Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 2
Памер: 851с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
3833. Ліст Давіда Анэкштэйна (Ганд, Бэльгія) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 29.12.1925
[...] зкончыў свае наукі са званьнем доктора фізыкі і матэматыкі [...] Шукаю пасаду пры універсітэце яком-небудзь [...]
582.1.48:005&Г-006
1932
3834. Беларускае Прэс-Бюро. Інфармацыйны бюлетэнь №1 Беларускай Рады ў Празе. 2.04.1932
• 25 сакавіка беларускай калёніяй у Празе-Чэскай былі урачыста адсьвяткаваны чатырнаццатыя угодкі абвешчаньня дзяржаунай незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі. Сход быу адчынен прамоваю Старшыні сходу В.Захаркі [...]
[...] пасьля дакладу д-ра Грыба[..]
• 25 сакавіка 1932 г. адбыуся, пад старшынствам грам. А.Калошы, агульны гадавы сход сяброу Беларускай Рады у Празе, на яком абраны новы Прэзыдыум Рады, у наступным складзе: Старшыня Рады В.Захарка, Намесьнік Старшыні інж. В.Русак, Скарбнік А.Калоша і Сэкрэтар М.Вітушка. У Рэвізыйную Камісыю абраны: інж. Астапкевіч, інж. Журэнкоу і М.Вершынін.
• 3 2 красавіка 1932 г. Канцэлярыя Беларускай Рады у Празе знаходзітся у памешканьні новага Старшыні Рады В.Захаркі. 3 гэтае прычыны усю караспадэнцыю на імя Рады належыць накіроуваць па наступнаму адрэсу: Беларуская Рада у Празе; Чэхославакія, Прага-Моджаны чнсло 334.
582.2.64:001-003 — мк
У дакумэнце няма стар. 2.
1937
3835. Ліст Фабіяна Вайцілёнка (Варшава) рэдактару часапіса «Летапіс» (Вільня) за 3.07.1937 з просьбай надрукаваць артыкул
582.1.04:037
3836. Артыкул Фабіяна Вайцілёнка «Беларускія работнікі ў Варшаве»
582.1.04:038-040
1939
3837. Зварот старшыні Рады Беларускай Народнай Рэспублікі Васіля Захаркі (Прага) да Беларуска-Амэрыканскаі а Нацыянальнага Саюзу (ЗША) за 18.01.1939
У Беларуска-Амэрыканскі Нацыянальны Саюз
Надыходзячыя новыя гістарычныя падзеі, выклікают новыя надзеі ва усём Беларуском Народзе. Надзеі гэтыя выцекаюць з пэуных вестак сучаснага момэнту, што Беларусь, на роуні з Украінай, мая быць дапушчанай стаць незалежнай дзяржавай.
1638
На сколько такі плян ёсьць плянам надзвычайнай вагі, настолькі ён вымагая ад кожнага беларуса далажыць надзвычайных высілкау да здабыцьця нацыянальна-дзяржаунай незалежнасьці Беларусі.
Я, як Старшыня Рады Беларускай Народнай Рэспублікі, вызнаваемы да гэтага часу за галоунага прэдстауніка усей Беларусі, ужо зьвярнууся як у Край, так і ваусе эуропэйскія цэнтры беларускай эміграцыі, з прозьбай як мага глыбей і шырэй пасіліць нацыянальную працу з тым, каб больш падгатавана спаткаць вялікія падзеі.
У першую чаргу, я прашу нацыянальнага аб’еднаньня усіх беларусау, якое вымагаецца сучасным момэнтам і якому з гэтае прычыны, не павінны перэшкаджаць тыя ці іншыя падзелы і групаваньні беларускага грамадзянства. Па-другое, я рэкамэндую стварыць у кожным беларуском асяродку матэрыяльны грунт — «Беларускі Фо[нд»] так неабходны, як для інфармацыйнай працы, так і для падтрыманьня зьвязку паміж беларускімі арганізацыямі.
Калі дзяржауныя народы нясуць вялікія ахвяры на абарону свае дзяржавы, та нам — паняволенаму народу, трэба тым больш напружыць нашы сілы, на вызваленьне нашае дарагое Бацькаушчыны [з] пякельнай няволі і жахлівага здзеку акупантау.
3 такою-ж самаю прозьбаю я зьвяртаюся і да беларускай іміграцыі у Амэрыцы. Я глыбока пераконан у тым, што усе нашы браты у Амэрыцы зразумеюць усю вагу мае прозьбы і усю тую атпаведальнасьць, якая ляжыць на кожным з нас за долю нашае Бацькаушчыны. У той час, калі так цяжка стогня наша Родная Матка Беларусь, нас беларусау не павінна дзяліць ні рэлігія, ні чужая культура, ні чужая прапаганда. У такі момант, сярод нас не павінна быць ні рэнегатау, ні янычарау.
Вось ужо двадцаць гадоу, як Беларускі Народ падзелен на пяць частак. На кожным кавалку парэзанай і акрывауленай Бацькаушчыны ён вядзе, пры пекельных абставінах, невіданна цяжкое змаганьне за свае аб’еднаньне і за свае вызваленьне. Пры таком паложэньні, калі перэд нашыма вачыма стаіць увесь Беларускі Народ безпрауным і прыніжэным, калі сотні тысяч нашых братоу і сёстрау загінулі ад кулі і голаду, калі другія такія-ж сотні тысячау, як рабы, цяжка працуюць абарванымі і галоднымі: у калгасах, у лясох і акопах і калі на-рэшце лепшыя сыны Беларускага народу упакоуваюцца на загубу у акупантскія турмы, ніхто з нас, ці то бедны, ці то багаты, ці то дужы, ці то слабы не павінен запамінаць небывалага няшчасьця. Хто ня хоча быць вырадкам, той чым толькі можа павінен дапамагаць разьбіваць ланцугі і разрываць вяроукі цяжкой няволі.
Калі б чэкаемыя падзеі на усходзе Эуропы затрымаліся на даужэйшы час, та я, як бы у дадатак да гэтага ліста, прыеду да вас асабіста.
Маючы доказы вялікай карысьці ад такіх паездак прэдстаунікоу украінскіх арганізацый у Празе, думаю, што і мая паездка акажэцца не-безплоднай.
На маю думку мая паездка у Амэрыку павінна заключаць у сабе ні што іншае, як працу. Прачытаны шэраг дакладау у рожных цэнтрах па[ві]нен: абудзіць, узварушыць і павялічыць боль душы у беларускай іміграцыі. Пры гэтым я моцна спадзеюся, што мой прыезд будзе прыхільна прыняты Саюзам, на дапамогу каторага я разлічаю і пры сваёй працы у Амэрыцы.
Дзеля таго-ж, каб праца гэтая была болын пасьпешнай і карыснай я ветліва прашу Саюз без’аткладна паведаміць мяне якога сорту інфармацыямі і якога зьместу дакладамі можна было-б дасягнуць найлепшых вынікау, як для нацыянальнай справы там — у вас, так і для справы агульна-беларускай на Бацькаушчыне.
3 глыбокаю пашанаю В.Захарка
18 I 1939,
Modfany u Prahy с 688
Cecha-Slavakija
582.2.20:005&r-006 — мк
Лістівана Луцэвіча (Янкі Купалы) Антону Луцкевічу за 2.06.1920 (дак. №2166)
ўеларускі }(аро8зе!
Настал Гістарычкы 1 адказны для усіх жыхароу нашай зямелькі мэнэнг: праудзівы сын Беларусі-Камандуючы Рускае Народнае Ахвотніцкае Арміі-Генерал Булак-Балаховіч, адчуушы сваім чуткім сэрдйам горэ і стогн Беларускага Народу прыдушавага наСільлям і аьдзекам баль хпавікау, згодзілся прыняць пад сваю каманду пауставшоу селянах і Зяленадубцау, якіе праз увгса час вялі барацьбу з бальшавікамі і іх пры-тульнікамі.
25-го гэтага Каэтрычніка, подняушы Беларускі Штандар. наш Бацька Булая-Балахавіч пврайшоу з войснав граніцу, установляную прэдімінарным мірам,
Шпарка Ен Ідзе наперод. маючы мэту выгнаць захватчыкау уласьці•альшавжау н прааясьці у жыць»е даунайшые мары усіх сьвядомыхсыноу Беларусі-стварыцо свае незалежнае Гаспадарство, даць змучанаму Беларускаму Народу тую зямлю, што дагэтуль давалі яму на паперы бальшавікі. даць магчамасьці. працаваць на сваю карысьць, а на для бальшавіцкіх камісарау і уселякіх »ісполкомау“.
Дык у гэгы вельмі важны м&мэнт клічам Цяуе, Беларускі Народзе, каб памог Ты у вялікай справе адбудовы свайго уласнага Гаспадарства. Клічам усіх, хто мас моц трымаць у руках вінтоуку—Ідзіце да свайго Бвларускага Бацькі, станавіцеся у шарэнгі ахвотніцкіх атрадау, каб моцна ударыцч на бальшавіаау I чым найхутчэй выгнаць дзікіх захватчыкау улгсьці з радной зямелькі!
Нзіце ж уаегкаб наш уд*р быу мэцны каб паказаць усяму міру, што мы, Бгларусы, як 1 Іншые народы, ужо прачну;цся дпя нацыанальнага жыіьйя, ужо пачалі будлваць уласчае Гасчпдарство!
Ідаіце усе-бо настау час уааскрасеньня Беларусі: Наш дарагі Бацьна вядзв нас у апошШ бой 1 ужо бягуць у пяніцы ворагі, толькі што панававшыв-як гаспадары-на кашай зямелвцы.
Хай жа Істнув Вольная Незалежная Беларусь!
ХаЙ жыів наіа дарагі Беларускі Бзцька Бул-.к БалахоХічІ
Хай жыів Руская Народная Ахвотніцнгя Арміл.дапамггаючая нам у цчжкі Ч4с натагз зызваленьня ад бальшавіцкага зьдзвку!
Хай жывуць нашые Белврусніе П?р'ызавы і Зяленадубцы.не шкадуюсввйге жы.ць.ця для роднай Байькгузі«ыны!
He палэжым аружжа пакулвня выггнім ворггау з роднай Зямелькі, яакуль ыашые штандары ня будуць кратввецйа па усей Белагусі.
Бйіарусні Палітычны Наятн пры Ядроднаі Ахвоткіцк: • АрмІІ Ганврала Булдк-^ал&х'вНа.
Улётка Беларускага Палітычнага Камітэту пры Арміі С. Булак-Балаховіча. Лістапад, 1920
Фатакопія апошняй старонкі дагавору паміж урадамі БНР і Літоўскай Рэспублікі за 11.11.1920 (дак. №2493)
ВацлаўЛастоўскі. 1916-1920 (дак. №2643)
Нататкі алоўкам Вацлава Ластоўскага (дак. №2495)
Нота Ўраду БНР Лізе Нацыяў. Рукапіс Пятра Крэчэўскага (дак. №2657)
Узоры пячатак Выдавецкага Таварыства «Вызваленьне» і Хаўрусу Дапамогі Беларускім Пісьменьнікам імя А. Прушынскага (дак. №2364)
26.-177
Малюнак Вацлава Ластоўскага (дак. №3364)
Усім Жыхарам Беларусі.
Народзе Белархскі! Доўга і цяжка бароўся ты за сваю зямлю і волю. Палілі твае нес.<і, грабілі дабро, гнаілі у турмах, катавалі і разстрэлівалі тваіх .іэіішых 'сыноў польскіе паны збашарнікі і маскоўскіе наезднікі-камуністы. Зямлі табе пе далі і самі ею не скарысталіся, a ты адзін толькі на яе маеш прчва.
Мучылі і кагавалі нябе п>лькі зн тое, што ты бярог свой хлеб для сябс і сваіх га.іодных лзяцей. а нс аддаваў яго нольскім і маскоўскім насзднікам.
Сёмы год на гваей зямлі йдзе бязупынная барацьба, ужо мусі німа ні воднай (іядзі зямлі не палітай тваей крывёю. Ты моцна стаў і стаішь за сваю незалежнасьць і сваю беларускую уладу.
Тры разы ужо маскоуцы, немцы і палякі хацелі разьдзяліць тваю зямлю, але жыў дух беларускага народу ідэя незалежнасьці і непаддзельнасьці запануе над усім і не дасьць нашым ворагам падзяліць нас. Прэчусіх, хто хочэ дзяліць чужое дарбо бэз гаспадара. Ты гаспадар на Беларусі і у цябе першага павінны спытацца с кім і як ты хочэш жыць, Ад цябе бяруць хлеб, палатно і уселякае збожэ, а табе даюць нічога нівартые польскіе маркі, чы савецкіе рублі. Цябс абманываюць, не давай ім нічога.
Чэкай распардж іньня свайго Ураду, які хутка павінен вывясыр йябе з няволі — гуртуйцеся і чэкайце. Цеснымі брацкімі радамі пойдзем вызваляць сваю Бацькаўшчыну, калі гэта будзе трэба, Праўда за намі, сваю замлю не адаамо нікому. Лепш згінуць, чым быцьбатраком чужынца.
Прззыдіум Рады Беларускай Народнай Рэспублікі
25 Саковіка 1921
Ноўна
Адозва Прэзыдыюму Рады БНР за 25.03.1921 (дак. №2687)
Дэкпярацыя.
Ураду Беларускай Народнай РзспублікІ з прычыны трэцьцяй гадаўіцчыны абвешчаньня дзяржаўнай незалежнасьці Беларусі.
Дзень 25 сакавіка— нацыяналыіае сьвята Беларусі.
Тры гады таму назад у сталіны Беларусі Мснску. Бсларуская Дзяржаўная Рада, выпаўняючы пастановы Ўсебеларускага Зьезду і баронючы Бсларусь ад падзелу, абвссьціла наш край Дзяржавой вольнай і ад нікога нсзалсжнай.
КНІГІ ОНЛАЙН
