КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
1988 Бяжыць вада, віруе, мне гаворыць, не памру я. "Злаўлю плотку і ярша я”, вада суцяшае. 1988 ХВАЛІ НА МОРЫ Хвалі свае ня спыняюць хады — плывуць, ды ня знаюць, куды. У розныя б’юць берагі — то ў адзін, то ў другі, ня маючы нічога наўме — адкуль вецер падзьме. Ідуць то туды, то сюды — вечны рух вады. 1988 ЦІХІЯ воды (паводля Гарыса Лоркі) Погляд мой да нізоўя плыве ракою. Із смуткам і любоўю плыве ракою. (I сэрца адлічае гадзіны супакою). Плывуць сухія травы спакойна ў вусьце. Здаецца вялічавай дарога ў вусьце. (’’Пара й табе ў дарогу”, чыесьці шэпчуць вусны). Безьліч разоў качка дае нырца, каб дастаць сабе з морскага дна спажыву. Але гэта ёй не заўсёды ўдаецца. Безьліч разоў я заглядваю ў сваю душу, каб адшукаць у ёй сапраўднае слова. Але гэта рэдка калі мне ўдаецца. 1988 Дрэвы — дружныя брацьця — без асьцярогі асыпаюць сваё багацьце сабе пад ногі. Урону — вер, ці ня вер — не шкадуюць яны німала: ім, аголеным, цяпер лягчэй стала. Асыпаюцца дрэвы ў цішы да пары свае весьняй. Кожны раз лёгка мне на душы, калі я асыпаюся песьняй. 1988 На дрэве, як маністы, акрывяніліся лісткі барвіста. Між імі сьвеціцца неба просінь — восень. 1988 Зажурылася восень па мне, што ня йду ў поле да яе ў адведкі. He распальваю агонь і не пяку бульбу. Ня бегаю босым па сьцюдзёных лужынах. Ня йду ў лес паслухаць цішыню. Пытаецца восень, чаму яна ня чуе, як іржуць мае коні. Чаму, як яны скрэбліся, не пакінулі свае поўсьці на дрэвах? Чаму не бягуць гулкім долам яны, распусьціўшы грывы? Часта я плачу па табе дажджом-сьлязьмі, выю ветрам, сьхіляюся да цябе засохлаю былінкай, журуся смуткам-туманом дзень і ноч па табе, што ўмеў падслухаць мяне сэрцам і лад маёю пушчаю забыцца. Адгукніся, небарака! Дзе ты? 1988 Ад ранку і да вечару восень малаціла на гумнах — цапы хадзілі па галовах снапоў, выбівалі зь іх зерне. Абмалочанае зерне яна ссоўвала ў кучу, садзілася на калодачку і лапатачкай веяла — адзьдзяляла зернейка ад мякіны. Чыстае, як золата, ссыпала яго ў мяшкі і клікала гаспадара: "Забірай! Пячы новы хлеб! Застанецца яшчэ табе і на семя, і на емя. Я адмалацілася”. I павесіла цапы на бэльку да наступнай малацьбы. 1988 У нашым агародзе восень ссекла капусту. Засталіся толькі адны пні-качарыжкі. Выкапала бульбу, буракі, моркаўку. Марозам уначы прыхапіла цыбулю, часнок, рэдзьку, што маці яшчэ не пасьпела выбраць. Дагледзела, упарадкавала ўсё, як добрая гаспадыня. I няпрыкметна пакінула наш агарод. Перабралася ў недалёкую пушчу, каб пераседзець там зіму. За ўсю ейную работу ёй ніхто, аднак, не падзякваў. 1988 Восень — гэта калі рэжуць авечак. На мяса і на кажухі. Авечкі ўжо ад’еліся, адгуляліся — тлустыя. Асабліва ідуць у ход бараны: ад іх не чакаюць прыплоду. 1988 ПАЕЗУЦІНКІ Сонца ўзьнялося на ўсю сваю восеньскую вышыню, і, спакойнае, затапіла сваім сьвятлом усю неабмежную прастору. Дрэмяць у сьцішнасьці сады, пунсавеюць, наліваюцца ў іх антонаўкі. А ў полі, з паднябесься, лятуць на зямлю, як запаволеныя стрэлы, бялюткія павуцінкі. Людзі кажуць, што гэта бабіна лета. He — гэта нам пасланьне з невядомага сьвету. 1988 ЛІСТАПАД ...I хоць болем палымнеюць грудзі, і хоць хутка я іду да спаду — радасьць, успаміны ў сэрцы будзяць жоўтыя завеі лістападу. Мірсьціцца, як вецер на узьлесьсі золата ганяў віхрамі. Поўнілася сэрца маё песьняй і ня ведаў, дзе я — на зямлі ці ў храме. Паськідалі лісьце сваё клёны, сыпнулі бярозы поўнай жменяй. Ў золата васеньняе ўлюбёны, ў золаце стаяў я па калені. Грае у душы вячыстасьць клёнаў, лістапада восеньская замяць. О, мая васеньняя ўлюбёнасьць! О, мая нязгсная ты памяць! 1988 У гэтым восеньскім парку болей ня буду. Сказалі мне Паркі: ’’Болей ніякага цуду”. Ды памыліліся, мусіць — праз увесь час імклівы у парку я застануся ценем маўклівым. Душа мая трапеча у кожным ветру павеве. Захаваюць мяне навечна у парку дрэвы. У час добры й балесны за адно быў я зь імі. Як складаць свае песьні, я радзіўся зь імі. 1988 Адсьвяціла сонца сваё, і нікога ў парку не засталося. Згасла праменьняў вастрыё, напусьціла сутункаў восень. Людзі пайшлі ўсе проч, і, авеяныя журбою, засталіся дрэвы на ноч самі з сабою. He адны вы такія ў жыцьці — не дзялюся ні зь кім і я снамі. Мне няма куды ісьці — застануся я з вамі. 1988 3 начы ў парку яшчэ быў мароз і ў ім ня было людзей. Ды апаўдні парк ужо нагрэўся ад густога восеньскага сонца. Было цёпла і ўтульна, аднак, лаўкі ў парку яшчэ пуставалі. Толькі ў вадным кутку, на выграве, асунуўшыся, сядзелі двое старых, і невядома было, ці яны задрамалі, ці ўжо адыйшлі. 1988 Стаміліся пад вечар дрэвы ў парку, задумаліся ў сваёй сьцішнасьці, быццам перад нечым вялікім, што вось-вось мае наступіць. А што мае наступіць, яны й самі ня ведаюць. Стаяць, пакорлівыя. 1988 Пад вечар дрэвы сьцішыліся ў парку гэтак, быццам яны хацелі падслухаць, якая песьня пра іх нараджаецца на маіх вуснах. 1988 У парку незнаёмы мне малады чалавек распачаў са мною гутарку. Быў я ўважлівым да яго, і ён, прыкмеціўшы гэта, бяз ніякай перадышкі, пачаў тлумачыць мне Біблію, адрэкамэндаваўшыся місыянэрам. ён усьведамляў мяне, як можна пазнаць жывога Бога. Але я слухаў яго толькі адным вухам, бадай зусім ня слухаў: я быў увесь у сузіраньні хараства, што адкрывалася перад маімі вачыма — райскім супакоем восеньскага парку, задуменнасьцяй дрэваў у ім, таямнічасьцяй усяго існага. I ўсё чакаў, калі малады чалавек адыйдзецца ад мяне. 1988 У парку, у якім я гуляю, забілі ўначы чалавека. Ад смутку па ім у парку пажоўклі дрэвы. Але тут-жа я спахваціўся: гэта-ж восень. Прырода ня журыцца па чалавеку. 1988 Аголелыя ў парку дрэвы стаяць ціха, без павеву. Толькі гольлем ківаюць: ”Мы ўжо гатовыя да зімы”. 1988 ПАДЧАС АДЫХОДУ (паводля Гарыса Лоркі) Згаслыя зоркі стрымгалоў — о, якая жудзь! — падаюць ад нейкай бяды. Якое гора! Куды яны, куды? ...Каб рана ці позна у бездані патануць. Якое гора! Няўжо ад бяды? Куды яны, куды? АДВЕДЗІНЫ Падчас Сьвятых Калядаў Папа Ян-Павал Другі наведаў (1983) у Рымскай турме чалавека, які меў намер забіць яго — Магмэта Алі Агка. 13 травеня 1981 году у час, калі Папа багаслаўляў вернікаў, сабраных у вялікай колькасьці на пляцы Св. Пётры, Магмет Алі Агка выстраліў у Папу, моцна параніўшы насьледніка Рымскага прастолу. I Сядзяць за столікам, нібы браты, адзін супроць аднога. За іхную сустрэчу ня турбуйся ты — усё суцішыла прысутнасьць Бога. У Яна-Паўла вочы поўныя тугі, шкадуе ён таго, хто мкнуўся яго ўсьмерціць. I можа Першы ён, Ян-Паўла наш Другі, хто гэтак перад грэшнікам упаў душой і сэрцам. Нячутна, ціха гутарку вядуць, пра што, хіба што ведае адзін Сьвяты. Часіны ў маўкліні ідуць, бягуць. I грэшнік перад Папам — нібы той ягнёнак: рашчулены, ў парыве сьветлай саматы, у Папы ён пацлаваў пярсьцёнак. сьнежань 18, 1983 МАНАЛЁГ МАГМЭТА АЛІ АГКА II Я дзякую за дабрыню Тваю — прыйшоў за кратамі мяне суцешыць. Я ў споведзі сваёй нічога не ўтаю — я на каленях прад Табой, Сьвяцейшы. Я ўпэўнены, Сьвяцейшы, — час міне і ў сьвеце ўляжыцца зацятасьць. Прашу Цябе, даруй Ты мне мой стрэл нікчэмны ў тваю Сьвятасьць. Напружаны быў я, нібы страла, адвагаю зьдзяйсьненьняў быў я падагрэты. Калі ў Цябе, Дастойны, я страляў, ішоў на паядынак я із цэлым сьветам. Я не ў Цябе страляў, а ў сьвету Сатану. Я зброю сваю ў золата аздобіў, каб сьвету зайздрасьць, хцівасьць і ману навекі умярцьвіць ў Тваёй асобе. У сьвет прыйшоў Ты зь місіяй сьвятой, пасланы воляю да нас Ты Божай. А што калі Ты збаўца наш ня той, і толькі без патрэбы нас трывожыш? Акружаны Ты вартаю, маўляў той небарака ссыльны. I я ў Цябе яшчэ страляў, што Ты такі бясьсільны. Вартуюць і Цябе, як і мяне, назьдзіў. Ты толькі вокам кінь — якая вусьціш! Стаяць усюды за Табой, таго глядзі — што і Цябе адсюль ня пусьцяць. Гляджу я — у вачох Тваіх туга. He, ў сьвеце ня ўціхае шчэ зацятасьць. Пільнуйся, Ойча, як мага, каб болей не стралялі ў Тваю Сьвятасьць. сьнежань, 18, 1983 СКАРГА БЯСКРЫЛЫХ ці як крылатыя дапамаглі бяскрылым (казка для дзяцей) Было гэта на птушыным балі — на яго бяскрылыя прыкалдыбалі. Валюхаючыся — як умелі — між крылатых, нешчасьлівыя, паселі. I птушынаю скорагаворкай сталі скардзіцца на лёс свой горкі: ”Нам жыцьцё зрабілася нямілым, нам нягеглым і пастылым. "Шчыплім на балоце толькі лотаць. Гора наша — мы ня ўмеем лётаць. "Плаваем між купін і чароту — мы позбаўленыя лёту. ’’Наша пер’е глей і гразь пакрылі — анямелі нашы крылы. "Сёстры нашыя і брацьця, памажэце нам узьняцца! "Шчыплем на балоце толькі лотаць. Гора наша — мы ня ўмеем лётаць”. Цэлаю сям’ёю ўзьнятыя, над бяскрылымі ўскружыліся крылатыя: ”Гэй, суродзічы нашы балесныя, ці-ж ня вабяць вас далі нябесныя? "Узьнімеце свае дзюбы, паглядзіце, як мы патанаем у блакіце”. I як васількі у жыце, патанулі у блакіце. Кружачыся, як той жораў, даляцелі аж да зораў і, вярнуўшыся адтуль, дазорцы, прышпілі кожнаму бяскрыламу па зорцы. Цэлаю сям'ёй, заўзятыя, над бяскрыльмі кружылі ўсё крылатыя. Усьміхаліся бяскрылым, называлі іх мілымі — і бяскрылыя ... замахалі крыламі. Узрадваліся бяскрылыя бясконца, заглядзеліся ў неба блакітнае ваконца. Над паплавамі, над хатамі шуганулі ў неба бяскрылыя з крылатымі. 1986 У думках я часта бываю цяпер у Менску, сустракаюся зь беларускімі пісьменьнікамі, гаманю зь імі, каб даведацца, ці яны перабудаваліся. Я ўсё чакаю, калі мяне запросяць у Менск прачытаць свае вершы. Я пераканаў-бы менскую публіку — сваю, мясцовую, і прыежджую — што на беларускай мове існуе сапраўдная паэзія. 1988 Я цэлае сваё жыцьцё аддаў слову. Дзеля яго пакутваў за кратамі. На аўтар слова склаў ахвяры. I як-жа балюча ўсьведамляць, што яно цяпер непатрэбнае. Яго зракліся браты-беларусы. О, ты, маё неспазнанае слова, навошта я мучыўся табою? 1988 ВЫСЛОЎІ Дрэвы губляюць увосень лісты, а я — словы. Раней я вучыўся гаварыць, цяпер вучуся маўчаць. У лазьні колькі ні парся, ні мыйся, а душы не адмыеш, калі яна брудная. Сонца прыгажэйшае, калі заходзіць, краса — калі адцьвітае. Павольнага, мяне пакінула ў парку жонка. Я ціха хаджу, і яна злуецца. Ёй трэба як найболей аббегчы, як найболей пабачыць. Яна ня ведае, што, павольны, я бачу болей, чымся яна, хуткая.