КНІГІ ОНЛАЙН
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 2: Другая палова XVI—канец XVIII ст.
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 3: Канец XVIII — пач. XX ст.
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 4: 1917—1941 гг.
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 5: 1941 — да 60-х гг.
Гісторыя беларускага мастацтва
Т. 6: 1960-я — сярэдзіна 1980-х гг.
рэльефы Успенскага сабора ва Уладзіміры 102 шклоўскі ідал 10, 45, 46 эпкалпіёпы бронзавыя літыя 105, 106 энкалпіёны-крыжы з выявай архангела Міхаіла 214 скульптурлы помнік жонцы Сігізмупда II Аўгуста Эльжбецс 226 Славакія 89 славяна-візаптыйскі ікапастас 206 славянскае кірылаўскае друкарства 442 Слаўгарад, горад; матэрыялы раскопак 114, 215 — бронзавы абразок з выявай Юрыя на кані 215 — шкляныя бранзалеты 114 «Слова аб палку Ігаравым» 57, 58, 89, 98 Слопім, горад 46, 53, 116 слонімскі ідал 10, 46 Слуцк, горад 50, 51, 118, 124, 127, 190, 207, 255, 265, 266 — Троіцкі манастыр 190 Слуцк; прадметы дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва — ключ жалезны 118 — пацір 1580 г., які належаў князю Алельку 265, 266 Смаленск, горад 29, 36, 67, 75, 85, 86, 89, 92, 136 — Івапабагаслоўская царква 85 фрэскі 85 — Петрапаўлаўская царква 67, 85 — — фрэскі 85 — Уваскрасенская царква 85 — храм на Пратоцы 77, 85, 86 — царква архангела Міхаіла 61, 67 — царква Васілія на Смядыні 85 фрэскі 85 — царква на Акопных могілках 85, 86 — — фрэскі 85, 86 смаленскі жывапіс 85, 86 Смаленшчыпа 36 Смаргонь, горад 18, 166, — кальвінскі збор 166 смаргонская знаходка 18 Сож, рака 49 соспіцкая культура (Падняпроўе) 27 Спаса-Ефрасіннеўскі манастыр у Полацку 138, 190 Спаскі манастыр у Кобрыне 190 «Спіс рускіх гарадоў» (летапіс канца XIV ст.) 59, 149 старадрукарскі стыль 230 старажытнарускае мастацтва 196, 203 старажытпарускія традыцыі 11, 194 Старажытная Русь (Старажытнаруская дзяржава) 49, 50, 58, 66, 67, 74, 108, 214 236, 274 Старая Ладага, сяло (Ленінградская вобл.) 77 — Георгіеўская царква 77 Страсбург, горад 253 Супрасль, горад (ПНР) 87, 91, 157, 173, 187, 197, 198, 207, 230, 264 Супрасльскі базыльянскі манастыр 160, 229, 267 — Благавешчапская царква 160, 183—187, 264, 265, 267 — — фрэскавы роспіс 183—187, 197, 198 — — дарахавальніца 264 дзвсры 267 «Евангелне напрестольное...» 265 — — «Евангелне перкгаменное...» 265 крест с частіцамі древа Жнвотворяіцего креста Господня» 264 пацір сярэбраны 264 Супрасльская лаўра 229 Супрасльскі базыльяпскі мапастыр; рукапісы 229 — Кіеўскі летапіс 229 — Ноўгародскі рукапіс 229 — Супрасльскі рукапіс X—XI стст. 229 Супрасльскі базыльянскі манастыр; бібліятэка 229 — майстэрня для перапіскі і аздобы рукапісаў, пераплётная 229 Супрасльскі спіс беларуска-літоўскага летапісу 1519 г. 229 Сцвіга, рака 29 Сцепанскае княства 49 Сынковічы, вёска 11, 157—160, 173, 183 — абарончыя цэрквы 11, 157, 183, 187 — царква Міхаіла 157 сяміпрамянёвыя скроневыя кольцы 10 сярэднедпяпроўская культура 28 — арнамент 15 — медныя дыядэмы 28 Сярэдняя Азія 98 Сярэдняя Еўропа 167, 231, 242 Сярэдняе Падзвінпе 29, 36 — кераміка 36 Сярэдняе Падняпроўе 46 Тайманава, вёска; паслязарубінецкія паселішчы 41—43 — шкляныя ўпрыгожанні 41, 42 Тарапец, горад на Пскоўшчыне 87 Таўкач (пад Полацкам); гарадзішча 30, 32 традыцыі жывапісу Кіеўскай Русі 189 Траццякоўская галерэя 193 Троіцкі манастыр у Слуцку 190 Трокі (Тракай) горад у ЛітССР 147, 173, 201, 204 — замак 147, 201 фрэскі 173, 201, 202, 204 Тураў, г. п. 10, 11, 49—51, 54, 55, 72, 73, 87, 91, 99, 105, 106, 109, 112, 114, 116, 131, 189, 215, 272 — вежа 73, 131 — царква 72, 73, 189 Тураў; прадметы дэкаратыўпа-прыкладнога мастацтва — двухрадны рэльефны абразок XV—XVI стст. 215 — літы бронзавы энкалпіёя 106 — чатыры авальныя абразкі-ўстаўкі 106 — шкляныя пярсцёнкі 114 — шахматныя фігуркі 99 Тураўскае княства (зямля) 49, 73 тшцінецкая культура 25, 27, 37 — посуд 27, 37 тэраталагічны стыль 111, 231, 232, 234 Тэўтонскі ордэн 139 Украіна 20, 40, 173, 188, 219 Уладзімір, горад 102 — рэльефы Успенскага сабора 102 Уладзіміра-Валынскае княства 49 «Устава на валокі» 1557 г. 127, 130, 253 Устаўпая грамата Сігізмупда II Аўгуста 1558 г. 154 Усход 111 усходнеславяпскае мастацтва 231, 243 Усходняя Еўропа 16, 21—23, 48, 55, 57, 109 — скульптурныя выявы людзей і жывёл 16, 21 Усходняя Прыбалтыка 127 Уша, рака 146 фібулы 38, 42 Фрапцыя 15, 16, 45, 91 — нячорныя гравіроўкі і паліхромныя роспісы 15, 16, 45, 91 фрэскі (насценны роспіс) 11, 50, 62—65, 68, 74, 75, 77, 79—86, 88, 94, 96, 173—185, 187, 188, 191, 197, 198, 201, 202, 204 Хадасевічы, вёска 113 — курганнае пахаваппе 113 — — шкляныя бранзалеты 113 Хазарскі каганат 99 Хатомель, вёска; селішча 31, 33, 46 — жалезпыя пласціпы 44 — спражкі з жалеза 46 «Хатынь», мемарыяльны комплекс пад Мінскам 9 Хорск 46 Хільчыцы; гарадзішча 31 — гірападобныя і круглыя спражкі 46 Хоцішча, вёска 45 — спражка з галавой арла 45 — шкляныя пацеркі 45 — ювелірныя вырабы VI—VIII стст. да н. э. 45 Цбінгін 250 Цількаўшчына, вёска 273 Цэнтральная Еўропа 16, 89, 267 — скульптурныя выявы людзей і жывёл 16 Цяпіпа, вёска 255 Чаплін, вёска 30, 31, 33, 34, 40 — гарадзішча 30, 31, 33 — — гаршкі 34 падвеска 40 шкляныя пацеркі 41 — — шпількі 38 Чаркасава, вёска 114 — шкляныя бранзалеты 114 Чарпаўчыцы, вёска 166 — Троіцкі касцёл 166 Чаргіігаў, горад 77 — Спаскі сабор 59 Чарнігаўскае княства 49 Чачэрск, горад 270 — кафля 270 Чэхія 89, 205 Чыкалавічы, вёска 30 — гарадзішча 30 Чырвопая Зорка; паселішча 46 — жалезная шпілька 46 Шарашова, г. п. 224 шахматы 98, 99, 100 Швецыя 206 шклоўскі ідал 10, 46 шкло (бранзалеты, бытавы посуд, пацеркі, лярсценкі, скроневыя кольцы) 16, 40— 45, 112-116, 270-272 шкляпая гута Я. Валовіча ў Гродна 273 шкляныя вырабы з Ваўкавыска, Полацка, Гродна, Навагрудка, Слоніма, Турава 112, 113, 114, 270, 271 Шыдлавец (зараз в. Шылавічы) 273 — шкляная гута Радзівіла 273 шкляны посуд з Полацка, Навагрудка, Гродна, Турава 115, 116, 272 шкляпы посуд з роспісам з Ваўкавыска, Гродна, Турава, Слоніма 116, 272 Шчорсы, вёска 20 — Дзмітраўская царква 190 — стаянка 20 Эгейскае мора 29 Эльба, рака 29 эпоха Кіеўскай Русі 283 эпоха Рэнесапса ў Беларусі, Літво і Польшчы 129 эпоха феадалізму 10, 154 Эстонія 46 ювелірпыя вырабы (абклады, бранзалеты, віслыя пячаткі, гузікі, лунпіцы, паціры, пласціны, пярсцёнкі, скроневыя кольцы, фібулы, шпількі) 10, 16, 24, 28, 36—39, 40—42, 44—46, 86, 101, 104, 107, 108, 110, 111, 113—115, 119—122, 214, 215, 265, 266 Юдзінава, вёска (Брапская вобл. РСФСР) 14 Юдзіпаўская стаянка 14 Юравічы, вёска 15 Юравіцкая стаяпка 14, 19 — гаршчок з выявамі чалавока і птушкі 21, 22, 28 Язпенскае гарадзішча 32 ЗМЕСТ Глава III 5 14 14 25 28 48 48 50 74 97 108 Уводзіны. С. В. Марцэлеў Г л а в a I МАСТАЦТВА ПЕРШАБЫТНААБШЧЫННАГА ЛАДУ Каменны век. М. М. Чарняўскі . . . Бропзавы век. М. М. Чарняўскі . . Жалезны век. Ю. А. Якімовіч (пасяленні і гарадзішчы), A. Р. Мітрафанаў (кераміка), М. М. Яніцкая (вырабы з металу і шкла), |й. В. Караткевіч\ (мастацтва плямён VI—VIII стст.) Г л а в a II МАСТАЦТВА ЗАХОДНЕРУСКІХ ЗЯМЕЛЬ (IX—XIII стст.) Уводзіны. П. Ф. Лысенка ■ ... . Горадабудаўніцтва і архітэктура. П. Ф. Лысенка (горадабудаўніцтва, драўлянае дойлідства), П. А. Рапапорт (мураванае дойлідства) . . Жывапіс. A. А. Сяліцкі, В. В. Церашчатава (манументальны жывапіс), В. Ф. Шматаў (мініяцюра) .... Скулыітура і дробная пластыка. В. Г. Пуцко, Г. В. Штыхаў . . • Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва. Я. М. Сахута (мастацкая апрацоўка косці і дрэва, кераміка), М. М. Яніцкая (шкларобства), | A. I. Сямёнаў | (мастацкая апрацоўка металу), Д. С. Трызна (ткацтва і вышыўка) МАСТАЦТВА ПЕРЫЯДУ ФАРМІРАВАННЯ I СТАНАУЛЕННЯ БЕЛАРУСКАП НАРОДНАСЦІ (XIV—XVI стст.) 127 Уводзіны. П. Р. Казлоўскі (гісторыя), У. М. Конан (культура) 127 Горадабудаўніцтва і архітэктура. Т. I. Чарняўская (горадабудаўпіцтва), М. А. Ткачоў (муравапае абаропчае дойлідства), Ю. А. Якімовіч (драўлянае дойлідства), Т. В. Габрусь (мураванае культавае дой- лідства) 129 Жывапіс. В. В. Церашчатава (маяументальны жывапіс), Э. I. Вецер (іканапіс), Л. М. Дробаў, Г. Г. Сакалоў-Кубай (партрэт) 173 Скульптура. A. К. Лявонава . . ■ . 214 Міпіяцюра. В. Ф. Шмагаў .... 229 Гравюра. В. ФШматаў 241 Дэкаратыўна-прыкладное мастацтва. |Л. I. Сямёнаў\ (мастацкая апрацоўка металу), М. А. Ткачоў (кераміка), М. М. Яніцкая (шкларобства) 263 Літаратура ■ 275 Спіс ілюстрацый 283 Спіс скарачэнняў . . • 288 Паказальпік імён дойлідаў, жывапісцаў, графікаў, скульптараў, майстроў дэкаратыўпа-прыкладнога мастацтва 289 Прадметна-геаграфічны паказалыіік 291 ПСТОРНЯ БЕЛОРУССКОГО ІІСКУССТВА В шестн томах Т. 1 От древнейшнх времен до второй ПОЛОВІІНЫ XVI века На белорусском языке Мннск. ІІздательство «Наука н техннка» Загадчык рэдакцыі Л. I. Пятрова Рэдактар Л. А. Шрубок Мастак A. К. Шэвераў Мастацкія рэдактары: В. В. Саўчанка, В. A. /Itaxaeeif Тэхнічны рэдактар С. А. Курган Карэктар М. А. Вячорка ІБ № 1763 Друкуецца па пастанове РВС АН БССР. Здадзена ў набор 11.05.85. Падпісана ў друк 10.11.86. AT 17437. Фармат 70х100'/ів. Папера мял. Гарнітура звычайная новая. Высокі друк. Ум. друк, арк. 24,51. Ум. фарб.-адб. 132,70. Ул.-выд. арк. 25,33. Тыраж 2500 экз. Зак. № 1444. Цана 5 р. 60 к. Выдавецтва «Навука і тэхніка» Акадэміі навук БССР і Дзяржаўнага камітэта БССР па справах выдавецтваў, паліграфіі і кніжнага гандлю. 220600. Мінск, Ленінскі праспект, 68. Мінскі ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга паліграфкамбінат МВПА імя Я. Коласа. 220005. Мінск, Чырвоная, 23. 3 глыбіні стагоддзяў даішілі да нас цудоўныя творы старажытнабеларускага мастацтва, расказ аб якіх чытач знойдзе ў гэтай кнізе. Археалагічныя знаходкі і архітэктурныя помнікі, сценапіс і абразы, ілюмінаваныя рукапісы і перійадрукі дазваляюць прасачыць працэс складвання асноўных відаў і жанраў мастацтва, развіццё і змену стылістычных кірункаў. Яны адлюстроўваюць гісторыю духоўнага жыцця, талент і тэхнічнае майстэрства наійага народа. 5 р. 60 к Бурныя падзеі XVI ст. сталі пераломным пунктам у гісторыі беларускага мастацтва. Далейійае яго развіццё адбываецца галоуным чынам у межах стылю барока, але з захаваннем вялікай ролі традыцый і эстэтыкі старажытнарускага перыяду. Узрастае роля свецкага мастацтва, прадстауленага абарончымі, бытавымі і дварцова-паркавымі збудаваннямі, партрэтамі і гістарычнымі карцінамі, дэкаратыуна-прыкладнымі вырабамі. Гэтаму своеасабліваму перыяду, які ахоплівае XVII—XVIII стст., прысвечаны наступны том.