Таташ Яраш, мамана Аксана, дачэта Альжбэта
Аксана Спрынчан
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 63с.
Мінск 2013
урэшце адчыняем дзверы, а там нехта падрапана-пако/іаты, /іедзь не п/іача.
— Што з табой? Мо мі/ііцыю вык/іікаць? — з/іяка/іася мамана Аксана.
— He дапаможа! — горка сказа/іа Ганна Сма/іянка.— Я на Бе/іарусь упа/іа.
I тут мамана Аксана і таташ Яраш як ста/іі рагатаць — не спыніць. Я напачатку не зразуме/іа, а/іе пас/ія мне патлумачы/іі, што У/іадзімір Дубоўка напісаў знакаміты верш «О Бе/іарусь, мая шыпшына!». А нашая Ганна дарогаю зва/іілася на шыпшыну — Бе/іарусь.
Смех ратуе, а пагатоў — паэзія і гарбата з шыпшыны. Так што вечар атрымаўся. Назад мы ўжо Ганну праводзі/іі, каб зноў яна на Бе/іарусь не ўпа/іа.
А дарогаю мамана Аксана апавя/іа, што ейная мама, то бок мая бабу/ія, піса/іа дып/юм павод/іе кнігі Міка/іая Асеева «Аксана», таму і ў маманы Аксаны такое імя.
«Во, як уп/іываюць гэтыя дып/юмы! — падума/іа я.— Божухна, як добра, што мяне На/ія не назва/іі, бо ёсць у Дубоўкі кніга «На/ія».
55
I добра, што я не хлопчык, а то б маг/іі назваць — А/іьжбэт. Ёсць жа выпадак, ка/іі дума/іі назваць дзяўчынку Рагнеда, а нарадзіўся х/юпчык і атрымаў імя Рагнед».
57
У кожнага з тых, хто чытае тое, што я пішу, ёсць імя. I ёсць гісторыя, звязаная з гэтым імем. Чаму яго да/іі? Хто яго прыдумаў? А/іьбо ў гонар каго? Распытайце сваіх бацькоў. А яшчэ ёсць імёны, якія вам, магчыма, хаце/іі даць, а/іе не да/іі. Пацікаўцеся! Вось мяне, да прыкладу, хаце/іі назваць Свабода. I я яе вельмі люб/ію.
Прачынаецца А/іьжбэта — наступае ў хаце лета, прачынаецца Аксана і пяе жыццю: «Асанна!» Прачынаецца наш таташ — справаў мае ён багата ж,—
так спявае мамана Аксана зранку, калі я прачынаюся. I гэтыя спевы, у адрозненне ад ка/іыханкі, ужо ніяк не абмінуць. А/іе і трываць іх /іягчэй. Пагатоў, што я /іюб/ію /іета. Гэта таташу Ярашу меней пашанцава/іа, бо як пяецца ў песні — «справаў мае ён багата ж», а як той казаў, з песні с/іоваў не выкінеш.
Справаў можна пазбыцца то/іькі тады, ка/іі захварэеш. А/іе ж хто хварэе ў/іетку? А /іета, дзякуючы мне, у нашай хаце заўсёды. Да Taro ж, я ў нашай сям’і выконваю вітамінную ро/ію, бо мяне з ма/іенства перарабілі ў А/іьж-бэта-карацін — най/іепшы вітамін д/ія мамы і д/ія таты, д/ія дзеда і д/ія бабы, і нават ваўка/іаку най/іепшы ві-
тамін — Альж-бэта-карацін. Я і намагаюся заўжды вітамінізаваць усіх — падк/іасці вясё/іыя міны. Файна, безумоўна ж, насыпаць у кожную ягаду-малініну со/іі ці падсыпаць у ронда/іь, у якім варыцца бу/іьба, цукру. А/іьбо яшчэ бо/іьш карысна абраць часнык, расціснуць яго і запіхаць у цюбік з зубной пастай, ка/іі таташу Ярашу і мамане Аксане трэба спяшацца на важную сустрэчу. Той, хто першы з іх пачысціць зубы, у таго і будзе найважнейшая сустрэча.
Наагу/і, каб сям’я бы/іа здаровая, у кожнага павінна быць свая ро/ія. Ка/іі ў мяне вітамінная, дык таташ Яраш датрым/іівае ў сям’і водна-мінера/іьны ба/іанс. Праўда, вада ў яго бывае і чырвоная, і за/іацістая, і зя/іёная, і мамана Аксана перыядычна бярэ пробы гэтай вады. Часам яна сама зе/іянее ад гэтых пробаў, а часам і веся/іее. Таташ Яраш таксама любіць мінера/іьныя міны падк/іадаць. Вось неяк узя/іа я п/іяшку з мінералкай, глынула, і тут гор/іа як апяк/іо «мінера/іамі», слёзы з вачэй паліліся. Весе/іа бы/ю.
Вітаміны і мінералы вельмі неабходныя д/ія сямейнага арганізма, а/іе як жа без асноўнай ежы?
Мамана Аксана, улічваючы сваю таўшчыню, выконвае ро/ію супавога набору. Як кажуць аптымісты, бы/іі б косткі, а мяса нарасце.
59
Вось яно і нарастае на мамане Аксане. Гэтаксама доўга, як не наступае ў Бе/іарусі лета, і гэтаксама мала, як лета працягваецца. /Іета ў прыродзе, а не ў нашай сям’і, дзе ёсць фія/іетавы парасон на старой грушы і я, не нейкая пігу/іка, запакаваная ў скрыначку, а вясё/іы і карысны А/іьж-бэта-карацін.
6о
ttfsgj
Весяліцеся, як можаце, жартуйце, як могуць вытрымаць бацькі. I не забывайцеся, што не то/іькі маё жыццё з маманай Аксанай і таташам Ярашам — поўны экск/іюзіў, а/іе ж і жыццё вашай сям’і, пра якую вы можаце напісаць самі, і тады чытаць буду я.
Начны бражнік
6
Горад, які можна пабіць
9
Настрой без рыфмы
15
«У ба/юце ля /Іысай Гары»
20
Смажаныя вожыкі
Ы
Шкадаванне Дзюймовачкі 26
Ці жах/іівей жуйкі за дождж?
30 г Ь
Паганкі сапраўдныя, а/іьбо ўпрыгожаныя
35
Еш не еш усё адно смешна
43
Дзея/іоў
47
Яшчэ адна начная гісторыя
51
Падзенне на Бе/іарусь
54
А/іьж-бэта-карацін
58
/Іітаратурна-мастацкае выданне
СПРЫНЧАН Аксана Вадзімаўна
ТАТАШ ЯРАШ, МАМАНА АКСАНА, ДАЧЭТА АЛЬЖБЭТА. ПОЎНЫ ЭКСКЛЮЗІЎ
Псторыі з-пад фіялетавага парасона
Рэдактар Э. В. Карбановіч Мастацкі рэдактар В. I. Сенчанка Тэхнічны рэдактар /1. I. Астрэйка Сты/іістычны рэдактар /VI. М. Адам
Падпісана да друку 11.03.2013. Фармат 90x70'/^. Папера афсетная. Гарнітура Candara. Афсетны друк. Ум. друк. арк. 4,68. У/і.-выд. арк. 3,74.
Тыраж 2500 экз. Заказ 3778.
Выдавецкае рэспуб/ііканскае ўнітарнае прадпрыемства «Мастацкая /іітаратура» Міністэрства інфармацыі Рэспуб/іікі Бе/іарусь.
/114 № 02330/0494049 ад 03.02.2009.
Праспект Пераможцаў, 11, 220004, Мінск.
www.mastlit.by; e-mail: mail@mastlit.by
ТАА «Артыя Груп». /1П № 02330/353 ад 28.01.2013.
Ву/і. Кастрычніцкая, 19, 220030, Мінск.
www.artia.by
«МАСТАЦКАЯ /НТАРАТУРА»
ISBN 978-985-02-1442-3