КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Міліметр мм Воблачнасць Колькасць Вышыня ніжняй і верхняй межаў Форма (па атласе воблакаў) Бал(І-ІО) Метр бал м Бачнасць Празрыстасць атмасферы Метэаралагічная далёкасць бачнасці Працэнт Метр, кіламетр % м, км Метэаралагічны элемент Вымяральная велічыня Адзінкі вымярэння найменне абазначэнне Туман Інтэнсіўнасць (па настаўленні) Працягласць Гадзіна, мінута гадз, мін Навальніца Інтэнсіўнасць Працягласць Колькасць разрадаў Гадзіна, мінута гадз, мін Сонечная радыяцыя: прамая рассеяная сумарная адбітая астаткавая (баланс) Працягласць сонечнага ззяння Энергетычная асветленасць Доза апраменьвання Гадзіна, мінута Ват на квадратны метр, калорыя за мінуту на квадратны сантыметр Джоўль на квадратны сантыметр, калорыя на квадратны сантыметр гадз, мін Вт/м2, кал/мін х хсм2 Дж/см2, кал/см2 Даўгахвалевая радыяцыя Доза апраменьвання (за гадзіну, суткі, дэкаду, месяц, год) Энергетычная асветленасць Ват на квадратны метр, калорыя за мінуту на квадратны сантыметр Джоўль на квадратны сантыметр, калорыя на квадратны сантыметр Вт/м2, кал/мін х хсм2 Дж/см2, кал/см2 На ўсіх станцыях праводзяцца назіранні за асноўнымі метэаралагічнымі элементамі (тэмпературай і вільготнасцю паветра і глебы, атмасферным ціскам, ветрам, воблачнасцю, ападкамі, атмасфернымі з’явамі). У дадатак да іх на некаторых станцыях вядуцца аэралагічныя, актынаметрычныя і градыентныя (цеплабалансавыя) назіранні. Аэралагічныя назіранні ахопліваюць вымярэнні атмасфернага ціску, тэмпературы і вільготнасці паветра, напрамку і скорасці ветру ў свабоднай атмасферы; актынаметрычныя элементы радыяцыйнага балансу зямной паверхні; пры градыентных назіраннях вымяраецца скорасць ветру, тэмпература і вільготнасць паветра на ўзроўнях 0,5-2 м над паверхняй зямлі, а таксама тэмпература глебы на яе паверхні і глыбінях 5, 10, 15, 20 см. Па даных актынаметрычных і градыентных назіранняў разлічваюць элементы цеплавога балансу сістэмы «глеба — атмасфера». Аэралагічныя станцыі выконваюць радыёзандзіраванне атмасферы з выкарыстаннем радыёлакатараў У сучасны mo- мант радыёзандзіраванне адбываецца на 800 наземных аэралагічных станцыях і 40 суднах пагоды, што дазваляе атрымліваць інфармацыю аб тэмпературы, ціску, вільготнасці паветра і параметрах ветру на вышыні да 25-30 км. Станцыі ракетнага зандзіравання атмасферы праводзяць рэгулярныя вымярэнні фізічнага стану стратасферы і мезасферы з дапамогай метэаралагічных ракет. Ракетнае зандзіраванне выконваецца таксама на наземных і суднавых станцыях. У цяжкадаступных мясцінах працуюць аўпіаматычныя радыёметэаралагічныя станцыі, якія рэгіструюць у пэўныя тэрміны змяненні метэаэлементаў і перадаюць іх па радыё ў аўтаматычным рэжыме без удзелу назіральніка. Спецыялізаваныя станцыі служаць для вывучэння асобных працэсаў і з’яў і іх узаемасувязі ў розных геаграфічных умовах, а таксама для спецыялізаванага абслугоўвання асобных галін народнай гаспадаркі. Напрыклад, аграмепіэаралагічныя спіанцыі праводзяць назіранні за вільготнасцю глебы, развіццём і станам сельскагаспадарчых раслін. Дрэйфуючыя станцыі збіраюць звесткі аб метэаралагічным рэжыме Арктыкі. Селясцёкавыя станцыі вядуць гідраметэаралагічныя назіранні і вывучаюць фарміраванне селяў у горных раёнах. Метэаралагічная станцыя размяшчаецца такім чынам, каб яе назіранні былі характэрнымі (рэпрэзентатыўнымі) для дадзенага раёна. Пляцоўка станцыі ўстанаўліваецца на адкрытай і роўнай мясцовасці. Паблізу ад яе не павінна быць прадметаў, якія могуць паўплываць на паказанні прыбораў. У раўнінных умовах для атрымання дастаткова поўнай характарыстыкі тэмпературнага рэжыму патрэбна мець сетку станцый з адлегласцю 50 км паміж імі, а ў горнай мясцовасці з адлегласцю 30-40 км. Атмасферныя ападкі адрозніваюцца больш значнай зменлівасцю ў прасторы і часе, таму адлегласць паміж дажджамернымі пастамі на раўнінах павінна быць 20-30 км, а ў горных раёнах 15-20 км. Касмічная сістэма гідрамепіэаралагічных назіранняў складаецца з арбітальных і геастацыянарных спадарожнікаў, якія дазваляюць атрымліваць даныя аб стане атмасферы з 70-80% паверхні Зямлі. Вышыня палёту арбітальнага спадарожніка 900 км, а геастацыянарнага 36 000 км. Касмічная інфармацыя перадаецца на наземныя прыёмныя пункты. Спадарожнікавая апаратура працуе ў бачнай (0,5-0,7 мкм) і інфрачырвонай (8-12 мкм) частках спектра. Такім чынам, у сучасны момант у сусвеце створана адзіная сістэма збору, апрацоўкі, захавання і выкарыстання гідраметэа- ралагічнай інфармацыі. Акрамя таго, гэтая сістэма з’яўляецца асновай спецыяльнай сусветнай інфармацыйнай сістэмы «Маніторынг», якая ўяўляе сабой больш шырокі комплекс назіранняў, аналізу (ацэнкі) і прагнозу стану прыроднага асяроддзя з мэтай выяўлення ступені антрапагеннага ўздзеяння на геасферу і клімат. 1.3. Метэаралагічныя назіранні ў Рэспубліцы Беларусь Метэаралагічная сетка на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь пачала стварацца яшчэ ў пачатку XIX ст. Першыя метэаралагічныя назіранні пачаліся на станцыях у Магілёве (1808), Віцебску (1810), а потым у Брэсце (1834), Бабруйску (1836), Горках (1841), Свіслачы (1846), Мінску (1849). Найбольш поўныя матэрыялы маюцца па ст. Горкі, якая была арганізавана пры Горы-Горацкім земляробчым інстытуце. Тут бесперапынныя назіранні вядуцца ўжо больш за 100 гадоў. На тэрыторыі Рэспублікі Беларусь створана даволі шчыльная і разгалінаваная сетка метэаралагічных назіранняў (рыс. 1.2, табл. 1.3, 1.4), якая ўваходзіць у ССН і падпарадкоўваецца Рыс. 1.2. Карта метэаралагічных станцый Рэспублікі Беларусь (тып станцыі гл. табл. 1.4) Табліца 1.3 Колькасць гйраметэаралагічных станцый на тэрыторьіі Беларусі Тып станцыі Колькасць станцый Прыземныя метэаралагічныя: 129 МС поўнай праграмы назіранняў (8 тэрмінаў) 50 ГМ-пасты (2 тэрміны) 79 Аграметэаралагічныя 53 Актынаметрычныя 10 Аэралагічныя 3 Цеплабалансавыя 1 Радыёлакацыйныя 3 Авіяцыйныя 8 Гідралагічныя 136 Табліца 1.4 Тыпы метэаралагічных станцый Рэспублікі Беларусь (паводле даных Белгідрамета) Станцыя Вышыня над узроўнем мора, м Тып станцыі Скарочанае абазначэнне Разрад Акцябр Ашмяны Бабруйск Баранавічы Барысаў Беразіно Брагін 141 211 156 192 188 170 114 Метэаралагічная мс II Брэст 141 Абласны цэнтр па гідраметэаралогіі і маніторынгу навакольнага асяроддзя АЦГМ I Валожын 229 Метэаралагічная мс II Васілевічы Ваўкавыск 139 180 Аграметэаралагічная AC 1 II Верхнядзвінск 132 Метэаралагічная МС II Станцыя Вышыня над узроўнем мора, м Тып станцыі Скарочанае абазначэнне Разрад Вілейка 182 Гідралагічная гс II Віцебск 166 Цэнтр гідраметэаралогіі цгм I Вьісокае Ганцавічы 163 157 Метэаралагічная мс II Гомель 125 Абласны цэнтр па гідраметэаралогіі і маніторынгу навакольнага асяроддзя АЦГМ I Горкі 200 Метэаралагічная мс II Гродна 117 Авіяцыйная АМСГ II Докшыцы Драгічын Езярышча Жлобін Жыткавічы Івацэвічы Касцюковічы Клічаў Лельчыцы Лепель Ліда Лынтупы Любань 193 148 172 140 135 15 168 154 141 173 154 208 157 Метэаралагічная МС II Магілёў 192 Авіяцыйная АМСГ II Мазыр 162 Міжраённы цэнтр па гідраметэаралогіі і маніторынгу навакольнага асяроддзя МЦГМ I Мар’іна Горка 175 Метэаралагічная мс II Мінск 207 Гідраметэацэнтр гмц II Мсціслаў 214 Метэаралагічная мс II Навагрудак 283 Аграметэаралагічная AC II Станцыя Вышыня над узроўнем мора, м Тып станцыі Скарочанае абазначэнне Разрад Орша 186 Метэаралагічная мс II Палеская 141 Балотная БС I Пінск 146 Міжраённы цэнтр па гідраметэаралогіі і маніторынгу навакольнага асяроддзя мцгм I Полацк 132 Гідралагічная гс II Пружаны Слаўгарад Слуцк Стоўбцы Сянно 159 171 159 172 173 Метэаралагічная мс II Шаркаўшчына 130 Аграметэаралагічная AC II Шчучын 177 Метэаралагічная мс III Сусветнай метэаралагічнай арганізацыі. Адміністрацыйнае і гаспадарчае кіраўніцтва гідраметэаралагічнымі назіраннямі ажыццяўляе Дэпартамент па гідраметэаралогіі Міністэрства прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя. На цяперашні час функцыянуюць 204 метэаралагічныя станцыі (МС) і гідраметэаралагічныя пасты (ГМ-пасты), якія складаюць дзяржаўную сетку і ажыццяўляюць гідраметэаралагічныя назіранні разнастайных відаў. Актынаметрычныя назіранні, ці назіранні за сонечнай радыяцыяй і радыяцыйным балансам, на тэрыторыі Беларусі праводзяцца на 10 метэаралагічных станцыях: на трох з іх па поўнай праграме (аўтаматычная рэгістрацыя у Мінску, тэрміновыя назіранні на AC Васілевічы і БС Палеская); на дзевяці (у тым ліку Васілевічы і Палеская) інтэграваныя назіранні па праграме рэпернай станцыі, цеплабалансавыя назіранні на БС Палеская; назіранні за спектральнай празрыстасцю атмасферы на станцыі фонавага маніторынгу (СФМ) Бярэзінскі запаведнік. Занясенне, апрацоўка і кантроль даных актынаметрычных назіранняў ажыццяўляецца непасрэдна на станцыях з дапамо- гай праграмных сродкаў на ПЭВМ. Канчатковы кантроль, карэкціроўка і папаўненне баз даных ажыццяўляюцца ў аддзеле метэаралогіі Рэспубліканскага гідраметэацэнтра. У Мінску функцыянуе актынаметрычны модуль, які забяспечвае аўтаматычнае вымярэнне і назапашванне інфармацыі аб сонечным выпраменьванні на працягу года (гл. п. 11.6.3). Акрамя таго, аператыўна разлічваюцца і перадаюцца ў аддзел аграметэаралагічных прагнозаў дэкадныя сумы фотасінтэтычна актыўнай радыяцыі (ФАР). 1.4. Патрабаванні да арганізацыі і правядзення назіранняў на метзаралагічнай станцыі Пры правядзенні метэаралагічных назіранняў необходна выконваць наступныя правілы: □ строга прытрымлівацца тэрмінаў і ўстаноўленага парадку правядзення назіранняў; □ адзначаць толькі тыя з’явы, якія бачыў сам; □ перад кожным тэрмінам назіранняў праводзіць агляд прыбораў і прылад для кантролю іх цэласці і правільнасці ўстаноўкі, замяняць пашкоджаныя прыборы; □ беражліва абыходзіцца з прыборамі і прыладамі станцыі, захоўваць іх у рабочым стане і чысціні; □ запісваць і апрацоўваць вынікі назіранняў у адпаведнасці з патрабаваннямі «Тэхнічнага кодэкса ўсталяванай практыкі»; рыхтаваць вынікі назіранняў для аўтаматызаванай апрацоўкі даных у адпаведнасці з метадычнымі ўказаннямі па кадзіраванні і перадачы ў гідраметэацэнтр.