КНІГІ ОНЛАЙН
х Зоф’я Масальская-Сурын, * ... , t ... 1900.02.13 3/1 Ўладзіслаў-Людвік * ... 1834, f ... 4/1 Адэляіда-Дамініка * ... 1836, f ... 5/1 Антоній-Дыянізій * ... 1837, ў ... 1925 6/1 Элеанора-Барбара * ... 1839, f -. х Стэфан Адлянгцкг-Па'іобут (№ 7/1 зь Цялоскай галіны). 7/1 Зоф’я " ... 1840, ў ... х Ўладзімер Крываносаў, * ... , t ••• 8/1 Браніслаў * ... 1840, f ... х Вольга Ліксо, " ... , f ... 9/1 Эмілья * ... 1841, ў ... 3 7 х Ўладзімер Крываносаў, * ... , + ••■ 10/1 Юзаф * ... , t ... 1917 х Марыя Станішэўская, * ... , t ... 11/1 Катарына * ... , f ... х Леапольд Букоўскі, * ... , t ••• 16 калена 12/2 Напаліён-Казімер * маёнт.Бялынічы 1863.08.22, - Віцебск, к. сьв.Антонія, t ... Скончыў Харкаўскі ветэрынар-ны інстытут (1889). Зацьвярджаўся ў званьні ветэрынара (28.11.1899), пасьля чаго прызначаны на паса-ду звышштатнага ветурача ў Том-скую губ. Дзьвінскі пав. ветурач (з 06.02.1895), загадчык мікраска-пічнай станцыі гарадзкой бойні г.Дзьвінска (з 01.09.19OO)32. 13/2 Іван-Канстанцін * ... 1866.02.18, f ... 14/2Іосіф * ... 1868.03.19, f ••• 15/2 Марыя * ... 1872.05.13, t ... х Войцех Шукевіч, * ... , Т ... 16/2 Леанціна * ... 1880.11.04, ў ... 1971.11.18 х Вітальд ^о^га-Паўлоўскі, * ... , f ... 1945.04.29 17/8 Вольга * ... , f ... х 1908 Карл Івенсэн, * ... , f >”С. Карла I. 18/8 Зінаіда ... , I ... х ... Страхаў, * ... , f ... 19/10 Зоя * ... , f • •• х Рычард Луба, " ... , ў ... 20/10 Артур-Юрый * ... 1877.04.23, t -х ... 21/10 Міхаіл * ... 1880.09.30, ў ... 22/10 Марыя * ... , f ... х Адам Шафкоўскі, * ... , f ... 1942 23/10 N. (дачка) * ... , ў ... 17 калена 24/20 N. (сын) * ... , f 25/20 N. (сын) * ... , f ... Крыніцы і літаратура: 1 Kojalowicz W. Herbarz W.X. Li-tewskiego tak zwany Compendium. Krakow, 1897, s.233-234. 2 jan Wladyslaw Poczobut Odla-nicki. Parnieinik. Opracowal A. Rachuba. Warsza a, 1987, s. 15-16. ■' Да нашага ча :y y Бераставіцкім раёне Г радзенскай вобласьці існуе вёска Пачобуты. Яна разьмяшчаецца на адлегласьці 30 км на "аўночны захад ад Вялі-кай Бераставіцы, 35 км ад Горадні і 40 м ад чыгуначнай станцыі Бераставіца. 4 J. W. Poczobut Odlanicki. Pami-etnik., s.18. 5 Тамсама. 6 Тамсама. 7 Тамсама. s.23-24 8 J. W. Poczobut Odlanicki. Parni-etnik., s.355-357. ’ Тамсама, s.21 10 Урыўкі зь “Дзёньніка” (апісань-не вайсковых падзеяў пад Глы-бокім і Кушлікамі) былі перак- ладзеныя на расейскую мову і выдадзеныя А.П.Сапуновым яшчэ ў канцы XIX ст. (“Отрывкя йз дневннка Яна-Владйслава Почо-бута-Одлянйцкого о войне с Польшей (1660-1665 гг)”//Вйтеб-скне губернскме ведомостм. 1886. №89-92. На польскай мове “Дзёньнік” выйшаў у Варшаве ў 1987 г., навуковы камэнтар да яго склаў А.Рахуба (Гл. заўвагу 2). Урывак зь “Дзёньніка”, перак-ладзены на беларускую мову, быў зьмешчаны ў часапісе “Спад-чына” (1992. №2. С.95-99). 11 J.W.Poczobut Odlanicki. Pami-etnik., s.29 12 Меромонах Сергмй. Вмтебскйй Марков Свято-Тройцкнй мужес-кмй монастырь. Вмтебск, 1887, с.37. 13 Сапунов А.П. Вйтебская Старй-на. Т.1. Вмтебск, 1883, док. № 76. 14 НГА Беларусі. Ф. 2512, воп. 1, спр. 882, арк. 239. 15 Алфавйтный спйсок дворянс-кйх родов, внесённых в родос-ловные дворянскйе кнйгй Могй-лёвской губернмй. Могйлёв, 1909. с.20. 16 РГНА. Ф. 1343, воп. 26, спр. 3208, арк. 9адв., 21. НГА Бела-русі. Ф. 2512, воп. 1, спр. 33, арк. 175-176. 17 Тамсама. 18 Тамсама 19 НГА Беларусі. Ф. 2512, воп. 1, спр. 33, арк. 177-177адв. 20 РПІА. Ф. 1343, воп. 26, спр. 3208, арк. 15-18. НГА Беларусі. Ф. 2512, воп. 1, спр. 33, арк. 176адв.-177адв. Ф. 3309, воп. 1, спр. 198. 21 НГА Беларусі. Ф. 2635, воп. 1, спр. 270. 22 РГІІЛ. Ф. 1343, воп. 26, спр. 3208, арк. 22-23, 25. 23 Тамсама.. арк. 22-23. 24 Дембовецкмй А.С. Опыт опй-санйя Могялевской губернйй. Кн. 3. Могйлев, 1884. С. 166-167. 25 Lednicki W. Parnietnik. Т.I. Londyn, 1963. S. 127. 28 НГА Беларусі. Ф. 2512, воп. 1, спр. 882, арк. 239-240. Ф. 2513, воп. 2, спр. 1321, 1368, 1381, 1444. Ф. 2554, воп. 1, спр. 413, 535, 548. Россййскйй медмцйн-скйй спйсок на 1903-1916 гг. 27 Зьвесткі ўзятыя зь лістоў да аўтара польскага дасьледчыка Чэслава Кубаліка (Варшава), які падтрымлівае асабістую сувязь з Элеанораю Шчэпаньскаю (народ-жанай Адляніцкай-Пачобут) і яе сям’ёю. Аўтар выказвае шчырую ўдзячнасьць п.Ч.Кубаліку за дзейсную дапамогу ў распрацоў-цы радаводу Адляніцкіх-Пачобу-таў. 28 РГІІА. Ф. 1343, воп. 36, спр. 17 817, арк. 4адв. 29 Лісты п.Ч.Кубаліка аўтару ад 19.12.1989 і 06.08.1992. 30 РГМА. Ф. 1343, воп. 26, спр. 3 208, арк. 22-23. Памятная кнйж-ка Вйтебской губернйй на 1864 год. Спб., 1864. С. 305. 31 РГМА. Ф. 1343, воп. 26, спр. 3 209, арк. 6адв.-7. Памятные кнйжкі Вйтебской губернмй на 1884, 1885, 1889, 1890, 1898 гг. 32 РГМА. Ф. 1343, воп. 26, спр. 3 209, арк. 4, 7адв. Памятные кнйжкй Внтебской губернйй на 1900-12 гг. 3 9 Годнасьць: Выданьне Згуртаваньня Беларускай Шляхты. 1997, № 2 (4). ПОСТАЦІ МІТРАФАН ДОЎНАР-ЗАПОАЬСКІ I РОД ЗАПОАЬСКІХ-ДОЎНАРАЎ ГЭРБУ «ПОБУГ» ЎЛАДЗІСААЎ ВЯРОЎКІН-ШЭЛЮТА Род Запольскіх-Доўнараў належыць да спрадвечнай беларускай шляхты, чый рада-вод губляецца у стагоддзях. Аднак ён, у су-вязі з адсутнасьцю багацьця й якога-кольвек уплыву ў грамадзтве, не прыцягваў увагі гэ-неалёгаў. Доўнары здаўна жылі на Случчы-не, былі на паслугах у князёў Слуцкіх, а іншыя прадстаўнікі роду жылі па розных паветах і ваяводзтвах, дзе мелі свае ўладаньні. Пратаплястам роду, ад каго можна весьці дакладную гэнеалёгію, быў Аляксандар Доў-нар, які служыў князю Яну-Сымяёну Алелькавічу1. Апошні за службу надаў 10 траўня 1589 г. пануДоўнару і ягонай жонцы сем валокаў зямлі — чатыры валокі над ра-кою Волкаю2 з двума агароднікамі з добраў Рубяжэвіцкіх у Менскім ваяводзтве і тры валокі, названыя Плоска, з усім пажыткам, над ра-кою Бусаю ў тым-жа Менскім ваяводзтве. Наданьне зьдзейсьненае пад варункам службы земскай ваеннай, паспалітага рушэньня зь іншаю шляхтаю ваяводзтва Менскага, з ухвалы Рэчы Паспалітай. Сынам Аляксандра быў Стэфан, які, падупадшы на фартуны, меў толькі Плоску, а як шляхціч павіннасьць меў толькі грашовую, да скарбу князёу Слуцкіх'. У 1664 г. ён заяўляў у Менскі гродзкі суд пра розныя насталыя сабе крыўды цягам уваходжаньня расейскага войска — захоп маёнтка з паперамі й рознымі дакумэнтамі. Тады-ж, напэўна, загінуў канфірмацыйны прывілей Вял. кн. Жыгімонта ад 24 студзеня 1516 г. п.Аляксандру Доўнару на маёнтак Карыжына ў На-ваградзкім ваяводзтве, набыты ад князя Мартына Карыцкага4, старо-сты Вірбалоўскага, за паўтараста коп грошаў, які паны Сэбасьцян і Артыкул напісаны на падставе паведамленьня на Міжнароднай навуковай канфэрэнцыі "М.В.Доўнар-Запольскі. Жыцьцё і дзейнасьць". 17-19 кастрыч-ніка 1994 г. у Менску. 4 0 Ян Запольскія-Доўнары, сын і ўнук Стэфана, прад’яўлялі ў судзе дзеля актыкаваньня 24 студзеня 1660 г. Аднак гэта быў ня той Аляксандар, якога лічым пратаплястам Доўнараў, апошнія на пазнейшых у часе (19 ст.) гэнеалёгіях паказвалі яго бацькам Аляксандра. Але сьцвердзіць праўдзівасьць гэтага нема-гчыма, ён мог быць і бацькам Аляксандра, і дзедам, і ўвогуле проста сваяком. Прывілей гэтаму-ж Аляксандру, названаму маршалкам, вы-дадзены Вял. кн. Жыгімонтам праз тры дні ад узгаданага, 27 студзеня 1516 г., на частку маёнтка Хадакаў у Наваградскім ваяводзтве, купле-ную ад баярына Мартына Вяжэвіча; падаваў п.Сэбасьцян Доўнар да актыкаваньня 3 лютага 1701 г. Пан Стэфан, жыўшы час нямалы, пакінуў трох сыноў Базыля, Ўладзіслава і Сэбасьцяна. Базыль быў паручыкам у войску ВКЛ і, напэўна, як старэйшы сын атрымаў Плоску, якую прадаў пану Бакуноўскаму. Ўладзіслаў служыў адміністратарам у маёнтку Загора (Менскае ваяводзтва) Юрыя Завішы, харужага Менскага, за гэта трымаў зас-таўным правам фальварак. Быў у шлюбе з Уршуляю Хадачынскаю, зь якою меў дзяцей. I вось, служачы ў пана Завішы, Ўладзіслаў Доўнар 29 верасьня 1704 г. быў «насьмерць з мушкета забіты» панам Мачу-гам. На гэта пан Завіша, «як апякун жонкі й дзяцей забітага слугі свайго, шляхціча радавітага», зьвярнуўся ў Наваградзкі гродзкі суд, а потым і ў Галоўны Трыбунал ВКЛ, <<памянёнага пана Мачугу горлам пакараць патрабаваў і галаўшчыну шляхецкую выйграў>>. Трэці сын Стэфана — Сэбасьцян набыў правам застаўным добра Ушачайкаўшчыну й Халецкаўшчыну ў Менскім ваяв. каля Радашкові-чаў. Час немалы трымаючы, збыў іх пану Антонію Шымковічу. Сэ-басьцян быў двойчы ў шлюбе, першым разам з Антанінаю Вайцяхоў-скаю, другім — з Гэленаю Талькоўскаю. Зь першаю жонкаю меў сына Яна (магчыма, і яшчэ кагосьці), з другою — Казімера й Якуба. 3 сынамі Сэбасьцяна зьвязана самая цікавая падзея ў гісторыі роду Запольскіх-Доўнараў, калі яны ўступілі ў сутыкненьне зь ледзь ня самымі ўплывовымі асобамі ў дзяржаве. Справа была вось у чым. Пан Леан-Антоній Ільлініч, скарбнік Мсьціслаўскі й адміністратар Дуб-ровенскіх уладаньняў Юрыя-Станіслава Сапегі, стольніка ВКЛ, 3 сьнеж-ня 1720. г. напісаў прыватны ліст пану Аляксандру-Антонію Ляшнеў-скаму, гараднічаму і рэгенту земскаму й гродзкаму Аршанскаму. У тым лісьце пан Ільлініч напісаў, каб Доўнары поўнасьцю падпарадка-валіся Іх Міласьці пану Сапегу, стольніку ВКЛ, і без ашуканства, бо Іх Міласьць паграджае ўзяцьцём саміх асобаў Доўнараў, А памянёны пан Ляшнеўскі быў зяцем Яну Доўнару й перадаў яму гэты ліст. Паны Доўнары, пабачыўшы гэткую абразу, "у нязноснай крыўдзе сваёй", зьвярнуліся да суду Галоўнага Трыбуналу ВКЛ, дзе цытавалі 4 1 ліст, які "на жыцьцё, гонар шляхецкі і фартуны пакушаўся". На па-чатку 1721 г. скарга на пана Сапегу, які хацеў іх "з гонару і фартуны выжуціць" была актыкаваная і разглядалася на некалькіх кадэнцыях Трыбуналу ў 1721 і 1722 г., урэшце пану Сапегу была паслана позва на суд. У гэты перыяд паны Доўнары час не марнавалі, а зьбіралі даку-мэнты пра сваё паходжаньне. Згодна са Статутам ВКЛ 1588 году, атрымалі 9 жніўня 1722 г. ад двух шляхцічаў, паноў Антонія Аскеркі, маршалка Мазырскага, і Тамаша Валяна, чашніка Ашмянскага, радцаў добраў княжны Слуцкай тэстаманіяльны дакумэнт, адпаведна якому ўраджоныя Якуб і Ян Доўнары паходзяць з прадзеда Аляксандра, a дзеда Стэфана. Памянёныя паны Аскерка й Валян ставалі асабіста перад судом і прысягалі, што разам з прадстаўленымі дакументамі, a было іх шмат, і там згадваліся і Стэфан, і Аляксандар, без уселякага сумненьня цьвердзіла пра шляхецкае паходжаньне Доўнараў.