Крыжы на ростанях
кніга вершаў
Уладзімір Мароз
Выдавец: Зміцер Колас
Памер: 140с.
Мінск 2014
Прдвіны потым выпрдвіш свде, Плдзякуй Богу, што ндўсцяж дде 3 пллётлм вольным ^ордшд пдврдццд.
Л домд зноў цяве чдкде прдцд: Дд смецця двдйнд чысціць клту^і, Пердд Дймындй злмдліць грд^і.
9і
Шля^етны воврдз
Улл^зіміру Карлткевгіу
Прлз тлум стдго^узяў лдчувлю родндсць 3 вольнллюбівым племенем свлім.
Шляхетны воврлз вочы ў вочы годндсць, Дстдтняе рдзвееццд як лым.
Спрдвуюць лютд кожны рлз нязводнлсць Дд скону звесці — чуйся нежывым. Лле мы зноў адшукваем зыдоднлсць, Нлглмі цвёрдл нл зямлі стлім.
Бо кдлі ^очаш звлццл члллвекдм, Л не рлвом, лтрэв’ем, недлрэкам Трымлй высока свой шля^етны глрт.
Длўмееш сэнсу словлў ”маю гонлр", /Кыцця й любові запллае гордн — Тлкія спрдвы, мой шдноўны врлт.
Чорны квддр&т
Дагоніць зноў мяне эпо^і знак Напружана, з упартасцю вар'ята Гляджу ў прадонне морнага квадрата, Які нал\ даў у спадчыну мастак.
Падман, міраж. на справе ўсё не так, Квадрат вялюткі лепш вы мець за врата.
Дле і тут цяве чакае страта Без авлямоўкі чорнай аніяк.
Вось так і стой паміж давролх і злом, Дле Гасподзь у роспачы не кіне Зялхлю вясёлка а^іне крылом.
Жыцця шматфарвнасць да канца не згіне. Дарога ў нева адратуе свет -
I я пішу вясёлкавы санет.
Чырвоны
Пллоскл чырвлні нл велым полі Ёсць кроў Хрыстд, пралітля зл нлс. Д^кінь ддчлй у прлсвятлення члс, Згадлй нлказ ЯгО ЛЮБОВІ й волі.
йцно вллесным не дастлць спатолі — Без рэ^а цемрл сунеццл ў лдказ.
Длрэшты пляжыць ду^ чырвоны npaq Бярэ ў пллон пякучле юдолі.
Перачлклй чырвоны, не бяжы, Тлве яшчэ зазвоняць клпяжы, ІДнлтлівлсць жонкі прлсцінл <цкрые.
Як плдрл^унлк ЛЮБЛСЦІ, зліцця Гасподзь длсць свету новле ^зіця, I чырвлнь — знак, што мы яшчэ жывыя.
Дрднждвы
Кллі длжджы нлўсцяж прыносяць морлк, Тумлны тнуць дл шэрлй немлты, Кллі дрлтуюць Беларусь вятры Як ^очлцца на сонца і нл мора!
Злвудзь на неплглдзь такогл гора! Імкні нл поўдзень сонейку ў свлты, Дзе апельсін крлсуе злллты, I нлд людзьмі не влллдлрыць змора.
Брлкуе пекнлй фарвы ў нлшым крлі, Лле прасі, і літдсцівы Бог Цяве не кіне ў сцішлным лдчлі.
Бясёлку длсць, клв ты разгледзець мог Нязвыклы колер, рлдлснле ззянне Яно вястуе сонцл і клулнне.
Жоўты
Жлр-птушку меў злавіць, ды не ўдалося, Лдно ў руклу пярынка ад дваста.
Самоту скінь, што казку не дастаў — Цяве калыша фарвай спелай восень.
Іскрынка не згасае — так вялося 3 пачатку свету, калі змрок растаў. Як водсвет з нева на зямлі паўстаў — Жыццё сцвярджае золата калосся.
Глядзі і думай: што за цуда ніва! Заўваж яшчэ гарлачык на вадзе Салодка мроіцца на свеце жыць шчасліва.
Каданне пругка сцежкамі вядзе, I ўсё ж журвінку колер наш дастане — Бярэдзяць згадкі влізкага расстання.
Зялёны
Ёсць двндўлення вечндгд мдстдцтвл: Душд крыляе. поўнля нлдзей, Струменіць млллды імпэт з грудзей, Бруіццд зеляно-віно юндцтвд.
Дле і стллдсць не ддчдй ждврдцтвд, Дд ллзні венік свежы ддвя^зе — Мужчынсклй моцы знойдзеш як нідзе, I. чысты, кроч з прыродлй у свляцтвл.
Лугоў прывавнасць з мурдвой-трлвою, Лясоў пяшчотнлсць гэта ўсё сл мною, Ёсць слодыч еднлсці зддвён-д&ўно.
Зялёны колер — колер супдкою, Іду, бы ў злмдрудячдным кіно: Рдй пры дзвярдд ужо плдлць рукою.
Блдкітны
Блакіт бяз^оння — кропка прыцяжэння, Дллёкі, вдбны, недасяжны свет.
Кінь фарву ў клйстру, кллі ты плэт, Бллкіт быць мле мерай узвышэння.
Дле пры тым не пакцдй сумнення, На трэцім неве — поўдлрогі сле^.
Хоць тут няма ні горл, лні вед — Яшчэ не выспеў час вогдяўлення.
Злрукай нашлй годнасці і волі Блакітная пулвсуе ў жыла^ кроў, Нлўсцяж вястуе веру і лювоў.
Яшчэ вачэй влакіт, нллзеі стан — Vee шуклем новай шчаснай ^олі, Дзе слм саве ты гасплдлр і плн.
Сіні
Шукай-знайдзі свой васілёк у жыце, Здлвулзь ра^ок, кав лювасць напісаць. Сцялі нямоглым праз вусцішнасць гаць, Дай напамінак з песняю жывіце.
Справуюць звесці конча даврадаць, Пера^рысціць у нелювві карыце. Падпіхваюць — угору не глядзіце, Д за відовішча і ^лев — ^ушу пра^аць.
Жывём мы, лю^зі, не адзінылх ^левам, & і высокім горнім сінім невам, V рсцнай мове словам ад Яго.
Калодзеж сіні дасць святой ва^зіцы, /Курва святлом радзімы загаіцца, I нематы мінецца караго^.
Фіялетдвы
Ляцелі гусі, скінулі пярынку, Д чалавек яе ў дллонь злавіў. I з нева кроплю ў^ала па^піў Вясёлка знізу аддала часцінку.
He прамантачыў Боскую іскрынку Дтрамант з пёркам шлювам заручыў I слова запісаў саве наўздзіў, Пачаў шукаць яго як залдцінку.
Свой час, свой лёс натднёна майстар піша, Душу высокім тэкстам раскалыша, Дзе грунтам запаветнае: "лювіць".
Ды толькі ёсць адна пера^умова — Кав не скруціцца, чалавекам выць, Ня,хай не стане развуральным слова.
Бясёлкд
Лж дзве вясёлкі сёння над зямлёю — Дд шчасця ўраз нл сёмым неве ты. Бышэй нямл прлявлў пекнлты To длврадаць Глсподняя з тавою.
Дле зга^&й часінлю святою, Які Невд шля^ вядзе круты.
Прлстол тлм Божы ззяе зллаты I не спасцігнуць вечнлсць гллавою.
Сем дзён твлрэння, сем нявёсаў, сем Бясёлкі колерлў ва ўсёй красе Містычны лік заглдкдю плўстлне.
Знлк злплвету вечнлгл длў Бог, Клв члллвек зямлю свлю звярог, I тым лдпрэчыў невыццё, кднлнне.
Шэры кв&др&т
He провліска надзеі лнцзе, ПаБлякласць фарваў знуджлных авшараў, I сонца не выглядвае з-за умлрлў, Бясёлка звегла пудка лд людзей.
З^аецца, крок адзін — і быць вядзе, Дб тым вястуе невыразнасцв твараў. Святкуе шэрань вездараж кашмараў, Калі напера^ лювасць не вядзе.
Змяшаласць зла й давра наўкол цяве, I выБрацца, падасца, немапыма.
Твой грэ^, разумнік, гэтаму прыяына.
Лле не здайся ў вечнай Барацьве Лдкінь адчай і шмыра памаліся, I да святла ад шэрані прарвіся.
Белы квлдрдт
Як разгадаць загдуку чысціні, Бясконцасці вез межлў і вез краю? Знайсці дарогу рупіцца лд раю, Дзе грэ^ і шчасце маюць карані.
Спакуса недасяжнай вышыні — Лдзення праведніклў край кранаю. Ддзіны крок і, верыцца, спазнаю Бышэйшы сэнс праяваў даврыні,
Лілеі велай лекі ал нягод, Лузення вель, і велы пара^од, Кууы імкну ад крыўдаў чалавечыд.
Бязмежнасць па^ступае спакваля, Як Боскае святло канстантаў вечных: Тут Нева новае і Новая зямля.
Мдндлог другогд
Што шчыруеш, паганец?
Што слова злое кцаеш да Яго: калі ты Хрыстос, выратуй сяве і нас? Ці не ваішся Бога, калі сам укрыжаваны з Ім разам? Мы то асуджаны справядліва, во нішчылі нашы палі і лугі, ссякалі нашы лясы, такія велічныя і ўтульныя, гаманкія і спакойныя, вагатыя і везаваронныя.
Мы выколвалі влакітныя вочы зямлі нашай азёры, заврудлжалі разам са спакойнымі рэкамі і рачулкамі нечыстотамі сваімі. Мы прагна высмоктвалі паветра Лйчыны, на месцы чыстага водару ўзвіваўся смуро^ наўтыканы^ частаколам труБ-вежлў.
Мы рэзалі магутнымі жалезнымі араламі плоць зямлі нашай, кав выпетрала жывароднасць яе і не змагла яна ^лева нам даць надзённага...
Мы спаскудзілі ўсё.
Дле самае страшнае мы завралі ў народа нашага яго песні, яго святы, яго памяць, закапаўшы гісторыю сваю чужымі рыдлёўкамі. Мы завілі ці згнаілі лепшы^ люлзей гурту веларускага. кав нават голасу не выло чуваць.
I нарэшце л\ы вырвалі з коранем душу народа яго мову. і толькі рэ^а адвівае апошнія спровы адзінак маліцца ў ёй за Лйчыну. Кнігі справавалі спаліць усе, кав і літары роднае ўвачыць выло немагчыма...
Так і не ўдалося ўсяго, ды злачынства наша невымернае. Укрыжаванне дастойнае па справа^ нашы^, па вышэйшай справялдівлсці. Ёсць яна, во сёння на Галгофе, месцы чарапоў, не народ наш, якому мы здра^зілі і што магл сілы цягнулі сюлы, а мы самі паскуднікі, злодзеі, завойцы і ганьваваннікі. Л Ён? -
Ён нічога влагога не равіў, пакуты прыняў за ўсід нас, грзшных. Дык плкайся, паглнец!
Бо ууткл цемрл нлкрые зямлю нлшу ўсю. Праўда, зл тры і ддзіны доўгачдканле святло залье здратаваную Бацькаўшчыну, святло на^зеі.
Ды мы ўжо не ўвачым яго... О Божа, прымі маё пакаянне! Нарэшце адкрылася мне, што не можа ніую ў свеце перамагчы народ свой і зямлю яго. Змілуйся, Літасцівы!
Памяні мяне, Госпадзі, калі прый^зеш у Царства Тваё! Лмінь.
ЛЛдндлог пдддрожнлгд
Цзём-Бры^зём ЗНЯМОГЛЫЯ. БЯССІЛЬНЫЯ. He сяврындю ^ружндю, д ндтоўпдм рдструшчдным, вясформенным. бязвольным цягнемся. штур^демся і піхдемся.
Спрэс рДЗ^ЛрО/КЖЫ, скдвышдмі прддзімдныя. Месцд спдкушэння, месцд дыявдлд.
Ісці куды?
Дзе крыж нд ростдня^, што ^дпдмогу прдменіць НДМ. ПДДДрОЯчНЫМ? Мільгдне дврыс яго нддвячоркдм, зноў цемрд сддвде зндк ^дврдддці Гдспо^няй, бо дзеі ндшы лі^ія, непрдведныя.
He трымдем любові ддзін дд ддндго, спдгдды не мдем, не мірымся, пдкуль у ддрозе, з непрыяцелямі і прдціўнікдмі свдімі. Лйчыну зднядбдлі, не веддем гісторыі свдёй, крыжовдгд пдкручдстдгд шля^у, дсвечдндгд годндсцю пдпярэ^нікдў, лювоўю і вердй, тдму і шля^ у ву^учыню зндйсці не мождм. Першдпуткі топчдм восеньскдю слотдю пд злдмдны^ вурдмі пердлескд^, утрдвелы^ няўдоьіцд^, вдгне спдкусдў, быццлм нямд ў свеце побдч шля^оў светлы^, просты^, пд які^ можнд ісці дд людскдй прышлдсці.
Цягнем з сдбою ддвро свдё, пджытдк плоці, вязвер’е і мдлдвер’е здцемнілі ісціну, што скдрь ду^оўны трэьд ЗБІрдць уверсе, ю8
дзе ў непдрушндсці вудзе, негледзячы нд ндсенне веспдмяцтвд, што сеюць князі свету гэтдгд. Бяс^дтнікі, туляемся пд чуя\ы^ вяселля^ і грэемся кдля чужы^ вогнішчдў. Нд свдё вяселле пдклікдныя вылі, ды не ўрдзумелі тдго, здліўшы вочы лтрутным ндпоем, ддпрэчыўшы віно першдгд цуду Ягондгд для дврдны^, утдпіўшы душу ў пддмдне, вдудзе, ігрышчд^. Ізноў сунемся ў цемры пд^ступндй, не слу^дем голдсу прдрокдў Дйчыны свдёй, не шднуем ты^, уго звірдў клмяні для пддмуркд Бдцькдўшчыны. Топчдм цьмянымі дольнімі шля^дмі, не звдждючы пд нявер’ю, што ёсць шдя^і горнія.
дзе нд скрылчдля^ здпісднд ндшд гісторыя, ^зеі ўзнясення ^у^у велдрускдгд, імёнві слынны^ продкдў. Імгненнде прымде зд вечнде. выццдм мы першыя і дпошнія нд гэтдй зямлі, БЫЦЦДМ ндмі янд і скончыццд. Яшчэ грэ^ вяром нд душу, бо Бдцькдўшчынд, як і родндя мовд, дддзенд ндм Госпддд/п, і ^дры гэтыя пдмндждць трэвд, д не здкопвдць у зямлю. Бозьмем кожны свой крыж і пой^зем светлым сле^дм Ягоным.
I няроўныя ддрогі стднуць глддкімі.
I прывя^уць яны дл роднлй Беллрусі, дзе паву^уем свой Дом
і ўзвядзём Хрдм у гонар імя Яго.
I паставім крыж на ростанях дарог і стаголдзяў, кав знак лювові Ягонлй дверлгаў нлс дд сіллў цёмныд.
Плдрыугуем шляхі Госплду, простымі зровім сцежкі Яму. Дмінь.