У свеце дабрыні
Эдзі Агняцвет
Выдавец: Адукацыя і выхаванне
Памер: 120с.
Мінск 2013
Травам ціха адгукнецца, Заіграе ў такт вятрам, I смуткуе, і смяецца,
Блізкі сэрцу і рукам.
Мех расцягваю, сціскаю —
Загудзеў зялёны бор! Вам іграць дапамагаю, Сосны, елкі і чабор.
Як зайграю польку-янку —
~і
Скокі, смех, вясёлы крык.
— А цяпер сыграй «Зямлянку», — Просіць дзед мой франтавік.
ВЯТРАМІ ПАДШЫТЫ
Дажджамі пакрыты, Вятрамі падшыты У грака пінжак.
Крычыць на грачыху, Грачыху-краўчыху Прастуджаны грак.
1988 г.
ЧАПЯЛА I ЧАПЛЯ
Чапяла з хаты ўцякла, раскрычалася, Чапяла да чаплі чаплялася:
— Чаму, чапля, ногі доўгія ты маеш? Чаму, чапля, па балоце ты блукаеш?
Але чапля смяяцца пачала:
— Чапу-ляпу, чапу-ляпу, Пешаходаў не чапай, чапяла!
1988 г.
ХВАЛІЛАСЯ КАША
Аржаная каша сама сябе хваліць, Прасяная каша сама сябе хваліць. Якая ж каша слушна кажа?
Хто адкажа?
— Я! — сказаў Яша. — Прагнала мой кашаль Аўсяная каша!
1988 г.
ЦЫМБААЫ
У цымбаліста — дзіва-рукі. Нам падарыў на радасць ён Дажджынак светлых перагукі, Зязюлі кліч, Пчаліны звон...
I струны ўдалеч павялі, Як сцежкі роднае зямлі.
1989 г.
ДЗЕЦІ АРМЕНІІ
Чайкам махаюць рукамі смуглявымі, Першыя ўсмешкі, нібыта праменні.
Клічуць сталы з нарачанскімі стравамі: — Вам на здароўечка, дзеці Арменіі!
Вочы журботныя, колькі вы ўбачылі Горкіх руінаў і целаў халодных!..
Каб загаіліся раны гарачыя,
Ласку мы знойдзем для родненькіхродных.
Тут падрастайце, гуляйце, вучыцеся — Кнігі і сшыткі нікім не адменены.
Ды з беларускіх сасонак дзівіцеся, Мілыя парасткі, дзеці Арменіі!
Сосны раскажуць, як месяц за месяцам Іншым дарылі і радасць, і сілу, Як «Зубраня» сваім сонцам і месяцам Ціхіх чарнобыльскіх дзетак лячыла...
Добрымі сэрцамі свету адроджаны, Ўзнімецца край ваш ад самых карэнняў. Вас абдымаю, як двойчы народжаных, Дзеці Арменіі, дзеці Арменіі!
СКРЫПКЛ
Конік у лузе на скрыпцы зайграў Светнік, рамонкі, вярбу чараваў.
Скрыпка пявучая ёсць і ў мяне, Ёсць таямніцы — у кожнай струне: Смыкам гукаю мелодыі лета, 3 конікам разам іграем дуэтам.
1989 г
БЯРОЗАВЫ ЛІСТСЖ
А я пакуль не гарманіст. Прыклаў да вуснаў звонкі ліст, Штосілы дзьмухаю-іграю — Высокі гук ляціць над гаем. Цішэй падзьмухаю знарок — Адкажа басам мой лісток.
1989 г.
&У&ЕН
Эх, грымяць званочкі-бомы, Перасмешкі, пераклік.
Бубен, бубен, ты вядомы Весялун і жартаўнік!
1989 г.
РЭЧКА-РЭЧАНЬКА МАЯ
Я не хачу, каб рэчка высыхала, Дзе чую ўсплёскі рыбак залатых, Дзе човен скача ля свайго прычала, Калі бягу па травах лугавых;
Дзе лёд зімой іскрыцца ў сто вясёлак I дзе вясной бушуе крыгаход. Плыві, рака, паміж бароў вясёлых,
Каб
Каб I не Каб
зелянелі сосны круглы год!
жаўранак гукаў вясну і лета кранула птушачку бяда!
не знікала з нашай студні светлай
Сцюдзёная і смачная вада!
Я не хачу, каб цінай безгалосай Заплеснеў бераг, на якім стаю. Прашу людзей, прашу я ўсіх дарослых: — Абараніце рэчаньку маю!
Я падрасту і вам дапамагу — I рыбку залатую зберагу.
1990 г.
МОН РЫЖЫ ^/м
Спалоханы нечым, прамчаўся ён міма. Знікаў і вяртаўся. Шукаў ён каго?
I ўспомніў я кнігу пра белага Біма, Пра БіМа і чорнае вуха яго.
I ў гэтага Біма сірочыя вочы — Сумуе, напэўна, па доме былым.
I есці чужых пачастункаў не хоча Галодны і рыжы, нястрыжаны Бім.
Кавалачак сала падкінуў прахожы, Сабака не глянуў, пабег, пакульгаў. Пячэння не ўзяў у дзяўчынкі прыгожай. Я свіснуў працягла — і раптам ён стаў.
Каго нагадаў яму ўсмешкай і свістам?
Руку ён лізнуў і кіўнуў галавой.
Сказаў я: — Ты будзеш здаровым і чыстым, Самотным, гаротным не будзеш са мной!
Сабаку адмыў і пастрыг акуратна, Карміў як належыць: — Ачуньвай, дружок! Са мною па вуліцах бегаў ён, рады, Два дні весяліўся, на трэці... уцёк.
Свістаў я і клікаў, шукаючы дбала.
Навошта пабег? Да якога двара?
А можа, сабаку майму неставала Былога і лепшага гаспадара?
г
Хадзіў я далёка — налева, направа,
I мне памагала каманда хлапцоў: Расклейвалі з просьбай трывожнай аб’явы... Два тыдні шукаў, ды яго не знайшоў.
Аднойчы, пад вечар дажджлівы і шэры, Вушам і вачам не паверыў сваім — Кароткімі лапамі стукаў у дзверы Мой рыжы, галодны, нястрыжаны Бім.
1991 г.
КЛЕН
Сем дзён губляе лісце клён I тчэ дыван вясёлы.
I вось напрацаваўся ён, Застаўся з голлем голым.
Затое людзям прыбярог Багацце залатое.
А для маленькіх спрытных Раздолле тут якое!
ног
Бяжы, куляйся, слухай звон, Затоены ў лістоце.
Глядзіць і радуецца клён — Жыве не ў адзіноце.
Упаў з разбегу Васілёк На ложак мяккі, новы, Ён цёплы падхапіў лісток. Як ветразь, ліст кляновы.
I Васілёк плыве, плыве На караблі асеннім. Якою казкай ён жыве, Нястомны ў летуценні?
А клён? Ён марыць аб адным, Ён зноў вясну чакае — Зялёным стане, маладым I птушак пагукае.
1991 г. /
ЛЯШЧЫНА
Пад колер яркае каліны,
Над ручаінаю лясной, Заззялі зорачкі ляшчыны — Вясной павеяла, вясной!
I над пупышкай неўзабаве Цікаўны выблісне лісток. He толькі для тваёй забавы Расце арэхавы лясок.
Там, пад ляшчынаю, на ўзгорку, Ты не пужай ваверчанят!
Убачыш мамачку вавёрку I дзесяць зыркіх вачанят.
3 пянька на пень гарэзы скачуць, Мільгаюць пышныя хвасты.
Калі ж малыя ў крыўдзе плачуць, Скажы, ці гэта чуеш ты?
Ты сэрцам слухай дрэвы, травы — Там зверанят і плач, і смех.
I, можа, ты пачуеш нават, Як спее і расце арэх.
Калі змякчэе неба просінь
I паярчэе лесу ўбор, — Ляшчына з ласкаю запросіць На звонкі і вясёлы збор.
I будзе ўсю зіму сагрэты Вавёрчын дом, паўнюткі дом.
I ты збярэш дарункі лета 3 яго цяплом, з яго дабром!
1993 г.
ЯЛ/НА
Яна панураю здаецца: Іголак колкіх не крані!
Але яліна мае сэрца, Дзе ёсць агеньчык дабрыні.
На верхавіне чыжаняты Глядзяць на неба з цёплай хаты I сталі аж на край гнязда — Паслухаць пеўчага дразда.
I ўжо спрабуюць голас самі, Бацькі ім падарылі слых. Шкада, не стануць салаўямі! Яліна ж цешыцца з малых.
100
I на руках ёй гушкаць люба Рухавых дзетак крыжадзюба. Як промнік, асвятляе змрок Жоўтагаловы каралёк.
А вось на спеўку прыляцелі: Рабіннік з ліставых лясоў, Заранка рассыпае трэлі, Шчыруе чарада шчыглоў.
Такога не пачую ўвосень!
Мне выдаў месяц май білет — На золку чую шматгалоссе, Канцэрт на ўвесь зялёны свет.
1993 г.
ЯСЕНЬ I ЯСЬ
У цёмным лесе ёсць прасвет — Жыве яснюткі Ясень, Глядзіць ён з ласкаю на свет I размаўляе з Ясем.
— Ты мой сваяк сярод людзей, Вазьмі мяне за голле
I павядзі хутчэй, смялей Па ўзгорках на прыволле!
Хачу знайсці сваіх братоў, Маленькіх і дарослых, — Паміж ялін, паміж дубоў, Алешын, дзічак, соснаў.
Як ім спяваецца вясной?
Як ім зімой жывецца?
Мой хлопчык Ясь, хадзем са мной Мо хтосьці адгукнецца!
Падумаў Ясь: «Ну як тут быць?
Я стану паштальёнам!» Праз лес асенні ён бяжыць Па купінах, адхонах.
Прынёс ён Ясеню лісты
I зблізку, і здалёку: — Дык болей не журыся ты, Бо ты ж не адзінокі!
Багата я сяброў спаткаў
У гэтым вандраванні.
Ты бачыш? Кожны напісаў На лісціку вітанне!..
Ад мілых родзічаў паклон Прымае ціхі Ясень.
Яснее, весялее ён, Да сэрца туліць Яся.
1993 г.
ПРАЛЕСКА
Калі пралеска нараджаецца Ў сваёй святліцы пад сасной, — Вачыма яснымі ўсміхаецца I быццам гутарыць са мной.
Яна пад коўдраю зімоваю Даўно прачнулася, расла, Як неба, фарбы васілько^ыя На ўцеху нам усім знайшла.
I кожны год парою весняю Дзіўлюся з мілае красы. Пралеска! Матчынаю песняю Чаруюць родныя лясы...
103
Іду я ўвосень пералескамі, Часіну згадваю адну, Калі мая зямля пралескамі
ВЯСЁЛ KA
Вяснянка наша мілая, Ну, хто ж табе не рад? Жывуць тут людзі добрыя, Тут ёсць дзіцячы сад.
«Вясёлкай» называемся За нашу весялосць.
Вясёлкавыя колеры У алоўках нашых ёсць.
Тут слова беларускае, Як музыка, гучыць.
3 разумнай казкай вучымся На свеце лепей жыць.
Каб нашы мамы добрыя He ведалі тугі, Hi холаду, ні голаду, Hi доўгае чаргі.
Вяснянка наша мілая!
Малюем сонца ўсход, Малюем хмаркі дзіўныя I кветак карагод.
1994 г.
Вяснянка наша мілая, Ну, хто ж табе не рад? Жывуць тут людзі добрыя, Тут ёсць дзіцячы сад.
Усё жывое, роднае Мы будзем шанаваць. Вавёрку, птушку, вожыка Любіць і гадаваць.
СТОЛЬ I ПАДЛОГА Дзеці ноччу казку снілі. Шарык спаў, не сніў нічога. I якраз у тыя хвілі Столь спрачалася з падлогай: — Чуеш ты?
Я ў хаце — неба,
3 вышыні гляджу я смела!.. Тут падлога зашумела: — Ну а я — зямля, Я — глеба!
Туп-туп-туп! — Малыя крокі Я гукаю, я прымаю. — Гэта што? А я ад спёкі
I ад сцюжы засланяю.
Ад мяне хмурынкі блізка, Блізка ластаўкі-вяснянкі.
— Да мяне ж бліжэй калыска
I матуліны люлянкі...
Тут Алесь расплюшчыў вочы, I не спіцца болей Олі: Зайчык сонечны падскочыў
Ад падлогі аж да столі.
Дзеці ноччу казку снілі...
1995 г.
КАШТАНЫ
п
У зялёных скрыначках жылі Рудавата-цёмныя каштаны. Вось яны пад восень падраслі, Кожны — быццам яблычак крамяны.
Падалі да долу — бом-бом-бом! Хопіць у шкарлупінках хавацца! Бліскуноў сабрала я пятнаццаць, Пад дажджом прынесла іх у дом.
I цяпер, у гулкі час завей, 3 імі ў гульні розныя гуляю: Гэты — шайба, хатні мой хакей, А таго я на руках люляю.
Часам разбягаюцца яны, Бо не вельмі кожны паслухмяны. Носяцца па доме скакуны — Звонкія, вясёлыя каштаны.
А каштан-асілак за акном Зноў вясны чакае, нібы свята. Ён узніме кветкі над дваром — Белыя, ў карунках ружаватых.
1995
ЗЯЛЁНЫ ДУ&
Яго не трэба падганяць, Ён ведае сваю работу: Цябе ад ліўняў засланяць
I цень даваць табе ў спякоту,
Ахоўваць птушанятак сон
I не схіляцца ў навальніцу.
За доўгі век удзячны ён Вясёлкам, сонцу і крыніцам.
Яму стае святла, вады
На ўлонні роднае паляны. Гайдаць ён любіць жалуды — Сыночкаў будучых жаданых.
Сынам ён хоча падарыць Зямлю і Шлях над ёю Млечны. Ім пад лістотай добра жыць, Ім баіць казкі дуб адвечны.
Парой асенняй жалуды Паціху ападаюць долу, Каб тут праз нейкія гады Падлесак зашумеў вясёлы.
ДУХМЯНЫ ЧАЙ ~і
Калі ты застудзіўся ў непагоду —
Таблетак розных не глытай!
Найлепей — лыжка ліпавага мёду
I ліпавы духмяны чай. і
I здасца: ліпа адчыніла дзверы, Жаданай госцяй увайшла. Павесялела раптам у кватэры Ад цвету, быццам ад святла.
Зялёна-жоўтых кветак водар Спакою пчолам не дае.
Пчала не спіць, пчала не лодар — I так гудзе, нібы пяе.
Ты ачуняў, нібы не кашляў зроду. Мы заўтра скажам: — Уставай! Вось што такое лыжка мёду I ліпавы духмяны чай!
1996 г.
ЗОСІНЫ САК.РЭТЫ
КНІГІ ОНЛАЙН
