Зборнік задач па фізіцы
7 клас
Памер: 160с.
Мінск 2012
Мал. 52
Мал. 53
50
145. Аднародны бетонны блок у форме прамога па-ралелепіпеда мае памеры 40 х 50х 200 см. Вызначце сілу цяжару, якая дзейнічае на блок.
146. У кошыку масай m} = 400 г ляжаць грыбы, маса якіх т2 = 2,4 кг. Якую мінімальную сілу трэба прыкласці, каб падняць гэты кошык?
147. На графіку прадстаўлена залежнасць сілы цяжару ад масы цела на адной з планет Сонечнай сі-стэмы (мал. 54). Вызначце значэнне каэфіцыента g на гэтай планеце.
148. Памеры аднароднага алюмініевага бруска, які ляжыць на стале, дадзены на малюнку 55 (у мм). Вы-значце сілу рэакцыі стала.
Мал. 54 Мал. 55
149. Спружына, што вісіць вертыкальна, расцягну-лася пад дзеяннем двух прымацаваных да яе грузаў, масы якіх т{ = 250 г і т2 = 450 г. Вызначце вагу грузу, пад дзеяннем якога спружына расцягнецца на тую ж даўжыню.
150. 3 якой сілай расцягне гумавы шнур аднародны медны кубік, даўжыня канта якога a = 3,0 см?
151. Па эксперыментальных даных, прадстаўленых у табліцы, пабудуйце графік залежнасці змянення даў-
51
жыні Л/ спружыны ад дэфармуючай сілы F. Зрабіце вы-снову. Па графіку вызначце змяненне даўжыні спру-жыны пры дзеянні на яе дэфармуючай сілы F = 2,5 Н.
F Н 1,0 2,0 3,0 4,0
Д/, м 0,02 0,04 0,06 0,08
152. Змяненне даўжыні пругкай спружыны М^ = 8,0 см узнікае пад дзеяннем дэфармуючай сілы F^ = 4,0 Н. На колькі зменіцца даўжыня гэтай спружыны пад дзе-яннем дэфармуючай сілы F2 = 1,0 Н?
153. Адна гіра, якая вісіць на пругкай спружыне, павялічвае яе даўжыню на A/j = 0,50 см. Якім будзе падаўжэнне гэтай спружыны, калі да яе падвесіць ча-тыры такія гіры?
154. На малюнку 56 паказаны падвешаны да дына-мометра латуневы цыліндр і мензурка з вадой. Чаму роўныя вага цыліндра, яго маса і аб’ём? Да якога ўзроў-ню падымецца вада ў мензурцы, калі ў яе апусціць цыліндр?
155. Па даных малюнка 57 вызначце шчыльнасць рэчыва аднароднага бруска. Памеры бруска дадзены ў міліметрах.
156. (э) Гумавы шнур з петлямі на канцах нацягну-ты паміж двума цвікамі (кручкамі). Прапануйце спо-саб вызначэння сілы пругкасці, якая ўзнікае ў шнуры пры яго дэфармацыі.
157. (э) Збярыце ўстаноўку, прадстаўленую на ма-люнку 58. Выкарыстаўшы набор грузаў, вызначце па-даўжэнні дадзенай спружыны пад дзеяннем сіл ^ = 2 Н, F2 = 4 Н, F3 = 6 Н. Зрабіце выснову.
52
Мал. 56
Мал. 57
158. (э) Выкарыстаўшы набор нітак рознай трываласці і быта-выя спружынныя вагі з кручком (бязмен), вызначце трываласць ніткі, г. зн. максімальную дэфар-муючую сілу, якую вытрымлівае нітка і не разрываецца.
159. (э) Выкарыстаўіпы дына-мометр і лінейку, вызначце сілу, якую трэба прыкласці да спру-жыны дынамометра, каб расцяг-нуць яе на А/ = 4 см.
160. (э) Тонкая цыліндрычная шклянка напоўнена вадой. Выка-рыстаўшы лінейку і міліметро-вую паперу, вызначце вагу вады.
Мал. 58
1,1111.1.1.1.1.1.1.11.1 1.11111.1.1111111I I11.Ш.111111 П 11 І І .Ш..І
53
10
ТРЭННЕ. СІЛА ТРЭННЯ
Пытанні для самакантролю
• Назавіце прычыны узнікнення трэння.
• Як вымераць сілу трэння слізгання?
• Ад чаго залежыць сіла трэння слізгання?
• Якая сіла ўтрымлівае цела на нахіленай плоскасці?
• Якія існуюць спосабы памяншэння трэпня? Павелі-чэння трэння?
161. Раскрыйце фізічны сэнс прыказкі «Пайшла справа як па масле».
162. Чаму кавалак мыла цяжка ўтрымаць мокрымі рукамі?
163. Чаму шаўковы шнурок развязваецца хутчэй за баваўняны?
164. Як правіла, прыступкі лесвіц, падножак трам-вая, цягніка і да т. п. не гладкія, а маюць рэльефныя выступы. Чаму?
165. Грузавік з прычэпам павінен перавезці цяжкі груз. Куды яго варта змясціць: у кузаў аўтамашыны або на прычэп? Чаму?
166. Брусок раўнамерна перамяшчаюць направа па гарызантальнай паверхні (мал. 59). Вызначце сілу трэн-
Мал. 59
54
ня, якая дзейнічае на брусок. Як накіравана сіла трэн-ня адносна бруска?
167. Парашутыст з парашутам агульнай масай т = = 80 кг пры раскрытым парашуце спускаецца з паста-яннай скорасцю (мал. 60). Вызначце сілу супраціўлення паветра пры гэтым руху. Чаму роўна ў дадзеным выпадку раўнадзейная сіл, якія дзейнічаюць на парашутыста?
168. На гарызантальнай падлозе ў майстэрні стаіць станок. Ці дзейнічае на станок сіла трэння спакою?
169. Аўтобус раўнамерна рухаецца па гарызанталь-ным участку дарогі. Якія сілы дзейнічаюць на аўто-бус? Якія з іх кампенсуюць адна адну?
170. Які від трэння мае месца пры катанні на:
а) каньках;
б) роліках?
171. Ці дзейнічае сіла трэння спакою на груз, што стаіць на гарызантальнай стужцы транспарцёра, якая раўнамерна рухаецца? На стужцы транспарцёра, якая раўнамерна ўзнімаецца ўверх (мал. 61)? На стужцы транспарцёра, якая раўнамерна апускаецца ўніз? Як
сіла трэння спакою ў кожным выпадку?
172. На чыгуначны састаў у момант пачатку руху дзейнічае сіла пругкасці Fi|p = 480 кН з боку электравоза і сіла
накіравана
Мал. 60
Мал. 61
55
трэння F^ =160 кН з боку чыгуначнага палатна. Чаму роўна раунадзейная сіл пругкасці і трэння і як яна накіравана?
173. Перамяшчаць закаркаваную бочку можна дву-ма спосабамі: слізганнем (мал. 62, а) або качэннем (мал. 62, б). Ці будзе аднолькавай сіла трэння ў або-двух выпадках? Чаму?
174. * Чаму брусок, які ляжыць на нахіленай плос-касці (мал. 63), не слізгае ўніз? Якая сіла ўтрымлівае яго ў стане спакою? Адлюструйце ў сшытку гэту сілу.
a
Мал. 62
175. Як накіравана сіла трэння слізгання ў кожным выпадку (мал. 64, а, б, в)?
a
б
Мал. 64
в
176 . Кнігу прыціскаюць да сцяны (мал. 65) і дзейнічаюць на яе з сілай F. Адлюструйце графічна сілы цяжару і трэння спакою, якія дзейнічаюць на кнігу.
177 .* Лесвіца, якая стаіць на падлозе, верхнім канцом прыхілена да сцяны. Адлю-струйце ў сшытку сілы, якія дзейнічаюць на лесвіцу.
Мал. 65
56
11
МЕХАНІЧНАЯ РАБОТА
Пытанні для самакантролю
• У якім выпадку сіла выконвае работу?
• Што прымаюць за адзінку работы у СІ? Які фізіч-ны сэнс адзінкі работы?
• Як вызначыць работу сілы?
• Як зменіцца работа, выкананая сілай цягі рухавіка аўтамабіля, калі час яго раўнамернага руху павялі-чыцца?
• Як зменіцца работа, выкананая сілай цяжару, калі маса цела, што падае, зменшыцца?
• У якім выпадку работа сілы дадатная? Адмоўная? Роўна нулю?
Прыклад рашэння задачы
Вызначце абсалютнае значэнне работы сілы трэння слізгання палазоў санак масай m = 10 кг аб снег, ка-лі санкі прайшлі шлях s = 50 м. Сіла трэння складае 0,20 вагі санак.
Рашэнне. Паколькі вага санак лікава роўна сіле ця-жару, то сіла трэння Е^ = 0,2 gm. Ведаючы сілу трэння і шлях, можна знайсці абсалютную велічыню работы:
тр ’
A =
57
A = 9,2gms
H
= 0,2 -9,8 — • 10 кг • 50 м = кг
= 1 • 103 Дж = 1 кДж.
Дадзена:
m = 10 кг
s = 50 м
F = 0,2P
тр
A - ?
Рашэнне
A = Fs,
F = 0,2P, тр 7 ’
P = gm,
P = 9,8 — ■ 10 кг = 100 H,
КГ
F = 20 H, тр ’
A = 20 H • 50 м = 1 • 103 Дж = 1 кДж.
Адказ: A = 1 кДж.
178. Ці аднолькавую работу выконвае сіла пры пера-мяшчэнні цела масай т на адлегласць / у выпадках:
а) пад’ёму цела па вертыкалі;
б) перамяшчэння яго волакам па гарызантальнай паверхні;
в) перамяшчэння на цялежцы па гарызантальнай паверхні?
179. Выразіце работу ў джоўлях:
а) А( = 32 МДж; в) А3 = 6,7 мДж;
б) А2 = 2,7 кДж; г) А4 = 8,4 мкДж.
180. Параўнайце механічныя работы At = 2,5 кДж, А2 = 250 мкДж, А3 = 0,025 МДж, А4 = 2500 МДж. Якая з іх самая вялікая? Самая малая? Ці ёсць сярод іх роўныя?
58
Мал. 66
181. Адзін яблык вісіць на га-лінцы (мал. 66), а другі падае на зямлю. Параўнайце работы, якія выконваюцца сіламі цяжару, што дзейнічаюць на яблыкі.
182. Лодачны рухавік развівае сілу цягі F = 900 Н. Якую работу выконвае гэтая сіла пры раўнамер-ным перамяшчэнні лодкі на адлег-ласць / = 20 м?
183. Ракета паднялася вертыкальна ўверх на вышы-ню /? = 20 м. Пры гэтым сіла цягі рэактыўнага руха-віка ракеты выканала работу A = 2,0 кДж. Вызначце сілу цягі. Змяненне масы ракеты можна не ўлічваць.
184. Цяжкі сейф перасоўваюць у іншае месца офіса на адлегласць / = 5 м. Пры гэтым гарызантальна пры-кладзеная сіла выконвае работу A = 4 кДж. Вызначце сілу, якая перасоўвае сейф.
185. У колькі разоў змянілася работа, калі сіла, якая выконвае яе, павялічылася ў п разоў, а шлях памен-шыўся ў — раза?
186. Трактар раўнамерна цягне па полі плугі (мал. 67). Якія сілы тут выконваюць работу? Чаму роўна работа
раўнадзейнай сілы? Мал. 67
187. * Назавіце сілы, якія выконваюць работу пры пад’ёме верталёта. Якая з іх выконвае дадатную ра-боту, а якая — адмоўную?
59
188. Гантэлю падымаюць з падлогі на стол (мал. 68). Вызначце мінімальную работу пры пад’ёме гантэлі.
Мал. 68
189. На графіках I і II (мал. 69) прадстаўлены за-лежнасці сіл, якія перамяшчаюць цела, ад шляху. Вы-карыстаўшы графік, вызначце работу кожнай сілы на іпляху s = 2,0 м.
Мал. 69
190. Акрабат падымаецца па вертыкаль-най лесвіцы на вышыню Л = 15 м. Работа
Мал. 70
сілы цяжару, якая дзейнічае на акрабата, лікава роўна A = 9,0 кДж. Вызначце масу акрабата.
191. Для раўнамернага пад’ёму скрыні з пяском масай m = 100 кг на другі паверх дома, які будуецца, сілай F (мал. 70) была выканана работа A = 4,0 кДж. Вызначце вышыню пад’ёму пяску. Каэфіцыент g у
Н гэтай і наступных задачах лічыць роўным 10 —.
60
192. Ці аднолькавая работа выконваецца пры раў-намерным перамяшчэнні цагліны на адну і тую ж ад-легласць у выпадках а і б (мал. 71)?
а б
Мал. 71
193. Сіла цягі лодачнага рухавіка F = 990 Н, сіла супраціўлення руху лодкі Fcynp = 190 Н. Вызначце ад-легласць, на якую перамясцілася лодка, калі выніковая сіла выканала работу A = 80,0 кДж.
194. Пад’ёмны кран падымае пліту масай т = 0,50 т м
з пастаяннай скорасцю v = 0,40 — на працягу прамеж-ку часу t = 30 с. Якую работу выконвае за гэты час сіла нацяжэння троса крана?
195. Ліфт можа падняць пяць чалавек масай т0 = = 70 кг кожны. Вызначце работу сілы цягі электрару-хавіка ліфта пры раўнамерным пад’ёме ^ = 5 чалавек на дзявяты паверх. Вышыню аднаго паверха лічыць Ао = 3,О м.
196. Ліфт галоўнага корпуса Маскоўскага дзяржаў-нага ўніверсітэта падымае на верхні паверх N = 22 ча-лавекі адначасова. Сіла цягі электрарухавіка ліфта выконвае работу A = 2380 кДж. Лічачы масу аднаго чалавека т0 = 60,0 кг, вызначце, на якой вышыні зна-ходзіцца верхні паверх гэтага будынка.
197. Хлопчык раўнамерна цягне санкі на горку. Ско-км
КНІГІ ОНЛАЙН
