Метэаралогія і кліматалогія
Практыкум
Выдавец: Вышэйшая школа
Памер: 223с.
Мінск 2011
1,04
1,03
1,02
1,01
1,00
0,99
0,98
0,97
0,96
-19
1,15
1,14
1,13
1,12
1,11
1,10
1,09
1,08
1,07
1,06
-18
1,26
1,25
1,24
1,23
1,22
1,21
1,20
1,18
1,17
1,16
-17
1,39
1,38
1,36
1,35
1,34
1,33
1,31
1,30
1,29
1,28
-16
1,52
1,51
1,50
1,48
1,47
1,46
1,44
1,43
1,41
1,40
-15
1,67
1,66
1,64
1,63
1,61
1,60
1,58
1,57
1,55
1,54
-14
1,83
1,81
1,80
1,78
1,77
1,75
1,73
1,72
1,70
1,69
-13
2,00
1,99
1,97
1,95
1,93
1,92
1,90
1,88
1,86
1,85
-12
2,19
2,17
2,15
2,14
2,12
2,10
2,08
2,06
2,04
2,02
-11
2,40
2,38
2,60
2,34
2,32
2,29
2,27
2,25
2,23
2,21
-10
2,62
2,60
2,57
2,55
2,53
2,51
2,49
2,46
2,44
2,42
-9
2,86
2,84
2,81
2,79
2,76
2,74
2,71
2,69
2,67
2,64
-8
3,12
3,09
3,07
3,04
3,02
2,99
2,96
2,94
2,91
2,88
-7
3,40
3,37
3,34
3,32
3,29
3,26
3,23
3,20
3,18
3,15
-6
3,70
3,67
3,64
3,61
3,58
3,55
3,52
3,49
3,46
3,43
-5
4,03
4,00
3,97
3,93
3,90
3,87
3,84
3,80
3,77
3,74
-4
4,39
4,35
4,31
4,28
4,24
4,21
4,17
4,14
4,10
4,07
-3
4,77
4,73
4,69
4,65
4,62
4,58
4,54
4,50
4,46
4,43
-2
5,18
5,14
5,10
5,06
5,02
4,98
4,93
4,89
4,85
4,81
-1
5,63
5,58
5,54
5,49
5,45
5,40
5,36
5,32
5,27
5,23
0
6,11
6,06
6,01
5,96
5,91
5,86
5,82
5,77
5,72
5,67
Тэмпература паветра t, °C, парцыяльны ціск вадзяной пары е, гПа, адносная вільготнасць f %, дэфіцыт вільготнасці d, гПа
Метэаэлемент
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Год
Верхнядзвінск
t
-7,8
6,6
-2,8
5,0
11,6
15,8
17,2
16,0
11,2
5,6
0,4
-4,6
5,1
е
3,4
3,5
4,2
6,6
9,6
12,7
14,6
14,2
10,9
7,9
5,9
4,4
8,2
f
85,0
84,0
81,0
75,0
69,0
70,0
75,0
78,0
82,0
85,0
89,0
88,0
80,0
d
0,5
0,6
1,1
2,6
5,1
6,4
5,8
4,9
2,9
1.4
0,7
0,5
2,7
Гродна
t
-5,0
-4.7
-0,9
6,2
12,6
16,1
17,7
16,6
12,3
6,9
2,1
-2,6
6,4
е
4,0
4,1
4,8
7,1
9,8
12,8
14,4
14.1
11.4
8,6
6,5
5,0
8,6
f
88,0
86,0
80,0
74,0
69,0
70,0
73,0
76,0
80,0
85,0
89,0
90,0
80,0
d
0,5
0,6
1,3
3,1
5,5
6,8
6,5
5,5
3,8
1,7
0,8
0,5
3,1
Гомель
t
-7,4
-6,6
-1,8
6,6
13,8
17,2
18,7
17,7
12,6
6,5
1,0
-4,1
6,2
е
3,4
3,6
4,6
7,3
10,3
13,4
15,2
14,6
11,1
7,9
6,0
4,4
8,5
f
85,0
83,0
80,0
72,0
66,0
68,0
71,0
74,0
77,0
80,0
87,0
87,0
78,0
d
0,5
0.7
1,2
3,7
6,3
7,4
7,4
6,4
4.1
2,0
0,9
0,6
3,4
Дадатак 19
Сума ападкаў па месяцах, мм
Метэастанцыя
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Год
Віцебск
36
32
15
41
57
74
97
77
63
53
53
41
659
Мінск
42
40
40
48
61
81
90
83
59
50
53
49
696
Ліда
36
33
36
47
63
77
78
76
59
51
53
45
654
Гродна
33
33
32
40
51
78
75
77
50
45
47
41
602
Горкі
39
35
37
43
55
75
91
79
56
53
47
42
652
Магілёў
43
37
38
47
61
81
86
77
55
55
51
48
679
Брэст
33
35
31
42
55
78
82
76
51
46
44
39
612
Гомель
35
32
33
42
53
76
79
68
51
46
48
44
610
Паўтаральнасць напрамку ветру і штыляў у студзені (I) і ліпені (VIII), %
Месяц
Пн
ПнУ
У
ПдУ
Пд
ПдЗ
3
ПнЗ
Штыль
Верхнядзвінск
I
9
8
10
19
16
18
13
7
5
VIII
12
10
8
9
9
15
22
15
12
Віцебск
I
7
8
7
20
21
16
12
9
6
VIII
12
11
9
11
12
13
17
15
10
Мінск
I
7
9
9
15
18
16
14
12
4
VIII
12
10
7
7
11
12
21
20
8
Ліда
I
6
7
15
16
16
16
14
10
3
VIII
12
8
10
8
11
13
19
19
7
Гродна
I
5
5
13
23
14
15
16
9
13
VIII
11
6
7
8
9
17
27
15
18
Магілёў
I
8
10
10
16
18
15
13
10
6
VIII
15
11
9
8
10
11
18
18
12
Пінск
I
8
6
12
16
14
16
17
11
5
VIII
11
8
9
7
9
14
21
21
9
Брэст
I
5
8
13
13
14
20
18
9
5
VIII
11
7
9
7
10
15
23
18
8
Гомель
I
8
10
10
15
17
17
12
11
7
VIII
14
11
8
6
10
12
19
20
12
Код iR указальніка наяўнасці ў паведамленні групы 6RRRtR
Наяўнасць групы 6RRRtR
Кодавая лічба iR
Уключана: у раздзелы 1 і 3 ураздзел 1 у раздзел 3
0
1
2
He ўключана:
ападкаў не было (RRR = 0) колькасць ападкаў не вымяралася
3
4
Уключана ў раздзел 5
/
Дадатак22
Код іх указалыііка тыпу станцыі і наяўнасці групы 7wwW|W2 ці 7wawaWaIWa2
Тып станцыі
Наяўнасць групы 7wwWjW2 ці 7wawaWalWa2
Кодавыя лічбы Іх
Абслугоўваецца назіральнікам
Уключана 7wwW]W2
1
He ўключаны
Няма з’яу для перадачы
2
Назіранні не праводзіліся
3
Аўтаматычная
Уключана 7wwW]W2
4
He ўключана
Няма з’яў для перадачы
5
Назіранні не праводзіліся
6
Уключана 7wawaWalWa2
7
Код h вышыні ніжняй мяжы самых нізкіх воблакаў
Вышыня ніжняй мяжы, м
Кодавыя лічбы h
Менш за 50
0
50-100
1
100-200
2
200-300
3
300-600
4
600-1000
5
1000-1500
6
1500-2000
7
2000-2500
8
2500 і больш або воблакаў няма
9
Неба не бачна ці вышыню ніжняй мяжы воблакаў вызначыць нельга
/
Код VV метэаралагічнай далёкасці бачнасці (МДБ)
Метэаралагічная далёкасць бачнасці, км
Кодавыя лічбы VV
Дакладнасць вызначэння МДБ
Інтэрвал значэнняў, км
Значэнне, км
Менш за 0,1
<0,1
00
-
0,1-5,0
0,1
0,2 0,3
4,9 5,0
01
02 03
49
50
Да 0,1 км
6-30
6
56
Да 1 км
7
8 ...29 29 30
57
58
79
80
35-70
35
40
45
50
55
60
65
70
81
82
83
84
85
86
87
88
Да 5 км
Больш за 70
Болып за 70
89
-
Менш за 0,05
Менш за 0,05 0,05 0,2 0,5
1
2
4 10
20 >50
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
Кодавыя лічбы 90-99 выкарыстоўваюцца для кадзіравання МДБ, атрыманай вакамерным метадам
Бачнасць не вызначана
//
-
ГЛАСАРЫН
Аб’ектыўны прагноз. Прагноз надвор’я, які складаецца на аснове лікавых і статыстычных метадаў незалежна ад вопыту сіноптыка.
Абложныя ападкі. Фарміруюцца ў воблачных сістэмах цёплага і халоднага франтоў і ў сістэмах воблачнасці франтоў аклюзіі. Яны выпадаюць са слаіста-дажджавых і высокаслаістых воблакаў. Найбольш працяглыя А.а. выпадаюць пры праходжанні франтоў аклюзіі і цёплага фронту на працягу сутак і болып, ахопліваюць вялікую прастору сотні тысяч квадратных кіламетраў. А.а. размяркоўваюцца раўнамерна на ўсе МС, якія знаходзяцца на раўніне, прыходзіцца прыкладна адна і тая ж іх колькасць. Яны выпадаюць у выглядзе дажджу і снегу, назіраюцца ва ўмераных і высокіх шыротах.
Абсалютны максімум. Найбольшае (самае высокае) значэнне метэаралагічнага ці кліматычнага элемента за суткі, дэкаду, месяц, год або за шматгадовы перыяд назіранняў. Вызначаецца для дадзенага рэгіёна, паўшар’я ці для ўсяго зямнога шара.
Абсалютны мінімум. Найменшае (самае нізкае) значэнне метэаралагічнага ці кліматычнага элемента за суткі, дэкаду, месяц, год або за шматгадовы перыяд назіранняў. Вызначаюць А.м. для пэўнага рэгіёна, паўшар’я ці для ўсяго зямнога шара.
Абсалютны нуль. Пачатак адліку абсалютнай тэмпературы па тэрмадынамічнай шкале Кельвіна. 0 К = -273,15 °C. Пры ахаладжэнні да тэмператур, блізкіх да А.н., рэчывы набываюць звышцякучасць, звышправоднасць і іншыя ўласцівасці.
Абсалютныя экстрэмумы. Абсалютны максімум, абсалютны мінімум; найбольшыя ці найменшыя значэнні метэаралагічнага ці кліматычнага элемента.
Агракліматалогія, сельскагаспадарчая кліматалогія. Прыкладная галіна кліматалогіі, якая вывучае клімат як фактар сельскагаспадарчай вытворчасці, займаецца сельскагаспадарчай ацэнкай клімату і яго рэсурсаў, агракліматычным раяніраваннем, абгрунтаваннем агратэхнічных прыёмаў і структуры пасеваў, даследуе мікраклімат і магчымасці яго аптымізацыі для сельскагаспадарчых мэт.
Агракліматычнае раяніраванне. Падзел тэрыторыі па ступені спрыяльнасці кліматычных умоў для земляробства. Асноўная задача А.р. вылучэнне тэрыторый (паясоў, зон, абласцей, раёнаў і г.д.), што адрозніваюцца паміж сабой асаблівасцямі клімату і ўмовамі сельскагаспадарчай вытворчасці. Падзяляецца на агульнае, якое дае магчымасць вызначаць у цэлым агракліматычныя рэсурсы для сельскай гаспадаркі, і спецыяльнае, што служыць для вырашэння канкрэтных вытворчых задач. Ацэнка агракліматычных рэсурсаў праводзіцца праз паказчыкі колькасці цяпла і вільгаці, умоў перазімоўкі культур. Для А.р. звычайна выкарыстоўваюць суму актыўных тэмператур вышэй за 10 °C, працягласць вегетацыйнага перыяду, каэфіцыент увільгатнення, кантынентальнасць клімату, колькасць дзён з тэмпературамі паветра ад 5 да 15 °C і іншыя паказчыкі.
Агракліматычныя карты. Адлюстроўваюць клімат як фактар сельскагаспадарчай вытворчасці, характарызуюць рэсурсы цяпла і вільгаці для асобных культур такімі паказчыкамі, як сумы актыўных тэмператур, працягласць вегетацыйнага перыяду, каэфіцыент увільгатнення, кліматычныя з’явы, небяспечныя для сельскай гаспадаркі, тэрміны вегетацыі культур і інш. Выкарыстоўваюцца для абгрунтавання агракліматычнага раяніравання, рацыянальнага выкарыстання кліматычных рэсурсаў у сельскай гаспадарцы і вызначэння яе спецыялізацыі.
Агракліматычныя рэсурсы. Сукупнасць агракліматычных фактараў, якія ствараюць спрыяльныя ўмовы для атрымання сельскагаспадарчай прадукцыі на пэўнай тэрыторыі. Да такіх фактараў (рэсурсаў) адносяцца святло, цяпло, вільгаць, фотасінтэтычнаактыўная радыяцыя (ФАР) і інш.
Аграметэаралагічны прагноз. Прагноз будучага надвор’я і ацэнка яго спрыяльнасці для развіцця сельскагаспадарчых культур, правядзення сельскагаспадарчых работ з улікам біялагічных асаблівасцей раслін у адпаведнасці з метэаралагічнымі ўмовамі. Складаюцца доўгатэрміновыя А.п. перазімоўкі азімых, запасаў вільгаці ў глебе, аптымальных тэрмінаў сяўбы, тэрмінаў выспявання сельгаскультур і іх ураджайнасці.
Аграметэаралогія, сельскагаспадарчая метэралогія. Прыкладная галіна метэаралогіі, якая вывучае метэаралагічныя, кліматычныя і гідралагічныя ўмовы, што ўплываюць на развіццё сельскагаспадарчай вытворчасці. Распрацоўвае метады колькаснай ацэнкі ўплыву метэаралагічных фактараў на рост і фарміраванне ўраджаю, на распаўсюджанасць шкоднікаў і хвароб сельскагаспадарчых культур, стварае аграметэаралагічныя прагнозы, прагнозы неспрыяльных і небяспечных для сельскай гаспадаркі гідраметэаралагічных з’яў.
Агульная воблачнасць. Агульная колькасць воблакаў усіх ярусаў, якія закрываюць увесь бачны небасхіл. Ацэньваецца ў балах: 1 бал складае 0,1 долі небасхілу.
КНІГІ ОНЛАЙН
