Фізіка
Выдавец: Народная асвета
Памер: 173с.
Мінск 2017
ФІЗІКА
Вучэбны дапаможнік для 7 класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі з беларускай мовай навучання
Заг. рэдакцыі Г. А. Бабаева. Рэдактар A. I. Чыгрынава. Мастацкія рэдактары A М. Багушэвіч, Л. А. Дашкевіч, A. А. Жданоўская. Тэхнічнае рэдагаванне і камп’ютарная вёрстка I. I. Дуброў-скай, Т. В. Свірыдзенка. Карэктары В. С. Бабеня, А. П. Тхір, Г. В. Алешка.
Падпісана ў друк 06.07.2017. Фармат 84 х Юв1/^. Папера афсетная. Гарнітура школь-ная. Друк афсетны. Ум. друк. арк. 17,64 + 0,42 форз. Ул.-выд. арк. 11,6 + 0,3 форз. Тыраж 15950 экз. Заказ 192.
Выдавецкае рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства «Народная асвета» Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь. Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі выдаўца, вытворцы, распаўсюджвальніка друкаваных выданняў № 1/2 ад 08.07.2013. Пр. Пераможцаў, 11, 220004, Мінск, Рэспубліка Беларусь.
ААТ «Паліграфкамбінат імя Я. Коласа».
Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі выдаўца, вытворцы, распаўсюджвальніка друкаваных выданняў № 2/3 ад 04.10.2013. Вул. Каржанеўскага, 20, 220024, Мінск.
АРЫСТОЦЕЛЬ
(384— 322 да н.э.)
БЛЕЗ ПАСКАЛЬ
(1623-1662)
Старажытнагрэчаскі філосаф і вучоны. Лічыў, што першасныя якасці матэрыі — дзве пары процілегласцей: «цёплае — халоднае» і «сухое — вільготнае». Злучэнню «халоднага з сухім» адпавядае зямля, «халоднага з вільготным» — вада, «цёплага з вільготным» — паветра, «цёплагазсухім» — агонь.
ГАЛІЛЕА ГАЛІЛЕЙ
(1564-1642)
Італьянскі фізік і астраном. Ад яго бярэ пачатак фізіка як навука. Даказаў пастаянства паскарэння сілы цяжару. Устанавіў закон інерцыі. У 1609 г. пабудаваў сваю першую падзорную трубу (тэлескоп). Вынайшаў тэрмаскоп (право-браз тэрмометра), сканструяваў гідрастатычныя вагі і інш.
ЭВАНДЖЭЛІСТА ТАРЫЧЭЛІ
(1608-1647)
Італьянскі фізік і матэматык. У 1643 г. адкрыў існаванне атмасфернага ціску. Вынайшаў ртутны барометр. Сфармуляваў закон выцякання вадкасці праз адтуліны са-суда і вывеў формулу скорасці выцякання.
Французскі матэматык, фізік і філосаф. Адкрыў асноўны за-кон гідрастатыкі (закон Паскаля), пацвердзіў існаванне атмасфернага ціску, яго залежнасць ад вышыні. Даказаў, што паветра мае вагу.
ІСААК НЬЮТАН
(1643-1727)
Англійскі вучоны. Працаваў у галіне фізікі, матэматыкі, астраноміі. Адкрыў закон сусветнага прыцяжэння і сфармуляваў асноўныя законы механікі. Шмат работ прысвяціў вывучэнню трэння. Стварыў фізічную карціну свету. Вядомы сваімі адкрыццямі ў оптыцы.
ДЖЭНМС УАТ
(1736-1819)
Шатландскі вынаходнік, стваральнік паравога рухавіка. Сканструяваў шэраг прыбораў: ртутны манометр, вакуумметр, індыкатар ціску і інш. Увёў першую адзінку магутнасці — конскую сілу.
АСНОУНЫЯ,
КРАТНЫЯ I ДОЛЕВЫЯ АДЗІНКІ
ВЫМЯРЭННЯ
Даўжы ня (/)_______ Метр (м)
1 км =1000 м
1 дм = 0,1 м
1 см = 0,01 м
1 мм = 0,001 м
1 мкм = 0,000 001 м
Маса (т ) ______
Кілаграм (кг)
1 т = 1000 кг
1 ц = 100 кг
1 г = 0,001 кг
1 мг = 0,000 001 кг
П ра межа к часу (t)______ Секунда (с)
1 г = 3600 с
1 мін = 60 с
Плошча (S = ab)
Квадратны метр(м2)
1 км2= 1 000 000 м2
1 дм2 = 0,01 м2
1 см2 = 0,0001 м2
1 мм2= 0,000 001 м2
Аб’ём (V=Sh)
Кубічны метр (м3)
1 км3 = 1 000 000 000 м3
1 дм3 = 0,001 м3
1 см3= 0,000 001 м3
1 л = 1 дм3 = 0,001 м3
1 мл = 0,001 л = 1 см3
0) I
CD CD CD
5 1=1 := X E X IT I o
e w