Імёны свабоды
Уладзімір Арлоў
Выдавец: Радыё Свабода
Памер: 668с.
2015
Ад бабы Аўгіньні я атрымаў першую, яшчэ неўсьвядомленую, прышчэпку праўды і вальнадумства. Менавіта бабуля нарадзіла ў маёй душы здаровы скепсіс да таго, што ад відна да відна гучала тады з прыбітага на слупе каля яе хаты хрыпатага радыёрэпрадуктару. «Дагонім, дагонім... — казала бабуля, чуючы бясконцае зьвяганьне пра неабходнасьць дагнаць і перагнаць Амэрыку. — Босым бегчы лягчэй».
Яна ўпершыню пазнаёміла мяне, сямігадовага, зь сьмерцю. Калі бабуліна сэрца спынілася, я пабег на поле па цётак. «Бабушка за-
снула? Бабушка заснула?» — перапытвалі яны, а я скрозь сьлёзы, але цьвёрда сказаў: «Не заснула, а памерла».
Таемную бабуліну сілу я адчуваю і цяпер. У любы момант магу лёгка выклікаць з памяці ня толькі яе твар, але і голас, хаду, адчуваньне ейнай сухой моцнай рукі, што выводзіла ўнука ў вялікі, дзівосны і страшны сьвет.
Безь яе не было б мяне — вандроўніка ў прасторы й часе.
Безь яе не было б пісьменьніка ўладзімера Арлова. А значыць — і гэтае кнігі.
Аўгіньня Дзянісава
1882, в. Капысіца, цяпер Шклоўскі раён — 1.6.1961, в. Капысіца.
Паказьнік асобаў
A
Абрамчык Базыль, прадзед Міколы Абрамчыка 258
Абрамчык Мікола, палітык, дзеяч даваеннай і паваеннай эміграцыі ў Чэхаславаччыне й Францыі, у 1947—1970 гг. прэзыдэнт Рады БНР 107, 258—259
Абрамчык Янка, удзельнік нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гг., дзед Міколы Абрамчыка 258
Абуховіч Альгерд, пісьменьнік і перакладчык, удзельнік нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гг., палітвысланец 76—77
Абуховіч Міхал, дзяржаўны і вайсковы дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, мэмуарыст 76
Абуховіч Піліп, дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, мэмуарыст 76
Абуховіч Тодар, дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага, мэмуарыст 76
Абуховіч Юзаф, удзельнік вызвольнага паўстаньня 1794 г, дзед Альгерда Абуховіча 76
Абэцэдарскі Лаўрэнці, савецкі гісторык 116, 278, 282
Авілаў, супрацоўнік савецкіх карных органаў 437
Агееў Валянцін, музыка 594
Агінскі Міхал Клеафас, кампазытар, дыплямат, удзельнік вызвольнага паўстаньня 1794 г. 462, 524, 600, 611
Адамовіч Алесь, пісьменьнік і літаратуразнаўца, грамадзкі дзеяч, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху кан. XX ст. 388 389, 423, 560
Адамовіч Аляксандар, дзяржаўны дзеяч, адзін з кіраўнікоў палітыкі беларусізацыі 1920-х у БССР, ахвяра сталінскіх рэпрэсіяў 234—235
Адамовіч Антон, гісторык, літаратуразнаўца й пісьменьнік, палітвысланец 1930-х, дзеяч паваеннай эміграцыі ў Няліеччыне й ЗША, супрацоўнік Беларускай службы Радыё Свабода 286, 302—303
Адамовіч Язэп, дзяржаўны дзеяч, ахвяра перасьледу савецкімі спэцслужбамі 222—223
Адамчык Вячаслаў, пісьменьнік 402, 406, 444—445
Ажэшка Эліза, польская пісьменьніца, удзельніца нацыянальнавызвольнага паўстаньня 1863—1864 гг. 59
Акіншэвіч Леў, гісторык, удзельнік нацыянальна-вызвольнага руху пач. XX ст.; перасьледаваны савецкімі спэцслужбамі; дзеяч паваеннай эміграцыі ў ЗША 228—229
Акудовіч Валянцін, філёзаф, літаратар, удзельнік нацыянальнадэмакратычнага руху 1980-х — пач. XXI ст. 451, 498
Акула Кастусь, пісьменьнік, журналіст, грамадзка-культурніцкі дзеяч паваеннай эміграцыі ў Вялікабрытаніі й Канадзе 378— 379
Акутагава Руноскэ, японскі пісьменьнік 417
Алеша Юры, расейскі пісьменьнік 444
Аляксандар II, расейскі імпэратар 86
Аляксандар III, папа рымскі 76
Аляхновіч Францішак, пісьменьнік і тэатрадьны дзеяч, удзедьнік нацыянальна-вызвольнага руху пач. XX ст., вязень ГУЛАГу, ахвяра нераскрытага забойства 130—131, 143, 188, 211, 274, 330, 528
Андропаў Юры, старшыня КГБ, кіраўнік СССР 354
Андрыёлі Міхал, мастак, удзельнік нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гг., палітэмігрант і палітвысланец 61, 68-69
Андэрс Уладзіслаў, генэрал, камандзір Польскай арміі ў Другой усясьветнай вайне 155, 310, 322
Антонава-Мельяновіч Тацяна, журналістка, жонка Васіля Мельяновіча 453
Арбузаў Аляксей, расейскі драматург 471
Аркуш (Козік) Алесь, пісьменьнік, удзельнік нацыянальнадэмакратычнага руху 1980-х — пач. XXI ст. 599
Арлова (Аксак) Валянціна, паэтка, журналістка, жонка ўладзімера Арлова 54
Арлова Тацяна, сястра ўладзімера Арлова 614
Арлоў Аляксей, юрыст, бацька ўладзімера Арлова 220
Арлоў Арцём, дзед Уладзімера Арлова, ахвяра сталінскіх рэпрэсіяў
162
Арлоў Багдан, сын Уладзімера й Валянціны Арловых 407, 486
Арлоў Раман, сын ўладзімера й Валянціны Арловых 422, 486
Арлоўскі Кірыла, супрацоўнік савецкіх карных органаў, партызанскі камандзір 232
Арсеньнева Натальдя, паэтка й перакладчыца, палітычная высланка 1940—1941 гг., дзяячка паваеннай эміграцыі ў Нямеччыне й ЗША, аўтарка вершу-гімну «Магутны Божа» 146, 155, 190, 209, 260—261, 266, 282, 308, 313, 377, 416
Артур, кароль, легендарны правадыр брытаў 594
Асіненка Мікола, удзельнік паваеннага антысавецкага Супраціву, вязень ГУЛАГу, муж Ніны Асіненка 424, 425
Асіненка Ніна, удзелыгіца паваеннага антысавецкага Супраціву 1940-х, вязень ГУЛАГу 424—425
Астапенка Зьмітрок, паэт, вязень ГУЛАГу 314—315
Асташонак Алесь, пісьменьнік і перакладчык, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1980—1990-х 560—561
Астрамовіч Аляксандар (Андрэй Зязюля), сьвятар, паэт, удзельнік нацыянальна-вызвольнага руху пач. XX ст. 89
Астраўцоў Алесь, перакладчык 245
Астроскі Канстанцін, палкаводзец, дзяржаўны дзеяч Вялікага Княства Літоўскага 447
Астроўскі Радаслаў, палітык, пэдагог, дзеяч нацыянальнавызвольнага руху пач. XX ст., удзельнік Слуцкага паўстаньня 1920 г. і нацыянальна-вызвольнага руху 1920—1930-х у Заходняй Беларусі, дзеяч паваеннай эміграцыі ў Нямеччыне й ЗША 142
Аўрам Смаленскі, асьветнік, сьвяты 590
Афанасі Філіповіч, пісьменьнік, рэлігійны дзеяч, сьвяты 442
Аюнскі Платон, якуцкі пісьменьнік 501
Б
Бабарэка Адам, пісьменьнік і літаратуразнаўца, ахвяра сталінскіх рэпрэсіяў 451
Бабіч Якуб, віленскі бурмістар, фундатар Францішка Скарыны 362
Бабкова Вольга, пісьменьніца, гісторык 503
Багдановіч Максім, паэт, удзельнік нацыянальна-вызвольнага руху пач. XX ст. 88, 121, 141, 162, 178-179, 190, 203, 213, 308, 328, 361, 381, 449, 472, 476, 497, 568
Багрым Паўлюк, паэт 47, 238
Багушэвіч Станіслаў, дэпутат Сойму Рэчы Паспалітай, змагар супраць захопу земляў Вялікага Княства Літоўскага Расеяй 17
Багушэвіч Францішак, паэт, удзельнік нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—-1864 гг, пачынальнік нацыянальнага Адраджэньня 61, 102, 120, 182, 254, 255, 517, 543
Бадунова Палута, палітык, удзельніца нацыянальна-вызвольнага й сацыялістычнага руху пач. XX ст., вязень польскіх бальшавіцкіх турмаў, палітэмігрантка, ахвяра сталінскіх рэпрэсіяў 138—139
Бажко Алесь, правакатар 375
Байкоў Мікола, лінгвіст, літаратуразнаўца, палітвязень 225
Байран Джордж, ангельскі паэт 84, 240, 299
Бакунін Міхаіл, расейскі рэвалюцыянэр 82
Баліцкі Антон, дзяржаўны дзеяч, адзін з ініцыятараў і кіраўнікоў палітыкі беларусізацыі 1920-х у БССР, ахвяра сталінскіх рэпрэсіяў 170—171
Бандынэлі Бача, італьянскі скульптар 76
Банольдзі Ахіла, сьпявак і танцмайстар, удзельнік нацыянальнавызвольнага паўстаньня 1863—1864 гг., палітэмігрант 56— 57,68
Барадулін Рыгор, народны паэт Беларусі 108, 158, 454, 458— 459, 471, 512, 521
Баразна Лявон, мастак, удзельнік нацыянальна-культурніцкага руху 1960—1970-х, ахвяра таямнічага забойства 414—415, 480
Бараноўскі Андрэй, удзельнік нацыянальна-вызвольнага руху пач. XX ст. 104
Баркоўскі Віталь, тэатральны рэжысэр 528
Бароўка Ангеліна, удзельніца паваеннага антысавецкага Супраціву 1940-х, вязень ГуЛАГу 436—437
Бартосік Зьміцер, бард, літаратар, журналіст, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1990-х — пач. XXI ст., супрацоўнік Беларускай службы Радыё Свабода 533
Бартуль Вера, дзяячка паваеннай эміграцыі ў Вялікабрытаніі й ЗША 432—433
Бартуль (Сокалава) Ганна, дачка Веры й Франціша Бартулёў 433
Бартуль Франціш, дзеяч паваеннай эміграцыі ў Вялікабрытаніі й ЗША 344—345, 413
Баршчэўскі Лявон, палітык, перакладчык, пэдагог, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1990-х — пач. XXI ст. 564
Баршчэўскі Ян, пісьменьнік, адзін з пачынальнікаў новай беларускай літаратуры 26—27, 34, 84, 158, 468, 491
Басё, японскі паэт 516
Батура Сьцяпан, вялікі князь літоўскі і кароль польскі 407
Бахун Сяржук, грамадзкі актывіст, удзельнік нацыянадьнадэмакратычнага руху 1990-х — пач. XXI ст. 608
Бачыла Алесь, паэт 325
Бекеш Каспар, палітычны дзеяч, мысьляр 608
Беларуска Леся, паэтка, ахвяра сталінскіх рэпрэсіяў 348—349
Берыя Лаўрэнці, кіраўнік савецкіх карных органаў 183, 374
Бітэль Ала, дачка Пятра Бітэля 327
Бітэль Лія, дачка Пятра Бітэля 327
Бітэль Ніна, жонка Пятра Бітэля 327
Бітэль Пятро, паэт і перакладчык, вязень ГУААГу 326—327, 338
Бобрык Янка, паэт, кінакрытык, муж Натальлі Вішнеўскай 287
Борык Антон, удзелыгік нацыянальна-вызвольнага руху пач. XX ст.
і Слуцкага паўстаньня 1920 г. 185
Боцеў Хрыста, баўгарскі рэвалюцыянэр, паэт 82
Броўка Пятрусь, паэт 428, 499
Брыль Янка, народны пісьменьнік Беларусі 310, 311, 340—341, 462
Брэдбэры Рэй, амэрыканскі пісьменьнік 153, 562
Брэжнеў Леанід, кіраўнік СССР 241, 382, 454, 554
Бугаёў Дзьмітры, літаратуразнаўца 485
Будзінас Яўген, ггісьменьнік, выдавец, прадпрымальнік, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1980-х — пач. XXI ст. 512—513
Будны Сымон, асьветнік эпохі Рэфармацыі 338
Буйла Канстанцыя, паэтка, удзельніца нацыянальна-вызвольнага руху пач. XX ст. 146, 192—193, 282, 338
Буйніцкі Ігнат, тэатральны дзеяч, удзельнік нацыянальнавызвольнага руху пач. XX ст., стваральнік беларускага прафэсійнага тэатру 90—91, 103
Булак-Балаховіч Станіслаў, вайсковы дзеяч і палітык, удзельнік збройнага змаганьня з бальшавікамі ў 1918—1920 гг., ахвяра нацысцкай расправы 128—129
Булгакаў Валеры, філёзаф, рэдактар часопісу «ARCHE», удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1990-х — пач. XXI ст. 602
Буль Пер, францускі пісьменьнік 560
Бунін Іван, расейскі пісьменьнік 309, 516
Бураўкін Генадзь, паэт, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1990-х — пач. XXI ст. 434, 466— 467, 555
Бутрамееў Уладзімер, пісьменьнік 275
Буш Джордж (старэйшы), прэзыдэнт ЗША 453
Бушлякоў Юрась, мовазнавец, журналіст, перакладчык, удзельнік нацыянальна-дэмакратычнага руху 1990-х — пач. XXI ст., супрацоўнік Беларускай службы Радыё Свабода 602—603
КНІГІ ОНЛАЙН
