякава фіксуе тое, што адбываецца навокал. Прымусіць сябе ўзяць у руку відэлец у такіх варунках асабліва складана. А калі гэта ўсё ж удаецца, высвятляецца, што ўжо позна. Здыхлік заўсёды валодаў унікальным умельствам гаварыць і есці адначасова. Спахапіўшыся, Марыя ўключае радыё, каб не прапусціць паведамленне пра каменданцкую гадзіну. Вецер ускалыхвае клён, што расце ля самых вокнаў, і яго аголеныя галіны падаюцца Марыі безліччухцівыхрук, якія мкнуцца долу, каб схапіць за горла сваю ахвяру. Важную інфармацыю яны выслухоўваюць моўчкі, a затым сыты і задаволены Здыхлік пачынае зноў разважаць пра самураяў ды пра смерць. Матор лядоўні раптам заводзіцца, як быццам бы з мэтай запярэчыць. Смерць можа быць у простых рухах, думае Марыя. У тым, як яна звычайна запальвае фаерку альбо адразае лустухлеба, насамрэч вельмі шмат смерці. Гэта, лічы, запаволенае харакіры. Запаволенае настолькі, што ўжо ў сярэдзіне дзеяння ты зусім не памятаеш, з чаго яно пачыналася. He кажучы пра яго мэту. Марыя выключае радыё. Надыходзіць вечар, які нясе звыклы безнадзейны спакой. Колькі яшчэ такіх вечароў яе чакае? Прытаміўшыся ад інтэлектуальнай працы, Здыхлік прылёг на канапу, і неўзабаве ўжо можна пачуць ягоны храп. Грудзі рытмічна ўздрыгваюць, аброслыя шчэццю шчокі надзімаюцца і здзімаюцца нібы ён напампоўвае паветрам гумовы балонік. Здыхлік спіць спакойна, як і кожны чалавек з чыстым сумленнем. Марыя бярэ з кухоннага стала даўно нямыты нож з наліплым хлебным месівам, выцірае яго крысом майкі, распалосвае некалькі пальцаў на левай руцэ і піша чырвоным на палінялых шпалерах: ПАРТЫЯ СУПРАЦЬ БУДУЧЫНІ. Гэта нічыйная тэрыторыя, невялікая пустка паміж аўтамагістраллю ды жылымі кварталамі. Вось ужо колькі дзесяцігоддзяў яна трывала выключана з цывілізацыйных працэсаў, стаўшыся для ўсіх лішняй. Яе прынята прамінаць па датычнай, на ладнай хуткасці ды гледзячы выключна перад сабою. Дзякуючы гэтаму лапік зрабіўся сапраўдным запаведнікам для смецця. Людзі рэгулярна выкідаюць туды самыя розныя рэчы, і ніхто за выключэннем хіба рэдкіх бамжоў іх не прыбірае. Гэтыя рэчы металічныя, пластмасавыя, скураныя, кардонныя. Чырвоныя, жоўтыя, парудзелыя, асклізла-шэрыя. Некаторыя з іхдаволі буйнагабарытныя, a некаторыя нават цяжка і ўгледзець у траве. Позірк факусуецца на нейкіх дробных дэталях, кшталту паўсцёртай наклейкі на кодабе дзіцячага грузавіка. Марыя здатная бачыць пэўнае хараство ў выпадковых спалучэннях прадметаў, арганізаваных паводле сваіх натуральных законаўнібы непадуладная чалавечай рэгуляцыі экасістэма. Найперш гэтае хараство ў ненаўмыснасці. Ніводзін дызайнер альбо мастак не здолеў бы стварыць такую інсталяцыю. Толькі вецер, павеў якога раптам кудлаціць яе валасы. Марыі здаецца, што гэта месца, куды людзі адносяць свае ўспаміны і нерэалізаваныя жаданні, каб пастарацца назаўсёды ад іх пазбыцца. У спякотныя дні лета высокая трава, якую няма каму касіць, выгарае на сонцы, жоўкне і становіцца нібы з пластмасы. Цяпер позняя восень, трава мокрая і аблезлая. Пад падэшваміхлюпае. Марыя забрыла сюды выпадкова і без дай-прычыны. Ёй не надта карціць вяртацца дахаты і зноў бачыць чужы твар па той бок кухоннага стала. Напэўна, па начах тут усё жыве сваім жыццём, думае яна. Рэчы цяжка ўздыхаюць, вохкаюць, жаляцца ды паўтараюць, бы мантры, свае даўно абрыдлыя суседзям гісторыі. Але цяпер дзень, і шызаватае святло агаляе іх банальную сутнасць. Яна адчувае сябе выпадковай сведкай, міжвольнай вуаерысткай, якой собіла падгледзець недатычныя яе праявы чужога жыцця Марыя з цікаўнасцю ўздымае з зямлі ўшчэнт прагнілы ружовы пантофлік на невялічкім абцасе. Прыкладна 36-ы памер. Ён вельмі нагадвае рэквізіт тых фільмаў, дзе ёй даводзілася здымацца. Нешта па-дзявочаму наіўнае. Такое заўсёды вабіла мэтаваю аўдыторыю асабліва тых, хто з залысінамі, лішняй вагой і валасамі на пузе. Марыя адкідае пантофлік ды рушыць далей. Ступае асцярожна, вывяраючы кожны крок. Ёй не хочацца парушаць натуральны ход падзеяў у гэтым запаведніку смецця. Метраў праз дваццаць спыняецца, чамусьці ідзе назад, зноў падымае пантофлік. Ёй здаецца, што гэтая вартая жалю рэч раптам пачынае да яе прамаўляць. Адной цудоўнай раніцай Пол знайшоўтой пантофлік на падлозе сваёй раздзяўбанай “бэмкі,, і пэўны час не мог згадаць, каму б ён мог прыналежыць. А згадаўшы, тут жа палічыў за лепшае забыць. Пагатоў, далёка не ўсе эпізоды яго начных прыгодаў былі прызначаныя для доўгатэрміновага захоўвання ў памяці. Пол паціснуў плячыма, вылаяўся ды выкінуў знаходку праз фортку пакуль мама не заўважыла ды не ўчыніла чарговы скандал. Пантофлікі Аня купіла акурат напярэдадні іх спаткання і, што ўжо тут утойваць, менавіта з яго нагоды. Аня была пульхнаватай і без меры наіўнай. У краме ёй нават не прадавалі піва, пакуль яна не пакажа дакументы. Рабаціністы твар, светлыя валасы, смешны даўгаваты нос, падобны да неразвітай дзюбы. Яе міміка. Дзіўныя ўздрыгванні правай рукі як рэакцыя на пачуты жарт. Бачыш, кажа Аня, яно ўсё стала зусім іншым. Гэтае шызаватае святло летняга золку, гэтыя правады, лаўка, закінуты запарожац ля ўзбочыны, мае прожылкі, што праглядаюцца праз белую скуру запясця, яно ўсё стала зусім іншым, калі ты побач. Аня кажа гэта сваім целам, пакуль Пол расцірае пальцамі правы локаць. Ён доўга ляжаў у адной позе, і цяпер яму трохі муліць. Яна кажа гэта, калі ўсё ўжо адбылося. Адбылося амаль як у тых фільмах, якія сёння Пол назваў бы старамоднымі, але тады глядзеў ледзь не суткамі. Я стала часткай цябе, я зрабілася вадкай, падатлівай і амаль празрыстай, кажа Аня. Я пранікла праз тваю скуру, мой любы, і цяпер паволі расцякаюся па тваіх артэрыях. Голас Ані гучыць, перакрываючы тлум дыскатэкі, п’яныя крыкі на вуліцы, навязлівы шум у галаве. Гучыць і неўзабаве змаўкае. У тую летнюю ноч Аня прыйшла дахаты басанож і схлусіла маме, што аддала ружовыя туфлі сяброўцы на выпускны. Потым былі дні колкага чакання, калі кожны званок мабільніка прымушаў яе ўскалыхнуцца, бы сірэна паветранай трывогі. Потым былі незлічоныя зімовыя раніцы, падобныя адна да адной. Сон падступна абуджаў надзею, але першыя ж промні няўпэўненага дзённага святла раскрышвалі яе на дробныя і вострыя аскепкі. Аня цяпер працуе раздатчыцай у сталоўцы. Яна тоўстая, нязграбная, апранутая ў зашмальцаваны фартушок. Твар чырвоны. Дае аплявуху, калі хтосьці дзеля жарту хоча яе ўшчыкнуць за лытку. А па вечарох плача, выключыўшы тэлевізар пасля чарговага сеансу мыльнай оперы. Ружовы пантофлік на тонкім абцасіку ніяк бы ўжо не налез на яе тоўстую цэлюлітавую нагу. Яна проста яго растаптала б. Рэчы застаюцца, калі знікаюць пачуцці, кажа Марыя. Рэчы можна памацаць, патрымаць у руках, паднесці да носа. А потым зноў выкінуць у мокрую траву. Пантофлік з шоргатам туды апускаецца, Марыя выцірае прыліплую да пальцаў гразь. Рэчы надзейныя і непарушныя, нават калі яны аддадзеныя пад уладу гніення. Людзі перастаюць быць значна хутчэй спачатку адно для аднаго, а потым і для сябе саміх. Марыя ўяўляе ўсю гісторыю толькі як сукупнасць рэчаў. Трывалых, маўклівых, непадуладных эмацыйным павевам. I думае пра тое, што застанецца ў выніку ад яе. У сне Пол яшчэ неаднаразова дакранаўся да твару Ані і шторазу здзіўляўся яго ўласцівай хіба для камянёўхаладэчы. Раніца. На кухні скразняк. Праз прыадчыненую фортку разам са сцюдзёным паветрам з вуліцы ўрываецца дзіцячы віскат, пахдрэннай саляркі, урыўкі апошніх навінаў. Марыя ўжо хвілін пятнаццаць сядзіць ля вакна. Нічога не робіць і ні пра што не думае. Урэшце, пацепваецца ад холаду, устае і прычыняе фортку. Нядзеля. Двор нагадвае карціну Брэйгеля. Хтосьці выбівае дыван. Хтосьці падыходзіць да кагосьці, хто гуляе ў даміно на капоце старога “жыгулёнка,,, нязлосна лаецца і чуе прывітальную лаянку ў адказ. Хтосьці заклейвае вокны крыж-накрыж ды закладае мяхамі. Хтосьці караскаецца па канструкцыі, падобнай да вавілонскай вежы, але захрасае на палове шляху, раптоўна спалохаўшыся вышыні. Хтосьці ў той самы час саслізгвае з самага верху падобнай канструкцыі. A потым гучна апавядае сябрукам пра тое, як учора “бубух,,, і пра дзядзек, якія прыехалі на танку ў іхны двор ды пару разоў пальнулі з гарматы. Шмат рухаў, шмат дэталізацыі. Фантасмагарычнасць сюжэта адчуваецца, толькі калі паспрабаваць правесці паміж рознымі дзеямі паралелі, выкрышталізаваць іх агульны наратыў. У Марыі бадай атрымліваецца, сюжэт падаецца ёй выкшталцона-вар'яцкім, і гэта яе забаўляе. У дзверы грукаюць. Спачаткуяшчэ даволі далікатна, з секунднай паўзай: бум... бум... бум, але неўзабаве ўжо гучна і нецярпліва. Марыя чуе мацюкі: “Ды тут ён, хуля, зашыўся, б...я, сука,г Яна ведае, што гэта зноў прыйшлі па Здыхліка. Пару дзён таму ён паспрабаваў абрабаваць краму на пры- вакзальнай плошчы. Зразумела ж, няўдала. Ягоны твар патрапіў у камеру відэаназірання, а злоўлены ў тую ж ноч няздара-напарнік ведаў адрас Марыі. Яна ўстае з крэсла і няспешна ідзе адчыняць. Байцы народнай міліцыі пахнуць баршчом з часныком зрэшты, чым яшчэ яны могуць пахнуць? Ды не ведаю я, сноўдаецца недзе, з парогу кажа яна, ледзь не апярэдзіўшы запытанне. Ён мне ўвогуле... муж ці што? Ну, любезная, так а тады хто? Конь у пальто, адказвае Марыя. Яны не спяшаюцца сыходзіць, хутка прыкідваючы, чым ім можа быць карысная гэтая зусім яшчэ нестарая кабета. Але іх позіркі натыркаюцца на вочы Марыі, беспахібна счытваючы ў іх агеньчыкі шаленства. Абодва сінхронна прыходзяць да высновы: з такой лепей не звязвацца, ну яе нах. I неўзабаве іх крокі ўжо чуваць на лесвіцы.