Бабуля так лячыла Замовы ад хвароб Галіна Барташэвіч

Бабуля так лячыла

Замовы ад хвароб
Галіна Барташэвіч
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 54с.
Мінск 1992
10.73 МБ
*
Есць у полі лён, у лесе клён, а ў вадзе лінь. Як гэтым тром дзяльцам у кучку не схадзіцца, так зубы раба божага (імя) каб век-вечны не балелі.
*
* *
Памолімся Госпаду Богу, Прачыстай матачцы святой, святым усім апосталам і святым святочкам, гадавым празнічкам.
Стаіць на моры дуб, а за морам камень. Як тым двум у кучу не схадзіцца, так у раба божага (імя) зубам не балень.
Зубы-зубішчы, станьце на днішчы; як камень акамянеў і анямеў, так зубам акамянець і анямець, і болі не чуць.
Вадзіца-царыца, прасвятліца Ульяніца, па ўсім свеце гуляла, сэрца ўзрадавала, агонь і жар унімі. Баба Хіміся — усё ліха ўніміся.
*
* *
Госпадзі, як начынаўся свет, было на свеце тры царыкі: першы царык — зялёны дуб у полі, другі царык — белы камень на моры, трэці царык — шырокі месяц на
пебе. Як крэпак зялёны дуб у полі, каб так былі крэпкі зубы ў роце; як бел белы камень на моры, каб так былі белы зубы ў роце; як свецел шырокі месяц на небе, каб так былі светлы зубы ў роце. He я зачэрчаю, не я загаварую — зачэрчае, загаваруе сам Гасподзь Бог Ісус Хрыстос і Прасвятая маці Багародзіца са ўсімі святымі ангеламі і архангеламі, яна зачэрчае і загаваруе і ўсіх пад зубамі чарвякоў у раба божага вымарывае. Як мёртваму чалавеку да страшнага суда ад гроба не ўстаць, так у раба божага скорбі, зубной балезні да смерці яго не бываць.
Зара-зараніца, божа памашніца, і Прачыстая маці, памажы памагаці.
На кіяні-моры стаіць дуб, пад тым дубам камень, на камяні жарства, на той жарстве стаіць цясовы стол, на стале пярчастад скацерць, на той скацерці стаяць тры кубкі віна, перад тым віном сядзяць тры царыкі: першы царык ракаў, другі воўчы, трэці — ясен месяц. Як тым царыкам трох кубкаў віна не піваць, так у раба божага касцям-зубам не балець.
*
* *
Першым разам, божым часам, ранняю зарою, вячэрняю парою стань жа ты, Госпадзі, на помач, рабе божае Ганне на пользу.
У моры рака, а ў дубе чарвяка, на небе месяц. Як гэтым тром братам умесце не схадзіцца, мёд-віно не піць, між сабой не гаварыць, так у рабы божае Ганны зубам не балець, касці не ламіць, крыві не паліць. Дыхні, Госпадзі, сваім духам гасподнім. Стань, Госпадзі, на помач, рабе божае Ганне на пользу.
АД ЗУБІШЧА, ЦЕМЯННІКА
Замаўляюць, як у дзіцяці дзясны баляць, зубы растуць ды баляць. Найчасцей гавораць пад дубам або каля дубовага коліка. Час замаўляння — pan-
няя або вячэрняя зара (на тры зары, тройчы гаварыць на кожную). Пасля дзьмухнуць і плюнуць.
Асаблівыя спосабы замаўляння: а) шаптаць над демем на вадзе, памачыць цемя і ў рот уліць; б) скрозь грабеньчык прыцыркнуць матчына малако, змяшаць з часнаком і прыкладаць к скроням і цемцу.
* *
Госпаду Богу памолімся, Прачыстай мамцы паклонімся, усім святым апосталам, усім святым гадавым празнічкам — усе мне станьце на помач.
Зубішча, зубішча, ідзіце на дубішча, бакавыя, ракавыя, гарлавыя, цемянныя, імянныя, нутраныя, ветраныя і прыгаворныя. А калі не пойдзеце, я к вам прыйду з косамі, з тапарамі, з добрымі малайцамі, і я вас пакашу, парубаю, і ў груд складу, і спалю, і попел разадзьму.
*
* *
Першым разам, гасподнім часам. Паперад Госпаду Богу памолімся і ўсім святым паклонімся, усім святым святочкам, гадавым празнічкам — і станьце мне ўсе ў помачы.
На Ярдані на рацэ, на Сіяньскай гарэ стаіць дуб на дванаццаць какатоў, на дванаццаць варатоў; на том дубе сядзяць галубяняты. Галубяняты, галубяняты, выбірайце зубяняты ў раба божага, бакавыя, ракавыя, гарлавыя, цемянныя, імянныя і ўропіныя, прыгаворныя, із жыл, із пажыл, з касцей, з машчэй, з усіх печаней, з буйнай галавы, з ясных вачэй, з чорных броў, з ліца румянага.
У лясішчы стаяць дванаццаць дубішчаў. Што на тым дубішчы сядзіць змяішча. Ты, змяішча, вазьмі ў Ванькі зубішчы, ветраныя, грудныя.
Хух, палюбі мой дух!
*
* *
Вішшб адсякаем, к сырой зямлі пакідаем, ад касці боль адхінаем, на мхі, на балоты, на чорныя воды адсылаем: вада збягасць, гэтую боль адцінаець.
* * *
Вылілася мора, а над морам бяроза, пад бярозай ляжыць баба нежывая. Як гэтай бабе не аджывацца, так гэтым зубішчам не атрыгацца.
* * *
Дымішча, дымішча, вазьмі ў гэтага дзіцяці зубішча (перад адчыненай печчу).
Зубішча, зубішча, ідзі на дымішча. Пака я вас не выгаварала, вы горла закладалі, неба падпіралі. Цяпер вам горла не закладаць, неба не падпіраць, табе (імя) пры здароўі стаць.
*
* *
На сінім моры стаіць дуб зялёны, на тым дубе залатая кара, сярэбраная, там гулялі цараняты, паняняты. У Настасі цёменны зуб атнімалі, пад залатую кару, сярэбраную схавалі.
АД ВОУЧЛГА ЗУБА
У цёмным лесе стаіць хатка, у той хатцы сядзіць бабка.
— Што ты, бабка, робішь?
— IІе п’ю, нс гуляю, воўчы зуб замаўляю.
АД КРЫВАЦЁКУ
За.мова прамаўляецца тры, шэсць або дзевяць разоў. Перахрысціць таго, каго замаўляеш, перагаварыць замову, а потым дзьмухнуць і плюнуць на левы бок тры разы. Рану сціснуць, можна моцна абвязаць.
*
* *
Ішоў Хрыстос праз Ярдань — вада стала, і ты, кроў, стань.
*
*	4
Госпаду Божачку памалюсь, Прасвятой маііеры Марыі пакланюсь.
На сінім моры, на ціхім акіяне стаіць дуб, пад тым дубам Прасвятая маць Марыя ўмываецца, шаўковай шырыначкай уціраецца. 3 гэтага дуба ветачкі ламала, у гэтай рабы божай (імя) кроў замаўляла.
*
* *
Ішоў Бог цераз новы лог, скалоў ножаньку на цярэмшаньку. Цярэмшанька стала, кроў перастала. Ішла маць Прачыстая па полю чыстаму, залатою трасцінаю папіралася, траву рвала, рану затыкала. Залатая трасціна, пераламіся, а ты, кроў, суніміся.
*
* *
На сінім моры, на акіяне ляжыць белы камень. На тым камні сядзелі тры панны Ганны, красны шоўк маталі, кроў астанаўлялі.
♦
* *
За морам дзеўкі гулялі, зямлю аралі, пяском засыпалі. Як гэтаму пяску не ўсходзіць, так у рабы божай Валі крыві не выходзіць.
*
* *
На моры, на кіяні, на востраве на Буяне стаійь дрэва. На тым дрэве цар воран сядзіць, Цар воран, не каркні, а ты, кроў, у раба божага Мішы не капні. Амін.
*
* *
На моры, на акіяне, на востраве на Буяне стаіць дуб, на тым дубе дванаццаць какатоў, на тых какатах нітка. А ты, нітка, уварвісь, у раба божага, кроў, уваймісь.
*
Цяклі тры ракі: адна вадзяная, другая медавая, трэцяя крывавая. Вадзяную выліваць буду, медавую выпіваць буду, крывавую замаўляць буду.
♦ * *
Іду я з Госпадам Богам, з святою серадою. У Грышкі ў полі стаіць грушка, пад той грушкай сядзяць тры сяструшкі: адна шые, другая вышывае, трэцяя кроў замаўляе. Сам Ісус Хрыстос з барана руно знімае, жарало затыкае і кроў сунімае.	•
*
4	«
Ішоў Ісус па траве, абрэзаў ногі да крыві. Прыйшоў Ісус к сіню мору, на сінім моры Латыр-камень, на Латыру-камню раба баба. Раба баба па камню ляп — і кроў не кап. Амін, амін, цьфу!
* * *
Ехаў Ісус Хрыстос ракою, паганяў валы мятлою. Астанавіся, кроў, у ране, як Ісус Хрыстос у Іардані.
Ішлі тры браты, тры Кандраты, неслі па тапару сіні камень рассякаць, дуба рубаць. Дуба не рубалі, кроў замаўлялі. Як цяжка, важка камень рассякаць, так цяжка, важка той крыві ісці.
Ехаў Даніла на сівой кабыле, вёз збан вады. Зёан атарваўся, вада разлілася, а ў раба божага Грышкі кроў сунялася. Кабыла прыстала — кроў перастала. Там стаіць хатка на курынай ножцы, а ў той хатцы старая бабка хлеб запякала і рабу божаму Грышку кроў замаўляла. Увайдзі кроў у кроў, жылка ў жылку, сустаўка ў сустаўку.
У чыстым полі стаіць груша, пад той грушай сядзіць красная дзявіца. He ўмела яна ні ткаць, ні прасць, толькі ўмела шоўкам вышываць, кроў замаўляць.
Ехаў сам Гасподзь Бог Ісус Хрыстос на Іардань на сівым коніку. Бог стаў, коніка суняў і рабе божай Мані кроў запякаў.
He я знаю, Гасподзь знае, маць Прачыстая сваім духам дыхае, на стану сустаўляе.
Ішоў апостал залатым мостам, насустрач яму Божая Маці.
— Куды ідзеш, апостал, залатым мостам?
— Іду к Мапі крыві замаўляці, жалеза выгавараці.
* *
Госпаду Богу памалюся, Прачыстай мамцы прыкланюся, я з словам, Бог з помаччу. Зоры-заранічкі, божыя памашнічкі, памагалі Богу, памажыце і нам.
Ішла бабка цераз мост, пляла пастол, а ты, кроў, пастой. Ішлі тры дзявіцы, секлі, рубалі, кроў замаўлялі.
* * *
Ішлі тры калекі Цераз тры рэкі, Каліну ламалі, Капусту саджалі. Капуста, прымайся, Кроў, замаўляйся.
♦ •
Ішлі тры калекі Цераз чатыры рэкі, Чарот уламалі I кроў замаўлялі. Ішоў Ісус Хрыстос і Яне, Няхай на тваёй ране кроў стане.
* * *
Ішла баба гарою, Несла гляк з вадою.
Гляк разбіўся, вада палілася — У раба божага Пеці кроў сунялася.
* * *
Несла баба воду, Зачапілась за калоду. Вада разлілася, Каб і кроў запяклася,
* » *
Ляціць змяя з дванаццаццю галавамі, з вострымі насамі. Цюкнула ў камень. Як з каменя кроў не канець, каб з рукі (пагі, цела) раба божага (імя) не канула.
*
* *
Госпадзі Божа, благаславі, я спаць кладуся— Богу малюся, устану — перахрышчуся і благаслаўлюся; пайду я ва чыстае поле, ва сіняе вазмор’е, стану я на сырую зямлю, пагляджу я пад васточную зару. 3-пад васточнай зары ляцяць тры вараны — родныя браты, нясуць яны дванаццаць ключоў і дванаццаць замкоў, I замыкалі яны, і запіралі яны воды і рэкі, і моры і крыніцы, і руднікі. Замкнулі яны, заперлі яны раба божага (імя) раны. Як з сіняга неба дажджа не канець, так з раба божага (імя) крыві не канець.
* . * *
На гарэ на Сіяні, На рацэ на Ірдані, Стаіць дрэва купарэс. Пад тым дрэвам купарэсам Стаяць сталы дубовыя, Нецясовыя.
За тымі за сталамі За дубовымі, нецясовымі Сядзяць тры сястрыцы, Дзявіцы-красавіцы, I прадуць красны шоўк. Прадуць, выпрадаюць I ўзоры набіраюць. Сёстры-дзявіцы, Красны шоўк прадзіце, Прадзіце, выпрадайце I ўзоры набірайце, I краснага шоўку На зямлю не ўраняйце, I з зямлі не падымайце.
У раба божага (імя) крывІ не йсціі Амін.
* * *
Вецер веіць — Пясок сеіць,
Пясок не ўзойдзець — Кроў не пойдзець.
АД ЗВІХУ (ПАДВЯРОТУ), УДАРУ
Замовы ад звіху, удару прамаўляюцца, як і іншыя, тры, шэсць, дзевяць разоў. Як правіла, перад кожным шаптаннем трэба хрысціцца, прачытаць «Ойча наш». Часам хрысцяць І хворае месца мезенцам правай рукі і, адвярнуўшыся, плююць тры разы.
Іншы спосаб — пагладзіць нажом хворае месца, нож тройчы ўторкнуць у сучок у сцяне.
Лічылася непажаданым гаварыць у поўдзень. Лячэнне, акрамя часу здарэння хваробы, праводзяць на зары, ранішняй і вячэрняй.