КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Богі цьмяных надзей, богі без арэола вялічча. Бывай, бывай, Сонца з пераррзаным горлам! МОСТ МІРАБО Пад мостам Мірабо струменіць Сена, Нібы каханне наша. Запомніць тррба, што бядзе на змену Прыходзіць радасць вокамгненна. Гадзіннік выбіў: ноч ідзе. Застаўся я, прамчаўся дзень. Рука ў руцэ, мы твар у твар стаялі, Глядзелі вочы ў вочы. Пад мостам наши рук рачныя хвал! Ад позіркаў бясконцых стомлена змаўкалі. Гадзіннік выбіў: ноч ідзе. Застаўся я, прамчаўся дзень. Каханне, як рака, плыве далёка, Мінае і сплывав. О, як жыццё ідзе марудным крокам! Адна надзея ўзнялася высока. Гадзіннік выбіў: ноч ідзе. Застаўся я, прамчаўся дзень. Знікаюць дні і тыдні ўсе таемна. Hi час і ні каханне не вернуцца назад... Пад мостам Мірабо адна нязменна Струменіць Сена. Гадзіннік выбіў: ноч ідзе. Застаўся я, прамчаўся дзень. ПЕСНЯ НЯШЧАСНАГА У КАХАННІ * * * Багата загінула розных багоў. Грта над імі плачуць ніпыя лозы. Памерлі: і Пан, і Хрыстос, і любоў... Коткі мяўкаюць на двары у знямозе, I сам я ў Парыжы заплакаць гатоў. Я ж ведаў: песні ў гонар каралеў,— Гадоў маіх мінулых нараканні; I гімн рабоў, як чалавечы гнеў; Я для сіррн прывабных слухаў спеў, Я ведаў спеў няшчаснага ў каханні... Каханне памерла. Дрыжу я, забыты, Гляджу на куміраў прыгожых ізноў: Я рысы каханай маёй тут знайшоў, Над ёй маўзалей збудаваўшы нібыта, Застаўся адданы, тужлівы, разбіты. Адданы, як пёс гаспадарскі... А можа, Я верны, як плюшч — ствалу, як колас — полю, Як хлопцы-казакі з Дапарожжа, У п’янстве і ў бойках набожный, Верный стриу свайму і прыволлю. «Скарыцеся,— так напісаў ім султан,— Паўмесяца — знак мой на шыю надзеньце! Грта — ярмо найлепшае ў свеце. Хлопцы-казакі, прыходзьце ў мой стан, Я ўладар ваш, я усемагутны пан. Як верных слугаў прымаю вас». 3 рогату ўсе пакаціліся разам: Вось навіна: «Ашчаслівіў ты нас!» I каля свечкі — фраза за фразай — Яны напісалі султану адказ. АДКАЗ ЗАПАРОЖСКІХ КАЗАКОЎ КАНСТАНЦІНОПАЛЬСКАМУ СУЛТАНУ Варава — злачынец меншы, чым ты. Шайтан-Люцыпер і ты — браты. Выкармлены, як паганцы-анёлы, На брудзе, памыях,— ты згінеш, назола, Справіш без нас свой шабаш вясёлы! Салонікаў чорных тухлая рыба, Ты стаў слепавокі, прагніў твой нос. Ты — сон жахлівы. Не ведаеш хіба, Што маці тваю корчыў дзікі панос — I ты нарадзіўся ад моцнага згібу. Падолля любімага нашага кат, У больках, струнах тваё цела дурное. Свінячы лыч, кабыліны зад, Усе твае скарбы хай пойдуць на тое, Каб ты аплаціў свае лекі, гад! * * * О Млечны Шлях — ты светлы брат Крыніц празрыстых Ханаана. Мы — целы бедных закаханых, Мы — весляры, плывём дарогай страт Да зор, схаваных у туманах. Нас дэман цягне ў карагод, I круціць нас, вядзе за рукі, I скача чалавечы род. Пачуўшы скрыпак згубленыя гукі. Разявіла прадонне чорны рот. О доля-лёс шалёных каралёў, Цябе датртуль мы не зразумелі. I для дрыжачых зор я не знаходжу слоў, Як для жанчып хлуслівых у пасцелі! Ваш ложак, як пустыня, поўны цьмяных сноў. Прынц-рргент Луітпольд стары, Ты апякун манархаў — двух вар’ятаў. Няўжо не плачаш да зары, Калі трапечуць светлячкі ўгары, А ты згадаў свайго кахання свята? Над светлым возерам, між дрэў. Палац застаўся без прынцрсы; Там весні вецер зашумеў, Там човен з баркаролай-песняй, Там лебедзя апошні спеў. Аднойчы ў хвалях тых сівых Кароль тутрйшы утапіўся. Як выплыў ён з глыбінь сваіх,— Зірнуў на свет і зноў забыўся, I потым назаўсёды сціх. Ты, чррвень, пальцы ўсе мае Спаліў пякучым сонцам-лірай. Парыж са мною трызніць і пяе, Ён закруціў мяне ў шалёным віры, Але памерці сілы не дае! Нядзеля нудная не мае межаў, Катрынкі енчаць па дварах, Гірлянды кветак, як мярржы, 3 балконаў звіслі, мне на страх, Як галава пізанскай вежы. Увечары Парыж смакуе джын — Увесь ад рлектрычнасці палае. 3 зялёнымі агнямі уздоўж спін, Імчацца, як шалёныя, трамваі — Па ррйках пішуць музыку машын. Кафр распухла ўсё ад дыму, Крычыць да хрыпаты цыганскі хор,— Каханне для цябе, любімай, Яны ўслаўляюць, як юнак-танцор, Як я ўслаўляў, 3 гарачымі вачыма... Я ж ведаў: песні ў гонар каралеў ,— Гадоў маіх мінулых нараканні; I гімн рабоў, як чалавечы гнеў. Я для сіррн прывабных слухаў спеў, Я ведаў спеў няшчаснага ў каханні. АННІ Недалёка ад Трхаса, На шляху да Гальвестона, Есць вялікі сад, там ружы Незвычайныя растуць. I здаецца ружай віла — Самай водарнай і мілай. Часта там адна жанчына Усё гуляе аж да ночы. Як прайду я — глянем шчыра Мы адно другому ў вочы. Менанітка дама тая: Гузікаў не прызнае. I нямашака ў яе Hi бутона ў строгім сррцы. Сам я гузікі губляю ■— Мы з той дамай — аднаверцы... Навагрудчына. Зямля продкаў... Фота Ул. Калесніка. Guillaume APOI.IJAAIUE LE BESTiAiRE CORTEGE O’ORPHEE llliutrr RAOUL DUFY Вокладкі кніг Г. Апалінэра: «Бестыярый або Картрж Арфея», «Алкаголі», «Каліграмы. Вершы Міру і Вайны». МАРЫЗІБІЛЬ ІІа вуліцах Кёльна хадзіла, Гуляла яна да відна, Усім усміхалася міла, Сядзела за пляшкай віна На тумбе карчомнай яна. Сама галадала, а грошы Свайму аддавала «бошу». А той сутрнёр часнаком Смярдзеў і, як ехаў з Фармозы, Зайшоў у публічны дом I вывез дзяўчыну, раскосы. Я ведаю рознага лёсу людзей. Не ўсіх зразумеў я, праверыў: Той — мёртвага лісця цішрй, А полымя тоіцца ў зррнках вачрй, А сррца — адкрытыя дзверы. ВЕРШ, ПРАЧЫТАНЫ НА ВЯСЕЛЛІ АНДРЭ САЛЬМОНА 13 ЛШЕНЯ 1909 г. Я ўбачыў з самай раніцы штандары, але нікому не сказаў: Вось грта вопратка жабрацтва, Тут дрмакратыя хавае сарамліва боль, Тут воля вольная. Урэшце, бяром мы прыклад з лісця; О сіла раслінная,— ты адзіная свабодная на ўсёй зямлі! * Я не сказаў: будынкі запалалі Таму, што мы сяброў праводзім — яны ж не вернуцца назад. Я не прыкмеціў: ні мазольных рук, якія заўтра будуць працаваць на нас, Hi тых, павешаных, якія не змаглі ў жыцці дабіцца выгады; Hi тых, хто абнаўляе свет, ізноў Бастылію штурмуе. Я веру,— свет пераўтвараюць тыя, хто ад паэзіі ідзе. Аздобіўся штапдарамі Парыж: Мой добры друг Андрэ Сальмон спраўляе слаўнае вяселле. 3 ім пазнаёміліся мы ў піынку паскудным У дні свайго юнацтва; Апранутыя бедна, курылі мы ўдваіх, чакаючы зары. Мы закаханыя былі ў адны і тыя ж словы, чый срнс змяніць патррбна. Падманутыя дзеці бедныя! Мы не маглі Смяяцца так, як у маленстве. I стол, і шклянкі дзве пустыя на пас глядзелі Апошнім позіркам Арфея паміраючага... Упалі шкляпкі і разбіліся — Мы пачалі смяяцца, I пррч пайшлі, шукальнікі пагібелі, Перасякаючы дарогі, вуліцы, краіны. Я зноў сустрэў яго на беразе ракі: Там белыя гарлачыкі гайдалі Афелію-тапельніцу, а ён Стаяў між бледных Гамлетаў, самотны, I ўмела выцінаў на флейце матыў якісь вар’яцкі. Я потым бачыў: ён сядзеў ля паміраўшага мужыка і суцяшаў яго; Ён захапляўся снегам зазімка, як голым жаночым целам; Я чуў: ён на ўсё быў гатовы за гонар слоў любімых, Ад якіх святлее твар дзіцячы. Таму я не маўчу! Я ўспамінаю — будучыню заклікаю: Мой добры друг Андрэ Сальмон спраўляе слаўнае вяселле. Дык будзем весяліцца разам! Сяброўства наша — светлая рака — Бататы плён нам абяцае: Прырэчная зямля прыносіць людзям ураджай. Дык будзем весяліцца разам! I не таму, што шклянкі нашы ІЗноў глядзяць на нас апошнім позіркам Арфея; I не таму, што выраслі мы ўсе да неба I можна зблытаць нашы вочы з зорамі; I не таму, што сцягі ў войнах палымнеюць У грамадзян, якія сто гадоў здаволены жыццём I драбязу сваю абараняюць; I не таму, што нам дала Парзія правы: Мы можам словам! стварыць і разбурыць сусвет; I не таму, што плакаць мы умеем I не здаёмся смешнымі нікому; I не таму, што курым, п’ём, смяёмся, як калісьці! Мы будзем весяліцца, бо каханне Агнём кіруе і паэтамі, Каханне напаўняе, як святло, Прастор паміж планетам! сусвету. Каханне загадала: мой добры друг Андрэ Сальмон Спраўляе слаўнае вяселле! Сяброўскія шаржы Пікасо: Г. Апалінрр у выглядзе папы рымскага, Геракла і французскага акадрміка. ВАНДРОЎНЫЯ АКР АБ АТЫ Луі Дзюмуру Міма карчомак, заезных дамоў Ідудь акрабаты ля хат і садоў. Праз вёскі, дзе цэркваў нідзе не відадь, Ідудь балаганшчыкі, бубны грымяць. I дзеді насустрач імчадда да іх, I разгараюдца вочы ў малых. Ідудь акрабаты *— лады не ў лады, Ім кожнае дррва падносіць плады. На твары — усмешка, пяжар — на плячы, Яны барабаны нясуць, абручы. I малпа з мядзведзем выходзядь у час •— Збіраць медзякі за вясёлы паказ. ЭМІГРАНТ 3 ЛЭНДАР-РОУД Андрэ Бійі Ён пры капелюшы, як паўнапраўны паи, Прыдворнаму краўцу прынёс стары кафтан. А камерсант-кравец, падаючы абновы, Быў сам, як манекен той безгаловы. Натоўп ішоў, і цені ўслед ішлі — Спляліся і зліліся без кахання. I рукі, ўзнятыя да сонечнага ззяння, Як птахі белыя, зрываліся з зямлі. Я заўтра адплыву на караблі магічным, 3 Амерыкі ніколі не вярнуся я сюды. Я грошы зараблю у прэрыях лірычных. На вуліцах, што я любіў, змятуць мае сляды. Вярнуцца хочацца індыйскаму салдату! А я? Тут кожны мой плявок на біржы прадаюць. У новае апранены, хачу пад тыя шаты, Дзе птушкі ціхія і мне заснуць дадуць. Што манекенам? Распрануцца ім не брыдка, Прымерку зробяць на любы манер. У фраку лорда, купленым са скідкай, Ён проста як сапраўдны мільянер. А з вуліпы гады Глядзелі на вітрыну, На чорных манекенаў Iў ланцугах Знікалі назаўжды. Нудой напхаўшы год, брылі ўдаўцамі дні, Як тыдні чорных пятніц — да магілы, I хмары чорна-белыя грымелі ў вышыні, Нібы там жонка д’ябла мешалкай лупіла. У порт ішоў праз лістапад. Апалаю Лістотай пірсы выслаліся ўсе. Стаміўся. Чамадан уэнёс на палубу і сам прысеў. 3 пагрозай прыхаванай дзьмуў вецер з акіяна I валасы вільготным пацалункам цалаваў. Вось плача рмігрант, ахутаны туманам, Другі з малітвай на калені ўпаў. Глядзеў ён доўга: берагі там паміралі, Караблікі дзіцячыя плылі за небасхіл. Букет маленькі кінуў рмігрант на хвалі — I акіян расцвіў, набраўся весніх сіл. Хай той букет плыве, нібыта слава, Да іншых позіркаў, у іншы акіян! I ў памяці яго мінулае ўставала: Яго жыцця панурага дыван Нядоля-мачыха саткала. Васал, ён вырапіыў з цянётаў сюзеррна Уцячы і на жыццё махнуў рукой. Як дож, звянчаўся з хваляю марской Над галашэнне сённяшняй сіррны. О плынь марская, хлынь насустрач ночы!