Браты Львінае Сэрца
Астрыд Ліндгрэн
Выдавец: Юнацтва
Памер: 111с.
Мінск 1989
Нейкі час ён, гледзячы на агонь, сядзеў моўчкі, потым загаварыў: „
He, калі апошняя бітва закончыцца, Наджыяла зноу, магчыма, будзе краінай, дзе ўсе казкі стануць добрымі, а жыццё будзе лёгкім, як раней. „ „ . •
Успыхнула полымя, і ў яго водблісках я ўбачыў, які сумны і стомлены.быў Джанатан.
— Апошняя бітва, Сухарык, будзе страшная казка пра смерць і толькі пра смерць. Таму Орвар павінен узначаліць бітву. Я не магу забіваць... о „
«Я гэта ведаю»,— падумалася мне, і я запытаўся у яго:
— Навошта ты выратаваў жыццё таму чалавеку, Парку?
Ці ж гэта добра? м
Я не ведаю, ці правільна зрабіў,— адказаў Джанатан. Але ёсць рэчы, якія трэба рабіць не разважаючы, інакш ты не чалавек, а дрэнь,— я казаў табе пра гэта раней.
— А вось, скажам, яны здагадаліся б, хто ты,— працягваў я,— і схапілі б цябе...
Ну што ж, яны схапілі б Львінае Сэрца, а не кавалак дрэні,— адказаў Джанатан.
Наша вогнішча паступова затухала, і цемра апускалася на горы. Спачатку толькі мяккае сутонне ахінула наваколле, a потым найшоў чорны змрок, які засланіў сабою ўсе, і можна было чуць толькі гул Вадаспада Карма.
Я яшчэ бліжэй прытуліўся да Джанатана, мы сядзелі, прыпёршыся спінамі да скалы, і ў цемры размаўлялі адзін з адным. Я зусім не баяўся, але мне было неяк не па сабе. Я павінен быў заснуць, як сказаў мне Джанатан, але я ведау што не магу. Я і размаўляць не мог з-за таго пачуцця неспакою, якое ў мяне з’явілася не ад цемры, а па нейкай іншай прычыне, не ведаю чаму. I ўсё ж побач са мной быў Джанатан.
Успыхнула маланка і прагрымеў гром. Аглушальньі грукат пранёсся па гарах, а потым абрынуўся на нас. Гэта была навальніца, якую цяжка ўявіць: раскаты грому несліся па гарах так аглушальна, што перакрывалі гул Вадаспада Кармы, a ўспышкі маланак спяшаліся адна за адной. Маланка то асляпляла нас, то зноў наставала непраглядная цемра.
Потым адбылася яшчэ адна ўспышка маланкі, больш жахлівая, чым усе папярэднія, на імгненне асвятліўіпы ўсе навокал.
I ў гэтае імгненне, у гэтым святле я ўбачыў Катлу. Я убач ы ў К а т л у.
13
я ЛаК’ ” і>бач“іі. Катлу, але што адбылося потым, не памятаю “рамл‘»“ f “««У» Цемру 1 не лрачытеўся да асу, пакуль не праншла навальніца і пакуль світанак не ўзяўся над вершалікамі гор. Галава мая ляжала на каленях у ДжХа тана, і як толькі я вгадваў, што далёка, „а ™м беразе р™а Я nXS вадаспадам лаявілася Катла. мяне ахоплів^ў жах. Я пачынау ускрыкваць, калі згадваў пра гэта, і Джанатан спрабавау супакоіць мяне: .цжанатан
ўжо тут няма, яна пайшла.
А я ўсё енчыў і енчыў:
страшыЯдлГпраа“йа7ВаРЭН“е’ ““ "'°™ ГэТа “
Так, гэта страшыдла,— адказваў Джанатан,— Гэта — ЯК!Я тЯХЛВ.алаСЯ са старадаўніх часоў, і яна такая
ж жорсткая, як Тэнджыл.
не сунімаўся я.
Дзе ж ён яе ўзяў? — не сунімаўся я.
„ а паявілася з Пячоры Катлы, так думаюць людзі — дказау Джанатан,— Яна заснула калісьці ў старажытньія часы і праспала тысячы год, і ніхто не L a
* „„ „ « . „ не ведау, што яна існуе
яня пя оЧЫ РаніЦ°н яна прачнулася, і той страшнай раніцой кы агоньУн»Ла«„Да Хта Тэ?д»ыдавь!пускаючы емартако” п“„ірал^ кожнага' дто ай трапляўся. I ўсе на яе шляху
Чаму ж яна не забіла Тэнджыла? — запытаў я.
Іэнджыл схаваўся ў пакоях свайго замка Калі яна
— I што з таго? — здзівіўся я.
— Катла падпаўзла да яго, як сабака, і з таго часу яна пал
1 Т°ЛЬКІ Тэ«ДжылУ’ лна баіцца гуку пярэчання К ДЗЬМе У ЯГ°’ ЯНЭ паДпарадкоўваецца яму без
Станавілася ўсё святлей і святлей. Вяршыні гор у Карманья К°ТЛЫ' 8 ““ »“раа зб’раяТея? Spаньяку, Як я баяуся, о, як страшэнна я баяўся’ Хто ведае
MO I жыве у Пячоры Катлы? А як Орвар трапіў туды? Я і запытау у Джанатана пра гэта. У
He, пачаў расказваць ён, Катла не жыве ў Пячоры Катлы паслл таго, як прачнулася. Яна ніколі не вярт^лася туды Тэнджыл трымае яе на прывязі каля Вадаспада Карма ў пячоР ‘ Яна сядзіць на залатым ланцугу, казаў Джанатан там яна і павшна заставацца, пакуль Тэнджыл не возьме яе з “абой каб навесці жах на людзей, якіх ён катуе.
жы — МНе давялося бачыць яе ў Даліне Дзікай Ру-
жы,— сказаў Джанатан. J
— I ты не спалохаўся?
— Спалохаўся,— прызнаўся ён.
Жах ахапіў мяне.
— Я так баюся, Джанатан, Катла заб’е нас.
Ён паспрабаваў зноў супакоіць мяне:
— Але яна на ланцугу. Яна мбжа рухацца толькі на даўжыню ланцуга. He далей, як да стромы, на якой ты яе бачыў. Яна амаль увесь час стаіць на гэтай строме і глядзіць на Вадаспад Карма.
— Навоіпта яна робіць гэта?— дзіўлюся я.
— He ведаю,— кажа Джанатан.— Магчыма, яна шукае Карму.
— А хто такі Карм? — дапытваюся я.
— 0, гэта балбатня Эльфрыды,— кажа Джанатан.— Ніхто ніколі не бачыў Карма. Яго наогул няма. Але Эльфрыда сцвярджае, што калісьці, даўным-даўно, ён жыў у Вадаспадзе Карма і што Катла ненавідзела яго. I ніяк не можа пра гэта забыць. Таму яна і стаіць тут і ўглядаецца.
— Але хто ж ён такі? Як ён мог жыць у вадаспадзе?
— Гэта таксама страшыдла,— адказаў Джанатан.— Марскі змей, даўжынёй, як гэта рака 'ўшыркі. Але, магчыма, гэта адна са старадаўніх легенд. _ ~
А можа, ён такая ж выдўмка, як Катла?— прыйшла мне ў галаву нечаканая думка.
Джанатан як не пачуў майго пытання і загаварыў пра іншае: . „
Ведаеш, што мне сказала Эльфрыда, калі ты збірау у лесе суніцы? Яна сказала, што калі яна была маленькай, то дзяцей часта палохалі Кармам і Катлай. Сагі пра дракона ў Пячоры Катлы і пра марскога змея ў Вадаспадзе Карма ў дзяцінстве яна чула шмат разоў. Дык, можа, гэта сапраўды адна са старадаўніх car, якой людзі палохаюць дзяцей...
А ці не магло стацца так, што Катла жыве ў сваёй пячоры і адначасова існуе як сага?
Так, гэта якраз тое, пра што гаварыла Эльфрыда, згадзіўся Джанатан. о
3 заміраннем сэрца я думаў, што ў Карманьяцы поўна страшыдлаў. Мне не хацелася туды ісці, але трэба было. Мы падмацаваліся з торбы ядой, пакінуўшы сёе-тое і для Орвара — Джанатан папярэдзіў, што ў пячоры Катлы — страшэнны голад. „
Грым і Ф’ялар пілі дажджавую ваду, якая сабралася у трэшчынах. Тут, у гарах, ім не было дзе пасвіцца, толькі каля моста сям-там прабілася трава, так што і яны падсілкаваліся перад дарогай. „ .
I вось мы праязджаем па мосце ў Карманьяку, у краіну Тэнджыла, у краіну страшыдлаў. Я быў такі напалоханы, што ўвесь калаціўся. Хоць і не надта верыў, што змей існуе, тым не менш думалася — а раптам ён выскачыць з глыбіні, схопіць і пацягне нас з Джанатанам у Вадаспад Карма? А яшчэ ж Кат-
ла... Я баяўся яе больш за ўсё на свеце. Можа, яна чакае нас там, на Тэнджылавым беразе, са сваёй зубастай пашчай і агнём з яе, які нясе смерць? О, як я быў напалоханы!..
Але мы пераехалі мост, я не ўбачыў ніякай Катлы, на строме, прынамсі, яе не было.
— He, яе тут няма,— сказаў я Джанатану.
Але яна была. He на строме — яе пачварная галава высоўвалася з-за агромністай глыбіны каменя па дарозе да замка Тэнджыла. Мы ўбачылі яе там. I яна заўважыла нас, і пачуўся рык, ад якога, здавалася, могуць абрушыцца горы. 3 яе храпы, калі яна, задыхаючыся ад злосці, ірвалася з ланцуга, вывяргаліся струмені агню і дыму. Грым і Ф’ялар шалелі ад перапуду, і мы ледзь стрымлівалі іх, ды і сам я быў напалоханы да смерці. Я ўгаворваў Джанатана вярнуцца дадому ў Наджыялу, але ён не згаджаўся.
— Мы не можам пакінуць Орвара,— гаварыў ён.— He бойся. Катла не дастане нас, як бы яна ні рвалася з ланцуга. Але нам трэба спяшацца — Катлу могуць пачуць у замку Тэнджыла, успрыняць гэта як сігнал небяспекі, і тады на нас нападзе зграя Тэнджылавых салдат. Трэба ўцякаць і схавацца дзе-небудзь у гарах.
Мы доўга ехалі па неймаверна вузкіх, крутых горных сцежках, з-пад капытоў нашых коней ляцелі іскры. Каб заблытаць сляды, мы кружылі петлямі вакол скал. Кожную хвіліну я чакаў, што вось-вось пачуюцца тупат коней і крыкі салдат Тэнджыла, якія пачнуць страляць па нас з лукаў, пагражаць коп’ямі і мячамі. Але нічога такога не чулася. Відаць, няпроста было высачыць каго-небудзь у нетрах гор Карманьякі, а ўцекачам лёгка пазбегнуць сваіх ворагаў.
— Куды мы едзем? — запытаўся я ў Джанатана, калі мы заглыбіліся ў горы.
— У Пячору Катлы, канечне,— адказаў ён.— Мы ўжо амаль на месцы. Вось перад намі Гара Катлы...
Ага, дык вось, значыцца, якая яна... Перад намі шырокае плато з крутымі схіламі, якія рэзка абрываюцца ўніз. 3 нашага боку схілы не такія крутыя, па іх, калі трэба, лёгка падняцца наверх, што мы ўрэшце і зрабілі, таму што нам проста неабходна прайсці праз гэтую гару, як сказаў Джанатан.
— Уваход у пячору знаходзіцца з другога боку ад ракі,— растлумачыў ён.— I мне трэба паглядзець, як там што...
Джанатан, няўжо ты думаеш, што мы можам трапіць у Пячору Катлы?— пытаюся я.
Неяк ён расказваў мне пра вялізныя медныя вароты — уваход у пячору — і пра Тэнджылавых салдат, якія ўдзень і ўначы стаяць там на варце. Дык якім чынам мы можам трапіць туды?
Джанатан не адказаў, толькі папярэдзіў, што нам неабходна будзе схаваць коней, каб яны не сышлі ў горы.
Мы завялі іх у глыбокую цясніну — пад самай Гарой Катлы
і пакінулі іх там разам са збруяй. Джанатан пагладзіў Грыма, сказаў яму:
— Пачакай тут, мы толькі сходзім у разведку...
Усё гэта мне не вельмі падабалася, бо не хацелася разлучацца з Ф’яларам, але іншага выйсця не было.
Мы даволі доўга падымаліся на ўзвышша, і, нарэшце калі падняліся, я адчуў сябе вельмі стомленым. Джанатан заўважыў гэта і сказаў, што можна крыху адпачыць, і я першы кінуўся на зямлю. Мы ляжалі на вяршыні гары, над намі распасцерлася вялізнае неба, а якраз над намі была Пячора Катлы. I дзіўна было думаць, што недзе ў гэтай гары, дзесьці пад намі, ёсць жахлівая пячора з усімі пераходамі і закуткамі, дзе пакутавала і гінула столькі людзей. А тут, пад сонцам, лёталі матылькі, паўсюдна раслі кветкі і трава — было дзіўна, што кветкі і трава растуць на покрыве Пячоры Катлы.
Я задумаўся — колькі ж людзей загінула ў гэтай пячоры? Ці жывы яшчэ Орвар? Я запытаўся пра гэта ў Джанатана, але ён не адказаў. Ен ляжаў, угледзеўшыся ў неба, і думаў пра штосьці сваё. Нарэшце ён загаварыў:
— Калі праўда, што Катла спала ў гэтай пячоры, то як жа яна выйшла, калі прачнулася? Медныя вароты былі тут і раней, Тэнджыл заўсёды выкарыстоўваў Пячору Катлы як турму.
— I калі Катла спала тут? — не паверыў я.
КНІГІ ОНЛАЙН
