Астраномія
Выдавец: Выдавецтва БДУ
Памер: 224с.
Мінск 2003
214
Заканчэнне дадат. 11
ДАДАТКІ
о Е о g 5 X ПАХОДЖАННЕ НАЗВЫ
co « £ х £ о S 05 —г ж g X _ _a sf E 2
X X CO co cd < x 5
2426 Сіманаў 11,6 2,910 0,116 8,49 18 Названы ў гонар пісьменніка і паэта К. М. Сіманава. Прах паэта, паводле завяшчання, развеяны над Буйнавіцкім полем пад Магілёвам
2445 Блажко 12,9 2,268 0,148 6,07 9 Названы ў гонар астранома С. М. Блажко, які нарадзіўся ў г.п. Хоцімску Магілёўскай вобл.
2540 Гастэла 13,2 2,197 0,052 1,27 Названы ў гонар беларуса, лётчыка М. Ф. Гастэлы, які загінуў у першыя дні Вялікай Айчыннай вайны пад мястэчкам Радашковічы Мінскай вобл.
2981 Шагал 11,8 3,145 0,170 0,84 Названы ў гонар вядомага жывапісца і графіка М. Шагала, які нарадзіўся ў г. Віцебску
3012 Мінск 11,1 3,226 0,060 18,3 Названы ў гонар сталіцы Рэспублікі Беларусь
3113 Чыжэўскі 13,2 2,428 0,075 5,0 Названы ў гонар заснавальніка касмічнага прыродазнаўства А. Л. Чыжэўскага, які нарадзіўся ў мястэчку Цехановец Гродзенскай вобл.
3232 Брэст 11,8 3,022 0,081 9,8 Названы ў гонар абласнога цэнтра Рэспублікі Беларусь
3283 Скарына 12,9 2,396 0,101 6,9 Названы ў гонар беларускага першадрукара, асветніка і філосафа Францыска Скарыны
3482 Лясная 12,3 2,782 0,169 4,7 14 Названы ў гонар в. Лясная Магілёўскай вобл., паблізу якой руская армія пад камандаваннем Пятра Першага перамагла шведаў
3501 Алегія 11,7 2,921 0,090 5,0 17 Названы ў гонар папулярызатара астрано-міі A. М. Коратцава, які нарадзіўся ў г. Слаўгарадзе Магілёўскай вобл.
* Пры ўмове знаходжання астэроіда на аднолькавай адлегласці ад Сонца і Зямлі, роўнай 1 а. а.
215
I....
ДАДАТАК 12
ДАДАТКІ
МЕТЭАРЫТЫ, ЗНОЙДЗЕНЫЯ НА ТЭРЫТОРЫІ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ
НАЗВА МЕТЭАРЫТА МЕСЦА ЗНАХОДКІ ЧАС ЗНАХОДКІ ЦІ ПАДЗЕННЯ САСТАЎ 1 КЛАС МАСА, кг
Брагін Брагінскі р-н Гомельскай вобл. (знаходка) 1807-1968 гг. Жалеза-каменны, паласіт 800
Грэск Слуцкі р-н Мінскай вобл. (знаходка) 1954 г. Гексаэдрыт 300
Жмень (Цмень) Столінскі р-н Брэсцкай вобл. (падзенне) Жн. 1858 г. Каменны, гавардыт 0,246
Заброддзе Вілейскі р-н Мінскай вобл. (падзенне) 22 верас. 1893 г. Каменны, хандрыт 3,155
Ружаны Пружанскі р-н Брэсцкай вобл. (падзенне) 7 снеж. 1894 г. — —
Чорны Бор Быхаўскі р-н Магілёўскай вобл. (знаходка) 1965 г. Каменны, хандрыт 8
Заўвагі: 1. Калі метэарыт знойдзены адразу пасля пралёту баліда, гавораць аб падзенні метэарыта; калі знойдзены метэарыт з невядомай датай падзення, гавораць аб знаходцы.
2. Аб саставе, форме і масе метэарыта Ружаны нічога не вядома.
3. Часткі метэарыта Брагін знаходзілі з 1807 да 1968 г.
216
ДАДАТАК 13
ДАДАТКІ
НАЙБУЙНЕЙШЫЯ АПТЫЧНЫЯ ТЭЛЕСКОПЫ СВЕТУ
НАЗВА ТЭЛЕСКОПА МЕСЦА-ЗНАХОДЖАННЕ ДЗЯРЖАВА-ЎЛАДАЛЬНІК 5 Q. < 1^2 X < ?! 1 S СК Ш 3 2 CO >» X X CO Ct W >x “ O
ТЭЛЕСКОПЫ РЭФЛЕКТАРЫ
VLT Сера-Параналь, Чылі Краіны Зах. Еўропы 8,2x4 2635 1998- 2001
Тэлескопы «Кек-1» і «Кек-2» г. Маўна-Кеа, Гавайскія а-вы ЗША 9,8x2 4150 1991, 1996
Вялікі Бінаку-лярны Тэлескоп — LBT Маўнт-Грэхем, Арызона, ЗША ЗША 8,4x2 3170 2004
Тэлескоп імя В. Хобі і Р. Эберлі - НЕТ Маўнт-Фоўлкес, Тэхас, ЗША ЗША 9,1 2002 1997
Вялікі Паўднёва-афрыканскі Тэлескоп — SALT Сатэрленд, ПАР ЗША 9,1 1798 2003
«Субару» г. Маўна-Кеа, Гавайскія а-вы Японія 8,2 4139 1999
«Джэміні» (паўночны) г. Маўна-Кеа, Гавайскія а-вы ЗША 8,1 4214 1999
«Джэміні» (паўднёвы) Сера-Пачон, Чылі ЗША 8,1 2715 2001
«Магелан-1» і «Магелан-2» Лас-Кампанас, Чылі ЗША 6,5x2 2300 1999, 2002
Вялікі Тэлескоп Азімутальны — ВТА г. Пастухова, Паўн. Каўказ Расія 6,0 2070 1975
Вялікі Зенітны Тэлескоп — LZT Мэпл-Рыдж, Брытанская Калумбія Канада 6,0 395 2000
Тэлескоп імя Джор-джа Хейла Маўнт-Паламар, Каліфорнія, ЗША ЗША 5,1 1706 1948
Тэлескоп імя Уільяма Гершэля — WHT Ла-Пальма, Канарскія а-вы Англія 4,2 2332 1987
217
Заканчэнне дадат. 13
НАЗВА ТЭЛЕСКОПА МЕСЦА-ЗНАХОДЖАННЕ ДЗЯРЖАВА-ЎЛАДАЛЬНІК X а. 4 X z Ct Z 2 5 s 18 co >» 05 X м а. 2
ТЭЛЕСКОПЫ-РЭФРАКТАРЫ
40-цалёвы Йеркскі рэфрактар Вільямс-Бэй, Велінгтан, ЗША ЗША 1,02 334 1897
36-цалёвы Лікскі рэфрактар Маўнт-Гамільтан, Каліфорнія, ЗША ЗША 0,90 1290 1888
ЗЗ-цалёвы Ме-донскі рэфрактар Медон, Францыя Францыя 0,83 162 1889
Патсдамскі рэфрактар Патсдам, Германія Германія 0,80 107 1899
30-цалёвы рэфрактар імя Вільяма Таў Пітсбург, Пенсільванія, ЗША ЗША 0,76 380 1985
ТЭЛЕСКОПЫ СІСТЭМЫ ШМІТА
Таўтэнбургскі 2-метровы тэлескоп Таўтэнбург, Германія Германія 1,34 (2,00) 331 1960
48-цалёвы «Вялікі Шміт» Маўнт-Паламар, Каліфорнія, ЗША ЗША 1,24 (1,83) 1706 1948
Брытанскі тэлескоп Шміта Сайдзінг-Спрынг, Аўстралія Англія 1,24 (1,83) 1145 1973
Тэлескоп Шміта Кісаў-скай абсерваторыі Кіса, Японія Японія 1,05 (1,50) 1130 1975
Тэлескоп Шміта Бюраканскай абсерваторыі г. Арагац, Арменія Арменія 1,00 (1,50) 1450 1961
КАСМІЧНЫЯ ТЭЛЕСКОПЫ
Касмічны тэлескоп Хабла — КТХ Арбіта штучнага спадарожніка Зямлі ЗША 2,4 — 1990
ДАДАТКІ
ДАДАТАК 14
218 ...i.........
mivtfvW
ДАВЕДАЧНЫЯ ДАНЫЯ АБ СОНЦЫ
ПАРАМЕТРЫ ВЕЛІЧЫНЯ
Паралакс Сонца пры сярэдняй адлегласці Зямлі ад Сонца, " 8,794
Сярэдняя адлегласць ад Зямлі да Сонца, км 149 600 000
Дыяметр Сонца, км 1 392 000
Бачны вуглавы дыяметр (сярэдні) 31'59"
Маса, кг 1,989- 1030
Сярэдняя шчыльнасць, кг/м3 1408
Паскарэнне сілы цяжару на паверхні, м/с2 273,8
Другая касмічная скорасць, км/с 617,7
Сідэрычны перыяд вярчэння пункта экватара, сут 25,380
Сінадычны перыяд вярчэння пункта экватара, сут 27,275
Нахіл экватара да экліптыкі 7” 15'
Свяцільнасць Сонца, Дж/с 3,88 1026
Эфектыўная тэмпература паверхні Сонца, К 5807
Абсалютная фотавізуальная зорная велічыня +4,96т
Скорасць руху Сонца адносна навакольных зорак, км/с 19,5
Апекс руху Сонца a = 270' = 18гадз00м 6 =+30"
Адпегласць Сонца ад цэнтра Галактыкі, кпк 10
Скорасць руху Сонца вакол цэнтра Галактыкі, км/с 250
Перыяд абарачэння Сонца вакол цэнтра Галактыкі, млн гадоў 200-250
Сярэдняя працягласць поўнага цыкла сонечнай актыўнасці, гадоў 22,11
219
ДАДАТАК 15
ДАДАТКІ
ФІЗІЧНЫЯ ХАРАКТАРЫСТЫКІ НЕКАТОРЫХ ЯРКІХ ЗОРАК
X X m — ЭКВАТАРЫЯЛЬНЫЯ КААРДЫНАТЫ m »— ае 2 a. С X >» a. “ 4
х £ a 5 Е ас s ж с
а Андрамеды Альферац" 00гадз 08" +29’ 05' 2,02 В 8 13 600 0,025" 0,209" -11,7
a Эрыдана Ахернар 01га" 36“ -57° 28' 0,47 В 5 15 000 0,034" 0,083" + 19
a Аўна Гамаль 02гадз 07м +23° 28' 2,00 К 2 4000 0,043" 0,241" -14,4
a Малой Мядзведзіцы Палярная* 02гда 32“ +89° 16' 1,94 F 7 5800 0,003" 0,046" -16,4
a Персея Мірфак 03га»3 24“ +49° 52' 1,79 F 5 6700 0,028" 0,035" -2,8
a Цяльца Альдэбаран’ 04гадз 36" +16° 31' 0,75 К 5 3300 0,049" 0,202" +54,1
Р Арыёна Рыгель" 05гадз 15" -8° 12' 1,12 В 8 11 800 0,009" 0,001" +20,7
a Возніка Калэла 05гда 17“ +46° 00' 0,08 G 5 5000 0,074" 0,435" +29,1
Y Арыёна Белатрыкс 05гадз 25“ +6° 21' 1,64 В 2 17 100 0,023" 0,015" + 18,2
a Арыёна Бетэльгейзе’ 05™3 55“ +7° 24' 0,4-1,3 М 1 2900 0,005" 0,028" +21,8
a Кіля Канопус 06rw 23“ -52° 41' -0,73 F 0 9100 0,018" 0,022" +20
a Вялікага Пса Сірыус” 06,w 45" -16° 43' -1,46 A 1 11 200 0,376" 1,324" -7,6
a Блізнят Кастар" 07,аш 35" +ЗГ 53' 1,58 A 2 10 600 0,070" 0,198" +4,0
a Малога Пса Працыён 07гадз 39« +5° 14' 0,38 F 5 6800 0,087" 1,250" -3,6
Р Блізнят Полукс'* 07га»3 45“ +28° 02' 1,14 К 0 4400 0,093" 0,625" +3,5
a Гідры Альфард Оўгадз 28" -8° 40' 1,98 К 3 3500 0,020" 0,034" -4,6
a Льва Рэгул** 10гадз 08“ +1Г 58' 1,35 В 7 13 600 0,040" 0,248" +5,0
220
Заканчэнне дадат. 15
ДАДАТКІ
X X
КНІГІ ОНЛАЙН
