Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 2
Памер: 851с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
Прыймаючы усе гэта пад увагу Прэзыдыум Рады Б.Н.Р. патрэбуе ад вас адкрытай і шчырай адповедзі у адносінах да Рады Рэспублікі і Ураду Ластоускага, як ядыных правамоцных абаронцау Беларускай Дзяржаунасьці і хочучы верыць, што ваша праца была толькі абмылковай — заклікае стаць пад бела-чырвона-белы штандар Беларускай Народнай Рэспублікі у абароне яе Дзяржаунай Незалежнасьці і Непаддзельнасьці і адрачыся голасна ад змоу і супольнай працы з палякамі.
Старшыня Рады Рэспублікі Крэчэускі
Намесьнік Старшыні В.Захарко
Сакратар К Душ
582.1.27:001-004 — мк
582.1.45:140-140а-140с — мк
582.2.37: 048-051 — ма (Тарашкевічу)
1 Маецца на ўвазе польска-літоўская канфэрэнцыя ў Брусэлі, якая адбывалася 20.04-3.06.1921.
2662. Часовае пасьведчаньне Міністэрства Замежных Справаў Літвы Вацлаву Ластоўскаму за 14.03.1921 у тым, што ягоны пашпарт знаходзіцца ў Міністэрстве
582.1.45:137
Падпісаў: в.а. загадчыка Аддзелу расейскіх справаў Усевалад Боеў.
2663. Ліст «Тутэйшага» (Трышкі) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 14.03.1921 з дасланымі літаратурнымі спробамі
582.1.45:141-141а
2664. Чужы. Добры католік. Апавяданьні «Тутэйшага»
582.1.47:001-023 — р
2665. Ліст рэдактара газэты «Воля Россін» Ул.Лебедзева (Прага) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 16.03.1921
582.1.45:149
Адказ на дасланы ліст.
2666. Ліст адміністрацыі газэты «Воля Россін» (Прага, Uhelny trh, 1) Язэпу Варонку (Коўна) за 16.03.1921 у справе пашырэньня газэты ў Літве
582.2.36:069 — ма
2667. М.Р. Бклорусская пропаганда II Амернканскія Нзвістія. 17.03.1921
582.1.36:012-014 — мк
Зьмест артыкула: беларускі палітычны рух — польская інтрыга.
2668. Старонка газэты «Голос Россін» (Бэрлін). 17(?).03.1921 з карыкатурай «Россія вь кольц1>»
582.2.12:025
Дакладная дата невядомая.
2669. Ліст Аляксандра Цьвікевіча (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 18.03.1921
Бэрлін, 18 сакавіка 21 г.
Паважаны пане Вацлаве!
Я думаю было б вельмі карысным, калі б наш урад падау на імя Рады Лігі Народау пратэст проціу палітыкі польскага ураду, гальмуючай справу беларускай нацыональнай асьветы пад польскай оккупацыей. Пратэст трэба абаснаваць на §9 трактата аб ахароне нацыональных меншасцей у Польшчы, які быу далучан да Версальскае умовы і ратыфікаваны польскім соймам 1 жнівеня 1919 году. Праэкт тэксту я ці вышлю Вам, ці прывязу сам. Вы з свайго боку патуроуцеся каб сабраць хут[ч]эй патрэбны матэрыал.
Цісну руку АлЦвікевіч
Гл. «Kurier Polski» N7 ад 14/ІП 1921 — перэдавіца «W sprawie biatoruskiej»
582.1.45:139
2670. Ліст Аляксандра Цьвікевіча (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 18.03.1921
Пасылаю для перакладу свой проэкт запіскі на імя прэзідэнта польска-літоускай конфэрэнцыі у Бруссэле.
Г.Презйдент.
Польша й Лнтва, согласно постановленію Сов-Ьта Лйгй Націй от прнступают на предстояіцей конференцін в Брюссел^ к непосредственным переговорам о граннцах.
Как нзв’Ьстно, Польша й Ліітва гранвчат друг с другом только по лйній Августовскаго канала. Дал-Ье на восток й на сівер лежнт безспорная білорусская террнторія, что прнзнают как лнтовская, так й польская стороны й в чем Сов-Ьт Лйгй Націй убЗДнлся нз ознокомленія с основаніямй польско-ліітовскаго спора. С непреріжаемой авторйтетностью установнл эту йстнну Версальскій договор пунктом о восточных граннцах Польшй.
Многомйлліонное б’Ьлорусское населеніе этнх земель нм'Ьет полное право прннять участіе в разр^шеній своей собственной судьбы. Оно нм-Ьет 1047
законное правнтельство, которое обязано заіцшцать его ннтересы. Всл'Ьдствіе подавляюіцей военной сллы большевлков л поляков, народ не смог заіцнтать свою террііторію от захвата н временнаго порабоіценія л б'Ьлорусское правнтельство прлнуждено в настояіцее время лскать убіжліца в дружественной стран'Ь. Тьм не мен^е это не ллшает его права на заіцнту лнтересов родной страны.
В согласіл с заявленіем сволм от 16 н 18 декабря ЛлгЬ Націй в Женев^, б-Ьлорусское правнтельство полагает, что найбол-ье справедллвым было бы передать білорусскія землл законному б'Ьлорусскому правлтельству. Еслл по соображеніям каклм ллбо это оказалось бы в настоягцій момент трудным, б^лорусское населеніе Гродненіцыны л Внленіцнны предпочнтало бы временно войтн в состав ллтовской республлкл на основаніл федератлвнаго соглашенія между бКлоруссклм л ллтовскнм правнтельствамл. Второе предложеніе длктуется лсторіей дружественнаго органнческаго сожіітельства Бглоруссін н Ллтвы за все прошлое время лх самостоятельнаго полнтнческаго суіцествованія н кр^пклм поллтлческлм н экономлческлм тягот-Ьніем друг к другу в настояіцем.
Наконец, еслл л это предложеніе по какнм ллбо сображеніям оказывалось бы для Ллгп Націй непріемлемым, б’Ьлорусское правнтельство соглашалось с мыслью о плебесцлгЬ для выясненіе лстлнной волн б^лорусскаго народа, прл условіл д-ьйствнтельных гарантій свободы этого волелзьявленія.
Теперь обраіценіе к народу л выясненіе его поліітнческнх стремленій пр[н]знано лзллшнпм л ненужным. (Р-Ьшеніе такое совершенно протлвор^чпт прннцнпам прав народов на самоопредЬленіе.) Культурное б-Ьлорусское населеніе Гродненской н Влленской губерній предположено разд-ьлнть на основаніл соглашенія двух чуждых ему правлтельств — Лптвы л Полыііл — как матеріальный обьект ллл как афрлкалскую колонію.
Поскольку между Польшей л Лптвой ле было войны л предстояпіее разгранлчеліе спорных губерній не является сл’Ьдствіем такой войны, 6 bлорусское ласеленіе, в ллціз своего правлтельства, лмЬег право прлнять участіе в этом cnopf> в качеств-ь самостоятельной стороны.
Отказ в выслушаніл мн^нія правомочнаго представлтельства Б^лоруссіл укр^плт на м пстах сознаніе полнаго лглорлрованія ея свяіценных прав, неоднократно в течеліл семлл'Ьтней войны нарушенных л ллшній раз побудлт лзнуренное неслыханнымд б-ьдствіямл населеніе пскать зашнты сволх лнтересов в дальнійшей революціонной борьбі л в неорганлзованных стлхійных выступленіях.
На основаніл лзложеннаго, стремясь содЬйствовать млрному стролтельству страны, а не росту массоваго ледовольства л большевлзма, правлтельство БНР нмі^ет честь прослть Вас, г. Презлдент, (возбудлть вопрос?) допустлть его полномочную делегацію на предстояіцую под Вашлм презлдентством польско-ллтовскую конференцію в Брюссел'Ь.
Отв’Ьт на наше ходатайство прослм направлть в м'Ьсто временнаго пребываяія бЬлорусскаго правлтельства город Ковло, Метрополь.
Вышэй паданы проэкт трэба аккуратна разгледзіць па фразам л нават па словам. Хоць, прауду кажучы, я не пакладаю ніякіх надзей, каб нас
пусьцілі як старану на лнтоуска-польскую (сік!) конфэрэнцыю, дзеля Taro што ніхто ні з палякау, ні з літоуцау не заявліся аб патрэбе азнаемленьня з нашымі дамаганьнямі, але усе ж такі трэба рэдагаваць запіску як Mara сур’езней. Некаторыя выразы і словы (іх я пад[к]рэсьліу) можна апусьціть, ці заменіць. Калі Ладноу не пасьпее уручыць асабіста гэту запіску, дык прыдзецца так яе і закончыць. указаньнем адрэсу. Гэта дрэнна, разумеецца, былоб лепей, каб ен яе завез персонально і там жа на рукі атрымау адказ.
Лічу надта патрэбным азнаеміць п.п. Пурыцк[а]га і Клімаса1, і надта было б добра — Гальваноускага2 з тэкстам нашай заявы і спытацца іх аб парадку падачы. Формальнае пытаньне аб парадку, варунках і г.д. конфэрэнцыі для мяне не ясны. Выя[с]ьніце гэта з л[і]твінамі і пастарайцеся угаварыць іх хоць раз адкрыта нас падтрымаць, згодна нашаму дагавору.
Я усе чакаю Ладнова. Дау яму позаучора тэлеграму як разумець яго затрыманьне. Магчыма, што ен па дарозе заехау да жонкі у Вісбадэн. He ведаю, ці вые[ж]джаць самому, не чакаючы яго, ці чакаць далей. Проста ен мяне нэрвуець! Я пачуваю сябе не зусім здаровым, неякая такая хворасьць прычапілась, як у апошні час у Коуні, ломіць усяго, спіну круціць так, што як стары хрэн скав[ы]чу увесь дзень і не магу павярнуцца. Толькі і можна, што сідзець за машынкай увесь час. Шмат працы з коррэктурамі і друкам.
Дэкларацыю з прываду гадавін незалежнасьці патуроулюся паслаць як мага хутчэй. Калі да 25 мы не прыедзем, дык трэба будзе запіску паслаць Гюімансу праз літоуцау, ці як небудзь другім шляхам. Дэклярацыю трэба разпаусюжыць як мага шырэй у прэссе.
АЦ 18.III.21. Berlin
Пашліце усе, якіе маюцца матэрыалы п. Бодры3 — ен надта прасіу. A так сама усе новае. Адгэтуль нічога паслаць ня можна, бо немцы не пушчаюць!!
Запіску трэба паслаць адначасова (толькі зьменіушы тытул) у Раду паслоу у Парыжу і у к[о]піях францускаму і англійскаму міністэрству загранічных спрау.
АЦ
582.2.12:016&г
1 Міністар і намесьнік міністра замежных справаў Літвы. 2 Міністар фінансаў Літвы, кіраўнік літоўскай дэлегацыі ў Брусэлі. 3 Сакратар беларускай дэлегацыі ў Парыжы.
2671. Ліст Аляксандра Цьвікевіча (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму й Самуілу Жытлоўскаму (Коўна) за 18.03.1921 (?)
Многоуважаемые г.г. Ластоўскі і Жытлоўскі!
Только что — за полчаса до отьБзда г. Красковскаго мы былн у Лурье. Он от предоставленія нам креднта — воздержнвается. — Этнм самым, на мой взгляд, предр-Ьшается вопрос о далыгЬйшем его пребыванін в качеств-Ь нашего фннанс. агента в Германін.
Завтра будем нскать другпх путей...
ДЬло с товарамн стонт довольно прочно.
Как сообіцает Вам особо А.Бароўскі — в среду прі’Ьзджает сюда Гл. Днректор Iweg'a1 co вс-Ьмн документамн. Такнм образом — будем ждать еіце два дня.
Еслн в среду д-Ьло выйдет — даднм телеграмму, еслн же затянется — то также даднм телеграмму с просьбой Самунлу Іоснф. прі'Ьхать сюда.
тороплюсь — потому что нужно отправляться на вокзал.
ПрнвБт всЬм
Ваш ААЦвнкевнч
P.S. Заключаю проэкт запнскн, кот. г. Лурье предлагает послать в Віінскій Банк для «прііісканія» денег. Полагаю, что это веіць непріемлемая. Во всяком случаь пусть скажет свое слово Самунл Іоснф. как заwbcr. Мнннстра Торговлн.
582.2.12:017&г
Дакладная дата невядомая. 1 IWEG (Internationale Waren-Export und Import Gesellschaft) — фірма (з галоўнай сядзібаю ў Нюрнбэргу), зь якою Урад БНР у 1921-1923 гадох вёў гандлёвыя апэрацыі.
2672. Даклад старшыні Горадзенскага Беларускага Нацыянальнага Камітэту Сяргея Барана старшыні Рады Міністраў Літоўскай Рэспублікі за 19.03.1921
582.1.55:004-008 — мк
Пералічаныя ў дакладзе беларускія арганізацыі ў Горадні: