Беларускі Гістарычны Зборнік 11

Беларускі Гістарычны Зборнік

11
97.42 МБ
Bielsk Podlaski—Dwie szk. cerk.-paraf. W 1888 r. otwarto szk. dla chi., w dwa lata pozniej dla dziew. Inicjatorem ich powstania byl kapelan suzdal-kowno-prichodskich i domasznich szkolach gramotnosti, dejstwujuszczich w nasto-jaszczem 1884/85 uczebnom godu,LEV, 1885, nr 5, s. 38-40, nr 14, s. 136-137, nr 18-19, s. 186-188, nr 21, s. 208-210, nr 25, s. 250-251; 6) Wiedomost' o cerkovno-pri-chodskich szkolach Litovskojjeparchiiza 1886-87 ucz. god, LEV, 1887, nr 41, s. 354-358, nr 42, s. 362-364, nr 43, s. 372-382; 7) Wiedomost' o domasznich szkolach gramoty Litovskoj jeparchii za 1886-87 god, LEV, 1887, nr 44, s. 389-394.
3	LEV, 1885, nr 21, s. 209; 1886, nr 43, s. 428; 1887, nr 44, s. 390.
4	LEV, 1885, nr 18-19, s. 186; 1886, nr 41, s. 390; 1887, nr 41, s. 363.
5	G. Sosna, D. Fionik, Dzieje Cerkwi w Bielsku Podlaskim, „Bialoruskie Zeszyty His-toryczne" (dalej: BZH), 1997, nr 7, s. 138.
6	LEV, 1887, nr 44, s. 392.
7	LEV, 1885, nr 18-19, s. 187; BZH, 1997, nr 7, s. 148.
8	LEV, 1885, nr 3, s. 22; 1886, nr 43, s. 427; 1887, nr 44, 390.
9	LEV, 1886, nr 4, s. 427; 1887, nr 44, s. 390.
83
skiego garnizonu wojskowego o. Bazyli Jastrebow. W 1891 r. wzniesiono nowy budynek szkolny. W pierwszym roku jego funkcjonowania nauk? po-bieralo ponad 150 chi. i dziew. Oprocz ucznidw wyznania prawoslawnego, do szkdl ucz?szczaly rowniez dzieci z rodzin katolickich i zydowskich. Na-uczanie prowadzila corka proboszcza cerkwi, Zofia Taranowicz10.
Bielki (par. kosnianska) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w 1880 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 11 chi., w 1885/86 — 8 dzieci. W r. szk. 1886/87 czasowo zamkni?ta ze wzgl?du na epidemic ospy. Nauczyciel — chlop Cha-ryton Fiedoruk11.
Bielki (par. puchlowska) — Poczqtkowo szk. gram., pozniej 1 kl. szk. cerk.-paraf. Otwarta 30 pazdziernika 1884 r. Miescila si? w domu zbudowa-nym na gruntach wspolnoty chlopskiej, ze srodkow diecezjalnej rady szkol-nej i samych chlopow (nowy budynek wyswi?cono 22 pazdziernika 1887 r.). W r. szk. 1884/85 uczylo si? 24 chi. i 8 dziew., w 1885/86 — 30 chi. i 12 dziew., w 1886/87 — 35 chi. i 12 dziew. Nauczyciele — proboszcz i chlop Andrzej Pietrow12.
Boratyniec Lacki (par. siemiatycka) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w 1884 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 22 dzieci. Nauczyciel — chlop Osip Dmitruk, maj^cy ukonczon^ szk. ludow^w Siematyczach13.
Boratyniec Ruski (par. siemiatycka) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w pazdzierniku 1884 r. W r. szk. 1885/86 uczylo si? 11 chi. i 3 dziew., w 1886/ 87 — 11 chi. i 4 dziew. Nauczyciel — chlop z ukonczon^ szk. ludow^.14.
Boratynszczyzna (par. samogrodzka) — Szk. gram. W 1892 r. uczylo si? 22 dzieci. Nauczyciel — Aleksy Pac z Knyszewicz15.
Borysowka (par. losinska) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w listopadzie 1886 r. W r. szk. 1886/87 uczylo si? 17 chi. i 4 dziew.16
Bujaki (par. drohiczynska) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w pazdzierniku 1884 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 14 uczniow (w tym 9 katolikow), w 1885/86—13 chi., 1886/87—10 chi. i 4 dziew. Nauczyciele — proboszcz i mieszczanin Stefan Martyniuk, z ukonczon^szk. parafialnqw Drohiczynie17.
Bujnowo (par. maleska) — Szk. gram., pozniej cerk.-paraf. W koncu XIX wieku uczylo si? ponad 30 uczniow, w 1906 r. — 22 chi. i 11 dziew.18
10 G. Sosna, D. Fionik, Dzieje..., s. 41, 114, 137; „Tygodnik Podlaski”, 1990, nr 5, s. 3.
11 LEV, 1885, nr 5, s. 40; 1887, nr 45, s. 402.
12 LEV, 1886, nr41, s. 389; 1887, nr41, s. 358, 415; „Tygodnik Podlaski”, 1990, nr 4, s. 3.
13 LEV, 1886,nr43, s. 429.
14 LEV, 1886, nr43,s. 429; 1887, nr 44, s. 391.
15 „Przegl^d Prawoslawny”, 1997, nr 7, s. 40.
16 LEV, 1887,nr44, s. 391.
>7 LEV, 1885, nr 18-19, s. 187; 1886, nr 43, s. 429; 1887, nr 44, s. 391.
18 „Tygodnik Podlaski”, 1989, nr 9, s. 12; „Wiadomosci Polskiego Autokefalicznego Kosciola Prawoslawnego” (dalej: WPAKP), 1991,nr3,s. 27;BZH, 1997,nr7,s. 137.
84
Chojewo (par. maleska) — Szk. gram., pozniej cerk.-paraf. Otwarta w 1884 r. Miesciia si? w wynaj?tym domu. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 25 uczniow (w tym 17 katolikow), w 1885/86 i 1886/87 — 18 chi., w 1906 r. — 14 chi. i 7 dziew. Nauczyciel — chlop Bazyl Tur, maj^cy ukonczon^ szk. ludowqj9.
Chomontowce (par. holynska) — szk. gram. Otwarta w 1884 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 30 uczniow. Nauczyciel — chlop Konrad Andruszkie-wicz, uczyl si? w szk. ludowej w Holynce20.
Choroszczewo (obecnie par. milejczycka) — Szk. gram. Otwarta w 1884 r. W r. szk. 1884/85 uczyl si? 1 chi. i 2 dziew. — prawoslawni oraz 2 chi. katolikow. Nauczyciel — Piotr Galimski, maj^cy ukonczon^ szk. ludow^ w Zurobicach21.
Chrabostowka (par. narewska) — Szk. gram. Otwarta w 1890 r.22
Cieluszki (par. puchlowska) — Pocz^tkowo szk. gram., od r. szk. 1885/86 1 kl. szk. cerk.-paraf. Otwarta w pazdzierniku 1870 r. (to samo zrodlo in-nym razem podaje, ze w listopadzie 1875 r.). Miescila si? w osobnym domu ofiarowanym przez parafian. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 18 chi. i 7 dziew., w 1885/86 — 22 chi. i 11 dziew., w 1886/87 — 31 chi. i 10 dziew. Nauczyciele — proboszcz i miejscowy chlop Makary Sajewicz, maj^cy ukonczon^ szk. ludow^23.
Czarna Wielka (par. grodziska) — Szk. gram., pozniej cerk.-paraf. Otwarta w 1884 r., w wygodnym domu, udost?pnionym bezplatnie przez miej-scowego chlopa. W r. szk. 1886/87 uczylo si? 18 chi. i 8 dziew., w 1906 r. — 24 chi. i 8 dziew.24.
Czechy Orlanskie (par. wolczanska) — Ruchoma 1 kl. szk. cerk.-paraf. Otwarta 12 listopada 1884 r. W r. szk. 1885/86 uczylo si? 15 chi. i 3 dziew. Nauczyciele — proboszcz i mieszczanin25.
Czechy Zablotne (par. wolczanska) — Ruchoma 1 kl. szk. cerk.-paraf. Otwarta w listopadzie 1884 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 13 chi. i 3 dziew., w 1886/87 — 11 chi. i 3 dziew. Nauczyciele — kier parafialny i Fiodor Miel-nik, maj^cy ukonczon^szk. ludow^w Wolce. Wynagrodzenie— 14 rubli26.
Czeremcha par. kleszczelska) — szk. gram. Otwarta w pazdzierniku 1884 r. Miescila si? w wynaj?tym domu. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 20
19 LEV, 1885, nr 21, s. 210; 1886, nr 43, s. 427; 1887, nr 44, s. 390; BZH, 1997, nr 7, s. 138.
20 LEV, 1885,nr20, s. 202.
21 LEV, 1885, nr 18-19, s. 187.
22 WPAKP, 1986, nr 3/4, s. 94.
23 LEV, 1885, nr21,s. 209; 1886, nr41,s. 389; 1887, nr41, s. 358; WPAKP, 1978, nr 1-2, s. 72.
24 LEV, 1887, nr 44, s. 391; BZH. 1997, nr 7, s. 142.
25 LEV, 1886, nr 41, s. 390.
26 LEV, 1885, nr 5, s. 39; 1887, nr 41, s. 362-363.
85
chi., w 1885/86 — 36 chi. i 6 dziew., w 1886/87 — 30 chi. i 4 dziew. Nau-czyciele — kier parafialny oraz mieszczanin, podoficer Ignacy Jawdokie-wicz, uczyl si? w szk. parafialnej w Kleszczelach27.
Czyzyki (par. nowoberezowska) — Ruchoma 1 kl. szk. cerk.-paraf. Ot-warta w pazdzierniku 1883 roku. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 17 chi. i 3 dziew., w 1885/86 — 24 chi. i 12 dziew., w 1886/87 — 23 chi. i 7 dziew. Nauczyciele — psalmista i chlop Mojsiej Jarzociuk, maj^cy ukonczon^szk. ludow^w Nowoberezowie. Wynagrodzenie — 18 rubli28.
Dasze (par. kosnianska) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w 1865 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 26 chi., w 1886/87 — 16 chi. i 2 dziew. Nauczyciel — mieszczanin Iwan Huk, uczyl si? w szk. parafialnej w Kleszczelach29.
Dawidowicze (par. puchlowska) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w 1868 r., reaktywowana w 1884 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 18 chi. i 8 dziew., w 1885/86 — 18 chi. i 14 dziew., w 1886/87 — 24 chi. i 7 dziew. Nauczyciel — chlop Jakub Antoniuk, ukonczyl szk. ludow^ w Trzesciance. Nau-czanie prowadzil we wlasnym domu30.
Deniski (par. puchlowska) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w pazdzierniku 1884 r. Miescila si? w wynaj?tym domu. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 18 dzieci, w 1885/86 — 21 chi. i 2 dziew., w 1886/87 — 28 chi. i 11 dziew. Nauczyciel — podoficer rezerwy Mikolaj Grodzinski, uczyl si? w wojsko-wej szk. okr?gowej31.
Dobrowoda (par. kleszczelska) — Szk. gram. Otwarta w pazdzierniku 1884 r. Poczqtkowo ruchoma, pozniej jeden z chlopow udost?pnil nieodp-latnie na jej potrzeby swoj dom. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 25 chi., w 1885/86 — 34 chi., w 1886/87 — 25 chi. Nauczyciele — kier parafialny oraz syn proboszcza Platon Solosciukiewicz, maj^cy ukonczony kurs nau-czycielski w gimnazjum w Bialymstoku32.
Dojlidy (par. dojlidzka) — szk. cerk.-paraf. Zbudowana w 1896 r. ze srod-kow ofiarowanych przez hrabin? Rydygierow^ (500 rubli). W 1897 r. szk. wizytowala caryca Aleksandra w towarzystwie ksi?znej Golicynej. Kate-chezy w szk. nauczal o. Aleksander Kaliszewicz33.
Doratynka (par. narewska) — Ruchoma szk. gram. Otwarta w listopa-dzie 1884 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 15 chi. i 8 dziew. (wsrod nich 3 katolikow),w 1885/86— 13 chi. i 10 dziew., w 1886/87—14 chi. i 4 dziew.,
27	LEV, 1885, nr 5, s. 40; 1886, nr 43, s. 429; 1887, nr 44, s. 391.
28	LEV, 1885, nr 5, s. 39; 1886, nr 41, s. 389; 1887, nr41, s. 363.
29	LEV, 1885, nr 5, s. 40; 1887, nr 44, s. 391.
30	LEV, 1885, nr 21, s. 209; 1886, nr 43, s. 428; 1887, nr 44, s. 390; WPAKP, 1978, nr 1-2, s. 71.
31	LEV, 1885, nr 21, s. 210; 1886, nr 43, s. 428; 1887, nr 44, s. 390.
52	LEV, 1885,nr5, s. 40; 1886, nr 43, s. 429; 1887, nr 44, s. 391.
55 „Przeghd Prawoslawny”, 1996, nr 8, s. 27-28.
86
w 1906 r. — 14 chi. i 6 dziew. nauczyciele — proboszcz i mieszczanin Osip Hryniewicki, uczqcy w szk. ludowej w Puchlach34.
Drohiczyn (par. drohiczynska)— 2 kl. szk. cerk.-paraf. Otwarta 15 listo-pada 1897 r. Miescila si? w budynkach poklasztornych franciszkanow35.
Dubicze Cerkiewne (par. nowoberezowska) — Ruchoma szk. cerk.-paraf. Otwarta w pazdzierniku 1883 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 23 chi. i 6 dziew., w 1885/86 — 20 chi. i 12 dziew. W r. szk. 1886/87 szk. zamkni?to; 32 uczniow przeszlo do szk. ludowej. Nauczyciele — psalmista i chlop Pa-wel Gorman, maj^cy ukohczon^szk. ludow^w Nowoberezowie36.
Dydule (par. wolczanska) — Szk. gram. Otwarta w listopadzie 1886 r. Miescila si? w wynaj?tym, niezbyt wygodnym domu. W r. szk. 1886/87 uczylo si? 9 chi. i 7 dziew.37
Fasty (par. fastowska) — Ruchoma szk. gram., pozniej cerk.-paraf. Otwarta 26 listopada 1884 r. W r. szk. 1884/85 uczylo si? 9 chi., w 1885/86 — tyle samo, w 1886/87 — 23 chi. i 3 dziew., w 1906 r. — 30 chi. i 10 dziew. Nauczycielem byl pocz^tkowo chlop Dominik Plachta, z wyksztalceniem domowym, pozniej byly psalmista z 2 klasami seminarium38.