Чытанка-маляванка
Казкі народаў свету
Выдавец: Аверсэв
Памер: 67с.
Мінск 2016
Пасля Яллеля загадаў сякеры высекчы дубінку такую, каб ледзь падняць можна было. Сеў у сані:
- Па шчупаковым казанні і па маім жаданні едзьце, сані, дадому.
Зноў едзе Ямеля праз той горад, дзе нядаўна падушыў шмат люду, а там яго ўжо чакаюць. Схапілі, лаюць і б'юць.
Бачыць ён, што справы дрэнь, і ціхенька кажа:
- Па шчупаковым казанні і па маім жаданні дубінка, надавай ім пад бакі.
Дубінка выскачыла і пачала ўсіх навокал біць. Людзі кінуліся прэч, а Ямеля прыехаў дадому і залез на печ.
Пачуў неўзабаве цар пра Ямелевы выхадкі і паслаў па яго свайго найвялікшага вяльможу, каб прывёз дурня ў палац.
Накупіў вяльможа разынак, чарнасліву, пернікаў, прыехаў у Ямелеву хату і пачаў пытаць братавых, што Ямеля любіць.
- Калі яго ласкава папросяць і каптан чырвоны паабяцаюць тады ўсё зробіць.
Даў вяльможа Ямелю разынак, чарнасліву, пернікаў і кажа:
- Чаго ты, Ямеля, на печы ляжыш? Паехалі да цара.
- Мне і тут цёпла.
- У цара цябе будуць добра карміць-паіць, паехалі, калі ласка.
- Няма ахвоты...
Цар табе чырвоны каптан падорыць, шапку і боты.
Ну, добра, ідзі наперад, а я за табой.
Паехаў вяльможа, а Ямеля паляжаў яшчэ і кажа:
Па шчупаковым казанні і па маім жаданні едзь, печ, да цара.
Тут хата затрашчала, дах захістаўся, сцяна развалілася, і печ сама пайшла да цара.
Глядзіць цар у акно, дзівіцца:
Што за цуд?
Гэта Ямеля на печцы едзе.
Выйшаў цар на ганак:
Нешта, Ямеля, на цябе скаргаў шмат! Людзей санямі падушыў.
А навошта яны пад сані лезлі?
А з акна на яго глядзела царская дачка Мар'я-царэўна. Ямеля ўбачыў яе і ціхенька кажа:
Па шчупаковым казанні і па маім жаданні хай царская дачка ў мяне закахаецца.
I загадаў печы ісці дадому. Тая павярнулася і пайшла. Зноў Ямеля дома ляжыць.
А ў царскім палацы крык і слёзы. Мар'яцарэўна жыць без Ямелі не можа, просіць бацьку, каб выдаў яе за Ямелю замуж. Зажурыўся цар і кажа вяльможу:
Прывядзі да мяне Ямелю.
Накупіў вяльможа вінаў ды ласункаў, паехаў да Яллелі. Той напіўся-наеўся, захмялеў і заснуў. А вяльможа паклаў яго ў воз і павёз да цара, які загадаў пасадзіць Ямелю і Мар'ю ў вялікую бочку, засмаліць і ў мора кінуць.
Прачынаецца Ямеля, бачыць цёмна, цесна:
Дзе гэта я?
А яму ў адказ:
Нас у бочку пасадзілі, засмалілі і кінулі ў мора.
А ты хто?
Я Мар'я-царэўна.
Па шчупаковым казанні і па маім жаданні выкаціце, вятры, бочку на бераг.
Выкацілі вятры бочку на бераг, выйшлі з яе Ямеля і Мар'я-царэўна.
Дзе ж мы жыць будзем, Ямеля? Пабудуй якую хацінку.
Па шчупаковым казанні і па маім жаданні пабудуйся, каменны палац з залатым дахам.
Толькі сказаў з'явіўся неверагодны палац. А вакол яго яшчэ і зялёны сад. Зайшлі Мар'я-царэўна і Ямеля ў палац, селі ля акенца.
Тым часам цар ехаў на паляванне і бачыць стаіць палац, дзе раней нічога не было.
Хто гэта без майго дазволу палац паставіў?
I паслаў запытаць, хто ў палацы жыве. Прыбеглі пасланцы, а Ямеля ім кажа:
Клічце цара да мяне ў госці.
Цар прыехаў, а Ямеля яму кажа:
Што ж ты мяне са сваёй дачкой у бочцы засмаліў, у мора кінуў? Захачу усё тваё царства падпалю.
Цар спужаўся, пачаў прабачэння прасіць:
Жаніся з маёй дачкой, Ямелька, бяры маё царства, толькі не губі!
Зладзілі тут вяселле на ўвесь свет, і Ямеля пачаў правіць царствам.
ЛЛЎРОШАЧКЛ
Руская народная казка
У адной беднай удавы была дачка Хаўрошачка. Жылі яны шчасліва, ды прыйшла бяда: памерла ўдава. Сірату ўзяла да сябе цётка, у якой былі свае тры дачкі: Аднавочка, Двухвочка і Трохвочка.
Кепска жылося Хаўрошачцы. Адно было суцяшэнне Кароўка, што засталася пасля смерці маці. Часам заваліць цётка дзяўчыну работай, а яна пойдзе да Кароўкі:
- Кароўка мудрая галоўка! Наказала мне цётка напрасці, наткаць, набяліць палатна!
- Залезь мне ў адно вушка, вылезь у другое усё будзе гатовае.
Вылезе Хаўрошачка з вушка, а палатно і праўда гатовае.
Дзівіцца цётка, што дзяўчына ўсё паспявае, і яшчэ больш ёй работы дае. Але Хаўрошачка ўсё адно з ёй спраўляецца.
Вырашыла цётка дазнацца, хто ёй дапамагае. Паклікала да сябе старэйшую дачку і загадала сачыць за сіратой.
Пайшла Аднавочка разам з Хаўрошачкай у поле. Селі на траўку, а Хаўрошачка прыгаворвае:
- Вочка, cniz вочка, засні!
Заснула Аднавочка, а Кароўка ўсе справы зрабіла.
Прыйшлі дзяўчаты дадому. Спытала маці Аднавочку, але нічога не даведалася. Раззлавалася і назаўтра паслала Двухвочку. Тая таксама разлеглася на траўцы, дрэмле, а Хаўрошачка прыгаворвае:
- Вочка, cniz другое, засні!
Кароўка работу зрабіла, а Двухвочка ўсё спіць.
I гэтым разам нічога не дазналася цётка. Раззлавалася і ў трэці дзень паслала Трохвочку.
Прыйшлі дзяўчаты ў поле. Пасядзела Трохвочка, лягла на траўку, а Хаўрошачка прыгаворвае:
Вочка, cniz другое, засні!
А пра трэцяе забыла яно ўсё ўбачыла. Прыйшла Трохвочка дадому, расказала ўсё маці. Тая загадала мужу зарэзаць Карову.
Пачаў ён нож тачыць, а Хаўрошачка кінулася да Кароўкі, абдымае яе, слязамі заліваецца:
Кароўка мудрая галоўка! Хочуць цябе зарэзаць.
- He плач, а зрабі, як я скажу. Костачкі мае збяры і ў садзе закапай, кожны дзень іх крынічнай вадой палівай.
Зрабіла Хаўрошачка так, як ёй Кароўка сказала. Вырасла ў садзе яблыня, ды з сакаўнымі яблычкамі. Хто міма ні ідзе любуецца.
Гулялі аднойчы дзяўчаты ў садзе, а міма ехаў малады прыгожы пан. Убачыў ён сакаўныя яблычкі і кажа:
- Вітаю вас, дзяўчаты! Прыгожыя ў вас яблычкі. Якая з вас мне адзін дасць, з той і ажанюся.
Кінуліся сёстры да яблыні, а галіны з пладамі высока не дацягнуцца. Падышла Хаўрошачка галіны самі нахіліліся, яблычкі ў рукі ўпалі.
Падала яна яблык пану, той пасадзіў сірату ў брычку і павёз ад злой цёткі. Выйшла Хаўрошачка за пана замуж, і пачалі яны жыць-пажываць і дабра нажываць.
ШЛЫЖІІЫШІ Ш
Украінская народная казка
Жылі ў адной вёсцы дзед і баба. Жылі адны, бо дзяцей не мел і.
Неяк пайшлі яны ў лес грыбы-ягады збіраць. Раптам бачыць бабка: пад кусцікам гняздзечка, а ў гняздзечку Качка.
Кажа бабка дзеду:
- Давай возьмем яе з сабой, хай у нас жыве.
Убачылі яны, што ў Качкі ножка зламаная. Узялі яе асцярожненька, прынеслі дадому, зладзілі ўтульнае гняздзечка, абклалі яго пёркамі і пасадзілі туды Качку, а самі зноў у грыбы пайшлі.
Неўзабаве вярнуліся і бачаць: у хаце нехта прыбраў, боршч зварыў, на стале ўсё для абеду расклаў.
Пачалі старыя распытваць суседзяў:
- Хто гэта ў нас пагаспадарыў?
Але ніхто нічога не бачыў.
Назаўтра зноў пайшлі дзед і бабка ў грыбы, а калі вярнуліся зноў нехта ўсё прыбраў, пасцель памяняў, ручнікі чыстыя, на вокнах фіранкі новыя.
Зноў старыя суседзяў распытваюць.
А ў вас дзяўчына прыгожая жыве, адказалі ім, ходзіць па ваду да крыніцы. Толькі кульгае трошкі на адну ножку.
Тады бабка кажа дзеду:
А давай заўтра зноў пойдзем быццам у грыбы, а самі схаваемся і пабачым, хто ў нас гаспадарыць.
Назаўтра яны быццам сабраліся ў лес ісці, а самі за свірнам схаваліся. Раптам бачаць выходзіць з хаты прыгожая дзяўчына і з каромыслам і вёдрамі ідзе да крыніцы. Толькі трошкі кульгае на адну ножку. Зайшлі старыя ў хату, а там гняздзечка пустое, толькі пер'е вакол яго раскіданае. Схапілі гняздзечка і выкінулі ў печку. Яно і згарэла.
А дзяўчына вярнулася ў хату, убачыла, што старыя зрабілі, і горка заплакала. Пачалі яе суцяшаць:
He плач, мілая, не плач, красуня! Зажывём разам, будзеш нам замест дачкі. Будзем цябе любіць і песціць.
А дзяўчына ілл адказвае:
Век бы я ў вас жыла, толькі навошта вы спалілі маё гняздзечка і за мной падглядалі? Цяпер я ў вас застацца не магу! Зрабі мнех дзядуля, калаўрот і верацяно, я ад вас сыду.
Як ні ўгаворвалі яе старыя, дзяўчына не згаджалася. Прыйшлося старому зрабіць ёй калаўрот і верацяно. Села дзяўчына на двары і пачала прасці.
Тут удалечыні паказалася чародка качак. Убачылі яны дзяўчыну, падляцелі бліжэй і заспявалі:
- Гэта ж нашая сваячка, Нашая сястрыца-качка! Мы ёй скінем па пяры, Хай палётае ўгары!
А дзяўчына ім адказвае:
- He хачу я з вамі ляцець. Калі я зламала ножку, Вы сабраліся ў дарожку, Мне ж ніхто не дапамог: Вы з усіх ляцелі ног!
Скінулі ёй качкі па пяры, а самі далей паляцелі. Вось ляціць другая чародка качак і таксама спявае:
- Гэта ж нашая сваячка, Нашая сястрыца-качка! Мы ёй скінем па пяры, Хай палётае ўгары!
Дзяўчына і ім адмовіла. Тады яны скінулі ёй па пяры і таксама паляцелі.
Ляціць трэцяя чародка качак. Убачылі яны дзяўчыну, скінулі ёй па пяры, дзяўчына абляпілася імі, ператварылася ў кульгавенькую Качку і паляцела разам з чародкай.
А дзедка і бабка зноў засталіся адны.
а СоН&Ш 7 WW
Славацкая народная казка
Аднойчы вялікая хмара схавала неба. Сонца тры дні не паказвалася. Засумавалі без яго Кураняты.
Куды гэта Сонейка падзелася? Трэба яго хутчэй на неба вярнуць.
Дзе ж вы яго знойдзеце? заквахтала Курка-нясушка. Хіба вы ведаеце, дзе яно жыве?
Пакуль не ведаем, але як сустрэнем каго, дык спытаем, адказалі Кураняты.
Сабрала іх Нясушка ў дарогу. Дала мяшэчак і торбачку.
У мяшэчку зярнятка, у торбачцы макавінка.
Выправіліся Кураняты ў дарогу.
Ішлі-ішлі і бачаць: на агародзе сядзіць Слімак. Сам вялікі, рагаты, а на спіне-хатка.
Спыніліся Кураняты і пытаюць:
Слімак-Слімак, дзе Сонейка жыве?
He ведаю. Вунь на жываплоце Сарока сядзіць, можа.
яна ведае.
А Сарока і не чакала, пакуль Кураняты да яе падыдуць. Падляцела, засакатала, забалбатала:
Кураняты, вы куды ідзяце, куды?
Тыя адказваюць:
Ды вось Сонейка схавалася. Ідзём яго шукаць.
-1 я пайду з вамі! I я пайду з вамі!
А ты ведаеш, дзе яно жыве?
Я сама не ведаю, а Заяц, можа, ведае, засакатала Сарока.
Пайшлі яны да Зайца.
Заяц-Заяц, запішчалі Кураняты, засакатала Сарока, можа, ты ведаеш, дзе Сонейка жыве?
Я сам не ведаю, а вось мая суседка, Качка, напэўна, ведае. Дом яе ў чароце ля ручая.
Павёў Заяц усіх да ручая. А там Качыны дамок стаіць і човен побач прывязаны.
- Гэй, суседка, крыкнуў Заяц, мы Сонейка ідзёлл шукаць не ведаеш, дзе яно жыве?
- Я сама не ведаю, а вось за ручаём, пад дуплістым букам, стаіць хатка Вожыка ён ведае.
Перабраліся яны на чоўне праз ручай і пайшлі Вожыка шукаць. А той драмаў пад букам.
- Вожык-Вожык, закрычалі Кураняты, Сарока, Заяц і Качка, ты не ведаеш, дзе Сонейка жыве? Тры дні не было
КНІГІ ОНЛАЙН
