Вальдэнсы ў канцы XII - пачатку XV стагоддзя
паміж ерэтычнай сектай і народнай рэлігійнасцю
Таццяна Валодзіна
Памер: 440с.
Мінск 2024
Чатырнаццатае, што гэта секта Вальдэнсаў адзіная каталіцкая, і чалавек праз іншае не зможа ўратавацца.
Пятнаццатае, што яны кажуць, што Папа галава ўсіх ерэсіярхаў.
Шаснаццатае, кажуць кардыналы, архібіскупы, біскупы, імператары, каралі, прынцы і князі, а таксама ўсе суддзі, як духоўныя, так і свецкія, разам з усімі клірыкамі і прэсвітарамі з'яўляюцца асуджанымі, у гэта яны вераць і даказваюць, і што змагацца супраць гэтай секты немагчыма.
Сямнаццатае, яны не вераць у таінства канфірмацыі, таму што канфірмацыю, як многія з іх лічаць, дазволена рабіць аднаму Богу, а не іншым.
Васямнаццатае, кажуць што не трэба прамаўляць аніякія малітвы, акрамя "Ойча наш".
69 Cegna, "Il valdismo medievale come religione penitenziale,” 4041.
VII.v Матэрыялы Пятра Цвікера (PROCESSUS PETRI)
397
Дзевятнаццатае, кажуць, што кожнае слова імшы, і кожны строй, зроблены спецыяльна для імшы, памылковыя, акрамя слоў асвячэння.
Дваццатае, што працэсіі ў Дзень Цела Хрыстова і іншых святаў, якія ўрачыста святкуюцца хрысціянамі, яны называюць смешнымі і марнымі. Таксама і на свечкі, што запальваюць хрысціяне, яны маюць звычку скардзіцца70.
Vll.v.g Працэс у Шрнаве 1400 г.
Матэрыялы гэтага працэсу захаваліся ў вельмі дрэнным стане ў адным манускрыпце ад 1436 г.
Мы, брат Пётр, правінцыял братоў ордэна цэлесцінцаў Германіі, і прэсвітар Марцін, інквізітары ерэтычнай заганнасці ў Эстэргамскай правінцыі, Вам, Уладар плябан у Трнаве Эстэргамскай дыяцэзіі, займаючыся замест Вас святым падпарадкаваннем і накладаючы запозненае адлучэнне, чым накладаем на вас адну з трох кананічных перасцярогаў, калі вы не зробіце тое, што Вам у гэтым лісце загадваем, то будзем, як вынікае з напісанага [неразборліва] паколькі асабіста ўдзельнічалі, калі вы маеце да іх надзейны доступ, або ў іх дамах адкрыта [неразборліва] ці ў Вашай царкве ў прысутнасці людзей Эльса Саўрмерыенса, Гензэля, яго сына або пасынка, Кунэля Праймфрыдліенса, яго арандатара, Паўля, сына Екеля Прэвера з Холькендорфа і маці Міхеля Слына [неразборліва] усе вашы людзі і ўсе і кожны з названых абодвух палоў і хтонебудзь з іх, каго вы выклікаеце да нас для вынясення канчатковага рашэння, якіх мы выклікалі да нас публічна і праз паведамленні, а таксама ўсіх і кожнага, хто на народнай мове паміж сабой называюцца "dy K[un]den” [спазнаныя], каб у панядзелак раніцай яны могуць з'явіцца перад намі асабіста, а не праз прадстаўніка, і кожны, хто з’явіцца перад намі, павінен будзе наконт наступных артыкулаў веры адказаць. Дадзена ўТрнаве ў Год Гасподні 1400 дзень 11 месяца верасня, замацавана пячаткай нашай службы [неразборліва].
Была запытаная, адказала, што яны былі з секты Вальдэнсаў ... была запытаная, дзе нарадзілася, адказала, што "czu Aspach” у Аўстрыі, і што бацьку яе звалі Конрад Непек і маці Катрын, і што яны не былі з секты, і што яе прывёў [у секту] Ортэль або Ортальф, і што сказаў ёй, што павінна прыйсці і выспаведацца ерэсіярху, бо ён можа адпускаць ёй грахі лепш за святароў, і што ўпершыню выспаведалася ерэсіярху ў сваім доме, калі мела прыкладна 30 гадоў, і што пасля гэтага тройчы ім спавядалася ... што наклаў на яе пакаянне, каб пасцілася і малілася 50 "Ойча наш” у дзень і 100 па нядзелях, але ніякіх "Вітай, Марыя”... браты гэтыя не былі прэсвітарамі, але ад Бога мелі такую ж уладу, як і апосталы, і лепш за прэсвітараў маглі адпускаць грахі.
Толькі Богу, але не святым і не Найсвяцейшай Марыі... не верылі ў чысцец.
Верыла таксама, што немагчыма клясціся без граху, і што індульгенцыі і адлучэнні былі ўведзеныя зза іх [святароў] пыхі і нічога не вартыя ... Таксама адказала, запытаная ... лепш памерці ў секце і верыла, што іх вера сапраўдная, а тых, хто паза [сектай], называла "dy vremden” [чужынцы]71.
70 Szymanski, "Articuli secte Waldensium," 88 н. 26.
71 Josef Truhlar, Paberky z rukopisu Klementinskych. LX1V. Inkvisice Waldenskych vTrnave r. 1400. Cesky casopis historicky, 1903, roc. 9, s. 196198.
Бібліяграфічны cnic
1. "Annales Lubenses a. 12411315." In Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum 19, 548549. Hannoverae: Impensis Bibliopolii Aulici Hahniani, 1866.
2. "Annales Marbacenses a. 6311375.” In Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum 17, 142180. Ed. by Roger Wilmans, 1861.
3. "Annales Matseenses." In Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum 9,823837. Ed. by Wilhelm Wattenbach, 1851.
4. "Benedictio et claritas et sapientia.” Cantus Manuscript Database. Accessed 10.11.2022. https://cantus.uwaterloo.ca/chant/457044.
5. "Bischof Peter von Olmiitz wegen Begiinstigung der Schismatiker.” In Archiv fur Osterreichische Geschichte 55, 364372. Karl Gerold’s Sohn, 1877.
6. "Breve Chronicon Silesiae." In Scriptores Rerum Silesiacarum 1, 3337. Ed. by Gustav Adolf Stenzel. Breslau: Max, 1835.
7. "Burchardi et Cuonradi Urspergensium Chronicon." In Monumenta Germaniae Historica. Scriptores 23, 333390. Ed. by Ottonis Abel et Ludewici Weiland. Hannoverae: impensis bibliopolii Hahniani, 1974.
8. "Cancelleria Amesti. Formelbuch des Ersten Prager Erzbischofs Arnest von Pardubitz. Nach einer Handschrift der k. k. Universitatsbibliothek zu Prag.” In Archiv fiir Osterreichische Geschichte 61, 267597. Ed. by Ferdinand Tadra, 1880.
9. "Catalogus Abbatum Saganensium." In Scriptores Rerum Silesiacarum 1, 180528. Ed. by Gustav Adolf Stenzel. Breslau: Max, 1835.
10. "Chronica Alberici monachi Trium Fontium a monacho Novi Monasterii Hoiensis interpolata." In Monumenta Germaniae Historica. Scriptores 23, 631950. Ed. by Paul SchefferBoichorst, 1874.
11. "Concilium Lateranese IV a. 1215.” Accessed 22.10.2022. Roma, 2008. http:// www.internetsv.info/Archive/CLateranense4.pdf.
12. "Decretum magistri Gratiani.” Decretum Gratiani (Kirchenrechtssammlung). Accessed 05.11.2022. https://geschichte.digitalesammlungen.de/decretumgratiani/ online/angebot.
13. "Ex Chronico universali anonymi Laudunensis.” In Monumenta Germaniae Historica. Scriptores 26, 442457. Ed. by Georg Waitz, 1882.
14. "Synodus Dioecesana Trevirensis.” In Sacrorum conciliorum nova et amplissima collection, Col. 24142. Ed. J. D. Mansi. Venezia, 1779.
15. "Бнблня. IV. Переводы." B Правосяавная Энцйклопедйя. Доступ 22.10.2022. http://www.pravenc.rU/text/209473.html#part_42.
16. Agrigoroaei, Vladimir. "Preambule a une etude sur I’heresie et la traduction biblique au Moyen Age et a l'aube de la modernite." Biblicum Jassyense. Romanian Journal for Biblical Philology and Hermeneutics 8 (2021): 1592.
17. Alberzoni, Maria Pia. "Innocent III et les Pauvres Catholiques du Midi." Cahiers de Fanjeaux SO, no. 1 (2015): 311336. https://doi.org/10.3406/cafan.2015.2231.
18. Amati, Girolamo. "Processus contra valdenses in Lombardia Superiori, Anno 1387." Archivio storico italiano 2, no. 1 (1865): 361.
Бібліяграфічны спіс
399
19. Ames, Christine Caldwell. Medieval Heresies: Christianity, Judaism, and Islam. Cambridge: Cambridge University Press, 2015. 368.
20. Annales Minorum seu Trium Ordinum a s. Francisco Institutorum. Vol. 8. 13471376. Ed. by Luke Wadding and Josephus Maria Fonseca. Quaracchi prope Florentiam: Ad Claras Aquas, 1932. 794.
21. ArmandHugon, Augusto. La donna nella storia valdese. Torre Pellice: Societa di studi valdesi, 1980. 29.
22. Armitage, Thomas. A History of the Baptists: Traced by Their Vital Principles and Practices, from the Time of Our Lord and Saviour Jesus Christ to the Year 1886. Paris (Ark.): Baptist standard bearer, 2001. 492.
23. Arnold, John H. "Heresy and Gender in the Middle Ages." Oxford Handbooks Online, August 27, 2015. https://www.academia.edu/15222947/Heresy_and_Gender_in_ the_Middle_Ages.
24. Audisio, Gabriel. "La Montagne: un refuge pour les vaudois ?" Clerges, communautes et famille des montagnes d'Europe, 2005, 237242. https://doi.org/10.4000/ books.psorbonne.64184.
25. Audisio, Gabriel. The Waldensian Dissent: Persecution and Survival, c. 1170c. 1570. Cambridge: Cambridge University Press, 1999. 234.
26. Bahlow, Hans. Schlesisches Namenbuch. Quellen und Darstellungen zur Schlesischen Geschichte 3. Kitzingen/Main: Holzner, 1953. 148.
27. Bain, Emmanuel. "Aux sources du discours antiheretique ? Exegese et heresie au Xlle siecle." In Aux marges de I’heresie inventions, formes et usages poldmiques de Taccusation d’heresie au Moyen Age, 4777. Ed. by Franck Mercier and Isabelle Rose. Rennes: Presses Universitaires de Rennes, 2018.
28. Bain, Emmanuel. "Les heretiques du prince: Alain de Lille et les heretiques meridionaux." In Le «Catharisme» en questions 55, 173196. Ed. by JeanLouis Biget, Sylvie Caucanas, Fournie Michelle, and Daniel Le Blevec. Fanjeaux: Centre d'etudes historiques de Fanjeaux, 2020.
29. Balossino, Simone, and Jacques Chiffoleau. "Valdesi e mondo comunale in Provenza nel Duecento." In Valdesi medievali: bilanci e prospettive di ricerca, 61102. Ed. by Gabriel Audisio and Marina Benedetti. Torino: Claudiana, 2009.
30. Barabas, Gabor. "Heretics, Pirates, and Legates. The Bosnian Heresy, the Hungarian Kingdom, and the Popes in the Early 13th Century.” Specimina Nova Pars Prima Sectio Mediaevalis9 (2017): 3558. https://doi.org/10.15170/spmnnv.2017.09.02.
31. Barbero, Alberto. "Fermenti ereticali nel Piemonte alia fine del Trecento: 1 processi di Thomas de Casascho e di Anthonius deSepto de Savigliano. II: Il Ms. 3217 (D.III. 18) della Biblioteca casanatense di Roma," 1965.
32. Becker, Marvin B. "Debate Heresy in Medieval and Renaissance Florence. A Comment.” Past and Present 62, no. 1 (1974): 153161. https://doi.org/10.1093/ past/62.1.153.
33. Behringer, Wolfgang. "How Waldensians Became Witches: Heretics and Their Journey to the Other World.” In Communicating with the Spirits, 155192. Ed. by Gabor Klaniczay and Eva Poes. Budapest; New York: Central European University Press, 2005.
34. Bellarbre, Julien. "Perceptions of Heresy in Historiographical and Hagiographical Sources of Aquitaine and the Loire Valley during the High Middle Ages.” In Heresy and the Making of European Culture, 113128. Medieval and Modern Perspectives; Ed. by Andrew P. Roach. Farnham: Ashgate, 2013.
КНІГІ ОНЛАЙН
