Зборнік задач па фізіцы
8 клас
Памер: 144с.
Мінск 2012
317. На ўроку фізікі Каця сабрала электрычны ланцуг, паказаны на малюнку 46. Начарціце ў сшытку схему гэтага электрычнага ланцуга.
318. На малюнку 47 паказана шкала амперметра. Вызначце „ мА
цану дзялення шкалы і выразіце яе ў --. 3 якон дакладнасцю дзял
можна вымяраць гэтым прыборам сілу току? Чаму роўна верхняя мяжа вымярэння сілы току? Якую сілу току паказвае прыбор?
57
319. На малюнку 48 паказана шкала вальтметра. Вызначце цану дзялення шкалы. 3 якой дакладнасцю можна вымяраць напружанне гэтым прыборам? Чаму роўна верхняя мяжа вымя-рэння напружання? Якое напружанне паказвае прыбор?
Мал. 47
Мал. 48
320. Начарціце ў сшытку схему электрычнага ланцуга, які складаецца з крыніцы току, ключа, лямпы і вальтметра, што вымярае напружанне на лямпе. Пакажыце напрамак электрычнага току ў ланцугу і палярнасць уключэння вальтметра.
321. Начарціце ў сшытку схему электрычнага ланцуга, які складаецца з батарэі элементаў, ключа, рэзістара і амперметра, што вымярае сілу току ў рэзістары. Пакажыце напрамак электрычнага току ў ланцугу і палярнасць уключэння амперметра.
58
322. Вызначце сілу току ў правадніку, калі за прамежак часу t = 5,0 мін праз яго папярочнае сячэнне праходзіць зарад <7 = 90 Кл.
323. На працягу якога прамежку часу праз папярочнае сячэнне правадніка пройдзе зарад q = 300 Кл, калі сіла току I = 0,50 А?
324. Які электрычны зарад праходзіць праз папярочнае сячэнне спіралі электрычнага праса за прамежак часу 7=10 мін, калі сіла току ў ёй 7 = 3,0 А?
325. Па даных табліцы складзіце і рашыце задачы.
q, Кл t, с 7, A
63 180
24 ? 0,20
? 360 0,400
326. Электрычную лямпачку па чарзе падключаюць да дзвюх розных крыніц току. У першым выпадку праз папярочнае сячэнне ніці напальвання за прамежак часу tx = 2,0 мін праходзіць зарад ?) = 12 Кл, а ў другім — за прамежак часу t2 = Ю с праходзіць зарад q2 = 3,0 Кл. У колькі разоў адрозніваюцца сілы току, якія праходзяць па ніці напальвання?
327. У правадніку, напружанне на якім 17 = 20 В, сіла току 1 = 0,80 А. Вызначце работу сіл электрычнага поля па перамяшчэнні зараду ў правадніку за прамежак часу t = 5,0 мін.
328. Вызначце сілу электрычнага току ў правадніку, калі праз папярочнае сячэнне правадніка за прамежак часу 7 = 2,0 • 10-3 с праходзіць N = 2,0 ■ 1015 электронаў.
329. Па правадніку праходзіць электрычны ток сілай 7 = 1,2 А. Вызначце масу электронаў, якія прайшлі праз папярочнае ся-чэнне правадніка за прамежак часу 7 = 1,0 г. Маса электрона т0 = 9,1 • 10“31 кг.
330. * Вызначце зарад, які прайшоў праз папярочнае сячэнне правадніка за прамежак часу t = 5,0 с, калі на працягу гэтага прамежку часу сіла току раўнамерна ўзрастала ад 7t = 0,0 А да /2 = 10 А.
59
13
Сувязь сілы току і напружання. Закон Ома для ўчастка ланцуга. Супраціўленне. Адзінка супраціўлення
Пытанні для самакантролю
• Як залежыць сіла электрычнага току ў правадніку ад напружання на ім і супраціўлення правадніка?
• У чым сутнасць закону Ома?
• Як, ведаючы сілу электрычнага току і супраціўленне правадніка, вызначыць напружанне на гэтым правадніку?
• Як, ведаючы сілу электрычнага току і напружанне на правадніку, вызначыць супраціўленне правадніка?
• У якіх адзінках вымяраецца супраціўленне правадніка?
Прыклад рашэння задачы
Праз папярочнае сячэнне правадніка за прамежак часу (=10 мін прайшло ^ = 1,8 • 1021 электронаў. Вызначце напружанне на правадніку, супраціўленне якога й = 60 Ом.
Дадзена: Рашэнне.
t = 10 мін = = 6,0 • 102 с N= 1,8 • 1021 Я = 60 Ом 3 закону Ома вынікае, што напружанне на пра-вадніку U=IR.
U-? Паколькі сіла току I = —, a зарад q = еУ, дзе |е| = 1,6 • 10'19 Кл, то u = qR^\e\NR t t
60
тг 1,6 10’19 Кл 1,8 1021-60 0м
U -D.
6,0 102с
Адказ: і/ = 29 В.
331. Выразіце ў омах наступныя значэнні супраціўленняў пра-ваднікоў: R{ = 56 МОм, R2 = 0,044 кОм, /?3 = 825 мОм, Ri = 670 мкОм.
332. Паводле закону Ома для ўчастка электрычнага ланцуга супраціўленне гэтага ўчастка вызначаецца па формуле R = —. Ці можна, зыходзячы з гэтай формулы, сцвярджаць, што супраціў-ленне дадзенага правадніка прама прапарцыянальна напружанню на правадніку і адваротна прапарцыянальна сіле току ў ім? Чаму?
333. Па правадніку, супраціўленне якога 7? = 40 Ом, праходзіць электрычны ток сілай I = 0,30 А. Вызначце напружанне на пра-вадніку.
334. Якім павінна быць супраціўленне амперметра, каб пры ўключэнні яго ў электрычны ланцуг напружанне на спажыўцах практычна не змянілася?
335. Чаму супраціўленне вальтметра заўсёды павінна быць значна большым за супраціўленне таго ўчастка, на якім вымяраецца напружанне?
336. Вызначце супраціўленне ніці напальвання электрычнай лямпачкі пры праходжанні па ёй электрычнага току сілай I = 0,50 А. Лямпачка ўключана ў сетку з напружаннем U = 220 В.
337. Электрычная плітка працуе пры падключэнні да сеткі з напружаннем U = 220 В, Якой сілы электрычны ток праходзіць па спіралі пліткі, калі яе супраціўленне R = 80,0 Ом?
338. Вызначце напружанне на клемах амперметра, праз які пра-ходзіць электрычны ток сілай 7 = 6,5 А, калі супраціўленне ампер-метра 7? = 1,2 мОм. Растлумачце прычыну малога супраціўлення амперметра і напружання на ім.
339. Выкарыстоўваючы даныя электрычнага ланцуга, прадстаўленыя на малюнку 49, вызначце напрамак і значэнне сілы току ў рэзістары.
340. Па паказаннях прыбораў (мал. 50, а) вы-значце супраціўленне правадніка. У колькі разоў яно адрозніваецца ад супраціўлення правадніка,
9 Ом
4,5 В + ----о о-----
адлюстраванага на малюнку 50, б? Мал. 49
61
Мал. 50
341. У колькі разоў павялічылася напружанне на ўчастку элект-рычнага ланцуга, калі супраціўленне ўчастка паменшылася ў & = 2 разы, а сіла току пры гэтым павялічылася ў п = 3,6 раза?
342. Сіла току на ўчастку электрычнага ланцуга / = 75 мА. Вызначце супраціўленне ўчастка ланцуга, калі напружанне на ім 17= 0,12 кВ.
343. Падчас эксперыменту па ўсталяванні залежнасці сілы току ад напружання пры пастаянным супраціўленні правадніка васьмікласнікі занеслі ў табліцу 1 паказанні вальтметра і ампер-метра. Па даных, прыведзеных у табліцы 1, вызначце сярэдняе значэнне супраціўлення правадніка. Пабудуйце графік залежнасці сілы току ад напружання на ўчастку ланцуга і зрабіце вывад.
Табліца 1
№ п/п U, В I, A
1 0,0 0,0
2 1,0 0,3
3 2,0 0,7
4 3,0 1,0
5 4,0 1,3
Табліца 2
№ п/п R, Ом I, A
1 2,0 1,5
2 3,0 1,0
3 4,0 0,8
4 5,0 0,6
5 6,0 0,5
344. Падчас эксперыменту па ўсталяванні залежнасці сілы току ад супраціўлення правадніка пры пастаянным напружанні васьмікласнікі занеслі ў табліцу 2 паказанні омметра і амперметра.
62
Па даных, прыведзеных у табліцы 2, вызначце напружанне на правадніку. Пабудуйце графік залежнасці сілы току ад супраціў-лення правадніка і зрабіце вывад.
345. Па графіку залежнасці сілы току ў правадніку ад напру-жання на ім (мал. 51) знайдзіце супраціўленне правадніка. Як зменіцца вугал нахілу графіка да восі абсцыс пры павелічэнні супраціўлення правадніка? Памяншэнні супраціўлення? Чаму будзе роўна сіла току ў ланцугу, калі напружанне на правадніку
346. Па графіку залежнасці сілы току ў правадніку ад яго су-праціўлення (мал. 52) знайдзіце напружанне на правадніку.
63
347. Найбольшае напружанне, прыкладзенае да ўчастка элект-рычнага ланцуга супраціўленнем 7? = 40 Ом, роўна U = 80 В. Пабудуйце графік залежнасці сілы току ад напружання для дадзе-нага ўчастка ланцуга.
348. Сіла току на ўчастку электрычнага ланцуга супраціўленнем R = 5,0 Ом змяняецца ад /t = 0,20 А да Д = 2,0 А. Пабудуйце графік залежнасці напружання на гэтым участку ланцуга ад сілы току ў ім. Як зменіцца від графіка для ўчастка электрычнага ланцуга з большым супраціўленнем?
349. Вальтметр, які вымярае напружанне на амперметры, паказ-вае значэнне U = 2,0 мВ. Вызначце паказанні амперметра, калі яго супраціўленне й = 0,01 Ом.
350. Амперметр мае шкалу, верхняя мяжа вымярэння сілы току якой 1В = 5,0 А. Пры сіле току, роўнай палове найболыпага значэння шкалы, вальтметр, падключаны да амперметра, паказвае напружанне t/=0,10 В. Вызначце супраціўленне амперметра.
351. Супраціўленне лямпачкі, уключанай у электрычны ланцуг (мал. 53, а), роўна R{ = 20 Ом, а супраціўленне лямпачкі, уклю-чанай у электрычны ланцуг (мал. 53, б), роўна /?., = 15 Ом. Пака-занні якога з амперметраў большыя: Aj ці А2? У колькі разоў?
352. На малюнку 54 прадстаўлены графікі залежнасці сілы току ад напружання для двух праваднікоў. У якога з праваднікоў супраціўленне большае і ў колькі разоў?
353. На ўчастку электрычнага ланцуга, супраціўленне якога R = 8,0 Ом, напружанне U = 12,0 В. Вызначце зарад, які праходзіць у гэтым ланцугу за прамежак часу t = 0,50 г.
64
354. Праз награвальны элемент электрычнай пліткі падчас работы на працягу прамежку часу t = 15,0 мін прайшоў зарад q = 900 Кл. Вызначце супраціўленне спіралі пліткі, калі яна ўклю-чана ў сетку напружаннем U = 220 В.
355. Даўжыня дроту / = 0,80 км, а супраціўленне R = 4,8 Ом. Вы-значце напружанне на кожным участку дроту даўжынёй 1{ = 50 м, калі па ім праходзіць электрычны ток сілай I = 9,0 мА.
356. На правадніку, супраціўленне якога 7? = 40 Ом, напружанне 17= 12 В. Вызначце лік электронаў, якія прайшлі праз папярочнае сячэнне правадніка за прамежак часу t = 5,0 мін.
357. (э) Па даных на цокалі лямпачкі кішэннага ліхтарыка знайдзіце супраціўленне ніці напальвання гэтай лямпачкі.
14
Разлік супраціўлення правадніка
Пытанні для самакантролю
• Ад чаго залежыць электрычнае супраціўленне правадніка?
• Як вызначыць супраціўленне правадніка?
• Што такое ўдзельнае супраціўленне?
• У якіх адзінках вымяраецца ўдзельнае супраціўленне рэчыва правадніка?
3 Зак. 2876
65
Прыклад рашэння задачы
Залежнасць сілы току, які праходзіць па канстантанаваму пра-вадніку, ад напружання на ім прадстаўлена на малюнку 55. Вы-значце плошчу папярочнага сячэння правадніка, калі яго даўжыня / = 2,0 м.
Дадзена:
/ = 2,0 м
„ Ом • мм2 р = 0,50-------- м
?
Рашэнне.
3 графіка відаць, што пры напружанні I/ = 8,0 В на правадніку сіла току ў ім 7 = 2,0 А. Тады паводле закону Ома супраціўленне пра-вадніка
Плошча папярочнага сячэння правадніка S = ^~ ^~
0,50°М ММ ■ 2,0 м-2,0 A
5 =--------М-----------;--= 0,25 мм2. 8,0В
КНІГІ ОНЛАЙН
