Мова эсперанта
Практычны дапаможнік
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 160с.
Мінск 1992
tabulo дошка; планка
taĉmento атрад; брыгада (рабочых); каманда (спарт.)
tago дзень
tajli кроіць; абчэсваць; абразаць, падразаць
tajloro кравец
tajpi друкаваць на машынцы
taksi ацэньваць, вызначаць цану taluso насып
tamburo барабан tamen аднак tani вырабляць (скуру) tanĝi дакранацца, датыкацца tapeto шпалеры
tapiŝo дыван
tareno (fringelo) чыж
taso кубачак
tasko заданне, задача
taugi гадзіцца, быць вартым; падыходзіць
taŭro (virbovo) бык
tauzi мяць, камечыць; лахмаціць; прычапіцца
tavolo слой, пласт
teo чай, гарбата
teamo спартыўная каманда
tedi дакучаць, назаляць; наганяць нуду
tegi абцягваць, адзяваць, ахінаць tegenario дамавы, хатні павук tegmento дах, страха; прытулак, прыстанак
tegolo чарапіца
teko папка, партфель
teksi 1. ткаць; 2. рыхтаваць, распрацоўваць
telero талерка
tempo час
tempesto (ŝtormo) бура, навальніца, шторм
tempio скронь
templo храм
teni трымаць
tenaca вязкі, ліпкі, клейкі
tenajlo абцугі; клешчы; шчыпцы; кусачкі
tendo палатка, тэнт
tendeno сухажылле
tendenco тэндэнцыя
tenebro цемра, морак, змрок
tenera пяшчотны, ласкавы, далі-
катны
tensio 1. напружанне; 2. ціск
tenti спакушаць, прывабліваць tero зямля
terebinto шкіпінар
tereno участак, дзялянка, пляц; поле дзейнасці
terni чхаць
teruro жах, жудасць, страх testamento 1. завяшчанне; 2. запавет testudo чарапаха
tetro цецярук tetrao рабчык
tigo 1. сцябло, ствол; 2. ручка (прылады)-, 3. ножка (чаркі)
tikli казытаць
tilio ліпа (дрэва)
timi баяцца
timono дышаль, аглобля
timpano 1. гуслі; 2. барабанная перапонка
tineo моль
tinti бразгаць
tinuso тунец
tiri цягнуць, валачы; выцягваць titolo 1. тьітул; 2. загаловак
tokso яд, атрута tolo палатно
toleri цярпець, пераносіць tombo магіла, дол
tondi стрыгчы, падстрыгаць tondro гром
torĉo факел, паходня; светач tordi круціць, віць, сукаць
torento паток
torni тачыць, выточваць tornistro ранец, рукзак
torporo здранцвенне, аняменне torturi катаваць, мучыць
trabo бервяно, бэлька, брус
traduki перакладаць (на іншую мову)
trafi 1. патрапіць; дамагчыся; 2. сустрэць (выпадкова)
trafiko pyx, сувязь, зносіны trajno поезд, цягнік
trakti 1. весці перамовы; 2. абыходзіцца, ставіцца
tramo трамвай
trampo 1. грузавое судна; 2. транспартны самалёт; 3. абадранец, бадзяга
tranĉi рэзаць, разразаць
trankvila ціхі, спакойны, ціхмяны transversa папярочны
tredi працягваць, зацягваць, прасоўваць
trejni трэніраваць
tremi дрыжаць, трымцець
tremolo асіна
trempi макаць, акунаць, пагружаць treni цягнуць, валачы
treti таптаць, мяць, расціскаць trezoro скарб
tribo племя
tributo даніна, подаць
trifolio канюшына
triki вязаць
trikoto трыко
trilo трэль
trinki піць
trista (malgaja, malĝoja) маркотны, сумны
tritiko пшаніца
trogo карыта, кармушка; жолаб trompi падманваць, ашукваць tropeolo настурка
troti бегчы рыссю
trovi знаходзіць, адшукваць
truo дзірка, адтуліна
trndi навязваць, назаляць
trulo кельня
trumpo рог (паляўнічы)
trumpeto труба (муз.)
trunko 1. ствол; 2. тулава; 3. магістраль
tubo 1. труба, трубка; шланг; цюбік;
2. ствол (гарматы)
tuĉo туш
tuj зараз; зараз жа, неадкладна
tuko хустка
tulipo цюльпан
tumuio магільны курган, пагорак
tuno тона
turo 1. вежа, вышка; 2. тура (у шахматах)
turbulenta неспакойны, буяны, шалёны
turdo дрозд
turkiso біруза
turmenti мучыць, непакоіць, кроіць (сэрца, душу)
turni круціць, паварочваць
tusi кашляць
tusilago падбел
tusi чапаць, кратаць, кранаць
tuta цэлы, увесь
U
ulcero язва
uliginoso буякі
uimo вяз
ululi выць (аб воўку і інш.); вухкаць (аб пугачы)
ungo пазногаць; кіпцюр
unio саюз
universo сусвет
upaso (antiaro) анчар
upupo удод
uro зубр
urbo горад
urceolo белы гарлачык (бат.) urĝa неадкладны, тэрміновы urino мача
urogalo глушэц (птушка)
urso мядзведзь urtiko крапіва usona амерыканскі (Злучаных Штатаў)
utero 1. матка; 2. чэрава, вантроба utila карысны, прыдатны
uzi карыстацца, выкарыстоўваць uzino завод
V
vaĉo вахта (дзяжурства)
vadi пераходзіць уброд
vagi блукаць, бадзяцца
vagabondo бадзяга, валацуга
vaki пуставаць, быць не занятым, , свабодным
vakcinio брусніца
vakero каўбой
vakso воск; масціка
valo даліна, лог
valida сапраўдны, прыгодны
valizo чамадан, сакваяж
valori каштаваць, мець каштоўнасць ці значэнне
vana дарэмны, марны
vando сцяна, перагародка
vanelo кнігаўка
vango шчака
vanta нікчэмны, легкадумны, дробязны
vaporo пара (выпарэнне)
varo тавар
varbi вербаваць, прывабліваць, прыцягваць
varii вар’іраваць.змяняцца, розніцца
varma цёплы
varti няньчыць; даглядаць, клапаЦІЦЦа
vasta шырокі; вялікі, прасторны
ve! нажаль, ve al mi! авохці!
vegeti 1. вырастаць; 2. гібець, марнець
vehiklo павозка, сродак перамяшчэння
vejno вена, жыла
veki будзіць, абуджаць
vekto каромысел
velo 1. ветразь; 2. мяккае паднябенне (анат.)
velki вянуць; марнець; блякнуць; нікнуць
veluro аксаміт
veni прыбываць, прыходзіць, прыязджаць; наступаць
vendi прадаваць
vendredo пятніца
veneno яд, атрута venĝi помсціць venki перамагаць
vento вецер ventumi праветрываць ventoli вентыліраваць, праветры-
ваць
ventro жывот, бруха, пуза
vepro густы хмызняк, зараснік vera праўдзівы, сапраўдны
veratro чамярыца
verbo дзеяслоў
verda зялёны
verdikto прыгавор, прысуд
vergo прут, пруток, дубец
verki ствараць, пісаць (творы)
vermo чарвяк
verniso лак
verso верш
versi ліць, разліваць; рассейваць (святло)
verto цемя, макаўка
vertebro пазванок
vertigo галавакружэнне veruko бародаўка
vervo натхненне, запал
vespo аса
vespero вечар
vespro вячэрня vesti апранаць veŝto камізэлька
veti ісці ў заклад, біцца аб заклад vetero надвор’е
veturi ехаць
veziko пузыр, пузырок
viando мяса
viburno каліна
vico чарга, чарада, шэраг, шарэнга vidi бачыць
vidvo удавец
vigia бадзёры; бойкі; жвавы
viktimo ахвяра
vilo пасма, касмык, косма vilaĝo вёска
vimeno вярба ніцая, лаза
vinagro воцат
vindi перавязваць, спавіваць; хутаць, захінаць
vintro зіма
violo фіялка, браткі
violenta шалёны, раз’юшаны
violono скрыпка
vipo бізун, хлыст, пуга
vipero (vipuro) гадзюка
viro мужчына
virga нявінны, цнатлівы, некрануты
virto дабрачыннасць, дабрадзейнасць
visi выціраць
vito вінаград (расліна)
vitelo жаўток (яйка)
vitro шкло
vivi жыць
vizaĝo твар
vizio праява; прывід, здань
viziti наведваць
voĉo голас
vojo дарога, шлях
vojaĝi падарожнічаць, вандраваць voki зваць, клікаць, заклікаць vokto наглядчык
voli хацець
volonte ахвотна
volumo том, выпуск
volupto сладастраснасць, асалода, уцеха, юр
volvi абвіваць, абмотваць, абкручваць
vomi нудзіць; ванітаваць
vori есці (аб жывёлах), жэрці
vorto слова
vortico 1. вір; 2. віхор
vosto хвост
voto абяцанне, зарок
vringi выкручваць, выціскаць
vulpo ліса
vundi параніць
Z
zibelo собаль
zimo браджэнне
zimbalono (timbalo) цымбалы
zinko цынк
zipo засцежка-маланка
zizelo суслік
zono 1. пояс; 2. пояс, зона
zorgi клапаціцца, даглядацць
zumi 1. гусці (аб насякомых, аб маторы); 2. напяваць пра сябе, напяваць напаўголаса
БІБЛІЯГРАФІЯ
1. Эсперанто-русскйй словарь. М., 1974.
2. Русско-эсперантскнй словарь. М., 1966.
3. Андреев Н. Д. Международный вспомогательный язык эсперанто. Л., 1957.
4. Семенова 3. В., Тетернн Г. Н. Основы международного вспомогательного языка эсперанто. Л., 1958.
5. Сергеев Н. В. Основы эсперанто. М., 1961.
6. Кернер A. А. Эсперанто в 12 уроках. Благовеіценск, 1962.
7. Колкер Б. Г. Методнческне разработкн по международному языку эсперанто. Уфа, 1980.
8. Нсаев М. 14. Язык эсперанто. М., 1983.
9. Гісторыя Беларускай ССР: У 5 т. Мн., 1973. Т. 3.
10. Галакціёнаў С. Г., Яцкевіч Г. М. Рыцар навукі з Нянькава: Уладзіслаў Дыбоўскі. Мн., 1989.
11. Беларуска'-рускі слоўнік. Пад рэдакцыяй К. ККрапівы. Мн., 1962.
12. Русско-белорусскнй словарь. Под редакцней Я. Колоса, К. Крагшвы н П. Глебкн. М., 1953.
13. Enciklopedio de Esperanto. Budapest, 1979.
14. Drezen E. Historic de la mondolingvo. Leipzig, 1931.
15. Mobusz A. Dokumentoj de Esperanto. Berlin, 1921.
16. Zamenhof LL. Originala verkaroLeipzig, 1929.
17. Esperanta antologio. RedWAuld. La Laguna de Tenerife, 1958.
18. Baza literatura krestomatio. Budapest, 1986.
19. Gvidlibro por supera ekzameno. RedA. Pechan. Budapest, 1979.
20. Seppik H. La tuta Esperanto. Sofia, 1971.
21. Ojalo J. Esperanto keele opik. Tallinn, 1973.
ЗМЕСТ
Ад аўтара 3
Раздзел I. Эсперанта на Беларусі 5
Р аз д з е л II. Практычная граматыка мовы эсперанта .... 18
1. Алфавіт (18). 2. Вымаўленне (18). 3. Правілы напісання (19). 4. Назоўнік (19). 5. Прыметнік (20). 6. Скланенне назоўнікаў і прыметнікаў (20). 7. Вінавальны склон і яго ўжыванне (21). 8. Артыкль (23). 9. Прыслоўе (24). 10. Займеннік (25) .11. Таблічныя займеннікі і займеннікавыя прыслоўі (26). 12. Дзеяслоў (27). 13. Займеннікавыя дзеясловы (29). 14. Дзеепрыметнік (30). 15. Складаныя формы дзеяслова (30). 16. Пераходныя і непераходныя дзеясловы (33). 17. Безасабовыя дзеясловы (35). 18. Лічэбнік (35). 19. Прыназоўнік (36). 20. Складаныя і састаўныя прыназоўнікі (45). 21. Пераклад прыназоўнікаў (45). 22. Злучнікі (54). 23. Часціцы (56). 24. Выклічнікі (56). 25. Словаўтварэнне (57). 26. Прыстаўкі (58). 27. Ужыванне прыназоўнікаў у якасці прыставак (59)? 28. Суфіксы (62). 29. Складаныя словы (66). 30. Прынцып дастатковасці і неабхсднасці (66). 31. Некаторыя
асаблівасці мовы эсперанта (67).
Раздзел 111. Вучэбныя практыкаванні і тэксты 70
А. Практыкаванні (70). Б. Вучэбныя тэксты (78).
Раздзел IV. Наша хрэстаматыя 97
Раздзел V. Эсперанта-беларускі слоўнік 132
Бібліяграфія 159
Справочное нзданне
Павлюковец Адам Александровнч
ЯЗЫК ЭСПЕРАНТО
ПРАКТЯЧЕСКОЕ ПОСОБНЕ
Мннск. РІздательство «Навука і тэхніка»
На белорусском языке
Даведачнае выданне
Паўлюкавец Адам Аляксандравіч
МОВА ЭСПЕРАНТА
ПРАКТЫЧНЫ ДАПАМОЖНІК
Загадчык рэдакцыі У. М. Ківатыцкі. Рэдактар Л. В. Г’ятроўская. Мастак В. В. Саўчанка. Мастацкі рэдактар В. В. Саўчанка. Тэхнічны рэдактар В. А. Віценка. Карэктар Л. В. Пятроўская.
ІБ№ 3965
Здадзена ў набор 31.07.91. Падпісана ў друк 09.04.92. Фармат 84X 1081 /з2. Папера друк. № 2. Гарнітура літаратурная. Афсетны друк. Ум. друк. арк. 8,40. Ум. фарб.-адб. 8,72. Ул.-выд. арк. 7,74. Тыраж 4000 экз. Зак. № 858. Цана 15 р. Выдавецтва «Навука і тэхніка» Акадэміі навук Беларусі і Міністэрства інфармацыі Рэспублікі Беларусь. 220067. Мінск, Жодзінская, 18. Друкарня імя Францыска Скарывы выдавецтва «Навука і тэхніка». 220067. Мінск, Жодзінская, 18.