КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Дык слаўся ж, пасланец вясны, Вялікі Пан, кумір лясны! ДЭПУТАЦЫЯ ГНОМАЎ (з дарамі вялікаму пану) Нібы нітка ў лабірынце, Нас вядзе праз поўны змрок Ў жылы золата ў граніце Наш чароўны пасашок. Мы шукаем пад зямлёю Скарбы ў цемры, як краты, Каб іх шчодраю рукою Раздаваў падданым ты. Нам адкрылася крыніца Золата і серабра, Да канца нам не прабіцца, Ўсё не выдаць на-гара. Толькі ты, вялікі Пане, Можаш золата здабыць, I тады багацце стане Ўсім аднолькава служыць. ПЛУТОН (герольду) Без патурання лішнім перашкодам Падзеі пусцім натуральным ходам — Турбацый колькі будзе навакол! Усе тут клясціся пачнуць зацята, Што, бачыце, іх з краю хата,-^ А ты усё натуй у пратакол. ГЕРОЛЬД (дакрануўшыся да жазла, якое Плутон не выпускае з рук) У коле гномаў крочыць Пан Туды, дзе вогненны фантан. Шугаюць, рвуцца з глыбіні Агністай лавы струмяні. А Пан, нагнуўпіыся, стаіць, Глядзіць, як зеўра зіхаціць, I злева, й справа вадаспад 3 агню віруе; Пан пагляд, Схіліўшыся, кіруе ўніз... О, гэты ўладароў капрыз! Як часта ад цябе бяда! Упала ў жэрла барада. А ён, наставіўшы далонь, Усё ўзіраецца ў агонь. Аж тут назад віхор узнёс Клубок распаленых валос — I ў Пана ўжо на галаве Другі клубок агню раве. Гармідар, вэрхал, дым і чад, Хто лезе ўперад, хто назад, У шале маскі ў дзверы пруць, Адзенне Пана топчуць, рвуць. А ў віхры гэтым, у жудзе Кудзеля полымем гудзе. О ноч няшчасцяў, бед і скрух! Якіх жа новых заварух, Выпрабаванняў, слёз і зла Ты нам яшчэ прызапасла? О, што я чую! Жах, кашмар! — «Пад маскай Пана — валадар!» Прапала ўсё, агнём пайшло — I цар, і царскае жытло! Пагібель нам! А мой ты бог! — Бадай, таму язык адсох, Хто апрануцца ў ліст і мох Яму параіў і памог, Хто падштурхоўваў да агню, I ўзняў гармідар, калатню! Калі ж ты, маладосць, калі З’яднаеш пал з нутром цвярозым?! Калі ж, уладнасць, ты калі З’яднаеш разам моц і розум? Заняўся парк, палае сад. Шалёны агнявы каскад, Як бура, ўсё змятае прэч, Бушуе, круціцца, як смерч. He знаю, хто ў такой начы Нам змог бы тут дапамагчы; За ноч багаты, пышны гмах У друз рассыплецца і ў прах! ПЛУТОН Годзе страху і агню, Зараз я пажар спыню. Грымні, ўладнае жазло, Каб харомы затрасло! Вецер, вільгаццю дыхні, Полымя далоў змахні; Туманы і хвалі пары, Супакойце ўсе пажары; Прахалода хмар, акрый Месца нашых феерый I суціш разгул стыхій. У маланку абярні Апантаныя агні. Там, дзе духі вельмі шкодзяць, Чараваннем іх лагодзяць. ПАРК Сонечны ранак. Імператар, прыдворныя. Ф а ў с т, Мефістофель, убраныя сціпла, як тутэйшыя, кленчаць перад тронам. ФАЎСТ Даруйце нам бяскрыўдны феерверк. ІМПЕРАТАР (загадвае ўстаць) Глядзеў бы вашы прадстаўленні век. Агнішча, полымя вакол шугала, Нібы ў Аідзе, царстве цемрашала, Зямля цякла, як вадкая смала, Стагнала нетрышчам, гула, Ашчэрваючы вогненныя іклы, Якія ў дыме непраглядным ніклі,— Нібыта велічны ствараўся храм. To вырастаў, то разбураўся ў хлам. I праз агніска той хімерны Угледзеў я свой люд, манарху верны, I кожны лез наперад напралом, Каб быць у цяжкі час з уладаром — Здавалася, што нават саламандры Выконваюць усе мае каманды! МЕФІСТОФЕЛЬ He дзіва — ты ж стыхіяў цар, Таму агонь пайшоў пад твой штандар, Таму тваёй уладзе стаў падданы — Перанясі яе на моры, акіяны: У хвалі пеністыя кінься і смялей Ступай на дно, ступай на мяккі глей. Цябе атуляць тоўшчы вод празрыстых, Карона ў перлах зазіхціць іскрыстых. Палац крыштальны пад вадой Заўсёды будзе рухацца з табой; I нават сцены гэтага палаца, Нібы жывыя, будуць калыхацца. Але ў празрысты твой чартог He уварвецца страшны асьміног, У пашчы спрута, хцівага дракона 3 усмешкаю глядзець ты будзеш з трона. Сярод зямных прыгод не ўгледзіш ты Нязвыкласці такой і дзіўнаты. He будзеш мець такой цудоўнай світы: Сплывуцца прыгажуні-нерэіды, Як рыбкі, рэзвыя каханкі. Старэйшых возьмеш у служанкі. Сама Фетыда гонарам палічыць Табе, нібы Пелею, шчасця ўзычыць I на Алімп цябе ўзвядзе круты. ІМПЕРАТАР Царуй у водных сферах ты — He ўседжу я на зыбкім троне. МЕФІСТОФЕЛЬ Зямля і так твая, усё ў законе. ІМПЕРАТАР Як добра мець такога фаварыта, Што з «Тысячы адной начы» нібыта — Ты, як сапраўдная Шэхеразада; Служы, табе я шчодра заплачу, Ад галавы да ног азалачу,— Мне трэба знаўца, трэба мне парада. КАШТАЛЯН (паспешліва ўваходзячы) Мой уладар вялікі, колькі ні служу. He думаў, што такое далажу: Якая вестка радасная, божа мой, Ці сню, ці, можа, нешта з галавой? Звялі рахункі мы і ўсе разлікі, 3 ліхвярскіх вырваліся лап, усе пазыкі Мы заплацілі разам — быццам лёс Спрыяў нам стаць абранцамі нябёс. ВОЕНАЧАЛЬНІК (таксама спяшаючыся) У войску дух высока ўзняты, Прысягу зноў даюць салдаты. Перамяніў нібыта нехта I маркітанку, і ландскнехта! ІМПЕРАТАР Гасцінец добры вы прынеслі. Ад радасці памаладзелі I акрыялі, бы ўваскрэслі. СКАРБНІК (уваходзячы і паказваючы на Фаўста і Мефістофеля) Падзяка ім,— яны без працы не сядзелі. ФАЎСТ Хай канцлер вам усё раскажа. КАНЦЛЕР (важна выступае наперад) Я маю гонар далажыць, манарша! Дзівуйцеся — вось гэтая цыдула Нягоду на карысць нам абярнула. (Чытае.) ♦Наступным абвяшчаецца закон: Адна папера — тысяча карон; Забеспячэнне— скарбы, што былі Ў свой час схаваныя ў зямлі. Мяняць дазволена паперу гэту Па цвёрдым курсе на манету». ІМПЕРАТАР Тут пахне хітрай навізной — Хто рызыкнуў сфалыпывіць подпіс мой? Злачынства будзе пакарана! СКАРБНІК Які ж падман? Калі ты быў у масцы Пана На карнавале паміж нас, Табе прыносіў канцлер гэты ўказ: «Адзнач,— сказаў,— наш фэрст дабром, Для шчасця слуг тваіх чыркні пяром». Ты падпісаў: мы ж подпіс гасудараў Размножылі — сто тысяч экземпляраў. А каб нікому не было турботы, Надрукавалі розныя банкноты: Па дзесяць, трыццаць, пяцьдзесят — I кожны сёння мае, кожны рад. Зірні на горад: людзі там галелі, Цяпер ад шчасця нібы пашалелі; Тваё імя і так вядома ўсім даўно, Цяпер на цэлы свет грыміць яно. Твой подпіс — новы ўклад у алфавіт, Сімвалізуе шчасце ён і дабрабыт. ІМПЕРАТАР I за ашмотак гэты папяровы Даюць вам золата? Ці вы здаровы? He бачыў свет такіх дзівос! КАШТАЛЯН Нібы віхор паперачкі разнёс Па ўсёй краіне; за паперку мець Ты можаш срэбра, золата ці медзь. Мяняй цяпер у банках свой барыш: Мяняй туды-сюды — не прагарыш. Дае багацця ўсім закон такі: Звіхнулася паўцарства на адзежы, Паўцарства сытае ад конскай ежы, I працвітаюць крамы і шынкі, Брынчаць у корчмах лыжкі, міскі. «Ура манарху!» — Тупат, рогат, віскі... МЕФІСТОФЕЛЬ Самотна ходзячы паміж тэрас, Красуню напаткаеш ты не раз, Што вочкамі з-пад веера стрыжэ I ўсё наровіць вам у пратэжэ. Рахунак просты: бо за грошы Ты і каханы, і прыгожы. За пазухай з пісулькамі дружкоў Надзейны грошам будзе схоў. Айцы-царкоўнікі па даўняй звычцы Насіць пачнуць банкноцікі ў кантычцы, Салдату ўвогуле яшчэ лаўчэй: Папера не намуляе плячэй. Прабач, калі наш акт магутны, Магчыма, у дэталях трошкі будны. ФАЎСТ Ці мала грошай, што ў зямлі Ад доўгага няўжытку пацвілі! Няма такое думкі, каб магла Абняць усё, што тайна зберагла, Няма фантазіі такое, каб Хоць бы прыблізна змерыла твой скарб. А мудрасці вялікай празарліўца Адкрыецца любая таямніца. МЕФІСТОФЕЛЬ Папера нам зручней: усё, што маеш, На ёй адразу прачытаеш. Hi фалыпу тут табе, ніякай пробы — Плаці і еж на поўныя вантробы, Захочаш золата — ідзі к мяняйлу, А ён не дасць, тады з зямлі металу Якога хочаш можна накапаць, Алмазы нават можаш абмяняць. Забудзецца сумленне й паняверка, Калі ў цане ўмацуецца паперка, I ты пабачыш сам, як неўзабаве Багата будзе грошай у дзяржаве. ІМПЕРАТАР За шчасце, што далі краіне і народу, Вы ад мяне прыміце ўзнагароду: 3 хвіліны гэтай прызначаю вас Ахоўваць нетраў залаты запас, Кантраляваць усякія знаходкі, Бо вы і месцы знаеце і сродкі. З’яднайце сілы вашыя ў адну — I золатам напоўніце казну, Каб нам вялікая карысць была Ад царстваў цемры і святла. СКАРБНІК (Фаўсту) Я абяцаю тут пры ўсім народзе 3 калегам чарадзеем жыць у згодзе. (Выходзіць з Фаўстам.) ІМПЕРАТАР Я дам усім,— адно хачу я знаць, Як будзеце вы грошы спажываць. ПАЖ (прымаючы) Пачну гуляць, і піць, і есці. ДРУГІ (прымаючы) Я накуплю дабра нявесце. КАМОРНІК (бярэ) Віно піць буду з поўнай кварты. ДРУГІ (бярэ) Найграюся і ў косці я і ў карты. ВАСАЛ (падумаўшы) Я замак выкуплю, пазыкі аплачу. ДРУГІ (падумаўшы) Я гэты скарб да ўласных далучу. ІМПЕРАТАР Пара і чэлядзі за розум брацца, А вам бы піць, гуляць і аб’ядацца, Каб прамантачыць скарбы ўсёй зямлі — Дурному разумнець няма калі. БЛАЗЕН To дай і мне, усім жа раздаеш. ІМПЕРАТАР Ах, ты жывы яшчэ? Ты ўсё прап’еш. БЛАЗЕН Што тут такое? Нейкія паперкі? ІМПЕРАТАР На вецер пусціш — на цукеркі. БЛАЗЕН Чорт ведае! Падман ці не! ІМПЕРАТАР Даюць — бяры і дзякуй мне. (Выходзіць.) БЛАЗЕН Якое дзіва! Мне пяць тысяч крон? МЕФІСТОФЕЛЬ Ужо ўваскрэс, прыдворны пустазвон? БЛАЗЕН Мне ўваскрасаць не навіна. МЕФІСТОФЕЛЬ Сп’янеў, не выпіўшы віна! БЛАЗЕН I гэта грошы? Смецце гэта? Цьфу! МЕФІСТОФЕЛЬ Купляй і еш да стогну ў трыбуху! БЛАЗЕН Няўжо куплю я быдла, хату, хлеў? МЕФІСТОФЕЛЬ А ўжо ж! Абы ты ўдосталь грошай меў! БЛАЗЕН I лес, і ворыва, і ўлоў рачны? МЕФІСТОФЕЛЬ Глядзі, а мне казалі — ён дурны! БЛАЗЕН Куплю маёнтак — і пайду з двара! (Выходзіць.) МЕФІСТОФЕЛЬ (адзін) Ого! Яго ж на трон садзіць пара! ЦЁМНАЯ ГАЛЕРЭЯ Ф а ў cm. Мефістофель. МЕФІСТОФЕЛЬ Чаго вядзеш у змрочныя праходы? Няўжо ў прыдворнай мітусні He можаш ты знайсці нагоды Для трапных жартаў і хлусні? ФАЎСТ Пакінь малоць. Раней, бывала, Што ні скажу — табе ўсё мала; Цяпер жа ты хаваешся за фразу I не даеш мне яснага адказу. Між тым не трэба ўводзіць двор у зман. Мне ўжо і так нагадваў кашталян Пра імператарскі капрыз: Ён хоча, каб Алена і Парыс Красы антычнай яркі цуд Яму явілі сёння тут. Рабі! Я слова даў! Чарга твая! МЕФІСТОФЕЛЬ На словах ты заўсёды — што-та я! ФАЎСТ Дык гэта ж я з табою, кампаньён, Да выбрыкаў такіх даехаў. Спярша азалацілі трон — Цяпер жывых шукаем смехаў. МЕФІСТОФЕЛЬ Дарма спрашчаеш мой намер: Прад намі высачэзныя драбіны — Мы, ідучы да новых сфер, Лічыцца з цяжкасцю павінны: Алену выклікаць, мой пан харошы, Цяжэй, чым штамнаваць пустыя грошы. I ты піышыг, кікімар, чараўніц, Маіх вядзьмачак і блудніц Забудзь, ты іх раўняць пакінь Да старажытных гераінь.