Малы гербоўнік Наваградзкай шляхты
Памер: 248с.
Мінск 1996
Прызнаны ў цваранствс 10(21).12.1798.
* Месцазнаходжанне не пазначана.
С.Рыбчонак, А.Шпунт
199, Янкоўскія гербу
«Агоньчык»
Рг. Станіслаў дзедзіч фальв.Малое Сялко ў парафіі Наваградзкай, меў жонку Марцыянну з Шацілаў і сына Тадэвуша (нар. 1730). Апошні валодаў фальв. Шчонаў. які прадаў Булгарыну. харужаму ваўкавыскаму ў »772 з
жонкай Тэрэзай з Райкевіча^ меў сына Мікалая (нар. у 1759, Наваградзкі парафіяльны кас ■ цёл). Мікалай Тадэвушавіч. каморнік Наваградзкага ваяв. (па патэнту 1794 ад Адама Вайніловіча, падкаморага наваградзкага), арандаваў маёнт.Лоўчыцы ў Наваградзкім пав., меў жонку Ангелю Чэрнікоўну, ротмістраўну слонімскую, ды сыноў Міхаіла і Людвіка
Прызнаны ў дваранстве 19(30).01 1799.
ЗЛцкевіч
200. Янкоўскія гербу «Ястрабец»
Паходзілі з вак Янкава Ломжынскага пав. Мазавецкага ваяв. і мелі пасведчанне ад мясцовай шляхты за 1632
Адны перасяліліся ў Менс кае ваяв., дзе Васіль Ліпніцкі
арандаваў ў Себасцьянаі Крысціны з Брындзаў Я, фальв. Баршчэўнікі(1652). Аіншыя ў Наваградзкае ваяв.. дзе Сусанна з Быкоўскіх, па псршаму мужу Крыштафава Рабчыцава(?)'. па другому Янава Я,, валодала двума час-
ткаміфальв. Ріісўшчына-Зацсржаў, якія ўступіла свайму мужу (1675) і дзе Я. пражывалі да часу вывада.
Рг. Ян, ротмістр харугвы Нясвіжскай ардынацыі, арандаваў у ваяводы вілснскага Караля Радзівілафальв. Яцынаўшчына і Парэй (1784) і фальв. Халаймоўшчына (1786) Наваградзкага пав.. меў братоў Матэвуша, Іаахіма і Антонія.
Разам з імі выводзіліся. Мацвей, паручык той жа харугвы. з сынамі Антоніем. Вінцэнтам, Юстынам і Калікстам; Бенядзікт з сынам Ігнацыем, Ігнацы з сынамі Міхаілам, Гілярыем і Андрэем, у якога былі сыны Вінцэнт, Станіслаў. Мікалай і Ян; Стэфан з сынамі Каралем і Юзафам: Якуб з сынамі Янам і Антоніем; Пётртаксама з сынамі Янам 1 Антоніем; Станіслаў з сынамі Каралем і Янам; Міхаіл з сынамі Сымонам і Пятром; і яшчэ
Міхаіл з сынамі Каралем.
Фларыянам і Казімірам Я
Прызнаны ў дваранстве 26.05.1800.
*У арыгінале напісана "Rorczycowa”.
ЗЛцкевіч
201. Яновічы гербу «Радван»
Па родаваму пздйнню паходзілі ад Войцэха Я., маршалка і охмістра пры двары Караля Аляксандра. таксама ўладальніка маёнт. Дорагаў у Нішаградзкім ваяв., набытага ад
жонкі Івашкі Гайцэвіча.
Рг Аляксандр пакінуў сыноў Юрыя, Станіслава. Mauвея і Казіміра, якія ў часы “Патопа” пабывалі ў маскоўскім палонс'. а таксама Войнэха ! дачку Ганну, што ўзяла шлюб з Якубам Чачотам (квіт 1671)
Сыны Войцэха: Станіслаў. Павел і Ян. 3 іх Станіслаў меў сыноў Антонія (бсспатом.), Вінцэнта (беспатом.), Мацвея і Базыля. Апошні пакінуў сына Яна-Ануфрыя. а Мацвей. стараста маласялсцкі, рэгент гродзкі і ляндвойт наваградзю. пакінуў сына Вінцэнта, уладальніка фальв. Галынка ў Наваг-
радзкім пав., набытага ад Тамаша Воўка-Ланеўскага. чашнікавіча смаленскага (інтрамісія 1794).
Павел, валодаў закладныу фальв. Калдьтчаў-Зіівоссс ў Наваградзкім ваяв. Якуба Антонавіча і Разаліі з Сальмановічаў Берасьневічаў, абозных Полацкага ваяв. (1758). меў сыноў Юзафа (беспатом.) і Міхала. што засвсдчыў тэстаментаму 1759. зякіхапошні пакінуўсыноў Уладзіслава, Адама і Юзафа
Сыны Яна Войцэх-Павсл, што стаў ксяндзом, і Юзаф. спадчыннікі па бацьку маёнт Гацішча ў Наваградзкім пав. Юзаф пакінуў сыноў Станіслава і Ігнацыя, што прадаў маёнт. Антонію ДахновічуГаціскаму. ротмістру Наваградзкага ваяв., у 1780.
Прызнаны ў дваранствс 3( 14).03.1799.
! Пра нашчадкаў іх невядома.
З.Яйксвіч
202. Яроцкія гербу «Равіч»
Рг. Аляксандр-Станіслаў, скарбнік старадубскі, за ваенныя заслугі атрымаў ад Караля Яна III восем валок зямлі ў в. Тарасевічы Камянецкага ключа Гарадзенскай эканоміі (1676)
якую прадаўпазней паручыку каралсўскага войска Вайтулсвічу (1716), меў сьтна Багуслава, што валодаў фальв. Лазоўцы ў Наваградзкім пав. Сын Багуслава Марцін. уладальнік маёнт. Навасады ў тым жа павс це, які пакінуў у сладчыну (1770) сыну Казіміру. скарбні-
ку мазырскаму.
Прызнаны ў дваранстве 19(30).0і.І799
А.Шпунт
СЛОУНІКТЭРМІНАУ
Абозны вялікі ВКЛ службовая асоба ў войску ВКЛ, якая арганізоўвала ваенныя лагеры (абозы) для Вял. князя і войска пад час баявых дзсянняў. Аналагічная пасада мелася і ў кожным павецс для забеспячэння абоза на тэрыторыі дадзснага павета.
Абшьп адстаўка, звальнснне; ліст. які атрымліваў вайсковер пры звальненні ў адстаўку.
Аб'юрата устунка якой-нсбудзь рэчы пад прысягай. ддрачэнне ад памылак
Аб’юрата дымоў паказанне колькасці сялянскіх дымоў (двароў) у маёнтку. пацвсрджанае прысятай.
Адукацыйная камісія дзяржаўная ўстанова па кіраўніцтау народнай асветай у РП і ВКЛ, псршая такога кшталту ў Еўропс. Заснавана Соймам 1773-1775 гг. пасля роспуску ордэна іезуітаў, які да гзгага больш за ўсё апскаваўся адукацыяй.
Алтарыя 1) алтар у катаяіцкім касцёлё ў асобным памяшканні; 2) фундуш на ўтрыманне такога алтара. Ііры алтарыі мог бьшь свой святар алтарыст.
Асэсар чыноўнік у судзс, які прымаў ад асоб плату за ўнясенне прыватных дакументаў у актавыя кнігі і за судаводства.
Аўдытар I) члсн суда, які вядзе следства; 2) прысутны (сведка) пры складанні і чытанні акта.
Афіцыял намеснік біскупа. у адсутнасці якога выконвае яго абавязкі.
Брыгэда вайсковае падраздзяленнс, якое складдецца з некалькіх палкоў; звычайна выступас ў войску як асобная адзінка.
Будаўнічы службовая асоба ў павсце, якая наглядала за грамадзкімі будынкамі і іх будаўніцтвам, збірала падаткі на іх утрыманнс.
Булава вялікая ВКЛ упраўленне(штаб) гетаана вялікага ВКЛ.
Булава пспьная ВКЛ упраўленне(шгаб) гетмана падьнага ВКЛ.
Бурграбі Г) упраўляючы ці наглядчык замка, палаца або дома, 2) кіраўнік судовай адміністрацыі ў горадзс.
Ваявода службовая асоба ў ВКЛ. якая ўзначальвала ддміністрацыйна-судовую ўладу ў ваяводстве. Пад час войнаў ваявода ўзначальваў ваяводскае апалчэннс шляхты, засядаў у Радзе ВКЛ.
Возны, енерал службовая асоба ў ВКЛ, ніжэйшаяпасада выканаўчай улады ў павеце; яго абавязкі: уручэннс позваў у суд;
аглвд месца здарэння (злачынства), ахвяр злачынства і складанне рэляцыі аб гзгым; афіцыйнае ўвядзеннс асоб у валоданне маёнткамі і іншай маёмасцю і складанне інтрамісійных лістоў.
Войскі ВКЛ службовая асоба ў войску ВКЛ, ад‘ютант гетмана.
Войскі павятовы -службовая асобаў ВКЛ. У час войнаў, калі шляхта з паспалітым рушаннем вылраўлялася ў паход, войскі наглядаў за парадкам у павсце і апекаваў тых. хто застаўся ў маёнтках. Падначальваўся павятоваму старосту.
Гараднічы 1) службовая асобаў ВКЛ, кіраўнік шляхты. якая жывс ў горэдзе; начальнік гарнізона замка (у павсце), або намеснік кашталяна (у ваяводстве); 2) службовая асоба ў Расійскай Імперыі, начальнік гарадской паліцыі (да 1865).
Гетман вялікі ВКЛ галоўнакамандуючы войскам ВКЛ.
Гстман польны ВКЛ намеснік вялікага гетмана, які камандаваў войскам ВКЛ неласрэднапад час бітваў (“у полі”) 1 пры абароне межаў краіны.
Дароўны запіс прыватны дакумент, складзены паводле пэўнай формы, які вызначае ўмовы перадачы якой-небудзь маёмасш ад адной асобы другой у вечную ўласнасць
Дваранін гаспадарскі (караіеўскі) службовая асоба пры двары Вял. князя (Караля). якая выконвала розныя даручэнні манарха
Дваранін Скарбу ВКЛ службовая асоба пры Скарбавай камісіі ВКЛ, якая выконвала даручэнні падскарбія.
Дзяржаўца часовы ўладальніквялікакняжацкага (дзяржаўнага) маёнтка дзяржавы. які пладіў у дзяржаўны скарб кварту чацвёртую частку ад даходаў з маёнтка.
Дэкрэт рашэннс суда або пастанова Сойма, запісаныя ў акггавую кнігу
Дэпутат Трыбунала ВКЛ член (суддзя) Г'алоўнага Трыбунала ВКЛ, якога выбірала шляхта на павятовых Сойміках ад кожнага павста па аднаму тэрмінам на адзін год.
Застава (заклад) перадача якой-нсбудзь маёмасці (маёнтка. зямлі, падданага) за пазычаную суму грошай на пэўны тэрмін з правамдалсйшага выкупу, прычым крэдытор карыстаўся ўсімі даходамі з гэтай маёмасці.
Зямянін гаспадарскі (каралсўскі) шляхціч, уласнік нерухомай маёмасці (маёнтка. зямлі). які абавязаны несйі земскую васнную службу Вял. князю (Каралю).
Інтрамісія афіцыйнае ўвядзеннс (падача) у валоданне нерухомай маёмасцк) (маёнткам. зямлёй, падаанымі).
Калежскі сакратар нывільны чын X класа Табеля аб рангах які адпавядае ваеннаму чыну паручыка.
Камісар член камісіі, якая прызначалася Каралём (каралсўская камісія) або павятовым судом (павятовая камісія) для разгляду спрэчак паміж шляхтай. пераважна аб межах маёнткаў, правах на маёмасць і г.д.
Камісар гранічны член камісіі, прызначанай для размежавання спрэчных участкаў зямлі паміж маёнткамі.
Камісія вайсковая камісія (дзяржаўная ўстанова), прызначаная для падтрымкі паралку ў раскватараваных на пастой у паселішчах войсках і судаводства сярод вайскоўцаў.
Камісія парадкавая камісія (дзяржаўная ўстанова). прызначаная для нагляду за каралеўскімі гарадамі і мястэчкамі: заснавана ў 1768, разглядала гарадскія прывілсі. вызначала і распараджалася гарадскімі даходамі і г.д.
Камісія цывільна-вайсковая судовая ўстанова, якая існавала ў паветах замест земскіх і гродзкіх судоў лад час вайны Расіі з Рэччу Паспалітай у 1792-1793. У яе склад уваходзілі чыноўнікі цывільныя і васнныя.
Каморнік эсмлямер.
Канонік у каталіцкім касцёлс член капітулы (рады вышэйшых іерархаў касцёла); таксама ганаровы тытул, які даецца святарам.
Канфедэрацыя саюз шляхты. духавснства або гарадоў, утвораны дая ўздзеяння на палітычнас становішча ў краіне і для абароны ўласных інтарэсаў.
Канфірмацыя пацвярджэннс, зацвярджэнне. прызнанне найвышэйшай інстанцыяй (Каралём) заканадаўчьіхактаў. якія прымаў Сойм, або прывілсяў на валоданне маёнткамі, зямлёй і прыгоннымі, выдадзеных розным асобам яго папярэднікамі.
Канцлер ВКЛ вышэйшая службовая асоба, начальнік канцылярыі Вял. князя, у адсутнасці апошняга кіраўнік дзяржавы.
Канцлср каронны вышэйшая службовая асоба ў Польшчы, начальнік канйылярыі Караля.
Канюшы надворны ВКЛ службовая асоба, якая загадвала стайнямі вялікакняжайкагадвара, пазней ганаровая пасада.
Кашталян службовая асоба ў ВКЛ, камендант замка і камандуючы замкавым гарнізонам у ваяводскім цэнтры; намеснік Ba-
яводы пад час ваенных дзеянняў.
Квітанцыя (квіт, квітацыйны ліст) запіс аб уплаце грашовай пазыкі або падатку.
Крайчы ВКЛ службовая асобапры двары Вял. князя. якая наглядала за рэзаннем і сартаваннсм мяса для вялікакняжайкага стала, пазнсй ганаровая пасада.
КНІГІ ОНЛАЙН
