КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Здалёку хіжым позіркам на трупы сумных дзён Глядзяць да раніцы акул пражррных вочы, А мора ўсё гудзе і хвалямі клякоча, Глынаючы і скаргі і праклён. РЭЙНСКАЕ РЭЙНСКАЯ НОЧ Мой келіх поўны, і віно, як полымя трапеча,.. Услухайцеся: песню лодачнік пяе, Як сем наяд пад месяцам, смуткуючы аб нечым, Сушылі валасы зялёныя свае. Прыходзьце да мяне, кружыцеся па славу! Не! Волей не хачу я песні слухаць той! Прыводзьце да мяне зямных дзяўчат бялявых, 3 заплеценай касой, з усмешкаю жывой! О Ррйн, о Ррйн! П’еш золата начрй, ты месяц увабраў. Смуткуе песня, і варожаць чараўніцы, I косы свецяцца святлом падводных траў. О Ррйн, о Ррйн, ты п’яны ўшчрнт! Віно іскрыцца. Разбіўся келіх мой, смех грымнуў навальніцай... МАИ Пад ветразем па Рэйне май прыгожы плыў, 3 узгорка на яго жанчыны пазіралі. I легка човен плыў, і гаманілі хвалі. Хто ж вербы ніцыя схіліў і засмуціў? Лагодны ветрык дрэвы калыхаў, I асыпаліся пялёсткі з вішань майскіх, Хавалася пяшчота ў белых красках, Нібы ў павеках той, якую я кахаў. На беразе разлёгся пры вярбе Цыганскі табар з малпай і мядзведзем. I рантам прагучаў сігнал атакі недзе Над вінаграднікам на палкавой трубе. Хоць май, прыгожы май руіны засланіў Квітненнем ружаў, вінаградных лозаў. А ведер з Ррйна налятаў з пагрозай, Трысцё дрыготнае і кветкі калаціў. ЗВАНЫ Ты чуеш, йой цыган? Званы На црлы звоняць свет. Няўжо дазналіся яны пра наш сакррт? Званіца бачыла ў туман — Ён кепска нас хаваў. Званы раскажуць, як цыган мяне кахаў. Суседзі заўтра на двары Зазвоняць як адзін: I пекар з жонкай, і Катрын, Анры, Кіпррн, Мары. Смяяцца будуць, як прайду,1— Шукаць маіх заган... Я пакахала на бяду, Ад слёз памру, цыган! ЛАРЭЛЕЯ Жану Сэў Вядзьмарка бялявая, верце не верце, Прынадзіла ўсіх, закаханых да смерці. Епіскап пад суд чараўніцу аддаў, Хоць сам ёй грахі за красу дараваў. «Прыгожыя вочы твае, Ларэлея! Чаму там вядзьмарства тваё палымнее?» «Стамілася жыць я! Мой позірк пракляты — Хто глянуў мне ў вочы, той трапіў за краты. Мой позірк — агонь... О епіскап стары, Спаліце вядзьмарства мае на кастры!» «Я сам закахаўся ў красуню-дзяўчыну. Хай іншыя судзяць, я сам ужо гіну!» «Епіскап, не тррба смяяцца вам, не! Маліцеся богу, карайце мяне! Мой любы паехаў далёка адгртуль... Мяне праганіце з нялюбага свету! Пакутуе сррца: я хутка згару. I думка адна мяне точыць: памру! Пакутуе сэрца маё з той хвіліны, Калі мяне любы пакінуў, пакінуў». Трох рыцараў кліча епіскап: «Хутчрй Схавайце яе ў манастыр ад людзей! Прэч, Лор-шаляніца, твой позірк — прыстрашк У чорным адзенні ты станет манашкай». Вядуць Ларрлею. Ідуць і маўчаць. А вочы яе, як свяцілы, гараць: «Дазвольце мне, рыцары, ўгору падняцца, Хачу развітацца я з родным палацам. Хачу, бы ў люстррка, у Ррйн пазірнуць Мяне ж, маладую, навекі замкнуць!» Пад ветрам каса над скалою бялее, А рыцары ў страху крычаць: «Ларэлея!» «На Ррине мой мілы плыве на чаўне, Ён там зачакаўся, ён кліча мяне. Як легка на сэрцы! Каханы — са мной». I — ўніз галавой са скалы навясной. Змагла яшчэ змеціць у плыні ракі I сонца касы, і вачрй васількі. 1909 Дама насіла сукенку 3 турэнкім узорам; Туніка, вышитая золатам, Была ў гармоніі 3 квяцістым шалем, Закінутым за плячо. Вочы яе гарэлі, быццам у херувіма, Калі яна рагатала. Ах, як яна рагатала! На твары яе паўтараліся кодеры Францыі: Вочы блакітныя, белыя зубы I ярка-чырвоныя губы. На твары яе паўтараліся кодеры Францыі. Па шыі паўкругам іпіло дэкальтр, a la Recamier *, нібы вежа, прычоска, А зграбныя поўныя рукі аголены да плячрй. Калі ж грта поўнач празвоняць куранты? Грта дама ў сукенцы з турэцкім узорам, 3 круглым дэкальтр, I ў туніцы, вышытай золатам, Насіла карону локанаў 3 абручыкам колеру золата. * a la Recamier <фр.) — па модзе Рркам’е. На ножках маленькіх — туфелькі 3 бліскучаю спраж'кай. Такая багіня, іпто нават I страшна было б закахацца! Любіў я жанчын суровых у завадскіх кварталах, Штодня там на свет прыбываюць істоты, Якіх яшчр свет не бачыў: Становщца сталь іх плоццю, полымя — іх мазгамі. О так, любіў я спрытнае іх племя, Людзей-машын. 1х шык — пустая пена. А дамы гртай прыгажосць У сррцы выклікала толькі боязь! Што ён убачыць у туманнай Англіі?.. Г. Апалінэр (справа) на палубе карабля. 1912. Гіём Апалінэр. 1912. У ТУРМЕ САНТЭ I У камеру вядуць мяне, Распрапутага дагала. Злавесны голас, нібы ў сне, Сіпіць: — Гіём, бяда прыйшла! I я, разлучаны з зарой, У магіле цёмнай і сырой. Бывай, сяброўскі карагод, Бывай, каханне юных год! II Не, я цяпер не той зусім, Грй, аспярожна! Я тут пад нумарам сваім — Астрожнік. Пракралася ж і сопца ўдзень Праз краты звонку, I скача зайчикам прамень Мне на старонку. Яму, гарэзу, і няўцям 3 яго праменнем, Што некаму тужліва там У сутаррнні. HI У нейкай яме, як мядзведзь, Я пасля ночы крочу-крочу. Я сёння дыхаю ледзь-ледзь. Ланцуг на небе. Дзень сірочы. У нейкай яме, як мядзведзь, Я пасля ночы крочу-крочу. А побач з камерай маёй Крыніца зазвініць раптоўна: Наглядчык пройдзе і парой Ключам! бразгане жартоўна. I побач з камерай маёй Крыніца зазвініць раптоўна. IV Як горка смуткую я ў сценах глухіх — Між колераў бледных тых, шррых! Асенняя муха — чытачка маіх Няроўных радкоў на паперы. Чаму ты мне, бог, даў пакутлівы лёс, Дзе рай твой зямны абяцаны? Дзе літасць твая да прытоеных слёз, Да лаўкі маёй акаванай? О, колькі тут сррцаў смуткуе, павер, Я кожнае з іх прыкмячаю. Ты злітуйся, божа! Мой розум цяпер Днямеў ад тугі і адчаю. V Як тут павольна дзень ідзе, Нібы чыёсьці пахаванне!.. I дзепь, праведзепы ў бядзе, Аплакваць будзеш з адчуваннем, Што вельмі хутка час да скону йдзе. VI Я слухаю горада гул за сцяной, Астрожнік, хаваючы слёзы. Варожае неба вісіць нада мной — 3 пагардай глядзіць і пагрозай. Вось дзень адышоў, як наглядчык, прыціх, Газніца мігае з пагрозай. У камеры душнай мы толькі ўтраіх — Газніца, і я, і мой розум. АТЭЛІ Тут пакоі — удовы. Сам жыві-памірай! Нехта з’явіцаа новы,— Плату ўперад давай! Гаспадар у трывозе,— Ці заплацяць паны? Я кручуся ў знямозе, Як ваўчок завадны. ІПум фіякраў — аж млосна! А сусед мой, лайдак, Смаліць востры, нязносны Той англійскі табак. Ён рагоча, кульгае, Ла Вальера двайнік! I да ранку мігае Мой пакутнік-начнік. I ўсе людзі ў атрлі, Сярод тлуму таго, Вавілон зразумелі 3 мовай дзікай яго. Нашы дзверы зачынім! Кожны ўспомніць пры тым Аб адзінай жанчыне, Аб каханні сваім. ВАНДЭМ’ЕР (3 пармы) Людзі будучых дзён, калі-нікалі Ўспаміпайце мяне: жыў парт на зямлі, Калі з тронаў ляцелі старчма каралі. Паміралі яны у маўклівай журбе, Але веліч захоўвалі ўсё ж пры сабе. Ты — дзівосны у верасні, горад Парыж! Ты паміж вінаграднікаў ночы стаіш: Вінаградзіны-зоры павіслі ўгары, Іх нястомна дзяўбуць аж да самай зары Ап’янелыя птушкі майго захаплення. Я па цёмных завулках хадзіў у натхненні. Я пачуў нечы голас, як вяртаўся дадому,— Ен спяваў, урачысты, то сціхаў, невядомы, Каб да Сены дайшло гртай ноччу вячыстай Рэха ўсіх галасоў — далёкіх і чыстых. Доўга слухаў я розныя спевы і крыкі, Што Парыж абудзіў сваёй песняй вялікай. Песень Францыі прагну. Прагну песень народаў — Хай у глотку маю яны лыопца заўсёды! П’яны-п’яны Парыж я адчуў і убачыў — Вінаград ён збіраў самы спелы і смачны, I спявалі там звонка Вінаградныя гронкі. Ррйн стары адгукнуўся, плыў, як водгулле, Ван: Слухай песні, Парыж, спеў сваіх грамадзян! Тыя гронкі, што сонца калісь нарадзіла, Мы гатовы прынесці ў ахвяру табе. Мы нясём табе розум, і муры, і магілы, Непачуты табою крык дзяцей у калысках, Мы прыносім табе р?кі думак іскрыстых, Мы працягваем рукі ў нарыве бязмежным, Быцца доўгія рукі спяваючых вежаў. Розум гібкі наш звязаны з іншым жыццём, Ён хавае, як дзверы, сакррт пад замком; Мы прыносім табе таямніцы стагоддзяў: Ты пачуеш не толькі аб любоўнай прыгодзе,— Срнс дваякі пачуеш фатальная праявы, Невядомы ні Ўсходу, ні Грэцыі нават,— Срнс Брртані, дзе сілай дзевятага вала Акіян кантынент падмывае памалу. Поўнач гулам сваіх гарадоў адказала: О Парыж! Мы прыйшлі, мы — крыніцы жывыя — Гарады, дзе спяваюць, балбочуць святыя, Металічныя ідалы фабрык святых, Зацяжарылі хмары ад комінаў тых! Нібы ўстаў над зямлёй Іксіён механічны, Нашых рук, нашых пальцаў не злічыш, не злічыш! Хай завод-велікан, хай майстррня-спарыш — Як рабочыя голыя, нашы пальцы працуюць: За сантымы рральнасць яны фабрыкуюць. Грта ўсё мы табе ахвяруем, Парыж! I яшчр адказалі тады гарады, гарады... Толькі я ўжо адрозніць не мог галасоў — Незнаемых, аддаленых слоў. I напеў старажытнага горада Тррва Зліўся з іншым матывам і іншым напевам. Свет вялікі змясціўся ў гртым віне. Тут былі і жывёлы, і мора, і дрэвы, Горы, зоры спявалі — здавалася мне; Чуў людзей на каленях пры беразе неба, Спеў жалеза, што служыць нам добра, як тррба; Быў агонь, без якога не маем натхнення: Узнікалі нябожчыкаў гордыя цені, I маланкі, што думку маю нараджалі; Кілаграмы паперы агнямі дрыжалі, I збіраліся разам даты, назвы, імёны, Там былі чарвякі несмяротныя — Ім належыць іптодзённа Адшліфоўваць пасля нашы косці гаротныя. Грозных армій змагаліся батальёны, I былі там лясы: што ні дрэва, то — крыж, I была там — gi чуеш, Парыж? — Хацінка мая ля берагу мілых вачрй; Крыкі кветак мне чуліся ў змроку начрй. Гэта ўсё там было, Гаманіла, жыло. Апісаць не змагу я — мне слоў не знайсці, Зразумець не змагу я ніколі ў жыцці Усяго, што тады мне ўявілася, Усяго, што на свеце змянілася,— Распаліла празрыстым віном Няўтольную смагу Парыжа. Пагодныя дні. Жахлівыя сны. Дзеянні. Вечная музыка руху. Парасткі, што нараджаюцца з болем. Светы, якія нагадваюць нас, Я вас выпіў, а смагі сваей не здаволіў. Затое я зведаў смак сапраўдны сусвету. Ап’янеў ад таго, што я выпіў сусвет сам на беразе Сены, Наглядаючы там, як хвалююцца хвалі і дрэмлюпь барліны. Слухай, слухай мяне! Я — глотка Парыжа. Буду піць я сусвет зноў і зноў. Слухай песню маю ап’янення сусвету! ...Вераснёвая ноч праплывала павольна ў вадзе. Агні не свяцілі з мастоў, захліпаліся ў Сене. Рярод зорак ргасаўшых займаўся ўжо дзень. Памяці старэйшага з маіх сяброў, Рэнэ Даліза, які загінуў на полі Чэсці 7 мая 1917 г.