Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 2
Памер: 851с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
582.2.54:424 — мк
Аб сходзе беларусаў, інтэрнаваных у лягеры Ліхтэнгорст і аб прынятай сходам рэзалюцыі.
2453. Нота Рады БНР і Ураду БНР да Ўраду Латвійскай Рэспублікі за 2?.10.1920 (вых. №???) з прапановай прызнаць незалежнасьць Беларускай Народнай Рэспублікі
582.2.54:481-482 — мк
Дакладная дата невядомая.
2454. Машынапіс працы Клаўдзія Душэўскага «Беларусь і польскарускі прэлімінарны мір» (Вытрымкі з дакладу, прачытанага аўтарам на Беларускай канфэрэнцьш 20.10.1920 ў Рызе)
582.1.11:001-012 —мк
5 82.1.08:064-076 — мк перакладу на расейскую мову
5 82.1.11:013-030 — мкпер.
582.2.51:147-151 — мкпер.
Зьмест беларускага тэксту (ст. 11-21):
— [Беларусь і Савецкая Расея] (582.1.11:002);
— Аб плебісцыце на Беларусі (582.1.11:005-010);
— Магчымыя вынікі Рыжскага міру (582.1.11:011-012);
Зьмест расейскага тэксту:
—Русско-польскій прелнміінарный мнрь н Б'Ьлоруссія (582.1.11:014-017);
—Прнчнны стремленія Польшн захватнть Б'Блоруссію (582.1.11:017);
—Б-ьлоруссія н Сов’Ьтская Россія (582.1.11:017-018);
—О плебнсцнть вь Б-Ьлоруссіа (582.1.08:065-067; 582.1.11:019-021);
—Возможныя посл'Ьдствія прелнмннарнаго мнра (582.1.08:068; 582.1.11:022; 582.2.51:148);
—Какь реагнровала Б-Ьлоруссія на польско-русско-украннскія мнрныя переговоры (582.1.08:069-076; 582.1.11:023-030).
2455. Рэзалюцыя, прынятая на Беларускай нацыянальна-палітычнай канфэрэнцыі 20.10.1920 у Рызе ў справе падпісаньня прэлімінарнага міру паміж РСФСР і Польшчаю 12.10.1920 у Рызе
РЭЗАЛЮЦЫЯ,
прынятая на Беларускай нацыанальна-палітычнай Конфэрэнцыі
20.X.1920.
Беларуская Нацыянальна-Палітычная Конфэрэнцыя, разгледзіушы і абсудзіушы умову аб прэлімінарным міру паміж Р.С.Ф.С.Р. і Польшчай, падпісаную 12-га кастрычніка 1920 г. у г. Рыга, —
канстатуе, што
1,Р.С.Ф.С.Р. і Польшча, немаючыя супольных граніц і безжаласна руйнуючыя да гэтай пары Беларусь, ваюючы на яе тэрыторыі, у сучасны момэнт знайшлі магчымым рашыць долю Беларускага Народа і распараджацца яго зямлей без учасьця яго прадстаунікоу і ігнаруючы справядлівымі дамаганьнямі Беларускага Народу і яго законнага Урада, не дапусьцілі, не гледзячы на сваечасныя трэбаваньні да учасьця у перагаворах яго правамочнай дэлегацыі.
2 .Польшча і Р.С.Ф.С.Р. не гледзячы на энэргічныя пратэсты Дэлегацыі Беларускай Народнай Рэспублікі 12-га кастрычніка 1920 году падпісалі умову аб прэлімінарным (часовым) мфу, згодна якой:
а) з мэтай ашукаць Беларускі Народ і яго кіраунікоу прызнаюць незалежнасьць Беларусі, але у той самы час моучкі абходзяць пытаньне аб прызнаньні яго Ураду як у сучасны момэнт так і у будучыне, гэта значэ пакідаюць за сабой поуную свабоду чыну у адносінах да Беларусі.
б) Неупынна праводзячы у жыцьце сваю імпэрыалістычную палітыку, раздзялілі па узаемнаму згавору Беларусь на дзьве часьці, аддаушы самыя культурныя землі Віленскай, Горадзенскай і Мінскай губ. с польскім элемэнтам ад 0,2% да 8% (згодна польскай статыстыцэ) у безкантрольнае уладаньне Польшчы і аб’явіушы у прынцыпе другую часьць незалежнай, перадалі яе фактычна у распараджэньне Р.С.Ф.С.Р. і паставілі у поуную ад яе залежнасьць.
3,He гледзячы на страшныя высілкі Польшчы і Р.С.Ф.С.Р. задушыць Беларускае нацыанальнае адраджэньне і паралізаваць барадзьбу Беларускага Народа за незалежнасьць Беларускай Народнай Рэспублікі, не гледзячы на штучнае ізаляваньне ад Беларускага Народа яго нацыанальных дзеячоу і перапоуненьне імі Польскіх і Расейскіх турм, не гледзячы, урэшці, на безжаластныя расправы з некаторымі з іх — імкненьне Беларускага Народа да незалежнага нацыанальна-дзержаунага істнаваньня, не толькі не аслабелі, але наадварот акрэплі настолькі што спужалі і змусілі лічыцца з сабой прыгнетчыкау Беларускага Народа і вырвалі у іх прызнаньне незалежнасьці Беларусі.
Прымаючы усе вышэйсказанае пад увагу, Беларуская нацыанальнапалітычная конфэрэнцыя пастанавіла:
1. Умову аб прэлімінарным міру паміж Р.С.Ф.С.Р. і Польшчай, падпісаным 12 кастрычніка 1920 г., каторая можэ легчы у аснову сталага міру — лічыць для Беларускага Народу неабавязковай.
2. Усімі спосабамі і сродкамі вясьці барадзьбу і далей за незалежнасьць і непадзельнасьць Беларускай Народнай Рэспублікі з усімі яе ворагамі.
3. Патрэбаваць абавязковага учасьця Дэлегацыі Ураду Беларускай Народнай Рэспублікі у дальнейшых перагаворах аб міру паміж Р.С.Ф.С.Р. і Польшчай.
4. Прызнаць дзеяльнасьць Ураду Беларускай Народнай Рэспублікі і крокі, каторыя ен рабіу для абароны незалежнасьці Беларускай Народнай Рэспублікі правільнымі, канешнымі і згоднымі з волей усяго Беларускага Народа.
Старшыня К.Душэускі
Віцэ-Старшыня Галавінскі
Сэкрэтар Пігулеускі
582.1. 06:024 — шкбел
582.1. 06:068 — шк бел
582.1. 07:080 — шк бел
582.2. 50:031 —мкрас
582.2.51:036 —шкфра
582.2. 51:099 — шкфра
582.2.51:135 — шк бел
582.2.53:060 — шк фра
582.2. 53:164 — шкфра
2456. Рэзалюцыя, прынятая на Канфэрэнцыі Беларускіх Сацыялістычных Партый 21.10.1920 у Рызе ў справе падпісаньня прэлімінарнаі а міру паміж РСФСР і Польшчаю 12.10.1920 у Рызе
РЭЗАЛЮЦЫЯ
прынятая на Канфэрэнцыі Беларускіх Соцыалістычных Партый 21-га кастрычніка 1920 г.
1 .Польшча і Расея, не маючы супольных граніц, вялі у працягу апошняга году руйнуючую вайну на беларускай тэрыторыі і без учасьця прэдстаунікоу Беларускага Народу, 12-га кастрычніка 1920 году, падпісалі у м. Рызе умову аб прэлімінарным міры, паводле каторай, распаложэная паміж Польшчай і Расеяй Беларусь дзеліцца на дзьве часьці.
2,У абоймы польскага імпэрыалізму і шавінізму кінута трэцяя часьць беларускай тэрыторыі з насяленьнем у 4 1/2 мільеноу жыхароу, паміж каторага палякі становяць ня больш як ад 2% — 8%. Польшча на гэтыя зямлі, справечна беларускіе, не мае ні гістарычнага ні этнаграфічнага права.
Савецкай Расеі кінута 180.000 кв. кілом. беларускай тэрыторыі з насяленьнем у 8 мільенау жыхароу. Незалежнасьць Савецкай Беларусі гэта толькі фікцыя прыкрываючая паняволеньне беларускага народу расейскім цэнтралізмам.
3,Мір гэты патаптау сьвятое права народау на самаадзначэньне.
4.Мір гэты разрывае жывое цела беларускага народу і не дае яму так горача жданых варункау спакойнай творчай працы.
5.Мір гэты кідае беларускі народ на шлях самай упорнай барацьбы, на шлях новай вайны за незалежнасьць і непадзельнасьць сваей Бацькаушчыны.
Мы — Беларускіе Соцыалістычные Партыі: Соцыалісты-Рэволюцыанэры, Соцыалісты-Дэмократы, Соцыалісты-Фэдэралісты, не гледзя на разбежнасьць нашых соцыальных і палітычных поглядау, саусім аб’еднаны агарнуушым нас пачуцьцем пратэсту з нагоды гэтага ганебнага ПольскаРасейска-Украінскага міру.
Вымагаем:
1,Перэгляду прэлімінарнага міру і устанауленьня дзяржауных расейска-беларускіх і беларуска-польскіх граніц па этнаграфічнаму прынцыпу.
2.Дапушчэньня як раунапраунай стараны на мірные расейска-польскіе перэгаворы Дэлегацыі Беларускай Народнай Рэспублікі, як ядынага правамоцнага прэдстауніцтва беларускага народу.
3.Ачышчэньня этнаграфічнай беларускай тэрыторыі ад акупантскіх, як польскіх так і расейскіх, войск.
4,Ня умешываньня ні Расеі ні Польшчы ва унутраные беларускіе справы.
Мы — Беларускіе Соцыалістычные Партыі, клічэм да соцыалістоу Полынчы і Расеі падтрымаць нас у нашых справядлівых дамаганьнях і усей сілай сваей павагі уплынуць на свае Урады, каб не уцягаць працоуные масы Польшчы і Расеі у новыя вайны за беларускую тэрыторыю, каторые неунікнены калі мір будзе падпісан на варунках прелімінарнай угоды.
Мы клічэм да вас, соцыалісты усяго сьвету, ва імя клясавай салідарнасьці, ва імя людзкіх правоу беларускага працоунага народу, ва імя Міру, справядлівасьці і свабоды, падтрымаць усей сваей павагай і уплывамі жыцьцевые вымаганьня беларускага працоунага народу і гэтакім чынам памагчы нам спыніць бакханалію імпэрыалізму і цэнтралізму нашых суседзей.
Мы — Беларускіе Соцыалістычные Партыі, перад усім сьветам заяуляем, што будзем да канца змагацца за правы Беларускага працоунага народу як і за правы працоуных масс усяго сьвета.
Калі Польска-Расейска-Украінскі мір будзе заключаны на асновах прэлімінарнай умовы, мы — Беларускіе Соцыалістычные Партыі не прызнаем яго і будзем змагацца з усімі узурпатарамі правоу Беларускага Народу.
Партыя Соцыалістоу-Рэволюцыанэрау.
Партыя Соцыалістоу-Дэмократау.
Партыя Соцыалістоу-Фэдэралістау.
3 арыгіналам згодна:
Кіраунік Канцэлярыі Рады Міністрау Ю.Гладкі-Ластоўскі.
582.1. 06:025 — шкбел
582.1.06:069 — шк бел
582.1. 07:081 — шк бел
582.1. 11:061 — шкбел
582.2.51:034 — шк фра
582.2.51:097 — шкфра
582.2.51:137 —шкбел
582.2.53:058 — шк фра
2457. Дэклярацыя Найвышэйшае Рады Беларускай Народнай Рэспублікі за 21.10.1920
DEKLARACJA.
Wojna wszechswiatowa, wbrew tendencjom jej inicjatorow, wbrew wolijej dzialaczy, wbrew oficjalnym traktatom, wysun?la na plan czoiowy wyzwolenie narodow, jfcz^cych pod jarzmem narodowosciowego ucisku.
Powstal caiy szereg nowych paristw, buduj^cych swe zycie na zasadach narodowych. Do najwi?kszych z nich nalezy Paristwo Polskie, uznane i przyznane, gwiazda pierwszorz?dnej wielkosci w Konstelacji europejskiej. Ostatnim aktem zmagania si? o wyzwolenie tego panstwa byla krwawa i ofiarna walka z najazdem imperjalistycznym moskiewskim.
Preliminarja pokojowe spisane. Pokoj ma ujqc w normy prawne likwidacje tej walki pomi?dzy Pahstwem Polskim, a Rosyjsk^ i Ukrairisk^ sowieckiemi Republikami.
Nie uznaniejednak suwerennosci stron walcz^cych jest giownqtezq pokojow^, bo wyniki walki usun?ly co do tego wszelkie w^tpliwosci. Kamieniem w?gielnym preliminarza, zawartym w czolowym punkcie, jest sprawa Bialorusi, sprawa uznania samostanowienia jej o swym losie. Obludnie przez bolszewikow wysuni?ta kwestja uznania sowieckiej Bialorusi zostaje dyplomatycznie przez stron? przeciwn^ sprowadzona do porozumienia si? i w tym sensie jest to pokoj «porozumienia». Strony «porozumiaty si?» co do «wplywow» kazdej z nich na Bialorus. Porozumienie wyst?puje na starych wypraktykowanych przez Katarzyn? II, Frydryka Wielkiego, zasadach podziaiu krajdw slabszych shadow na «sfery wplywow», nie pytaj^c o wol? zainteresowanego. Strony dzieЦсе targuj^ si?, nareszcie dobijaj^ targu o granice «wplywow» (Dzisna, Kajdanow, Nieswiez, Lari).