Жывёльны свет
Тэматычны слоўнік
Выдавец: Беларуская навука
Памер: 239с.
Мінск 1999
тўрчык 42, 94 турчэць 146 турйца 22 тўтачка 51 тўча 102, 104 тўчнік 35 тхаранё 36 тхаранёнак 36 тхараня 36 тхарачы 168 тхарбвы 168 тхарбнак 36 тхарынны 168 тхарйны 168 тхарыха 36 тхор 36 тэльбаты 178 тЗльбух130 тэльбухаваты 178 тбркаць 139
У
уббіна 26 уббй 26 увбск 130 угблье 113 угбрак 68 угбраш 68 угбрыч 68 угрыца 73 ўгык-віктбчка 88 удбд 60 удўт 60
уёдны 175 ужак 63 ужака 63 ужгўр 69 узбўрыцца 152 уздўха 128 уздўхавіна 128 уздўхвіна 128 уздўшанка 128 уздйхавіна 128 узнімацца 147 узнйцца (падняцца) да гукбў 150
узняцца (падняцца) за кнурамі 150
узняцца (падняцца) к быкам 152
узнйцца (падняцца) на гукі 150
узнйцца (падняцца) на кілуны 150
узнйцца (падняцца) на кірнбсы 150
узнйцца (паднйцца) на кнуры 150
узняцца (падняцца) на кнырбў 150
уклёй 68
уклёйка 68
уклія 68 укляя 68 украсліца 71 улітка 91, 92
ўлта 106
упадзіна 128 упівалка 90
упірлівы 175 урбддівы 175 устйнка 77 усцёрка 72 усцюр 72
усцяра 72 утвбрнік 34 утраўны 174 утрббы 113 ухбд 90
ушвёйка 68
ўшта 105, 106 уюн 73, 78 уюнчык 73
харашьіла 122 харкаві'нне 131 харбк 36 харбшае 168 хар’юз 78 хасціна 98 хата 108 хахлатка 52
хацёць быкбў 152 хацёцьда маркача 151 хвёдар 84 хвёдарка 84 хвілін 57
хвост 110, 128 хіб 112, 126 хлапатаць 141 хлйба 128
хлябаваты 176 хлйбісты 176 хлйбла 128 хлябй 128
хляк 34
хлйпа 122 хмара 104 хмьіліцца 160 хбдкі 90
хблка 112 хор 36
хбхлік 36 храк 34 храп 128 храпа 121, 128 храпач 34
храпўха 64
Ф
храпы 128
фаріпь 77
фарЗлька 69 флякі 119 фўткала 60
хрўкаць 144 хрўля 24 хрусцёль 43 хрушч 93 хрушЗль 93
X
хрыбёсніца 129 хрыбёт 129
хабЗта 98
хадзі'ць грамадай 148
хадзіць на свёчках 148
хадзі'ць стадам 148
хадзі'ць табунамі 148
хадбрка 84
хайлўк105
халадўшка 64
хрыбётная косць129 хрыбётнік 129 хрыбёцвіна 129 хрыбці'на 129 хрЗбет 129 худбба 97
худббіна 97 худй 177
хулап 20 хўркаць 143 хухач 57 хухрак 34 хуць 132
ц
цапля 61 цар 70 царык 70 царэмуха 71 цахаўка 33 цахлёць 141 цахліць 137 цваркўн 93 цварчбк 94 цвёня 53 цвіркаць 146 цвіркўн 93 цвірыкаць 146 цвурчэць 146 цвыргўн 93 цвыркаць146 цвыркўль 93 цвыркўн 93 цвырбк 93 цвятбня 23 цёка 102 цёкаваць 151 цёкацца 151 цёкаць 148 цёла 129 цёлеса 129 цёльбух 126, 127 цёльбухі 113 цельбушбк 126 цёльная 169 целявбз 44 целягуз 37 церабіцца 162 цёрціся 155 цёцер 61 цецеручыха 61 цёцік 43 цецярлібк 61 цецярўк 60 цёчка 102 цёчыць 148 цёшкі 42 цёлка 24
цёлная 169 цёпка 56 цёпучка 56 цёсечка 22 цёська 22 цёўка 53 цікаваць 157 цілі'ўкаць 146 цшкаць 146 ціркацець 146 ціркўн 94 цітра 74 ці'ўка 53 ці'ўкаць 146 цмактаць 158 цмўгаць 158 цбкаць 141 цбпаць 159 цубурбк 110 цугблка 110 цўнік 35 цўрка 110 цурпалак 110 цурўбалка 110 цьма 87, 104 цыбіна 110 цыбўк 110 цывянёнак 53 цывяня 53 цывянятка 53 ць'ігаць 146 цыкацёць 146 цыкўн 94 цынбўрык 110 цьшка 53 цыплёнак 53 цыплібк 53 цыпля 53 цыплянё 53 цыплянёнак 53 цыпляня 53 цыплянятка 53 цыплятка 53 цыплятніца 52 цыпўк 53 цыпуня 53 цыпяня 53 цыранка 48 цырбўн 110 цйргаць 146
цыргўн 94 цыркаць 146 цыркбнік 94 цыркўн 94 цырта 74, 76 цырўля 65 цырчаць 146 цырьібіна 110 цьітра 76 цьіўкаць 146 цыцка 129 цыцбха 23 цбплік 53 цэўкаць 146 цэўкі141 цэхліць 137 цюлік 33 цібнік 35 цюцька 33 цюця 33 цюцяня 33 цяглб 25 цяк 15 цякаваць151 цякўн 15 цялё 25 цялёнак 25 цялёнка 25 цйліпа 122 цялі'ца 24 цяліцка 24 цялі'цца 155 цялўха 22, 24 цялўхна 24 цялўшка 22 цяльбўх 126, 127 цялюк 25 цяля 25
цяля гумш'шчавае 25 цяля гумяннбе 25 цянатаць 146 цяпа 122
цяпрўк 53 цярлюк 61 цярўк 61 цярЗхаўка 87 цярэшка 87 цйўкаць 137 цяцёра 61 цяцёрва 61
цяцёрка 61 цяцёра 61
ч
чаві'ць 153
чаіца 49, 61
чайка 49, 61,93 чалавёчак 116 чамярыца 89 чапаваты178 чапсль 62
чапля 61 чапяня 53 чараваты 177 чаравб 114
чаравб кўтняе 119 чарада 102, 103, 104 чарадзёйка 64, 91 чарапах 91
чарапаха 64, 91 чарапашка 91,92 чараўні'ца 64 чарва 90 чарватбчына 134 чарвя 82
чарвяк 82, 91, 94 чарвяк асі'навы 91 чарвяк блішчасты 91 чарвяк дажджавы 94 чарвяк земляны 94 чарвяк красны 94 чарвяк свётлы 91 чарвяк свіцйчы 91 чарвяк святаянскі 91 чарвяк святўшчы 91 чарвяк смаляньі 91 чарвяк йсны 91 чарвятбчына 134 чарвячбк 91
чарга 103 чаркаць 145 чармнўха 71 чарнабўсел 39 чарнагўз 39 чарнакал 74 чарнакбл 74 чарналібга 71 чарнапўз 74 чарнахвбсцік 19 чарнбха 71
чарнўха 71 чарнўшка 48 чарбвы 113, 119 чарбмушнік 72 чарбўкі 113 чарбха 72 чарўшка 111 чарэмуха 71 чата 104 чатаваць 157 чаткаваць 157 чахлі'ць 137 чахбнь 78 чахбня 78 чацвяртак 25 чачбк 62 чашуя 109, 133 чвіркўн 94 чвырак 75 чвыркі' 89 чвыркўн 94 чвырчаць 146 члбнка 37 чмары 170 чмель 95 чбрны 171 чуб 109 чубак 74 чўбар 49 чубатка 52 чухунёц 35 чўчарапак 136 чыбіс 49 чыбрўшка 85 чып'каўка 49 чыж 62
чь'іжык 62 чыкацсць 145 чыкаць 145 чыльчак 95 чыранка 48 чыранбс 70 чырвонапёрка 71 чырка 48 чыркацёць145 чыркаць 145 чырлі'каць 146 чырок 48 чыручбк 48 чырыкацёць 145
чырыкаць 145 чырыта 48 чырыца 48 чырэц 48 чычыкаць 145 чычыхаць 145 чычэкаць 145 чэкаўка 58 чэкаць 141 чЗлюсці 125 чэпік 37 чэр 90
чэрава 129
чэрадзь 103, 104 чэрань 134 чэраўкі 113 чэркаць 145 чэрнь сіваплёчая 48 чэрнь сівая 48 чэчар 85
чэшка 78
III
шабалдзёць 136 шабля 78
шайка 93 шайлўга 27 шаламя 28 шалашая 133 шалўпа 135 шалупа 135 шалупай 135 шалупайка 135 шалупаха 135 шалупашка 135 шалўп’е 135 шалуш'на 135 шалўпка 135 шалуха 109, 133, 135 шалўшка 109, 135 шалуя 133 шамацёць 146 шамятацца 146 шамяха 133 шамяшына 133 шараварбнка 58 шарак 19, 75 шаранбжка 90 шаранча 91
шаранш’ё 11)0 шараспёр 70 шараўха 135 шарахцёць 146 шарашыцца 162 шарлўпка 135 шарлуха 133 шарсён 96 шарсцёнь 96 шарсці'на 98 шарсцінне 112 шаршбн 96 шаршэнь 96 шары 170 шарэйчык 41 шастанбжка 90 шастаць 146 шаўлюга 27 шаўлюжанка 27 шаўлюжка 27 шаўрб 24 шахацёць 146 шахцёць 146 шашаль 83, 95 шашань 95 шашкб 168 шашкбвы 168 шашбк 36 шаштапёр 70 шашўн 95 шашьіца 36 швайка 93 швараббк 40 швед 83 швбраб 95 швбрабавы 163 шворкўн 38 швыркўн 94 шкаддівы 174 шкаля 90 шкапёц 15, 34 шкаралупайка 135 шкаралупіна 135 шкаралюпка 135 шкаралюшча 135 шкаралюшчына 135 шкарлупа 109, 135 шкарлўпа 135 шкарлупіна 135 шкарлўпка 135
шкарлюпа 135 шкарлюпіна 135 шквярчаць 140 шкергетаць 145 шкілет 119 шкляр 93 шкбдлівы 174 шкбдны 174 шкрыгітаць 145 шкўра 111 шкурапёя 112 шкурашна 24 шкурат 20 шкурлаціна 135 шкырачка 14 шкырка 14 шлёнка 14 шлўнкі 119 шляхатаць 150 шмель 95 шнар 124 шнур 124 шнюк 121 шблудзі 133 шпак 62 шпар 118 шпара 118, 124 шпень 110 шпіг 111 шпілька 111 шрам 124 штыкля 24 штынёц 79 шулаш 49 шулснь 49 шулёк 49 шулёнак 49 шуляк 49, 54 шуляк чбрны 54 шуляка 49 шулян 49 шулячбк 49, 57, 60 шуміла 19 шўрачачка 14 шўрка 14 шурпа 52 шурпатка 52 шўршала 81 шўта 14, 23 шўтачка 14
шўтка 14
шчэліна 118
шўты 173
шчэргетаць 145
шчабятаць 141, 145, 146
шчэрыць 162
шчагёль62
шчэць 112
шчагбл 62
шйзы 170
шчакатаць 141, 145
шйкаць 139, 146, 147
шчакятаць 145
шйльгіна 95
шчалёпы 125
шыльнега 95
шчаляпы 125
шйльнік 95
шчамёль 95
шыльняк 95
шчанё 33
шыльпак 95
шчанёнак 33
шыльчак 95
шчанёначак 33
шып 95
шчанётка 33
шыпёць 139, 146
шчані'цца 155
шырокалобка 67
шчаня 18, 33
шыршўль 96
шчанятка 33
шйсціла 122
шчаркуцёць 145
шйцік 95
шчаці'на 112
шыцюк 95
шчачынне 112
шыш 68
шчбдрык 85
шышка 109
шчбкі 116, 125
шЗранч 96
шчбтка 112, 118
шЗрсцень 96
шчбўкаць 141
шэрсць 112
шчўка 78, 79
шэршань 96
шчупак 78
шэры 170
шчупака 78
шэўля TJ
шчўпацца 153, 162
шчўпаць 153
ю
шчур 32
юж 63
шчура 31
йэкла 130
шчўра 32
юклаты 178
шчуранй 33
юн 78
шчўрка 31
юндйк 46
шчыбры 116
юндыкі 46
шчыгал 62
юндычка 46
шчыгёл 62
юнь 78
шчьігла 62
юр 102
шчыглі'к 62
юра 102
шчь'ідлік 62
юравацца 148
шчыкацёць 147
юраваць 148
шчыкітаць 146
юравіца 73
шчьільнік 62
юраўшчына 102
шчыпак 95
юр’евік 72
шчыпацца 159
юр’еўка 100
шчыпаць 159
юрбк 38
шчыпцьі 120
юрчык 41
шчытбк 110
юрына 102
шчэлепы 116, 125
юрйцца 148
шчэлесці 125
юрйць 148
ібсенька 33 юсечка 33 Ібська 33 йжа 120 юц 126 юць 126, 127 іоцька 35 юшка 120
яджп'р 69 йдзерка 84 йдзерка-падзерка 84 йдкі 174 ядкі' 177 яёрчанё 17 яёчка 136 йзва 107 йзік 79
Я
ййка 136
йбланевік 72 йбразь 75 йбрынь 74 явёрка 17 явюрка 17 ягацца 159 ягаць 159 ягіраваць 147 ягнё 15 ягнёнак 15 ягнёначак 15 ягнётка 15 ягніцца 154 ягнібк 15 ягнй 15 ягнянёнак 15 ягнйтка 15 яджгар 69
йкны 123 йлавіца 23 йлаўка 23 йлец80 йльчык 80 ймка 128 яндычанй 46 йрачка 14 йстраб 49 йўкаць 137, 143 йхаць 137 йхкаць 137 йцёл 43 йча 114 йшчар 67 йшчарка 66, 67 йшчарка вадзяная 66 йшчарыца 67 йшчарыца красная 66
ЗМЕСТ
Прадмова 3
Прынятыя скарачэнні 9
Назвы выкарыстаных крыніц 9
Назвы дыялектных і-руп гаворак 11
Асноўныя дыялектныя зоны 11
Дыялектныя рэгіёны 11
Іншыя скарачэнні 12
Назвы раёнаў 12
1. Назвы прадстаўнікоў жывёльнага свету
1.1. Дзікая і свойская жывёла 14
1.2. Дзікія і свойскія птушкі 37
1.3. Паўзуны і земнаводныя 63
1.4. Рыба і рак 67
1.5. Насякомыя і ніжэйшыя 80
2. Агульныя назвы некаторых прадстаўнікоў жывёльнага свету
і лексіка іх характарыстыкі
2.1. Агульныя назвы некаторых нрадстаўнікоў жывёльнага свету 97
2.2. Назвы розных груп жывёлін, птушак і іншых жывых істот 101
2.3. Назвы месца вырошчвання жывымі істотамі малых 105
2.4. Назвы нокрыва цела і асобных яго частак у жывых істот 108
2.5. Назвы частак цела і органоў розных жывых істот .. 112
2.6. Назвы некаторых з'яў у жывёльным свеце 130
2.7. Словы, якія абазначаюць падачу голасу жывымі істотамі або іншых гукаў 136
2.8. Словы, якія абазначаюць стан узбуджэння жывых істот 147
2.9. Словы, якія абазначаюць прывядзенне жывымі істотамі патомства 153
2.10. Словы, якія абазначаюць здабыванне жывымі істотамі ежы, іх харчаванне і кармленне 156
2.11. Словы, якія абазначаюць нападзенне жывых істот або іх абарону і іншыя дзеянні 158
2.12. Абазначэнні некаторых дзеянняў жывых істот 159 2.13. Словы са значэннем прыкметы па адносінах да прадстаўнікоў жывёльнага свету або па прыналежнасці ім 162
2.14. Словы са значэннем прыкметы, уласцівай жывым істотам паводле іх стану 168
2.15. Словы са значэннем прыкметы жывой істоты паводле колеру шэрсці, пер’я, скуры 170
2.16. Словы са значэннем якаснай прыкметы жывых істот 172