КНІГІ ОНЛАЙН
іо. Тэчка „Бог так хоча?“. іі. Тэчка „Архіў„Божым Шляхам" 1970—1971“: праўленыя машынапісы розных тэкстаў. 12. Тэчкі „Разумная Анютка", ч. 1, 2. (некалькі варыянтаў). 13. Некалькі тэчак „Маніфэст да маладых“. 14. Тэчка „Рэлігійныя песьні“. 15. Тэчка „Сьв. Літургія“. 16. Тэчка „да №11972 Б. Шл.“. 17. Тэчка „Розныя Б. Шл“. 18. Тэчка „Малітвы-пацеры“. 19. Тэчка „Літаніі“. 20. Тэчка „Літургія“: тэксты „Парадак сьвятой літургіі“. 21. Іншыя непадпісаныя тэчкі й асобныя дакумэнты з машынапіснымі тэкстамі. Скрыня „Архіў а. Гэрмановіча (3)“ Утрымлівае рукапісныя й машынапісныя тэксты. 1. Запакаваная капэрта з машынапіснай копіяй„Разумнай Анюткі“. 2. Тэчка „Псальмы“ з машынапіснымі тэкстамі. 3. Тэчка „Катэхізмоўка“. 4- Тэчка бяз назвы: машынапіс „Беларусьу крыві і агні“ (трагедыя)" (Лёндан, 1967). 5. Дзьве запакаваныя капэрты з копіямі вершаў і баек. 6. Тэчка „Гэрмановіч 1979“: матэрыялы, зьвязаныя са сьмерцю а. Язэпа Гэрмановіча. 7. Пакунак машынапісу баек. 8. Дзьве тэчкі італьянскага перакладу кнігі „Кітай—Сібір—Масква“ (машынапіс). 9. Тэчка „Лацінская Літургія“. іо. Капэрта „Дзёньнік“: пяць сшыткаўдзёньнікавыхзапісаўа. Язэпа Гэрмановіча ад 1967 да 1973(?) гг. 11. Скрыня з асабістымі дакумэнтамі й фатаздымкамі а. Язэпа Гэрмановіча. Скрыня „Архіў: В. Камароўскі, Ю. Віцьбіч, Касьцевіч, Валошка, Катковіч, X. Ільляшэвіч, М. Сяднёў, Я. Мазгалеўскі, Я. Юхнавец, Ермалковіч, А. Савёнак, Б. Стэповіч, Ю. Весялкоўскі“ Утрымлівае сабраныя ў розны час матэрыялы. 1. Тэчка „3 фотаальбому Бэрнарда Стэповіча“: якасныя здымкі з падрабязным апісаньнем (імёны асобаў, прысутных на здымках), 1930-1935 гг. 2. Тэчка „Юры Весялкоўскі": машынапіс працы „Беларусы ў Першай сусьветнай вайне (гістарычны нарыс)“. 3. Тэчка „Я. Мазгалеўскі": рукапіс артыкулу „Аб нацыянальным стылі беларускай архітэктуры“ (Менск, 1943). 4. Тэчка „Ермалковіч“: машынапіс „Суфраганія беларуская" (у польскай мове), 1980 г. 5. Тэчка „Юхнавец": старонка рукапіснага вершу „Згода“. 6. Тэчка „А. Савёнак": рукапісны „Ружанец" Апалёніі Савёнак у беларуска мове. 7. Тэчка „Юрка Віцьбіч 1905—1975“: - тэкст уладыкі Часлава Сіповіча пра Юрку Віцьбіча; - рукапісныя запісы бібліяграфіі публікацыяў Юркі Віцьбіча ў эміграцыйным друку; - машынапісы яго тэкстаў („Пра Мір, які ніколі ня ведаў спакою“ (1970). ,Ад Лукі Жыдзяты да Янкі Купалы", „Назваўся Менскам горад“, „Хатынь і Катынь“, „Як выглядала Сьвятая Еўфрасіньня-Прадслава“); - спроба аднаўленьня генэалягічнага дрэва Стукалічаў (невялікі малюнак-схема); - тэчка „Юры Стукаліч-Віцьбіч-Леіценко «Новое русское слово»“: выцінкі артыкулаў Юркі Віцьбіча ў гэтай газэце. 8. Тэчка „Хведар Ільляшэвіч“: архіўХведара Ільляшэвіча, што перахоўваўся ў Масея Сяднёва і які потым дачка Ільляшэвіча забрала й перадала Юр’ю Попку, а той, у сваю чаргу, у 1980 г. перадаў паперы ў Лёндан: - сшытак з назвай „Зацемкі“: тэксты дрэнна чытэльныя, алавіковыя; - два сшыткі з надпісам „МатэрыяльГ; - два сшыткі бяз назваў з запісамі вершаў; - асобны сшытак „С. Залужны «Вызвалялі...»“ (аповесьць): напісана ад рукі; - машынапісу сшытку „Ягор (Юры) Жывіца „Пушча Шуміць“ аповесьць“; - таксама ў тэчцы атэстат сталасьці Хведара Ільляшэвіча й ліст Веры са Шчэціна, сястры Надзі Ільляшэвіч (12 старонак, пераважна папольску). Ліст напісаны да Юр’я Попкі ў зьвязку зь ягонай працай над кнігай пра Хведара Ільляшэвіча. 9. Тэчка „Валошка": сшытак „Валошка", у якім ад рукі напісаныя біяграфічныя нарысы й некалькі вершаў беларуса зь Беласточчыны, што ў 1929—1958 гг. жыў у Аргентыне, а потым ва Ўзбэкістане. іо. Тэчка „Масей Сяднёў“: адзін ліст рукапісу вершу 1949 г. „Не для вас“. 11. Тэчка „Касьцевіч“: рукапіс „Памяці Вялікага княза Літоўскага Вітаўта" Янука Касьцевіча беларуса з Палангі 1926 г. (перадаў, верагодна, а. Ян Тарасэвіч). 12. Тэчка „Катковіч": два сшыткі рукапісу Анелі Катковіч „Мае ўспаміны“. 13. Тэчка „Васіль Камароўскі“: некалькі лістоў і рукапісных вершаў Васіля Камароўскага ды апавяданьне „Сьмерць Бутрыма". 14. Тэчка „Юрка Стукаліч-Віцьбіч. Лісты“: лісты да а. Лява Гарошкі (найбольш), а. Часлава Сіповіча, а. Язэпа Гэрмановіча, Міколы Дзямідава. Архіў Міколы Шчаглова-Куліковіча Складаецца з васьмі вялікіх скрыняў дакумэнтаў. Скрыня а. Тамаш Падзява Утрымлівае асабістыя, рукапісныя й машынапісныя дакумэнты. 1. Нататнік з развагамі ў польскай, беларускай і расейскай мовах. 2. Тэчка „Экуменізм": рукапісныя тэксты, у тым ліку тэкст з назвай „Аўтакефалія". 3. Тэчка „Т. Padziava. R^kopisy": рукапіс працаў а. Тамаша Падзявы пад агульнай назвай „Сучасныя напрамкі ў філязофіі“. 4. Тэчка „Wschyd — Zachyd“: польскамоўны рукапіс. 5. Тэчка „Dom Najswiaciejszej Panny“: польскамоўны машынапіс. 6. Тэчка „Копіі арыгінальных катэхезаўТ. ПадзявьГ: друкаваныя ў „Божым Шляхам". 7. Асабістыя дакумэнты а. Тамаша Падзявы: польскі пашпарт і брытанскае пасьведчаньне аб рэгістрацыі. 8. Розныя рукапісы й машынапісы тэкстаў філязофска-рэлігійнага зьместу. Архіў Гая Пікарды Складаецца зь некалькіх скрыняў неразабраных матэрыялаў, сярод якіх ліставаньне розных гадоў, накіды тэкстаў, матэрыялы да тэкстаў, ноты й іншае. Скрыня „Протас, Дзямідаў. Амэрыка“ 1. Скрынка „Архіў А. Протаса“: - кніжка адрасоў у ЗША. Акруга БАЗА ў Нью-Ёрку; - тэчка матэрыялаў рэсорту „Белэр-Менск“; - тэчка „Беларускі Кангрэсавы Камітэту Амэрыцы": мэмарандумы, паведамленьні, заклікі, афіцыйныя лісты, рэзалюцыі; - тэчка бяз назвы з карэспандэнцыяй Аўгена Протаса як старшыні аддзелу БАЗА ў Стэмфардзе; - карэспандэнцыя й друкаваныя матэрыялы зь дзейнасьці беларускіх арганізацыяў у розных штатах ЗША. 2. Скрынка ,Архіў А. Протаса П“: - тэчка „Чытані“: друкаваныя матэрыялы аўтарства Янкі Станкевіча; - тэчка „Пратаколы кангрэсаў": пратаколы кангрэсаў БАЗА 1954, 1955,1959 гг., Статут БАЗА й некаторыя афіцыйныя паперы; - тэчка „1957“: паперы старшыні аддзелу БАЗА ў Стэмфардзе; - тэчка „ЗБВ у Стамфардзе": пратакол арганізацыйнага сходу (1951), ліставаньне, афіцыйныя матэрыялы Згуртаваньня беларускіх вэтэранаў; - тэчка „Е. Протас“: паперы з арганізацыі аддзелу БАЗАў Стэмфардзе, дзейнасьці Аўгена Протаса; - тэчка, Акт прыбыткаў і выдаткаў II спатканьня беларусаў Амэрыкі і Канады“; - тэчка „Амэрыканска-беларуская праваслаўная царква Сьв. Кірылы Тураўскага": розныя матэрыялы, справаздачы, паведамленьні зь дзейнасьці царквы ў Рычманд-Гіле. - капэрта „С.С.Фонд“: матэрыялы зь дзейнасьці Студэнцкага стыпэндыяльнага фонду на Паўночную Амэрыку, карэспандэнцыя. Скрыня „Рознае 2“ Утрымлівае сабраныя эпізадычна матэрыялы розных асобаў і часу. 1. Тэчка „Рудзь“: асабістыя паперы й карэспандэнцыя беларускага дзеяча ў Брытаніі Максіма Рудзя. 2. Тэчка „Мікіта Смаль“: асабістыя дакумэнты Мікіты Смаля, вучня школы-інтэрнату сьв. Кірылы Тураўскага ў Лёндане. 3. Тэчка „Беларускі Выдавецкі Фонд. Карэспандэнцыя 1950—1951“. 4. Тэчка „Бібліятэка": ліставаньне ў бібліятэчных справах. 5. Тэчка зь ліставаньнем у справах Pax Romano. 6. Тэчкі з карэспандэнцыяй а. Аляксандра Надсана (неўпарадкаваная). Скрыня а. Ул. Салавей Невялікая скрыня з дакумэнтамі асабістага характару. 1. Скрынка з рознымі пячаткамі а. Уладзіслава Салаўя. 2. Асабістыя дакумэнты (нямецкія й літоўскія). 3- Фатаздымкі зь дзейнасьці сьвятара ў Нямеччыне. 4. Тэчка з паперамі з нагоды пахаваньня а. Уладзіслава Салаўя. 5. Тры тэчкі з рознымі прыватнымі матэрыяламі й дакумэнтамі. 6. Нешматлікая карэспандэнцыя. Архіў уладыкі Часлава Сіновіча Займае вялікую шафу й складаецца найперш з шматлікай карэспандэнцыі ў розных мовах. Скрыня „Сядура“ Складаецца з тэчкі зь ліставаньнем Уладзімера Сядуры розных гадоў і тэчкі з тэкстамі артыкулаў. Скрыня „а. Татарыновіч (і)“ Утрымлівае раскладзеную па тэчках (частка паводле альфабэту, частка разам) карэспандэнцыю розных гадоў і асобную тэчку зь лістамі 1947—1948 гг. Скрыня „Архіў а. Татарыновіча (2)“ Утрымлівае пераважна машынапісныя матэрыялы й карэспандэнцыю. 1. Тэчка з машынапісам навуковай працы, прысьвечанай Кірылу Тураўскаму (у італьянскай і польскай мовах). 2. Машынапісы тэкстаў рэлігійнага зьместу. 3. Тэчка „Матэрыялы да «Зьніча»“. 4. Капэрта дакумэнтаў, зьвязаных з выданьнем і распаўсюдам „Зьніча". 5. Тэчка „Справы Арганізацыйна-рэлігійныя": карэспандэнцыя рознага часу. 6. Тэчка „Дакументальныя даведкі": машынапісныя матэрыялы зь дзейнасьці беларускай эміграцыі й яе дзеячаўды капэрта машынапісаў і копіяў скарынаведных публікацыяў. 7. Тэчка бяз назвы з карэспандэнцыяй пераважна ў лацінскай мове (сярод іншага ёсьць сьпіс сьвятароў-беларусаў каталікоў). 8. Тэчка „Зьніч“: карэспандэнцыя ў справе выданьня „Зьніча“. 9. Тэчка бяз назвы з асабістымі дакумэнтамі, фатаздымкамі й інфармацыйнымі матэрыяламі розных гадоў. Скрыня „а. Чарняўскі“ Утрымлівае машынапісныя тэксты перакладаў біблейскіх і літургічных тэкстаў, зробленых а. Уладыславам Чарняўскім. Скрыня „а. Чарняўскі й іншыя пераклады Сьвятога пісаньня“ Утрымлівае пераклады Леаніда Галяка, а. Уладыслава Чарняўскага й інш. Архіў Сакрата Яновіча Займае асобную шафу й складаецца з машынапісных і рукапісных матэрыялаў розных гадоў. Архівы Юры Грыбоўскі Варшава ДАКУМЭНТЫ Й МАТЭРЫЯЛЫ 3 ГІСТОРЫІ БЕЛАРУСКА-ПОЛЬСКІХ ДАЧЫНЕНЬНЯЎ ПАДЧАС ДРУГОЙ СУСЬВЕТНАЙ ВАЙНЫ Ў АРХІВАХ I БІБЛІЯТЭКАХ ПОЛЬШЧЫ Й ВЯЛІКАБРЫТАНІІ Гісторыя польска-беларускіх дачыненьняў у пэрыяд Другой сусьветнай вайны, бясспрэчна, належыць да ліку надзвычай істотных і яшчэ, на жаль, маладасьледаваных у айчыннай і замежнай гістарыяграфіі старонак мінуўшчыны абодвух народаў. Увесь комплекс польска-беларускіх стасункаў (палітычных, вайсковых, гаспадарчых і сацыяльных) варта разглядаць на двух узроўнях: дачыненьні паміж звычайнымі людзьмі (польскім і беларускім насельніцтвам) і паміж польскай і беларускай палітычнымі элітамі (палітычнымі групоўкамі, партыямі, арганізацыямі). У архіўных крыніцах знаходзяць аддюстраваньне розныя цікавыя аспэкты згаданых стасункаў: 1) беларускае пытаньне ў палітыцы польскага эміграцыйнага ўраду й разнастайных палітычных плыняў польскага незалежніцкага лягеру; 2) узаемаадносіны паміж беларускім насельніцтвам і польскім незалежніцкім падпольлем ва ўмовах савецкага й нямецкага панаваньня; з) кантакты паміж беларускім нацыянальным рухам і польскім незалежніцкім лягерам падчас савецкай і нямецкай акупацыі; 4) стаўленьне беларускага насельніцтва да паразы Польшчы ў верасьні 1939 г.; 5) становішча беларускай меншасьці ў Полыпчы ў гады вайны; 6) удзел беларусаў у польскіх узброеных фармаваньнях у 1939—1945 гг.