КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Пасля паўтары гадзіны лёту дождж сціхае. Хмары па-ранейшаму вельмі нізкія, але іх як няўтрымная ўсмешка ўжо працінае святло. Я любуюся гэтым нетаропкім выспяваннем добрай пагоды. Прадчуваю, што ўгары нада мной пласт белай кудзелі стаў зусім тонкі. Бяру трошкі ўбок, каб абысці лівень: ужо няма патрэбы лезці ў самую яго сэрцавіну. I вось першая прагаліна ў небе... Я адчуваю яе раней, чым бачу, бо ўперадзе на моры заўважаю доўгую паласу колеру муравы, паляну светлай і густой зеляніны, нібы рунь ячменю на поўдні Марока, якая так дападала да сэрца пасля трох тысяч кіламетраў пяскоў, калі я вяртаўся з Сенегала. Гэткае ж пачуццё ў мяне і тут — як на падыходзе да людскіх селішчаў, і мяне агортвае ўзнёслая радасць. Абарочваюся да Прэво: — Выкараскаліся, цяпер парадак! — Дзіва што!.. Туніс. Пакуль самалёт запраўляюць гаручым, я падпісваю паперы. Але ў той момант, калі выходжу з кабінета, да мяне даносіцца нейкі гук — гэтак плюхаецца ў ваду скакун. Глухі, без водгулля, усплёск. Мне імгненна прыгадваецца ўжо чуты падобны гук: выбух у гаражы. Тады ад гэтага хрыплаватага кашлю загінулі два чалавекі. Я абарочваюся да дарогі, што пралягае ўздоўж узлётнай паласы: над ёю курыць лёгкі пыл, там на поўнай хуткасці сутыкнуліся два аўтамабілі і застылі, раптоўна. як ільдамі, акутыя нерухомасцю. Туды бягуць людзі, бягуць і сюды, да канторы: — Пазваніце... Доктара... Галава... Сэрца маё сціскаецца. У спакойным святле адвячорка лёсу ўдалося нанесці свой удар. Загублена хараство, розум ці, можа, нават само жыццё... Піраты пракраліся па пустыні, і ніхто не пачуў іхніх бясшумных крокаў. I вось у лагернай стаянцы — кароткая мітусня нападу. Затым усё зноў акрываецца залатавым спакоем. Ранейшы спакой, ранейшая цішыня... А побач нехта кажа — праламаны чэрап. He, не хачу нічога ведаць пра гэты нерухомы скрываўлены лоб. Адварочваюся ад дарогі і крочу да свайго самалёта. Але ў душы варушыцца нейкае прадчуванне небяспекі. I неўзабаве я зноў пачую яго, гэты ж гук. Калі на хуткасці дзвесце семдзесят кіламетраў у гадзіну я ўзару наканаванае мне чорнае плато, да мяне данясецца той жа хрыплаваты кашаль: тое ж самае грознае «кха» лёсу, які ўсё-такі падсцярог нас. У дарогу, на Бенгазі. 2 У дарогу. Сцямнее толькі праз дзве гадзіны. Але ўжо на падлёце да Трыпалітаніі я зняў чорныя акуляры. I пясок вызалочваецца. Божа, якая пустынная гэта планета! I мяне зноў апаноўвае думка, што рэкі, шаты дрэў і людскія селішчы сваім узнікненнем абавязаны толькі збегу шчаслівых абставін. Бо наша Зямля — гэта ж такое засілле скалаў і пяску! Але ўсё гэта чужое мне, я жыву ў свеце палёту. Я адчуваю, як паволі апускаецца ноч, у якую ўваходзіш, бы ў храм. Праз таінства асноўных рытуалаў уваходзіш у безаглядны, бязрадны роздум. Усё зямное спакваля страчвае свае абрысы і хутка зусім знікне. Увесь гэты краявід унізе яшчэ азораны бледным прызмеркавым святлом, але ўжо расплывісты і цьмяны. I я не ведаю нічога, паўтараю, нічога, што было б вартасней гэтай гадзіны. Той, хто спазнаў невытлумачальнае, палкае захапленне палётам, разумее мяне. Я спакваля выракаюся сонца. Выракаюся вялізных вызалачаных абшараў, якія далі б мне прытулак у выпадку аварыі... Выракаюся арыенціраў, якія не далі б мне збіцца з дарогі. Выракаюся абрысаў гор на небасхіле, якія дапамаглі б мне не наляцець на іх. Я ўступаю ў ноч. Я плыву ўсляпую, па прыборах. У мяне застаецца толькі адзін саюзнік — зоры... Гэтае заміранне свету там, унізе, адбываецца нетаропка. Паступова мне ўсё адчувальней не хапае святла. Зямля і неба паступова перамешваюцца. Дол, здаецца, прыўзнімаецца і разбухае, нібы пара. Першыя нябесныя свяцілы трымцяць, быццам у зялёнай вадзе. Яшчэ не хутка настане час, калі яны ператворацца ў цвёрдыя пярлінкі. Яшчэ не хутка можна будзе паназіраць за маўклівай гульнёй знічак. У пэўныя ночы мне выпадала бачыць такі густы імклівы зарапад, што здавалася, там, у сузор’ях, усхадзіўся моцны вецер. Прэво правярае асвятленне і запасныя лямпы. Абгортваем лямпачкі чырвонай паперай. — Яшчэ раз... Ен: дадае яшчэ адну столку, шчоўкае выключальнікам. Але святло яшчэ занадта яркае. Быццам на засветленым здымку, ад яго толькі зблякнуць і без Taro ледзь улоўныя абрысы знешняга свету. Знікне тоненькая мігатлівая плёнка, якою з наступленнем цемнаты падчас яшчэ ахінаюцца ўсе прадметы. Вось і ноч настала. Але гэта яшчэ не сапраўдная ноч. Яшчэ не схаваўся сярпок месяца. Прэво нырае ў хваставое аддзяленне і вяртаецца з сандвічам. Я скубу гронку вінаграду. Мне не хочацца есці. Мне не хочацца ні есці, ні піць. I я зусім не стаміўся, здаецца, магу хоць дзесяць гадоў так ляцець. Месяца ўжо няма. Бенгазі адзываецца ўжо ў непрагляднай ночы. Бенгазі спачывае на дне такой глыбокай цемрадзі, што нават зарава няма над ім. Я заўважыў горад толькі на самым падлёце да яго. Шукаю пасадачную пляцоўку — ага, вось яна, па краях успыхваюць чырвоныя агні. Выразна акрэсліваецца чорны прамавугольнік. Разварочваюся. Святло пражэктара, скіраванага ў неба, уздымаецца ўгору, як слуп полымя, апісвае дугу і пракладае па аэрадрому залатую дарожку. Я раблю яшчэ адзін круг, каб заўважыць усе магчымыя перашкоды. Начное абсталяванне гэтага аэрадрома проста цудоўнае. Збаўляю газ і планірую, быццам апускаюся Ў чорную ваду. Калі я прызямляюся, па мясцоваму часу роўна дваццаць тры гадзіны. Я падрульваю да пражэктара. У тугім святле пражэктара мільгаюць, выбягаючы з цемры і зноў прападаючы ў ёй, надзвычай пачцівыя афіцэры і салдаты. Глядзяць мае паперы, запраўляюць самалёт гаручым. Праз дваццаць хвілін я магу ляцець далей. — Зрабіце віраж і прайдзіце над намі, каб мы ведалі, што ў вас усё добра. У дарогу. Без ніякіх затрымак вырульваю на залатую дарожку, качуся да цёмнай прамоіны ўперадзе. Мой «Сімун» адрываецца да зямлі куды раней, чым скончылася паласа. Пражэктар следуе за мной, і мне цяжка зрабіць віраж. Нарэшце прамень адводзяць убок — здагадаліся, што мяне слепіць. Раблю разварот з наборам вышыні, у твар нечакана зноў б’е пражэктар, але ён толькі на міг датыкаецца да мяне і слізгае далей, адводзіць убок сваю залатую флейту. Гэтак там, на зямлі выказваюць мне сваю найшчырэйшую прыязнасць і ўвагу. I вось я зноў бяру курс на пустыню. Метэастанцыі Парыжа, Туніса і Бенгазі паабяцалі мне спадарожнага ветру сілай трыццаць — сорак кіламетраў у гадзіну. У такім разе, можна разлічваць на ўсе трыста. Бяру курс правей, на сярэдзіну прамой, якая злучае Александрыю з Каірам. Такім чынам я абміну небяспечныя зоны ўзбярэжжа, і хоць буду ляцець невядомым маршрутам, я абавязкова — ці справа, ці злева — злаўлю агні аднаго з гэтых гарадоў ці хоць бы даліны Ніла. Калі вецер не пераменіцца, мой палёт зойме тры гадзіны дваццаць хвілін. Калі аслабне — тры сорак пяць. I я пачынаю адольванне тысячы пяцідзесяці кіламетраў пустыні. Месяца ўжо няма. Вакол адна чорная смала — па самьія зоры. На ўсім шляху я не прьікмечу ні агеньчыка, не ўбачу ніводнага арыенціра, да самага Ніла я адрэзаны ад людзей, таму што і радыё на борце Hawa. Я нават не спрабую назіраць яшчэ за чым-кольвечы, апрача компаса і альтметра Сперы. Мяне ўжо нішто не цікавіць, апрача размеранага дыхання тонкай зіхоткай крэскі на цёмнай прыборнай дошцы. Калі Прэво перасядае на іншае месца, я звяраюся з прыборам і асцярожна выроўніваю машыну. I падымаюся на вышыню дзве тысячы метраў, туды, дзе, як мне паведамілі, дзьме самы спрыяльны вецер. Зрэдку запальваю лямпачку, каб праверыць работу матора — не ўсе прыборы ў мяне асветлены,— але большую частку часу я праводжу ў змроку, сярод маіх драбнюткіх сузор’яў, якія вьіпраменьваюць тое ж нежывое, тое ж невычэрпнае і загадкавае святло, што і сапраўдныя зоры, і размаўляюць на той жа мове. I я таксама, як астраном, чытаю кнігу нябеснай механікі. Я таксама засяроджаны і далёкі да ўсяго зямнога. У вонкавым свеце ўсё быццам вымерла. А тут толькі Прэво, які пасля доўгага змагання з сабой нарэшце ўсё-такі здаўся і задрамаў, і цяпер яшчэ паўней я адчуваю адзіноту. Тут толькі роўнае ракатанне матора ды гэтыя спакойныя зоркі на прыборнай дошцы перада мною. I ўсё-такі я задумваюся. Месяц нам сёння не саюзнік, радыё ў нас няма. Ніводная самая тоненькая нітачка не звяжа нас са светам, пакуль мы не выйдзем да ланцужка агнёў на Ніле. Мы цяпер па-за ўсім на свеце, адзін толькі матор утрымвае нас і не дае прапасці ў гэтай смале. Як у казцы, мы перасякаем мёртвую даліну, чорную даліну выпрабаванняў. Тут не спадзявайся на дапамогу. Тут не спадзявайся на прабачэнне сваім пахібкам. Мы аддадзены волі лёсу. 3-за прыборнай дошкі ў адным месцы праточваецца промнік святла. Буджу Прэво, каб ён прытушыў яго. Прэво, як мядзведзь, варушыцца ў цемры, фыркае, вылазіць са свайго кутка. Засяроджана майструе нешта з насовак і чорнай паперы. Промнік святла знікае. Ен занадта рэзка ўрываўся ў гэты свет. Ен быў зусім недарэчы тут, сярод бледнага, бясстраснага фасфарычнага свячэння прыбораў. Гэта было святло начнога шынка, а не зоркі. Да таго ж ён сляпіў мяне, зацямняў мігценне прыбораў. Мы ляцім ужо тры гадзіны. I раптам справа ўспыхвае нейкае дзіўнае міготкае святло. Разглядваю яго. За сігнальным агнём на канцы крыла, які дагэтуль быў нябачны мне, цягнецца доўгі блішчасты след. Нейкае хісткае ззянне, якое то з’яўляецца, то знікае: ага, гэта ж я ўваходжу ў воблака. Гэта яно адлюстроўвае сігнальны агонь. На падьіходзе да маіх арыенціраў я аддаў бы перавагу чыстаму небу. Над крылом самалёта ўзнікае светлы німб. Ззянне ярчэе, цяпер яно ўжо ўстойліва прамяніцца, як ружовы букет. Мяне моцна ўстрэсвае — пачынаецца гайданка. Я лячу недзе ў вантробах кучавых аблокаў, таўшчыня якіх мне невядомая. Паднімаюся на вышыню дзве пяцьсот — вакол усё тое ж. Спускаюся да тысячы метраў. Агнявы букет быццам прырос да крыла і толькі разгарэўся яшчэ ярчэй. Ну добра. Ну што ж. Нічога не трэба. Я стараюся не думаць пра гэта. Што будзе, тое будзе. Але мне ўсё-такі не даспадобы гэтае асвятленне — карчма, дый годзе. Я пачынаю разважаць: «Што я трошкі танцую тут — гэта нармальная з’ява, гэта зразумела, але мяне ўсю дарогу трошкі трэсла, нягледзячы на чыстае неба і вышыню, Вецер ніколечкі не аслаб, значыць, мая хуткасць напэўна перавышала трыста кіламетраў у гадзіну». Зрэшты, я нічога дакладна не ведаю, паспрабую сарыентавацца, калі выйду з хмар.