Старажытная Беларусь
Полацкі і Новагародскі перыяды. 2-е выданне
Мікола Ермаловіч
Выдавец: Мастацкая літаратура
Памер: 366с.
Мінск 2001
889 Жпвопясная Россяя. Т. 3. С. 299.
890 Морошкнн М. Цнт. соч. С. 67.
891 Petrus von Diisburg. Op. cit. T. 3. S. 273, 294; Stryjkowski M. Kronika Polska, Litcwska, Zmudska i wszystkiej Rusi. T. 1. Warsrawa, 1846. S. 354.
892 Petrus von Diisburg.Op. cit. T. 3. S. 252.
893 Ibidem. S. 241.
894 ПСРЛ. T. 2. C. 932—933.
896 Тамсама. C. 932.
896 ПСРЛ. T. 7 C. 253.
897 йсторяя Лнвонвв. Рнга, 1884. T. 2. С. 120.
898 Тамсама. С. 121.
899 Petrus von Diisburg. Op. cit. T. 3. S. 223, 260, 266, 267, 292, 303, 322, 349.
999 Антоноввч B. Цнт. соч. C. 41—42.
901 Хронвка Быховца. C. 49.
902 Памятннкя старянной русской лятературы. Вып. 4. СПб., 1860. С. 185.
903 Данялевяч В. Цят. соч. С. 151.
904 Тамсама. С. 152.
905 Сапунов А. Вятебская старяна. Т 5 Ч 1 С 9
908 Пашуто В. Цвт. соч. С. 392.
907 Stryjkowski М. Op. cit. Т. 1. S. 319. йсторяя Лявоняя. Т. 2.
С. 176—177.
999 ЖМНП. 1872. № 2. С. 151.
919 Пашуто В. Цят. соч. С. 150.
911 РЛА. С. 21.
912 Пашуто В. Цнт. соч. С. 384.
9,3 НПЛ. С. 326.
914 Журн. Мян ва внутр. дел. 1843. № 3. С. 230.
916 ПСРЛ. Т. 32. С. 19, 20, 22, 25.
916 Тамсама. С. 19, 130.
917 Татяіцев В. Цят. соч. Т. 1. С. 357, 440; Т. 2. С. 311.
ЗМЕСТ
Міхась Ткачоў. Напісанае застаецца 6
3 НАШАЙ ПЕРАДГІСТОРЫІ
Народ і яго гісторыя 10
Пачынаецца з геаграфіі 13
Першыя насельнікі Беларусі 14
Славянскае засяленне з поўдня 21
Славянскае засяленне з захаду 26
Племянныя саюзы і <княжанні> 42
Славяне і балты 43
Крывіцка-дрыгавіцкія ўзаемаадносіны і ўзвы шэнне Полацка 46
БЕЛАРУСЬ 3 СЯРЭДЗІНЫ IX СТАГОДДЗЯ ДА КАНЦА X СТАГОДДЗЯ
Кіеў — Ноўгарад — Полацк 54
Падзеі 80-х гадоў IX стагоддзя і паходы на Ві зантыю 61
Летапісныя апавяданні 980, 988 і 1128 гадоў . . 67
Рагвалод 70
Тур 74
Барацьба радзімічаў 75
Рагнеда 77
Пашырэнне хрысціянства 80
Ізяслаў і аднаўленне полацкай дынастыі 82
БЕЛАРУСЬ У XI СТАГОДДЗІ
Старажытная Літва 86
Тураўскія падзеі 88
Час Брачыслава 92
Панямонскія, тураўскія і смаленскія падзеі ў сярэдзіне XI стагоддзя 102
Асоба князя Усяслава Чарадзея і яго пачатковая дзейнасць 107
«Поча Всеслав рать держатн* 112
Нямігская бітва і пасля яе 119
3 вязняў у вялікія князі 123
Вяртанне ў Полацк і барацьба за яго 128
Кірункам на свой шлях 133
Адна з самых крывавых 138
Незвычайныя падзеі ў Полацку 144
Абсягі дзейнасці Усяслава 145
БЕЛАРУСЬ У XII СТАГОДДЗІ
Сыны Усяслава, іх перамогі іпаражэнні .... 152
Барысавы камяні 159
Глеб Менскі, яго асоба і дзейнасць 162
З’езд у Смаленску і паход на Полацк 172
Высылка полацкіх князёў, паходы на Літву і іншыя падзеі 180
Новыя ўскладненні і цяжкасці 189
Тураў і Смаленск паказваюць сваю моц 195
Выдаляюць Рагвалода, бяруць Расціслава .... 205
Выдаляюць Расціслава, бяруць Рагвалода .... 209
Полацк ідзе на Менск і церпіць паражэнне 216
Менск ідзе на Полацк і церпіць паражэнне .... 222
Праз міжудзельны лабірынт да адзінства 227
Спроба расколу і прадвесце новай пагрозы .... 239
Віцебская перамога і мір з Ноўгарадам 243
Узвышэнне Пінска над Туравам, пачатак заняпаду Смаленска 251
Дзве загадкі. Культурныя здабыткі 257
БЕЛАРУСЬ У ПЕРШАЙ ПАЛОВЕ XIII СТАГОДДЗЯ
За крыжам прапаведніка — меч заваёўніка .... 264
Вячка і Усевалад у барацьбе з крыжакамі 274
Полацк адступае, але барацьбу працягвае 280
Новыя загадкі. Узаемаадносіны Полацка са Смаленскам, Ноўгарадам і Літвой 288
Цяжар барацьбы прыпадае на Пінск 301
Новагародская зямля і Літва 307
УТВАРЭННЕ I УМАЦАВАННЕ ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА
Гісторыя пытання 312
Міндоўг 315
Войшалк 320
Новагародак і Полацк 325
Час Трайдзеня 332
Заняпад Новагародка і новае ўзвышэнне Полацка 342
Крыніцы і літаратура 353
Ермаловіч М.
Е 72 Старажытная Беларусь: Полац. і новагарод. перыяды / М. Ермаловіч; Прадм. М. Ткачова. — 2-е выд. — Мн.: Маст. літ., 2001.— 366 с.: іл.
ISBN 985-02-0503-2.
Кніга папулярнага беларускага гісторыка Міколы Ермаловіча ўяўляе сабой плён яго шматгадовых навуковых пошукаў і прысвечана аднаўленню па драбні цах гісторыі Беларусі полацкага і новагародскага перыядаў. Выкарыстоўваючы дадзеныя летапісаў, тапанімікі, археалогіі, аўтар прасочвае лёс нашай зямлі, пачынаючы са старажытных часоў і канчаючы ўтварэннем і ўмацаваннем Вяліка га княства Літоўскага.
Смеласць і арыгінальнасць пазіцыі, непрыманне ідэалагічных догмаў і шаб лонаў, якія панавалі ў гістарычнай навуцы на працягу гадоў, відаць, і сталі прычынай таго, пгго гэтая праца М. Ермаловіча зможа пабачыць свет толькі цяпер.
УДК 947.6
ББК 63.3(4Бен)
Навукояас выданне
ЕРМАЛОВІЧ Мікалай Іванавіч
СТАРАЖЫТНАЯ БЕЛАРУСЬ
Полацкі і новагародскі перыяды
2-е в ы д а н н е
Адказны за выпуск Г. В. Роліч. Мастак В. П. Масцераў. Мастацкі рэдак тар М. Я. Шкурпіт. Тэхнічны рэдактар Т. М. Сокал. Карэктар К. А. Крукоуская
Надпісана да друку 12.03.2001. Фармат бОхЭО1/^. Папера афсстная № 1. Гарнітура Кудрапюўская. Афсетны друк. Умоўн. друк. арк. 23.00. Улік.-выд. арк.
22,64. Тыраж 4200 экз. Заказ 518.
Падатковая льгота Агульнадзяржаўны класіфікатар Рэспублікі Беларусь АКРБ 007-98, ч. 1; 22.11.20.400.
Выдавецкае рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Мастацкая літаратура» Дзяржаўнага камітэта Рэспублікі Беларусь па друку. Ліцэнзія ЛВ № 3 ад 11.09.2000. 220600, Мінск, праспект Машэрава, 11.
Аддрукавана з дыяпазітываў заказчыка на рэспубліканскім унітарным прад прысмстве «Паліграфкамбінат імя Я. Коласа». 220600, Мінск, вул. Чырвоная, 23.
ISBN 985-02-0503-2
9 789850 205032
Кніга папулярнага беларускага гісторыка Міколы Ермаловіча ўяўляе сабой плён яго шматгадовых навуковых попіукаў І прысвечана аднаўленню па драбніцах гісторыі Беларусі гюлацкага і новагародскага перыядаў. Выкарыстоўваючы дадзеныя летапісаў, тапанімікі, археалогіі, аўтар прасочвае лёс наіпай зямлі, пачынаючы са старажытных часоў і канчаючы ўтварэннем і ўмацаваннем Вялікага княства Літоўскага.
Іак выглялала найстараяытнешйая Сафія Полацкая