Выдавец: Беларусь
Памер: 66с.
Мінск 1977
Грамадзянін СССР абавязан захоўваць Канстытуцыю СССР і савецкія законы, паважаць правілы сацыялістычнага супольнага жыцця, з годнасцю несці высокае званне грамадзяніна СССР.
Артыкул 60. Абавязак і справа гонару кожнага здольнага да працы грамадзяніна СССР — добрасумленная праца ў выбранай ім галіне грамадска карыснай дзейнасці, захоўванне працоўнай дысцыпліны. Ухіленпе ад грамадска карыснай працы з’яўляецца несумяшчальным з прынцыпамі сацыялістычнага грамадства.
Артыкул 61. Грамадзянін СССР абавязан берагчы і ўмацоўваць сацыялістычную ўласнасць. Абавязак грамадзяніна СССР — змагацца з крадзяжамі і марнатраўствам дзяржаўнай і грамадскай маёмасці, беражна адносіцца да народнага дабра.
Асобы, якія робяць замах на сацыялістычную ўласнасць, караюцца па Закону.
Артыкул 62. Грамадзянін СССР абавязан ахоўваць інтарэсы Савецкай дзяржавы, садзейнічаць умацаванню яе магутнасці і аўтарытэту.
Абарона сацыялістычпай Айчыны ёсць свяшчэнны абавязак кожнага грамадзяніпа СССР.
Здрада Радзіме — найцяжэйшае злачынства перад яародам.
Артыкул 63. Воінская служба ў радах Узброеных Сіл СССР — ганаровы абавязак савецкіх грамадзян.
25
Артыкул 64. Абавязак кожпага грамадзяніна СССР — паважаць нацыянальпую годнасць іншых грамадзян, умацоўваць дружбу нацый і народнасцей Савецкай шматнацыяпальнай дзяржавы.
Артыкул 65. Грамадзянін СССР абавязан паважаць правы і законныя інтарэсы іншых асоб, быць непрымірымым да антыграмадскіх учынкаў, усямерна садзейнічаць ахове грамадскага парадку.
Артыкул 66. Грамадзяне СССР абавязаны клапаціцца аб выхаванні дзяцей, рыхтаваць іх да грамадска карыснай працы, выхоўваць дастойнымі членамі сацыялістычнага грамадства. Дзеці абавязаны клапаціцца аб бацьках і аказваць ім дапамогу.
Артыкул 67. Грамадзяне СССР абавязаны берагчы прыроду, ахоўваць яе багацці.
Артыкул 68. Клопат аб захаванні гістарычных помнікаў і іншых культурных каштоўнасцей — доўг і абавязак грамадзян СССР.
Артыкул 69. Інтэрнацыянальны абавязак грамадзяніна СССР — садзейнічаць развіццю дружбы і супрацоўпіцтва з народамі іншых краін, падтрыманню і ўмацаванню ўсеагульнага міру.
III. НАЦЫЯНАЛЬНАДЗЯРЖАЎНАЯ БУДОВА СССР
РАЗДЗЕЛ 8
СССР САЮЗНАЯ ДЗЯРЖАВА
Артыкул 70. Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік — адзіная саюзная шматнацыянальная дзяржава, утвораная на аснове прынцыпу сацыялістычнага федэралізму, у выніку свабоднага самавызначэння нацыіі і добраахвотнага аб’яднанпя раўнапраўных савецкіх сацыялістычных рэспублік.
СССР увасабляе дзяржаўнае адзінства савецкага народа, згуртоўвае ўсе нацыі і пароднасці ў мэтах сумеснага будаўніцтва камунізму.
Артыкул 71. У Саюзе Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік аб’ядноўваюцца:
Расійская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка,
Украінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Узбекская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Казахская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Грузіпская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Азербайджанская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка,
Літоўская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Малдаўская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Латвійская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка,
27
Кіргізская Савецкая Сацыялістычпая Рэспубліка, Таджыкская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Армянская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Туркменская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка, Эстонская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка.
Артыкул 72. За кожнай саюзнай рэспублікай захоўваецца права свабодпага выхаду з СССР.
Артыкул 73. Веданню Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік у асобе яго вышэйшых органаў дзяржаўнай улады і кіравання падлягаюць:
1) прыняцце ў састаў СССР новых рэспублік; зацвярджэнне ўтварэнпя новых аўтаномных рэспублік і аўтаномных абласцей у саставе саюзных рэспублік;
2) вызначэнне дзяржаўнай граніцы СССР і зацвярджэнне змяненняў грапіц паміж саюзпымі рэспублікамі;
3) устанаўленне агульных асноў арганізацыі і дзейнасці рэспубліканскіх і мясцовых органаў дзяржаўнай улады і кіравання;
4) забеспячэнне адзіпства заканадаўчага рэгулявання на ўсёй тэрыторыі СССР, устанаўленне асноў закападаўства Саюза ССР і саюзных рэспублік;
5) правядзенне адзінай сацыяльнаэканамічнай палітыкі, кіраўніцтва эканомікай краіны; вызяачэнне асноўных напрамкаў навуковатэхнічнага прагрэсу і агульных мерапрыемстваў па рацыянальнаму выкарыстанню і ахове прыродных рэсурсаў; распрацоўка і зацвярджэнне дзяржаўных планаў эканамічнага і сацыялыіага развіцця СССР, зацвярджэпне справаздач аб іх выкананні;
6) распрацоўка і зацвярджэннс адзінага дзяржаўнага бюджэту СССР, зацвярджэнне справаздачы аб яго выкананні; кіраўніцтва адзінай грашовай і крэдытнай сістэмай; устанаўленне падаткаў і даходаў, якія пасту
28
паюць на ўтварэнне дзяржаўнага бюджэту СССР; вызначэнне палітыкі ў галіне цэн і аплаты працы;
7) кіраўніцтва галінамі народнай гаспадаркі, аб’яднаннямі і прадпрыемствамі саюзнага падпарадкавання; агульнае кіраўніцтва галіпамі саюзпарэспубліканскага падпарадкавання;
8) пытанні міру і вайны, абарона суверэнітэту, ахова дзяржаўных граніц і тэрыторыі СССР, арганізацыя абароны, кіраўяіцтва Узброенымі Сіламі СССР;
9) забеспячэнне дзяржаўнай бяспекі;
10) прадстаўніцтва СССР у міжнародных адносінах; сувязі СССР з замежнымі дзяржавамі і міжнароднымі арганізацыямі; устанаўленне агульнага парадку і каардынацыя адносін саюзных рэспублік з замежнымі дзяржавамі і міжнароднымі арганізацыямі; знешні гандаль і іншыя віды знешнеэканамічнай дзейнасці на аснове дзяржаўнай манаполіі;
11) кантроль за захаваннем Канстытуцыі СССР і забеспячэнне адпаведпасці канстытуцый саюзных рэспублік Канстытуцыі СССР;
12) вырашэнне іншых пытанняў агульнасаюзнага значэння.
Артыкул 74. Законы СССР маюць аднолькавую сілу яа тэрыторыі ўсіх саюзных рэспублік. У выпадку разыходжання Закона саюзнай рэспублікі з агульнасаюзным Законам дзейнічае Закон СССР.
Артыкул 75. Тэрыторыя Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік з’яўляецца адзінай і ўключае тэрыторыі саюзных рэспублік.
Суверэнітэт СССР пашыраецца на ўсю яго тэрыторыю.
29
РАЗДЗЕЛ 9
САЮЗНАЯ САВЕЦКАЯ САЦЫЯЛІСТЫЧНАЯ РЭСПУБЛІКА
Артыкул 76. Саюзная рэспубліка — суверэнная савецкая сацыялістычная дзяржава, якая аб’ядналася з іншымі савецкімі рэспублікамі ў Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік.
Паза межамі, указанымі ў артыкуле 73 Канстытуцыі СССР, саюзная рэспубліка самастойна ажыццяўляе дзяржаўную ўладу на сваёй тэрыторыі.
Саюзная рэспубліка мае сваю Капстытуцыю, якая адпавядае Канстытуцыі СССР і ўлічвае асаблівасці рэспублікі.
Артыкул 77. Саюзная рэспубліка ўдзельнічае ў вырашэнні пытанняў, аднесеных да ведання Саюза ССР, у Вярхоўным Савеце СССР, Прэзідыуме Вярхоўнага Савета СССР, Урадзе СССР і іншых органах Саюза ССР.
Саюзная рэспубліка забяспечвае комплекснае экаяамічнае і сацыяльнае развіццё на сваёй тэрыторыі, садзейнічае ажыццяўленню на гэтай тэрыторыі паўнамоцтваў Саюза ССР, праводзіць у жыццё рашэнні вышэйшых органаў дзяржаўнай улады і кіравання CGCP.
Па пытапнях, якія адносяцца да яе ведання, саюзная рэспубліка каардынуе і кантралюе дзейнасць прадпрыемстваў, устаноў і арганізацый саюзнага падпарадкавання.
Артыкул 78. Тэрыторыя саюзнай рэспублікі не можа быць зменена без яе згоды. Граніцы паміж саюзнымі рэспублікамі могуць зменьвацца па ўзаемнаму пагадненню адпаведных рэспублік, якое падлягае зацвярджэнню Саюзам ССР.
30
Артыкул 79. Саюзная рэспубліка вызначае свой краявы, абласны, акруговы, раённы падзел і вырашае іншыя пытанні адміністрацыйнатэрытарыяльнай будовы.
Артыкул 80. Саюзная рэспубліка мае права ўступаць у адносіны з замежнымі дзяржавамі, заключаць з імі даі аворы і абменьвацца дыпламатычнымі і консульскімі прадстаўнікамі, удзельнічаць у дзейнасці міжнародных арганізацый.
Артыкул 81. Суверэнныя правы саюзных рэспублік ахоўваюцца Саюзам ССР.
РАЗДЗЕЛ 10
АЎТАНОМІІАЯ САВЕЦКАЯ САЦЫЯЛІСТЫЧНАЯ РЭСПУБЛІКА
Артыкул 82. Аўтаномная рэспубліка знаходзіцца ў саставе саюзнай рэспублікі.
Аўтаномная рэспубліка паза межамі правоў Саюза ССР і саюзнай рэспублікі самастойна вырашае пытанні, янія адносяцца да яе ведання.
Аўтаномная рэспубліка мае сваю Канстытуцыю, якая адпавядае Канстытуцыі GCCP і Канстытуцыі саюзнай рэспублікі і ўлічвае асаблівасці аўтаномпай рэспублікі.
Артыкул 83. Аўтаномная рэспубліка ўдзельнічае ў вырашэнні пытанняў, аднесеных да ведання Саюза ССР і саюзнай рэспублікі, праз вышэйшыя органы дзяржаўнай улады і кіравання адпаведна Саюза ССР і саюзнай рэспублікі.
Аўтаномная рэспубліка забяспечвае комплекснае эканамічнае і сацыяльнае развіццё па сваёй тэрыторыі, садзсйнічае ажыццяўленпю на гэтай тэрыторыі паўпамоцтваў Саюза ССР і саюзнай рэспублікі, праводзіць у жыццё рашэнні вышэйшых органаў дзяржаўнай улады і кіравання СССР і саюзнай рэспублікі.
31
Па пытаннях, якія адносяцца да яе ведання, аўтаномная рэспубліка каардынуе і кантралюе дзейнасць лрадпрыемстваў, устаноў і арганізацый саюзнага і рэспубліканскага (саюзнай рэспублікі) падпарадкавання.
Артыкул 84. Тэрыторыя аўтаномнай рэспублікі не можа быць зменена без яе згоды.
Артыкул 85. У Расійскай Савецкай Федэратыўнай Сацыялістычнай Рэспубліцы знаходзяцца аўтаномныя савецкія сацыялістычныя рэспублікі: Башкірская, Бурацкая, Дагестанская, КабардзінаБалкарская, Калмыцкая, Карэльская, Комі, Марыйская, Мардоўская, ПаўночнаАсецінская, Татарская, Тувінская, Удмурцкая, ЧэчэнаІнгушская, Чувашская, Якуцкая.
Ва Узбекскай Савецкай Сацыялістычнай Рэспубліцы знаходзіцца Каракалпакская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка.
У Грузінскай Савецкай Сацыялістычнай Рэспубліцы знаходзяцца Абхазская і Аджарская аўтаномныя савецкія сацыялістычныя рэспублікі.
У Азербайджанскай Савецкай Сацыялістычнай Рэспубліцы знаходзіцца Нахічэванская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка.
РАЗДЗЕЛ 11
АЎТАНОМНАЯ ВОБЛАСЦЬ I АЎТАНОМНАЯ АКРУГА
Артыкул 86. Аўтаномная вобласць зпаходзіцца ў саставе саюзнай рэспублікі абс краю. Закон аб аўтаномнай вобласці прымаецца Вярхоўным Саветам саюзнай рэспублікі па прадстаўлеппю Савета народных дэпутатаў аўтаномнай вобласці.
Артыкул 87. У Расійскай Савецкай Федэратыўнай Сацыялістычнай Рэспубліцы знаходзяцца аўтаномныя
32
вобласці: Адыгейская, ГорнаАлтайская, Яўрэйская, КарачаеваЧэркеская, Хакаская.
КНІГІ ОНЛАЙН
