Вяселле: Песні.
У 6-ці кн. Кн. 2
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 831с.
Мінск 1981
Bap.: Federowski, с. 446, № 989. Зап. каля Раготны, Дварца, Моўчадзі Слонімскага п.; Federowski, с. 485, №163. Зап. каля Моўчадзі Навагрудскага п. Заручынская; АІМЭФ, ф. 8, воп. 78, спр. 148, сш. 5, л. 5. Зап. С. Т. Асташэвіч і У. А. Васілевіч у в. Налібакі Навагрудскага р.
921. А ў пядзельку рана-параненьку
Р о м а н о в, V III, с. 506. Зап. у в. Ослянка Мсціслаўскага п. На дзявічніку.
Вар.: Дембове цкнй, с. 558, № 109. Зап. у Мсціслаўскім п. Напярэдадні вяселля; Ш е й н, I, с. 437, № 6. Зап. у в. Прудкі Смаленскага п. Пасля зговара.
922. Да прыстань, божа, прыстань
Czeczot, с. 14, № 25. Зап. у 1834 г. у в. Стокі каля Нёмана.
Вар.: Ш е й н, I, с. УП, № 1. Зап. у Лідскім п. Мыючы хату; ВУ, 135-IV, т. 1, л. 6, № 636. Зап. М. Федароўскі ў 1880 г. у Лідскім п. Каравайная субота. Вечарам спявае сванька і другія жанчыны; АІМЭФ, ф. 8, воп. 2, спр. 14, сш. 3, л. 37. Зап. М. Я. Грынблат у 1969 г.ув. Глінка Столінскага р. Пачатак вяселля.
923. А хто, хто
АІМЭФ, ф. 2, воп. 7, спр. 6, сш. 1, л. 14—15, Ns 10. Зап. Г. К. Антонаў у 1963 г. у в. Камароўка Мсціслаўскага р. ад А. Ф. Трьхшына.
Вар.: Добровольскнй, с. 198, № 474. Зап. у в. Круцілаўка Ельнінскага п.; Нванов, с. 274. Зап. у Курынскай вол. Віцебскага п. Пасля пачынальнай песні.
924. Ой, да нас, госпад бог, ой, да нас
АІМЭФ, ф. 8, воп. 76, спр. 116, сш. 6, л. 60, № 76. Зап. Г. А. Спірыдовіч у 1976 г. у в. Казлы Нясвіжскага р. ад А. 3. Антановіч, 1901 г. н. Спяваецца ў пачатку вяселля.
Bap.: Federowski, с. 443, Ns 978. Зап. каля Лыскова, Поразава, Зэльвы Ваўкавыскага п.; ВУ, 135-IV, т. 1, л. 7, Ns 637. Зап. М. Федароўскі ў 1880 г. у Лідскім п. Каравайная субота. Спяваюць дзяўчаты.
925. Ой, у гародцы, на ярай рутцы
Матерналы. II, с. 60. Зап. у Кобрынскім п.
Вар.: АІМЭФ, ф. 13, воп. 10, спр. 63, сш. 17, л. 5. Зап. М. I. Смалюк у Камянецкім р.; АІМЭФ, ф. 9, воп. 3, спр. 7, л. 6. Зап. I. Харсевіч у 1888—1889 гг. у в. Хорава Пружанскага п.; Матерналы, I, с. 225. Зап. у Кобрынскім п.; Матерналы, I, с. 233. Зап. у в. Амельянец Брэсцкагд п. Калі прыходзяць каравайніцы ў дом маладой; Матерналы, II, с. 40. Зап. у Кобрынскім п. Пякуць каравай; Бобровскнй, с. 828. Зап. у прынёманскіх беларусаў Гродзенскай губ. Пры рашчынянні каравая; Чубннскнй, с. 659. Зап. у Кобрынскім п. Дзявічнік. Плятуць вянок і спяваюць; Крачк овскн й, с. 27—28. Зап. у в. Вярховічы Слонімскага п. Субота. Спяваюць пры віцці вянкоў; Ш е й н, I, с. 238, № 6. Зап. у в. Крутаўцы Навагрудскага п. Выпраўляючы да шлюбу; РГО, р. 11, спр. 8, л. 9—10. Зап. у в. Малеюн Бельскага п. У суботу вечарам, перад вяселлем; Саламевіч, с. 285. Зап. у Пружанскім п. Заручыны; Грод. губ. вед., 1895, № 1. Зап. у Гродзенскай губ.; Грод. губ. вед., 1864, Ns 42. Як вянок уюць; Матерналы, II, с. 2. Зап. у в. Аляксееўка Слонімскага п.
926. Рассцілаецца, развіваецца ў новым гародцы зелле
Ніва, 1980, Ns 10, 9—III, с. 6. Зап. М. Гайдук у в. Вілінава Мельніцкай гм. на Беласточчыне ад Я. Тышук, 50 г.
927. Зляцелі да два анелы з неба
Романов, VIII, с. 385. Зап. у Дрысенскім п.
Вар.: Добровольскнй, с. 295—296. Зап. у Леанпольскай вол. Дзісенскага п. Перад шлюбам; ФБ АН БССР, ф. 3, воп. 1, адз. зах. 4, л. 58. Зап. С. П. Сахараў у 1932 г. у м. Лагеры каля Дзвінска ад А. Шыліхі, 58 г.
928. Сватушка, сватушка
Д е м б о в е ц к н й, с. 557, № 97. Зап. у Мсціслаўскім п. Напярэдадні вяселля.
929. Сватушка, сватушка
Дембовецкнй, с. 556, № 96. Зап. у Мсціслаўскім п. Напярэдадні вяселля.
930. Мір хрышчон, дом свяшчон
Ш л ю б с к і, с. 93, № 154. Зап. у 1917 г. у в. Крынкі Аршанскага п. «Гульбішча» ў жаніха адчынялася такімі пачынальнымі «начальнымі», «начынальнымі» (Веліжскі п.), «прадначальнымі» (Віцебскі п.) песнямі.
931. Грым-пагрым
Ш е й н, I, -с. 49. № 65. Зап. у в. Запожанкі Віцебскага п. Стаўбавая песня.
932. Сем лет пацеў
Ш е й н, I, с. 48—49. Зап. у в. Запожанкі Віцебскага п. Стаўбавая песня.
Вар.: АІМЭФ, ф. 13, воп. 10, спр. 62, сш. 17, л. 3—4. Зап. М. Кавалеўская ў 1952 г. у калгасе «Дзвіна» Вілейскага р. Спяваюць на Суражчыне Віцебскай вобл. У нядзелю, як сядуць за стол, ніхто спачатку не спявае. Потым хросны бацька ўстае і кажа, што ёсць праца, за якую ён заплаціць хлебам аж на два гады. Знаходзіцца чалавек, мужчына ці жанчына, якія згаджаюцца распачаць вяселле. Яны кажуць так: «Тры гады пад печчу сядзеў, усё на гэта вяселле хацеў» і г. д. Яму падносяць віна. Гэты чалавек пачынае спяваць: «А святы Кузьма-Дзям’ян, а ты скуй нам вяселле» і г. д. Усе падхопліваюць і пачынаюць спяваць.
933. Как у цераме ў новенькім
Добровольскнй, с. 212—213, № 510. Зап. у в. Шыловічы Дарагабужскага п. Падрадчык бярэ два пірагі і пачынае спяваць «КузьмуДзям'яна».
Вар.: Ш е й н, I, с. 458—459. Зап. у Смаленскай губ. Пачынаюць вяселле гэтай песняй, якую спяваюць узлезшы на палок; Добровольскнй, с. 208, № 501. Зап. у в. Радашкова Ельнінскага п.; Д е м б о в е ц к н й, с. 557, № 98. Зап. у Мсціслаўскім п. Напярэдадні вяселля.
934. Што з-за лесу, лесу цёмнага
АФК, ф. 10, воп. 15, спр. 77. Зап. Т. Б. Варфаламеева ў 1977 г. у в. Пясты Верхнядзвінскага р. ад Ф. Ф. Кобзун, 78 г., Е. М. Зуевай, 72 г., Е. К. Міненковай, 56 г.
935. Госцікі сабраныя-сазваныя
Ш е й н, с. 297, № 551. Зап. у в. Старое Сяло Віцебскага п. У суботу перад вяселлем сват узбіраецца на стоўб перад печкай, трымаючы ў руках пару пірагоў, каторымі ён стукае ў такт адзін аб другі і гаворыць гэту песню або рацэю.
Вар.: Славяннна, с. 30, № 32. Зап. у Сеўскім р. Зводзіны напярэдадні вяселля; АФК, ф. 10, воп. 15, спр. 75. Зап. Т. Б. Варфаламеева ў 1975 г. у в. Стайкі Віцебскага р. Стаўбавая песня. Як вяселле пачынаецца.
936. Ты, святы, ты, Кузьма-Дзям’ян
Добровольскнй, с. 37, № 54. Зап. у в. Шаталава Смаленскага п.
Вар.: Добровольскнй, с. 189, № 460. Зап. у в. Раманаўка Рослаўскага п.
937. Окала Іванава двара пралеглі тры дарожанькі
Людоговскнй, с. 3. Зап. у Дарагабужскім п. Заігрываючы на печы, заводзіць песню.
938. Святы Кузьма-бацюшка
Ш л ю б с к і, с. 74, № 128. Зап. у 1920 г. у Шчучэйскай вол. Парэцкага п. Пачынальнік, біючы пірог аб пірог, спявае на печы. I толькі пасля заканчэння пачынальнай песні госці і сваякі садзяцца за стол.
939. Святы Кузьма-бацюшка
Ш е й н, I, с. 426—427. Зап. у Духаўшчынскім п. Стаўбавая песня.
940. Вой, святы Кузьма-Дзям’ян
Ш л ю'б с к і, с. 94, № 156. Зап. у 1920 г. у в. Крутое Веліжскага п. Пасля гэтай песні дазваляецца спяваць усе наступныя.
941. Босла, божанька
Доброво льск н й, с. 243, № 550. Зап. у Бельскім п. Смаленскай губ.
Вар.: Копаневнч, с. 49, № 122. Зап. у в. Сіверст Пскоўскай губ.; Ш е й н, I, с. 448, № 30. Зап. у в. Прудкі Смаленскага п. Гэтыя 7 радкоў—• нязначны ўрывак пачынальнай вясельнай песні. якую называюць стаўбавой або Кузьмы; Добровольскнй, с. 207, № 497. Зап. у в. Радашкова
Ельнінскага п.; Добровольскнй, с. 244—245, № 552. Зап. у в. Дунаева Бельскага п. Смаленскай губ.; Добровольскнй, с. 343—344. Зап. у в. Дунаева Бельскага п. Смалеяскай губ.; Добровольскнй, с. 248—249, № 1. Зап. у в. Сібір Бельскага п. Смаленскай губ.
942. Ай, святы Кузьма-Дзям’ян
АФК, ф. 10, воп. 15, спр. 77. Зап. Т. Б. Варфаламеева ў в. Стасенкі Віцебскага р. ад М. В. Ратнікавай, 47 г., 3. В. Ермалаевай, 52 г.
Bap.: Р о м а н о в, VIII, с. 369—370. Зап. у Курынскай і Бабінскай вол. Віцебскага п. Начынальная; АІМЭФ, ф. 13, воп. 10, спр. 61, сш. 17. Зап. М. Кавалеўская ў Віцебскім р. Хросны просіць, каб хто-небудзь пачаў вяселле. Хто згаджаецца, то гаворыць: «Дайце чарачку вінца, спяю песню да канца». Падносяпь яму чарку віна, ён пачынае спягаць, а астатнія падхопліваюць.
943. Ой, благаславі, божа, лей-ля-лі
Славяннна, с. 30, № 31. Зап. у Сеўскім р. Зводзіны напярэдадні вяселля. Пасля звядзення маладых дружка жаніха гаворыць: «Бабы, хто спяе Кузьму-Дзям'яна?» Старшая сваха маладога пачынае спяваць, а астатнія падхопліваюць.
944. Благаславі, божа
Шлюбскі, с. 91—92, № 153. Зап. у 1870 г. у Маклакаўскай вол. Веліжскага п.
Bap.: Р о м а н о в, VIII, с. 435. Зап. у Веліжскім п. Спяваецца, калі прыедуць ад маладога і сядуць за стол. Дружка выклікае ахвотніка спець пачынальную песню. У Невельскім п. спявалі напярэдадні вяселля на вечарыне; Ш л ю б с к і, с. 90, № 151. Зап. у 1919 г. у в. Сінякі Веліжскага п. Гульня ў жаніха адчынялася перадпачынальнай песняй; Добровольскнй, с. 197, № 473. Зап. у в. Круцілаўка Ельнінскага п.; РГО, р. 5, спр. 7, л. 53—54. Зап. Альхімовіч у 1882—1890 гг. у Себежскім п. Віцебскай губ. Валхвіст сустракае маладых прыпеўкай; Р о м а н о в, VIII Ос. 430. Зап. у Веліжскім п.; Ш е й н, I. с. 392—394. Зап. у Бельскім п. Смаленскай губ.; Ш е й н, I, с. 485—486, № 1. Зап. у в. Бабровікі Ржэўскага п. Цвярской губ. Адзін з выканаўцаў гэтай песні трымае ў руках два пірагі і б'е адзін аб другі і пасля заканчэння кідае пірагі ў парог, a дзеці іх забіраюць; Тереіценко, с. 447—448. Зап. у Дарагабужскім п. Смаленскай губ. Пасля выканання гэтай песні падаюць запявалу віно і закуску. Маладых абводзяць тры разы кругом стала. Запявала пасылае з печы ўсім выпіць і закусіць; Копаневнч, с. 41, № 98. Зап. у в. Борк і іскоўскай губ.
945. У нас сягоння ночачка-пералётачка
Г і л е в і ч, 1979, с. 53—54. Зап. у в. Андрэйчыкі YmalsKara р. Да сватання, сватанне і заручыны.
946. Благаславі, ацеп-мапі
АІМЭФ, ф. 8, воп. 73, спр. 74, сш. 6. № 10. Зап. В. Р. Кушнарэнка ў 1973 г. у в. Добрая Горацкага р. ад Л. I. Трусавай, 1928 г. н.
Bap.: Мікалаеў, c. 50. Зап. y в. Дубяйцы Касцюковіцкага р. Спяваюць у доме жаніха; Ш е й н, I, с. 448, Ars 29. Зап. у в. Прудкі Смаленскага п. Пасля благаслаўлення «рады» ўсе спяваюць хорам; АФК, ф. 10, воп. 15, спр. 77. Зап. Т. Б. Варфаламеева ў 1977 г. у в. Усомля Полацкага р.; П а в л о в а, с 75, № 58 а. Зап. у в. Дзядзёнкі Манастыршчынскага р. Спявалі ў суправаджэнні скрыпкі пасля каравая. Калі каравайніцы разыходзіліся па дамах, свахі з боку маладой лезлі на «стоўб» і пелі «раду».
947. Божа радасць пералянула
Hurynowicz, с. 155, № 50. Зап. у Вішняўскай парафіі Свянцянскага п. У маладога.
Вар.: АІМЭФ, ф. 8, воп. 78, спр. 156, сш. 4, л. 48. Зап. A. С. Ліс у 1978 г. у в. Нягневічы Навагрудскага р.