КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
ванае сіметрычнай схеме, стварала высока эмацыянальнае ўражанне (як, напрыклад, печ з маёнтка Радзівілмонты). Вытворчасць кафлі, у якой высокі рэльеф месцамі пераходзіў у скулыітурныя элемснты, са значна ўзросшымі памерамі, ужо не ўкладвалася ў рамкі былой тэхналогіі. На змену гліняным і драўляным формам прыходзіць гіпсамадэлыіая справа, якая прыўнесла новую якасць і значна павысіла культуру вытворчасці. 3 другой паловы XVIII ст. у выяўленчыя дэкаратыўныя матывы аздаблення печаў пачынаюць уваходзіць роспісы з гістарычнай тэматыкай, батальнымі і жанравымі сцэнамі, пейзажамі. Прыкладамі для роспісу на кафлі служылі карціны замежных і мясцовых мастакоў, ілюстрацыі з кніг, абразы, вырабы дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва. Да нашых часоў захавалася ўнікальная печ, аблямаваная распісной кафляй XVIII — пач. XIX ст. у шляхецкай сядзібе Жамыслаў Іўеўскага раёна Гродзенскай вобласці. Гэта складаная двухпавярховая пабудова шматграннай формы. Ніжняя і верхняя часткі печы аблямаваны кафляй з расліннымі ці геаметрычнымі сюжэтамі. Цэнтральную частку печы складаюць кафліны з рознымі сюжэтнымі сцэнкамі. Побач з кафлямі складанай канфігурацыі, пакрытымі белымі эмалямі і ўпрыгожанымі роспісам, працягвала бытаваць кафля традыцыйная, палітая празрыстымі зялёнымі, карычневымі, рудымі глазурамі, дэкарыраваная матывамі, распрацаванымі яшчэ ў канцы XVI — пачатку XVII ст. Такая з’ява тлумачыцца тым, што разам з фабрыкамі, падпарадкаванымі заможным уладальнікам, якія выконвалі заказы найбольш багатай часткі насельніцтва, працягвалі існаваць шматлікія саматужныя ганчарныя майстэрні з больш таннай прадукцыяй, якія і ўносілі ў вытворчасць своеасаблівы народны каларыт. Багатыя заказы спрыялі дыферэнцыяцыі ганчарнай вытворчасці, якая назіраецца з канца XVIII ст. Вялікі попыт на кафляныя вырабы, новая тэхналогія з прымяненнем гіпсавых форм, адказ ад ганчарнага кола, грамадска-сацыяльныя змсны, разлад цэхавай сістэмы рамеснікаў, падзел працы ствараюць умовы для вылучэння кафляной вытворчасці ў самастойную галіну. Акрамя магнацкіх фабрык і заводзікаў пачынаюць узнікаць прадпрыемствы капіталістычнага тыпу па выпрацоўцы кафлі. У канцы XIX ст. на беларускіх землях існуе сетка кафляных заводаў, што ўзніклі ў традыцыйных месцах ганчарнай вытворчасці.Гэта — Бабруйск. Барысаў, Віцебск, Шклоў, Копысь, Крупкі, Мінск, Навагрудак, Прапойск (Слаўгарад) і іншыя. Прадукцыя гэтых заводаў задавальняла не толькі ўнутраны рынак, але ішла і далёка за межы тагачаснага "Северо-Западного края". У пачатку XX ст. паступова мяняецца тэхнічнае абсталяванне кафляной вытворчасці. Замест фармоўкі ў гіпсавых формах пачынае ўжывацца штамп і прэс з металічнымі формамі. У гэты час дэкор кафляных печаў адпавядае архітэктурнаму стылю мадэрн. Аднак у 20 — 30-х гадах адбываецца паступовы заняпад вытворчасці, што выклікана новым укладам жыцця, калі на змену традыцыйным кафляным печам прыйшло газавае і электрычнае» а таксама паравое ацяпляльнае абсталяванне. Эвалюцыя еўрапейскіх печаў паводле Р. Франц Тыпалогія развіцця кафлі. Лідскі замак Гаршковая кафля XIV—XV стст. Лідскі замак. Раскопкі А. Трусава Ганчарнае кляймо на донцы гаршковай кафлі XIV ст. Лідскі замак. Раскопкі А. Трусава Табліца гаршковай кафлі XIV—XVI стст. Крэўскі замак. Раскопкі М. Ткачова і А. Трусава Гаршковая кафля канца XV — пач. XVI ст. Крэўскі замак. Раскопкі М. Ткачова і А. Трусава Гаршковая кафля XVI ст. Крэўскі замак. Раскопкі А. Трусава і М. Ткачова Кафля канца XV ст., г. Копысь. Раскопкі Г. Штыхава Партрэтная кафля XVI ст., г. Мазыр. Раскопкі А. Трусава Партрэтная кафля XVI ст. з Лагойска. Раскопкі Г. Штыхава Кафля-каронка XVI ст. Раскопкі Г. Сагановіча Паліваная кафля XVI ст. Мінскі раён, в. Гарадзішча. Раскопкі Г. Штыхава Паліхромная кафля XVIII ст., г. Вінебск. Дывановая паліваная кафля першай паловы XVII ст, Раскопкі I. Чарняўскага Паліваная кафля канца XVI ст. Крэўскі замак. Раскопкі М. Ткачова і. А. Трусава Паясковая кафля XVII ст., г. Чачэрск. Раскопкі I. Чарняўскага Кутняя непаліваная кафля другой паловы XVII ст. Мірскі замак. Раскопкі А. Трусава Віцебская кафля канца XVII — пач. XVIII ст. Раскопкі Т. Бубенькі Гзымсавая кафля пачатку XVII ст., г. Лагойск. Раскопкі Г. Штыхава Кафля пачатку XX ст. г. Магілёў. Раскопкі I. Сінчука Рэшткі горана, канец XVI — пач. XVII ст., г. Мінск. Раскопкі В. Собаля Горан XVII ст. з мястэчка Мір. Раскопкі А. Краўцэвіча Рэканструкцыя печы з Заслаўя. Пач. XVI — канец XVII ст, Паводле Ю. Зайца Печка XVII ст., г. Слонім. Архіўны здымак Рэканструкцыя печкі з гальшанскага замка, першая палова XVII ст. Мастак Э. Дзмітрыеў Рэканструкцыя гальшанскан печкі XVII ст. Мастак Э. Дзмітрыеў Печка XVII ст. у Каломенскім, г. Масква. Работа беларускіх майстроу Печка канца XVIII — пач. XIX ст. Гродзенская вобласць, Іўеўскі раён, в. Жамыслаў. Фота А. Кушнярэвіча Печка канца XVIII— пач. XIX ст. Гродзенская вобласць, Іўеўскі раён, в. Жамыслаў. Фота А. Кушнярэвіча Печка канца XIX — пач. XX ст., г. Іўе, касцёл Пятра і Паўла. Фота А. Кушнярэвіча Печка пачатку XX ст., г. Іўе, касцёл Пятра і Паўла. Фота А. Кушнярэвіча Печка XX ст. Гродзенская вобл., Іўеўскі раён, в. Жамыслаў. Фота А. Кушнярэвіча. Фрагмент печкі з савецкай сімволікай, 20—30-я гады XX ст., г. Мінск, Лошыца СПАСЫЛКІ 1. ФнлнпповА.В. Древнерусскне нзразцы. М., 1938. Вып. І.С. 11. 2. Паннчева Л.Г. Нзразцы н нзразцовые печн позднесредневекового Полоцка // Советская археологня. 1981, №3. 3. Высоцкая Н.Ф. Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва Беларусі XII — XVIII стагоддзяў. Мінск, 1984. С. 81. 4. Паннчева Л.Г. Полоцкая архнтектурно-декоратнвная керамнка XIV — XVII вв. // Краткне сообіцення Ннстнтута археологнн АН СССР. 1980. Вып. 160. С. 55. 5. Княжескмй дворец внлыіюсского Ннжнего замка. (І4с- 6. Краўцэвіч А.К. следовання 1988 года). Вмльнюс, 1989. С. 94. Рнс. 47, 48, 52-54. Гарады і замкі беларускага Панямоння XIV — XVIII стст. Планіроўка, культурны слой. Мн., 1991. С. 123. Мал. 34:1, 7. 7. Штыхов Г.В. Раскопкн блнз Мннска // Археологн- 8. КубеА.Н. ческне открытня 1983 года. М., 1985. С. 415. йсторня фаянса. Берлнн, 1923. Табл. III. 9. ТаутавнчюсА. йзразцы Внльнюсского замка (XVI — XVII вв.). Внльнюс, 1969. С. 43. 10. Заяц Ю., Ляўко В. Беларуская кафля з выявай чалавска 11. Кацер М.С. // Мастацтва Беларусі. 1984. №4. С. 55. Народно-прнкладное нскусство Белорусснн. Мпнск, 1972. С. 51—52. 12. Зайцава В.Я. Кафля XVI — XVII стст. з Друі / / Весці АН БССР. Серыя грамадскіх навук. 1990, №1. С. 81. Мал. 1:3. 13. Беларуская кафля. Мінск, 1989. С. 30. Мал. 16,17. 14. ТрусаўА. Вобраз спрадвечны і вечны. Антрапаморфныя выявы на беларускай кафлі XV — XVII стст. / / Мастацтва Беларусі. 1991, №10. С. 65-66. 15. J. Genys, V. Zulkus. Fachverkni XVI pastat liekunos KJaipe- 16. Таутавнчюс А. doje/ Kurpi gatveje // Architekturos Paminklai. Vilnius, 1982. t VII. P. 52, 61. Pav. 11-13. йзразцы Внльнюсского замка (XVI — XVII вв.). Внлыпос, 1969. С. 42. 17. Осе й. Возннкновенне нзразцовых печей в Латвнм // Археологмя н мсторня западных балтов. Клайпеда, 1989. С. 141. 18. Заяц ЮА. 19. Зайцава В.Я. Заслаўская кафля. Мінск, 1990. С. 21. Кафля XVI — XVII стст. з Друі / / Весці АН БССР. Серыя грамадскіх навук. 1990, №1.С. 83 20. Гансцкая I. У. Мастацкая керамікаМсціслава// Весці АН БССР. Серыя грамадскіх навук. 1990. №1. С. 75. 21. ТрусаўА. Вобраз спрадвечны і вечны. Антрапаморфныя выявы на беларускай кафлі XV— XVII стст. // Мастацтва Беларусі. 1991, №10. С.64. 22. Мельнік 1. Жывое цяпло паліхромнай кафлі // Мастацтва Беларусі. 1987. № 7. С. 65. 23. Юркнна Т.В. Смолеііскме нзразцы // Проблемы мстормм СССР. М., 1977. Вып. 1. С. 16. 24. Квнтннцкая Е.Д. Малонзвестныс залыіые 25. ПанічаваЛ.Р. Белорусснн конца XV — начала XVI вв. // Архнтсктурное наследство. М., 1967. Вып. 16. С. 9. Беларускія цаніннікі ў Маскве // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. 1976. № 3.C.32. 26. ТрусаўАА., Угрыновіч У.В. Тыпалогія і храналогія лідскай кафлі» // Помнікі мастацкай культуры Беларусі: Новыядаследаванні. Мінск, 1989. С. 198. 27. Беларуская кафля. Мінск, 1989. Мал. 160, 167,168. 28. Ганецкая І.У. Мастацкая кераміка Мсціслава. С. 76. 29. ТрусаўАА., ТкачоўМА. СтаражытныМсціслаў.Мінск, 1992. С. 40. 30. ЛевкоО.Н. Внтебскме нзразцы XIV — XVIII вв. Мннск, 1981. С. 34-38. 31. Беларуская кафля. Мінск, 1989. Мал. 169. 32. Цэнтральны гістарычны архіўРэспублікі Беларусь. КМ45, воп. 1. Справа 2676/1. С. 90. Трусаў Алег Анатольевіч БЕЛАРУСКАЕ КАФЛЯРСТВА Рэдактар А. Селязнёва Вокладка мастака Э. Дзмітрыева Тэхнічны рэдактар Г. Раманчук. Арыгінал-макет выкананы на настолыіа-выдавецкай сістэме БелІПК Падпісана да друку 12.03.93. Фармат 84 х 1О8/32 Папера афсетная. Умоўн. друк. арк. 2,94. Ум. фарб.-адб. 3,26. Ул.-выд. арк. 3,0. Тыраж 5000 экз. Зак. 477 . Ліцэнзія ЛВ № 362. Беларускі інстытут праблем культуры. 220086, г. Мінск, вул. Каліноўскага, 12. Друкарня 'Перамога'. 222310, г. Маладзечна, вул.Таўлая, 11