КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
— Ну вось!.. А я так ганарыўся сваімі баабабамі! — А якія вушы ў тваёй лісіцы... Як рогі... Ды якія доўгія!.. I ён зноў засмяяўся. — Ты несправядлівы, малыш, я ж не ўмею маляваць, хіба толькі ўдаваў — звонку ды знутры. — Нічога. I так добра будзе,— супакоіў ён мяне,— дзеці зразумеюць. Я ўзяў аловак і намаляваў наморднічак. Сэрца маё сціснулася, калі я аддаваў малюнак Маленькаму прынцу: — Ты нешта ўтойваеш ад мяне... Але ён адказаў: — Ведаеш... заўтра будзе якраз гадавіна, як я трапіў да вас на Зямлю... Ен змоўк. Потым дадаў: — Я прызямліўся побач, зусім недалёка адгэтуль... I пачырванеў. I зноў, я сам не разумеў чаму, але мяне агарнула дзіўная туга. I ўсё ж я спытаў: — Значыць, ты зусім невыпадкова прагульваўся тут у дзень нашага знаёмства, тыдзень назад, такі адзінокі, тут, за тысячу міль ад людскога селішча! Ты вяртаўся на тое месца, дзе прызямліўся? Маленькі прынц зноў пачырванеў. — Мабыць таму, што спаўняецца год?..— нерашуча прадаўжаў я. Маленькі прынц зноў пачырванеў. Ен ніколі не адказваў на пытанні, але калі ён чырванеў, гэта значыла «так», ці ж няпраўда? — Ах,— вырвалася ў мяне,—баюся, што... Але ён не даў мне дагаварыць: — Пара табе ўжо ўзяцца за работу. Ідзі да сваёй машыны. Я буду чакаць цябе тут. Вяртайся вечарам. Я вагаўся. Мне ўспомніўся Ліс. Нялёгка стрымаць слёзы, калі дазволіш, каб цябе прыручылі... XXVI Непадалёку ад калодзежа грувасціліся руіны старажытнай каменнай сцяны. На другі вечар я вяртаўся сюды ад самалёта і яшчэ здалёк заўважыў Маленькага прынца, які сядзеў на сцяне і матляў нагамі. Да мяне данёсся яго голас: — Хіба ты не помніш? — казаў ён.— Але не тут! Нехта, безумоўна, падтрымаў гамонку, бо Маленькі прынц запярэчыў: — Ну так, так! Гэта было роўна год назад, дзень у дзень, толькі ў іншым месцы... Я набліжаўся да сцяны. Як і раней, нікога не бачыў і не чуў. Аднак Маленькі прынц зноў запярэчыў: — Ну безумоўна. Ты знойдзеш мяне па слядах на пяску. Чакай. Сёння ўночы я прыйду туды. Я быў за дваццаць метраў ад развалін і па-ранейшаму нікога не бачыў. Маленькі прынц памаўчаў, потым спытаў: — А ў цябе добрая атрута? Ты ўпэўнены, што я не буду доўга пакутаваць? Я спыніўся як укопаны, сэрца маё сціснулася, але я ўсё роўна нічога не разумеў. — А цяпер ідзі,— сказаў ён.— Я хачу злезці! Я апусціў вочы долу і — аж адскочыў! Там, каля сцяны, выцягнуўшы да Маленькага прынца агідную пляскатую галаву, пакалыхвалася ядавітая змяя — такія змеі ў трыццаць секунд здольны адправіць чала- века на той свет. Я ліхаманкава сунуў руку ў кішэню па рэвальвер і кінуўся да яе, але на мой шум змяя мякка, нібы паміраючы струмень вады, асунулася ў пясок і не надта паспешліва, з лёгкім металёвым шорхатам слізганула пад каменне. Я падбег да сцяны і падхапіў на рукі бледнага як палатно Маленькага прынца. — Гэта яшчэ што прыйшло табе ў галаву?! Ты гутарыш са змяёй?! Я разматаў яго вышываны золатам шалік. Змачыў скроні вадой, даў папіць. Але я не мог болей нічога выпытваць у яго. Ен сур’ёзна паглядзеў на мяне і абвіў маю шыю рукамі. Сэрца яго калацілася, нібы ў прыстрэленай птушкі. — Я рады, што ты знайшоў непаладку ў сваёй машыне,— сказаў ён.— Цяпер ты зможаш вярнуцца на радзіму... — Адкуль табе гэта вядома?!. Я ж якраз ішоў паведаміць яму, што зусім неспадзявана я адрамантаваў самалёт!.. Маленькі прынц нічога не адказаў на маё пытанне, але дадаў: — Сёння я таксама вярнуся дадому... Потым, задуменна: — Гэта значна далей... і значна цяжэй... Усё было неяк незразумела-дзіўна. Я сціскаў яго ў абдымках, нібы малое дзіця, але мне здавалася, што ён выслізгвае з маіх рук, правальваецца ў бездань, а я не магу яго ўтрымаць... Ен задуменна глядзеў некуды далёка-далёка. •— У мяне застаецца твой баранчык. I наморднічак... I ён сумна ўсміхнуўся. Я доўга маўчаў. Ен нібы зноў ажываў: я адчуваў, як ён паволі саграваўся. — Хлапчанятка маё, як ты спалохаўся... Вядома, ён спалохаўся! Але ён мякка засмяяўся: — Сёння ўночы мне будзе яшчэ страшней... Я зноў пахаладзеў ад прадчування нейкай непапраўнай бяды. Няўжо, няўжо я ніколі не пачую болып, як ён смяецца?.. Гэты смех для мяне — нібы крыніца ў пустыні. — Хлапчанятка маё, я хачу яшчэ паслухаць, як ты смяешся... Але ён адказаў: — Сёння ноччу спаўняецца роўна год. Сёння мая зорка будзе якраз над той мясцінай, дзе я прызямліўся летась... — Хлапчанятка маё, скажы, гэта ўсё проста нядобры сон — і змяя, і спатканне, і зорка — проста нядобры сон, праўда? Але ён не адказаў на маё пытанне. — Самае галоўнае — тое, чаго не ўбачыш вачыма...— прамовіў ён. — Гэта праўда, канечне... — Гэта як з кветкай. Калі любіш кветку, што расце недзе на зорцы, так прыемна ноччу глядзець на неба. Здаецца, усе-ўсе зоркі цвітуць. — Гэта праўда, канечне... — Гэта як з вадой. Тая вада, што ты даў мне напіцца, была як музыка. Музыка калаўрота і вяроўкі... Памятаеш... Як жа гэта было цудоўна... — Гэта праўда, канечне... — Начамі ты будзеш глядзець на зоркі. Мая зорка вельмі маленькая, я не магу паказаць табе, дзе яна. Але гэтак нават лепей. Яна будзе табе проста адной з зорак. I ты палюбіш глядзець на ўсе зоркі... Усе яны стануць тваімі сябрамі. А яшчэ я зраблю табе сякі-такі падарунак... Ен зноў засмяяўся. — Ах, малыш, малыш, як я люблю, калі ты смяешся! — Вось гэта і будзе маім падарункам... Гэта будзе, як з вадой... — Як гэта? — У кожнага чалавека — свае зоркі. Адным людзям — тым, хто любіць падарожнічаць,— зоркі паказваюць дарогу. Для іншых гэта проста маленькія светлячкі. Вучоным яны — задачы, якія трэба рашыць. Майму дзялку яны — золата. Але ва ўсіх людзей зоркі — нямыя. У цябе ж будуць зоркі, якіх не будзе ані ў каго на свеце... — Як гэта? — Ноччу ты глянеш на неба, а там будзе ж і тая зорка, дзе я жыву, дзе я смяюся. Ты не будзеш ведаць, дзе яна, мая зорка, таму табе будзе здавацца, што смяюцца ўсе-ўсе зоркі. Вось і выходзіць, што ў цябе будуць зоркі, якія ўмеюць смяяцца! I ён зноў засмяяўся. — I калі ты ўцешышся,— а рана ці позна заўсёды прыходзіць суцяшэнне,— табе будзе прыемна, што калісьці ты ведаў мяне. Ты назаўсёды застанешся маім сябрам. Табе захочацца пасмяяцца разам са мной. I аднойчы ты адчыніш акно, проста так, ад радасці-I твае сябры будуць вельмі здзіўлены, чаго гэта ты смяешся, калі глядзіш на неба. А ты ім скажаш: «Так, так я заўсёды смяюся, калі гляджу на зоркі». I яны падумаюць, што ты звар’яцеў. Бачыш, як кепска я абышоўся з табою... I ён зноў засмяяўся. — Нібыта замест зорак я падарыў табе мноства званочкаў, якія ўмеюць смяяцца... I ён зноў засмяяўся. Потым твар яго пасур’ёзнеў: — Ты... вось што... сёння ноччу... ты... не прыходзь... — Я не пакіну цябе аднаго. — Табе памроіцца, што мне нядобра... Памроіцца нават, быццам я паміраю. Што зробіш, так трэба. Але я не хачу, каб ты бачыў гэта. He прыходзь, не трэба... — Я не пакіну цябе аднаго. Але ён ўсё непакоіўся. — Разумееш... гэта яшчэ і праз змяю. А раптам яна цябе ўкусіць... Змеі злыя. Ім адно задавальненне — уджаліць каго-небудзь. — Я не пакіну цябе аднаго. Нечакана ён трошкі падбадзёрыўся: — Але ж праўда, на двух у яе не хопіць атруты... Вечарам я і не заўважыў, калі Маленькі прынц сабраўся ў дарогу. Ен знік цішком. I калі мне ўсё-такі ўдалося дагнаць яго, ён крочыў хутка і рашуча. — А! Гэта ты...— толькі і сказаў ён. Ен узяў мяне за руку. Але нешта ўсё яшчэ трывожыла яго. — Дарма ты ідзеш са мной. Табе будзе балюча. Табе здасца, што я паміраю, але я не памру... Я маўчаў. — Разумееш, гэта надта далёка. Маё цела надта цяжкае. Мне не ўзнесці яго. Я маўчаў. — Але гэта ўсё роўна нібы скінуць старую абалонку. Тут няма чаго журыцца... Я маўчаў. Ен трошкі ўпаў духам. Але ўсё-такі зрабіў яшчэ адно намаганне: — А ведаеш, будзе дужа міла! Я таксама буду глядзець на зоркі. Усе зоркі будуць, як калодзеж з заржавелым калаўротам. I кожная падасць мне напіцца... Я маўчаў. — Падумай, як забаўна! У цябе будзе пяцьсот мільёнаў званочкаў, а ў мяне — пяцьсот мільёнаў крынічак... I Маленькі прынц змоўк. Ен плакаў... — Ну, вось і прыйшлі. Застанься тут, я зраблю яшчэ крок. Але ён апусціўся на пясок, бо яму стала страшна. — Ведаеш,— сказаў ён,— мая кветка... Я ў адказе за яе! Яна такая кволая! I такая наіўная... У яе ўсяго і ёсць, што чатыры недалужныя калючкі, каб уберагчы сябе ў гэтым свеце... Я таксама сеў, ногі не трымалі мяне болей. Ен сказаў: — Ну... Вось і ўсё... Павагаўся яшчэ з хвіліну і ўстаў. I зрабіў адзінадзіны крок. А я не мог варухнуцца. Нешта, як жоўтая маланка, бліснула каля яго шчыкалаткі. Нейкі міг ён стаяў нерухома. Нават не ўскрыкнуў. Потым паволі, як падае ссечанае дрэўца, бясшумна ўпаў на пясок. XXVII I вось шэсць гадоў мінула з тае пары... Яшчэ ніколі і нікому я не расказваў пра гэта. Mae таварышы былі вельмі радыя зноў убачыць мяне жывога і здаровага. На роспыты ж, чаму я такі засмучаны, я адказаў: «Проста знямогся...» Цяпер я трохі суцешыўся. Праўда... не зусім. Але я ведаю, што Маленькі прьінц вярнуўся на сваю планету, таму што на досвітку я не знайшоў яго цела. Яно было не такое ўжо і цяжкае. А начамі я так люблю слухаць зоркі. Яны — нібы пяцьсот мільёнаў званочкаў... Але іншы раз са мною творыцца нешта незвычайнае. Справа ў тым, што да наморднічка, які я намаляваў для Маленькага прынца, я забыў дадаць скураны аброжак. Маленькі прынц ніколі не здолее прывязаць свайго баранчыка. I я проста месца сабе не знаходжу. «Што адбылося на яго планейе? — пытаюся я ў сябе.— Няўжо баранчык з’еў ружу?» To я кажу сабе: «Ды, безумоўна, не! Маленькі прынц штовечар накрывае сваю ружу шкляным каўпаком, ды і за баранчыкам ён добра наглядае...» Тады я шчаслівы. I ўсе зоркі ціха смяюцца. А то я кажу сабе: «Хіба не здараецца, што мы бываем няўважлівыя? На бяду шмат не трэба! А што, калі аднойчы ён забыўся пра шкляны каўпак, альбо баранчык ноччу ўпотай выбраўся на волю і...» I тады ўсе званочкі горка-горка плачуць... Усё гэта так загадкава, незразумела-дзіўна. Вам, хто таксама палюбіў Маленькага прынца, як і мне, гэта зусім, зусім не ўсё роўна: увесь свет робіцца для нас інакшым ад таго, што дзесьці ў невядомым куточку Сусвету баранчык, якога мы ніколі не бачылі, можа, ужо з’еў незнаёмую нам ружу...