Развагі
Зянон Пазьняк
Выдавец: Беларускія Ведамасьці
Памер: 315с.
Нью Йорк, Варшава, Вільня 2007
По нашйм расчетам только за 2,7 мнллнарда долларов можно было бы: постройть 40 тысяч квартнр по 50 кв.м каждая; на 50% увелнчнть пснсйй пенсмонерам; в 1,6 раза увелнчнть зарплату работннкам народного образовання н здравоохранення; в 3 раза увелнчнть стнпендйй студентам; ннвестнровать в промышленность й сельское хозяйство не менее 300 мнллнонов долларов на созданне новых рабочнх мест; до 30% снйзйть совокупный налог co всех субьектов хозяйствовання.
А теперь посчнтайте, сколько можно было бы сделать на 4 мнллнарда долларов!
Но почему Лукашенко пошел на это? Он что, не ведал, что творят?
He думаю. Все это делалось сознательно. Расчеты, подобные нашнм, мог бы сделать любой маломальскн грамотный экономнст. Но Лукашенко вновь пошел на популнзм. Его расчет был прост с одной стороны, ему нужно было обьявнть БНФ протнвннком союза с Россней, с другой, услужнть снлам, которые его возвелнчнлн.
Но он вновь сделал ляшь то, чего ждал простой народ, который его п выбрал...
Это только на первый взгляд. Я уже говорял о том, что Лукашенко прнвелн к властн вполне конкретные м непосредственно заннтересованные в этом снлы: экономнческне мафнозные структуры внутрн Беларусн, вне ее н росснйскнй капнтал. Н цель нх была проста полученне сверхпрнбылн незаконным путем. Всем нзвестны «проколы» с «Торгэкспо» н фондом чеченца Махмуда Эсамбаева, только через этн структуры белорусы былн ограблены на сотнн мнллнонов долларов. А ведь Лукашенко сам прнзнался, что подобных указов о льготном налогообложеннн он подпнсал более 200.
А возьмнте хотя бы шнроко разрекламйрованный «нулевой варнант», который тоже оказался блефом. Ннкто нз росснйскнх должннков по нему не рассчнтался.
А как с поставкой нам энергоноснтелей?
Нз подпнсанных с Россней договоров по энергоноснтелям успешно реалйзовывается только однн: нашн котельные вместо мазута переходят на работу с газом, а это на 30% дороже, что автоматйческн обернулось ростом нашнх потребнтельскнх цен.
Но все же тепло нам нужно, а денег на расчеты с Россяей нет. Что делать?
Было бы время, по этой проблеме я высказался бы более подробно. Скажу только, что рассчнтываться Лукашенко будет нашнмн
самымн перспектйвнымй предпрнятнямн, которые создавалнсь не одннм поколеннем. А у нас н так за время его правлення валовой нацнональный продукт на душу населення уменьшнлся в 1,5 раза. Постоянно растет задолженность предпрнятнй. За два последннх года она увелнчнлась в 6 раз, колнчество убыточных предпрнятнй на одну треть.
Н все же пойдут ля к нам янвестнцяя?
Попробую ответять так, чтобы было понятно каждому. Ннвестнцнн это деньгн конкретных людей нлн фнрм, которые онн хотят вложнть в дело. Напрнмер, постронть йлй реконструнровать предпрнятне, для того чтобы пронзводнть конкурентоспособную продукцяю. Но экономнческая среда, которую создал Лукашенко в Республнке, не дает ннкакой возможностй получнть даже самую малую прнбыль. Прнбавьте сюда пронзвол, творямый его вертнкалью. Ведь в любой момент к любому собственннку может прййтя представнтель адмннйстрацнй презндента н поставнть перед фактом, что «нменем революцнн» н очередным указом вашн предпрнятня нлн здання переходят в йх собственность. Вот вы лнчно вложйлй бы прн такях условяях свон деньгн куданябудь?
Някогда. Но вы опять продолжаете ругать нашего презядента. Предложяте чтонябудь конкретное для выхода яз крнзяса.
Правнтельству, которое првдет на смену режнму Лукашенко, не позавндуешь. Ему прндется проводнть целый ряд сложнейшнх меропрнятнй для оздоровлення экономнкн. Назову лншь некоторые: необходнмо доказать всему мнру, что в Беларусн главенствует закон, а не чьялнбо воля; необходнмо ускорнть прнватнзацню, обьявнть свободу предпрнннмательства н йнвсстйцйй, создать для этого необходнмые законодательные й экономнческне условйя, срочно пронзвестн йзменення в денежнокредйтной н фннансовой сферах; снйзйть налоговое бремя; прннять новое таможенное законодательство.
О необходймостн всего этого БНФ говорнт уже несколько лет, но, к сожаленйю, все этй предложенйя не востребованы до снх пор. Могу сказать только то, что нх прекрасно нспользовалн эстонцы, чего онн, кстатн, н не скрывают. Онй очень многое позанмствовалн йз разработанной БНФ концепцнн выхода нз крнзнса н становлення экономйкй. А теперь сравннте нх уровень жнзнн с нашнм. Онн ушлй на порядок вперед.
Ну что ж, спаснбо вам за ннтервью. Н будем надеяться, что н в нашем Отечестве когданнбудь услышат разумных людей.
P.S. После того, как было взято это йнтервью, с заявленйем к народу Беларусй о создаваемом Лукашенко фашйстском режйме обратйлся председатель Верховного Совета С.Шарецкйй.
(Беседовал Валерйй СЕДОВ.)
Надрукавана: («Сенсацйя», 1996, октябрь (№ 8(18)
УСПАМІНЫ ДЭПУТАТАЎ НАРОДНАГА ФРОНТА
(7 сьнежня 2003 г.)
(Урывак)
... Зянон Пазьняк: Давайце цяпер пагаворым пра прыняцьце Дэклярацыі аб суверэнітэце.
Юры Беленькі: Па Дэклярацыі я магу сказаць, што была прынята праграма Фронту, якая вызначала накірунак працы, каб да
288
магчыся незалежнасьці для Беларусі. I вакол Беларусі разьвіваліся такія ж падзеі. Усе рэспублікі Савецкага саюза імкнуліся да незалежнасьці. Зразумела было, што ідзе працэс разбурэньня Савецкага Саюзу. Тады мы паставілі пытаньне ў Вярхоўным Савеце аб прыняцьці Дэклярацыі аб незалежнасьці. (Памятаю, як Зянон Пазьняк на сэсіі Вярхоўнага Савета зачытваў гэтую фронтаўскую дэклярацыю аб незалежнасьці, а намэнклятура сядзела і лыпала вачыма. Гэта было ў самым пачатку дзейнасьці парляманту). Mary адзначыць, што калі мы прышлі ў Вярхоўны Савет, у нас ужо быў шэраг напрацаваных праектаў, якія скіраваныя былі на тое, каб дамагчыся незалежнасьці і суверэннага статусу Рэспублікі Беларусь. У прыватнасьці, законапраект Аб грамадзянстве і шэраг іншых.
Па Дэклярацыі падзеі разьвіваліся наступным чынам. Намэнклятура ў абсалютнай сваёй большасьці была супраць нават уключэньня гэтага пытаньня ў парадак дня. Ня памятаю, колькі дакладна чалавек галасавала за тое, каб уключыць пытаньне аб прыняцьці Дэклярацыі аб дзяржаўным суверэнітэце Беларусі ў парадак дня сэсіі, але гэта, здаецца, было ня больш ста чалавек.
Зянон Пазьняк: Гэта была першая наша спроба паставіць у Вярхоўным Савеце пытаньне пра незалежнасьць. Трэба было прымусіць іхныя намэнклятурныя галовы працаваць у зададзеным накірунку. Некаторыя ўпершыню пачулі слова „суверэнітэт”.
Юры Беленькі: Так. Тады намэнклятура ўсё адкінула. I раптам, праз месяцдва, у адзін цудоўны дзень (летам) мы даведваемся, што Гарбачоў спускае зьверху ўказаньне прыняць Дэклярацыю аб суверэнітэце і ўтакім варыянце, які б прадугледжваў бы ліквідацыю нашага суверэнітэту і ператварэньне Беларусі ў чарговую правінцыю „абноўленага саюзу” (ідэйка Гарбачова) ці абноўленай імпэрыі.
Зянон Пазьняк: Камуністы, дарэчы, адмахваліся ад гэтай дырэктывы Гарбачова і нічога не хацелі рабіць. Пры слове „суверэнітэт” у іх, як ад дзікіх яблыкаў, пашчэмкі зводзіла. Было відавочна, што іх задаволіць фармальная „фількіна грамата”. Ніхто ні хацеў працаваць у камісіі над праектам дэклярацыі. Памятаю, падходзіць да мяне разгублены Л. Козік, тады старшыня (ці сакратар, не памятаю) Камісіі па дзяржаўным будаўніцтве, і кажа, што ўсе разьбягаюцца, „дапамажыце хоць вы”, маўляў, вы ж зацікаўленыя. „Добра, кажу, дапаможам.” Мы прышлі працаваць ў камісію ледзь не палова Апазыцыі (такі быў дзіўны той савецкі „парлямант” у той пераломны час). Неўзабаве праект быў гатовы на 90 адсоткаў такі, які нам патрэбны. У дадатак Козік (па дамоўленасьці) прапанаваў на сэсіі, каб побач з Камісіяй праект ад Апазыцыі БНФ прадстаўляў я. Усё пайшло так, як мы хацелі. Прымаўся артыкул за артыкулам (дыскусія, якой мне ўдалося тады часткова дырыгаваць, быў наш канёк і наша зброя, камуністы ніколі не выігрывалі ў нас дыскусіяў). Памятаю „здравомысляшчый” твар дэпутатакамуніста Селівончыка (намесьнік дырэктара Аўтазавода). „Да что жэ эта дзелается? махаў ён рукамі, да куда ані смотрат? Пазьняк павёл за сабой Верховный Савет!”
Юры Беленькі: Камуністы хацелі б такую Дэклярацыю, каб там не было ніякага рэальнага суверэнітэта. Памятаю, што я (як эканаміст) рабіў свае прапановы па Дэклярацыі, якія тычыліся, у першую чаргу, пэўных эканамічных момантаў (па стварэньні сваёй банкаўскай сістэмы і г.д.). Тут як бы камуністы ішлі на пэўныя кампрамісы, яны пагаджаліся. Але абсалютна ўпёрліся ў той артыкул, які тычыўся стварэньня новага Саюзу. Яны настойвалі, каб гэтая норма прысутнічала.
Тут варта адзначыць яшчэ адзін момант, што гэта як бы была тая частка камуністаў, якіх нельга назваць абсалютна артадаксальнымі, якія не паддаюцца ніякай рэфармацыі. Але была частка абсалютна артадаксальных камуністаў, якія проста на дух не пераносілі само
га факта прыняцьця Дэклярацыі аб незалежнасьці Беларусі. I гэтая частка была дастаткова вялікая. Калі б яны прынялі рашэньне не галасаваць, то зрывалі б галасаваньне. Аналіз падзеяў паказваў, што так магло стацца, што галасоў гэтых „мяккіх” камуністаў разам з намі ня хопіць, каб прыняць Дэклярацыю. Галасы артадаксальных камуністаў усё часьцей гучалі, каб увогуле не прымаць Дэклярацыю аб дзяржаўным суверэнітэце. Яны убачылі, што прайгралі нам амаль што па ўсіх пунктах, і пачалі злавацца.
Узьнікла дастаткова сур’ёзная небясьпека. Асабліва гэта стала выразна адчувацца на другі дзень абмеркаваньня, калі яны ўперліся ў перадапошні пункт аб заключэньні новага саюзу. Было відавочна, што Дэклярацыю могуць заваліць. Тады па прапанове Зянона Станіслававіча Пазьняка быў прыняты такі плян (прыняты ён быў канфідэнцыйна) стварыць такую сітуацыю, каб артадоксы галасавалі супраць нас (бо яны заўсёды галасавалі насуперак нашым прапановам), каб гэты эфэкт быў выкарыстаны пры галасаваньні за Дэклярацыю. Гэта была дастаткова рызыкоўная рэч, і дзякаваць Богу, што ўсё ж удалося гэта зрабіць. Мы сталі дружна і ў лоб (без дыпляматыі) выступаць супраць артыкула пра стварэньне „новага саюзу” і прыгразілі, што калі камуністы будуць настойваць на тым, каб уключыць гэты пункт, то мы ня будзем прымаць удзел у галасаваньні. Mary сказаць: адразу стала назірацца нейкае такое ўзбуджэньне ў стане артадаксальных камуністаў (гэта у асноўным так званыя „ветэраны”). Яны, на псіхалягічным непрыняцьці таго, што прапануе Апазыцыя БНФ, сталі абурацца (маўлаў абыдземся без вас). Яшчэ трохі раззлаваўшы гэтае асінае гняздо, мы па знаку Пазьняка пакінулі залю.
КНІГІ ОНЛАЙН
