Мова эсперанта Практычны дапаможнік

Мова эсперанта

Практычны дапаможнік
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 160с.
Мінск 1992
39.67 МБ
Revkiis.
Reaudis.
Denove saiita la vund'.
Malĝoji!
Maiami!
Malbeni!
Trankvila nur restu anim'!
Maiami —
Ne povis.
Malbeni —
Ne provis.
Malĝoji nur restis kutim'.
VLADIMIR DANILOV
La viktimoj de stalinismo — al la posteuloj
De vi longe kaŝis perfidaj gvidantoj la veron, Vin oni trinkigis per trosukerita venen'.
La Revolucio!.. Ni preskau jam perdis esperon, Ke iam ĝojigos nin via subita reven'...
Nin oni mortigis, sed kriis ni: «Vivu Stalino!
Li cion komrenos! Li pensas pri ĉiu el ni!..» «La patro» silentis... Ni kuŝis en verda ravino Kun kuglo gepatra en la «malamika» krani'...
Kaj nun el-sub tero ni audas vin, ho posteuloj,— Denove triumfas en nia Patrujo la ver'!
Kaj ploras pro ĝojo malvivaj, malplenaj okuloj, Kaj flustras ni: «Dankon pro tio al vi!» el-sub ter'.
Memore al ni monumentojn starigas vi, karaj, En librojn, en kantojn zorgeme enskribas vi nin... Ni estas trankvilaj: trapasis jam tagoj malklaraj,— Ja el sia ĉerko ne povas ekstari Stalin'...
Gin glutu por ĉiam de 1'homa forgeso abismo, Por eĉ lian tombon nenie plu vidu rigard'l ...Ho kia felico, ke iras ni al komunismo Kun vi, posteuloj, sub la leninista standard'.
Gu vere?..
Kaŝiĝis en via tereno stroncio, Sed kreskas kaj spiko kaj floro... Cu vere ne mortos vi, Belorusio, Cejana felico de 1'koro?
Gu vere, ke ni pro diversaj malsanoj Ne devas perei sen spuroj?
Cu vere, 1'infanoj de niaj infanoj
Ne iĝos mutantoj teruraj?
Cu vere, ke longe vin niaj okuloj Admiros, ho Pripjatj-rivero?
Cu vere, transdonos al la posteuloj Ni 1'kanton pri «Zorka Venera» *?
Cu vere, de niaj ĝardenoj aromoj
Ne havos venenon? Cu vere,
Ke plagon la saman ne spertos la homoj Gis ili ekzistos surtere?..
LUDMILA SILNOVA
Hirundo
Mi estas hirundo, la nigra hirundo! Malbone mi iras sur tero, Sed povas ekflugi dum unu sekundo, Manovras kun lert' en aero.
Mi estas hirundo, la simpla hirundo! Kaj skulptas mi mian nesteton El koto, pajleroj kaj lano de hundo, Kaj nutras malgrandajn birdetojn.
Mi estas hirundo! Ansera fiero Neniam vastigas la bruston, Ec se mi posedas antikvan misteron, Mi ja orakolas nimbuson.
Mi estas hirundo...
Tankaoj
1. Krepusko. Arbo,
Sutkovrita de prujo Blanka, malvarma. Paruo sidas sur ĝi. Ho, izoleco mia!
* Rimarko: «Zorka Venera» (Esperantlingve: «Stelo Venuso») estas populara belorusa popola kanto, vortoj de la belorusa poeto-klasikulo Maksim' Bahdanoviĉ.
2.	Printempo. Urbo. Mar' malproksime estas. Kial ĉi tie л
Vento tolaĵon same, Kiel velojn, disblovas?
3.	Verŝita parfum'. Blanka popla lanugo. Belaj virinoj
Vagas sur urbaj stratoj. Suoj kalkulas tempon.
4.	Tankaoj el Land' De Superiranta Sun'! Invad'L. Surprize Kvazau karan kukolon En la versoj mi aŭdas.
5.	Fin' de jarcento. Pompe paduso floras. Kun maltrankvilo Mi pririgardas Landon De Subiranta Suno.
6.	Ho patrolando!
Jen ĉerizarbo floras Ce ligna baril'...
La subiranta suno Akvon de lag' ruĝigas.
7.	Estas krepusko.
Korvp sidiĝis manĝi Sur ĉerizarbo.
Sun' okcidente estas.
Mi staras apud fenestr'.
8.	Super Polesi' Cikoni' blanka flugas... Belorusio, Bela Rusio mia!
Cu Hirosim' ci estas?
9.	Ciuj objektoj
Havas nur singularon
En strof' de tanka'.
Orienta saĝeco!
Cu ni ankau konceptos?
10.	...Sed tamen varme!
Sun' en ĉielo penas
Kiel mastrino
En kuirejo. Viroj
En gastsalon' diskutas.
11.	En blua ĉiel'
Mevo de la espero
Svebas refoje.
Maten'? Tagmez'? Au krepusk'?
Kiu respond! povas?
12.	Maro. Nebulo.
Sun' elrigardi volas.
Elporti ilojn
Ondoj de la progreso — Kaj forviŝas surskribojn.
IGOR BELJAKOVSK1
Autuna versajo
Nebulas pluve la mateno frua, La birdoj plu ne kantas en la kort'. Alyokas min, alvokas strato brua. Autun' alvenis, staras ĉe la pord'.
Ekregis la autuno ne subite, Atendis longe, preparante sin, Kaj kolorigis la foliojn. Spite Rezistis la somero kun obstin'.
Kunportis la autun' al mi doloron, Miraĝojn dolĉajn, tremon en anim'.
Kaj vanejni gardadis mian koron: Ja kontrau am' ne batalemas mi.
T R A D O KO J EL LA BELORUSA LINGVO
FRANCYSKO SKARYNA
(granda belorusa klerigulo-humanisto, proksimume 1490 — proksimume 1541)
Kiel de sia naskiĝo la bestoj, vagantaj tra dezerto, trovas siajn kavojn; la birdoj, flugantaj en aero, scias siajn nestojn; la fiŝoj, naĝantaj en maroj kaj riveroj, sentas siajn profundejojn; la abeloj kaj similaj al ili defendas siajn ujojn,. tiel ankau la homoj, kie ili naskiĝis kaj elnutritaj estas lau bonvolo de Dio, al tin loko ili grandan amon havas.
El la malnova belorusa lingvo: Adam Pavlukovec.
JAN ĈAĈOT (1796—1847)
Gis la sun' leviĝos...
Gis la sun7 leviĝos.
Roso malhelpetas;
Mave, se frapbati
Bienestro pretas.
Bienulo nia!
Estu tiel bona, Bienestron trovu, Kiu ne bastonos.
Kiu nin turmentas, Nenie li ĝenas: Groŝon al vi donas Kaj du al si prenas.
El la belorusa: Adam Pavlukovec.
PAŬLUK' BAHRYM' (1813 — proksimume 1890)
Ludu, knabo...
Ludu, knabo, mi admonas,
Je cimbal', je violono, Kaj mi uzos la^lovtubon, Forlasante Kroŝin-urbon.
En la urbz riĉul' severas, L' patro mortis en mizero, La fratin', la panjo ploras. Kian iri vojon foran?
Kien iri? Dio mia!
Iros mi en mondon fian, Lupfantomo iĝos plore, Rerigardos mi angore.
Estu Sana, panjo kara!
Se vi naski ne erarus, Se vi nutri min avarus,— Vojo via estus klara!
Se naskiĝus ini vulturo, Se la mastro ne plezurus:
Li ne prenus al servuto Kaj ne igus min rekruto.
Sed paŝtist' ne longe resti Kaj rekrut' penige esti.
Maturiĝi mi do timas —
Kien mi, povrul', pilgrimos?
Kial vi, vespert', hezitis, Sidi vi sur mi evitis?
Por mi estu ne tro g^anda, Nur de 1 'patra ĉar' ĝis rando.
El la belorusa: Adam Pavlukovec.
KASTUSJO KALI NOU SKI (1838—1864)
* *
*
Marinjo nigrabrova, mia karulino! Kie ja perdigis via sorf-destino? Cio pasis, pasis, kvazau eĉ ne estis, Nur maldolĉa sento en animo restis.
Se pro nia veto Di' komencis puni, Antau jug' eterna nin starigis kune, Ni pereu vane, sed ne lasu veron, Restu sen feliĉo, sed kun ver', libero! Vi ne plendu, Manjo, je terura sorto Kaj akceptu punon Dian vi senvorte. Se vi ne forgesos en prego min voki, Mi ne preteriasos al vi reciproki.
Estu do vi sana, ho Popol' despera! Kaj vivu en feliĉo, vivu en libero. Ekmemoru iam vi pri Jasjo via, Kiu ja pereis por ver' kaj bon' nacia. Kaj kiam la vortojn sekvos la afero, Tiam vi batalu por la ver' fiere, Car nur kun la vero en soci' konsente Vi, popol', atingos oldecon kontente.
Elbelorusigis Adam Pavlukovec.
Rimar ko: Transdonante la versaĵon el la malliberejo eksteren, K. Kalinouski estis devigita uzi alegorian personaĵon de Marinjo, sub kiu li komprenis Belorusion kaj belorusan popolon.
MAKSIMO BAH DA NOV IC (1891—1917)
En fremdlando
Bele^aj ĉirkaue jen kreskas la floroj. Malgoja promenas mi, eksterlandan', Kaj vidas — salutas per kap' blukolora El ombro min nia ŝatata cejan'.
Apenau videbla en ĉi-valo bela, Gi flustras malgaja kun tristo al mi: «Memoru ni iom en land' sunĉiela Pri nia malriĉa patrujo, amik7.»
1908	Tradukis el la belorusa: Adam
Pavlukovec.
•k	*
*
Amatoroj pri serĉado Inter paĝoj flaviĝitaj En la libro forgesita De folioj el pasint7,— Trarigardu volumeton: Mi sekigis stir papero Florojn.kiuj estis fresaj, De sinceraj pens7 kaj sent7.
Tradukis Adam Pavlukovec.
JANKA KUPALA (1882—1942)
Kanto
Suno subiris, kaj ombro kompilis Densan nebulan kurtenon, Venu, knabino, venu, amata, Venu al mi en ĝardenon.
Kantos tilioj al ni per folioj, Kune felicaj ni sidos;
Vidos nin tie luno kaj steloj, Sole nur homoj ne vidos.
Audi misteran tilian fabelon Estos do nia destino, Kaj najtingalo trilados afable, Estos por mi vi — reĝino.
Belaj momentoj por ni sub tegmento De sombraj kronoj tiliaj,
1911 — 1912
Frapos korkordojn ni per amoro, Homoj enviu aliaj.
Venu, knabino, venu, amata, Venu al mi en ĝardenon;
Suno subiris, kaj ombro kompilis Densan nebulan kurtenon.
Elbelorusigis Adam Pavlukovec.
Sed la kukolet' kukuis
Kiam venis monden Janko,
Kiam lia ploro tuj is, Ce luliF patrino kantis
Kaj la kukolet7 kukuis:
— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!
Dormu, kara! Ku-ku, ku-ku!
Kiam kreskis iom Janko, Pastis brutojn kaj enuis.
Li per ŝalmo ludis-blovis
Kaj la kukolet7 kukuis:
— Ku-ku, ku-ku tempo flugu!
Paŝtu! Paŝtu! Ku-ku, ku-ku!
Kiam iĝis granda Janko, Sur la kamp7 semado bruis. Kantis Janko pri Fmizero Kaj la kukolet7 kukuis:
— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu' Semu! Semu! Ku-ku, ku-ku!
Kiam ajn semadus Janko, Li sufiĉon ne ekguis.
Janko semis, ne rikoltis,
Kaj la kukolet7 kukuis:
— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!
Vi rikoltos! Ku-ku, ku-ku!
Kiam maljunigis Janko, Forton la mizer detruis.
Al nepar7 fabelojn diris
Kaj la kukolet7 kukuis:
— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!
Venis fino! Ku-ku, ku-ku!
Kiam fine mortis Janko,
Plendoj kaj lamentoj fluis:
— Kial mortis vi, povrulo?!.
Kaj la kukolet' kukuis:
— Ku-ku, ku-ku, tempo flugu!
Dormu, kara! Ku-ku, ku-ku!
1921	Tradukis Benciono Berin.
JAKUBO KOLAS (1882—1956)
Ne malgoju\
Ne malĝoju, ke de 1 'suno Maloftigas la apeK, Ke la ombro de autuno Sombre kuŝas sur la ter'.
Ne malĝoju, ke tutfermis Nego 1 'teron antau vi. Nigra nokto ne eternos, Ne pereos la patri'.
Kredu, frat', la neĝ' degelos, De 1 'printemp' audiĝos kant'. Milde 1 'sun denove helos Kaj ekfloros nia land'.
Ne malgoju, ke evitas Ciam nin la bela sort', Ke konstante nin insidas La mizer' ĉe nia pord'.
Ne malgoju, ke radiojn Sunajn kaŝis la malhel', Ke dum nokt' la incendioj Jetas fajron al ciel'.
La malbono nin premanta
Kiel fumo flugos for, Kaj revivos nia lando Sub la brilo de auror'.
1907	Tradukis Benciono Berin.
1917
Al laborol
Gefratoj! Vasta larĝa vojo Kaj patroland' atendas nin — Rikolto venis, agu ĝoje,— Science forte logu vin!
Tra tuta land' vi portu kleron, Tra land' dormanta en malhel'. Kaj revekiĝu nia tero, Popolon veku scijuvel'.
Plu ne ĉagrenu nin kverelo!
Nek bienul', nek cara vip', Sed ordon faru^sub ĉielo Popolo mem lau pova tip'.
Tradukis Adam Pavlukovec.
PAŬLUKO TRUS
Deka fundamento
(fragmento)
Falas neĝeretoj — Diamantaj pilkoj, Falas blankdlankegaj Kvazau en miraĵ'...