Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 2
Памер: 851с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
Также нм-Ью честь Вас просііть обратнть вннманіе комнссін по товарам, чтобы онн обязательно передалн товары Бус’у на правах собственностн в опезпеченіе займа у «Нвега», нначе мы рнскуем, что «Нвег» воспользуется нашей неаккуратностью н не выполннт договора.
Очень прошу почтнть меня нЬсколькнмн словамн о обіцем положенін н настроенін.
Сообіцаю мой адресс: Schwarz-Ort, Memelgebiet, Villa Flora, Herr. S.Schjtlowski.
Для телеграмм — подчеркнутое.
C нскреннчм уваженіем н с пожеланіем всего лучшаго, мм-Ью честь быть всегда готовый к услугам Ваш
С.Жытлоўскі
582.2.58:097&г-098&г — ра
2910. Ліст Аляксандра Галавінскага (Масква) Ураду БНР (Коўна) за 8.08.1921
8-VIII-21
Высокапаважаныя грамадзяне Уласт, Александр Іванавіч і Тамаш!
Дабраўся я да Масквы добра, затрымаўся у Літоўскам прэдстаўніцстве у пакою №38. Пакуль што сьпяшу паведаміць Вас аб тым, што тутака гэтыя часы робіцца вельмі важная справа, якая у выпадку падтрыманьня нас з боку прыбалтыйскіх дзержаў магла датычыць і нас.
Ганецкій і Аралаў1 распрацавалі праэкт эканамічнага саюзу паміж балтыйскімі дзержавамі: Літвой, Латвіей і Эстоніей і Савецкай Расеяй. Каліб нам удалося дабіцца падтрыманьня з боку прыбалтыйскіх дзержаў, то на мой погляд можна булоб дабіцца ад Сов. Расеі згоды на прызнаьне і уступку тэррыторыі Б.Н.Р. і уключэньне нашэй Бацькаўшчыны у Балтыйскій політычны саюз. Належныя інфармацыі я паслаў Кастусю.
Мая асабістая справа пакулыпто кепска. Усі вельмі заняты і з некім було пагутарыць.
ГІропуску для жонкі можа дадуць у Менск, а у Коўна наўдачу. Але вы самі разумееця, што гэта значыць. Хоць адносіны да мяне досыць добрыя, але застацца у полану ня хочыцца.
Буду інфармаваць Вас з кожным кур’ерам, а Вы адказывайця і давайця раду.
Зараз іду гутарыць з Некрашэвічэм у справе выдавецства.
582.1.14:01ЗЛг-014
582.1.24:004 — мк
1 Дыпляматычныя прадстаўнікі савецкай Расеі ў Латвіі й Літве.
2911. Ліст Самуэля Жытлоўскага (Шварцорт) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 9.08.1921
Schwarzort, 9 августа 1921.
Г лу бокоу важаемый Вацлав Устнновнч,
Мое пнсьмо от 6/VIII Вы в'Ьроятно уже получнлн. Был-бы очень обязан, еслн бы Вы удостонлн меня сюда пнсьмом с сообіценіем о нашем положенін, о результатах Вашей по-ьздкн в Рнгу а также Вашего мнЬнія относнтельно предполагаемого моего обраіценія к ободественным Б’Ьлорусскнм д-Ьятелям в Внльн'Ь.-
Для моей по-ьздкн в Карлсбад на всемірный конгресс сіоніістов мнТ> необходнмо от Вас офнціально нмЬть слЗДуюіцее: 1) Полномочіе прнв'Ьтствовать с’-Ьзд от нменн Б^лорусскаго Правнтельства. 2) Сообіценіе о том, что благодаря протесту нашего Правіітельства протнв погромов, каковой протест разослан в большом колнчеств-Ь экземпляров на батьковіцнну — погромная волна немедленно спала н почтн совсЬм затнхла. 3) Чтобы дійствнтельно бороться с погромной агнтаціей польскнх банднтов н другнх проходнмцев нам необходнмо нм’Ьть во всіх еврейскнх центрах спеціальных нашнх комнссаров, которые должны органнзовать крестьян протнв бандатскйх шаек, но для этого нам необходнмы матеріальныя средства, которых у нас сейчас h^t.
Было-бы хорошо, чтобы это пнсьмо Ваше ко мнь было напнсано на Вашем бланк'Ь за NQ н с Вашей печатью.
Я полагаю, что mhF удастся достать прнлнчныя средства на нашу полнтнческую работу н на борьбу с погромамн, которую мы дьйствнтельно ннтенснвно поведем. Было-бы хорошо нздать в сп-Ьшном порядк’Ь неболыную брошюру о гнбельностн погромов для Білорусскаго д’Ьла н нісколько десятков этой брошюры выслать мн^ в Берлнн до 28 августа. Об этом сл-Ьдует поговорнть с тов. Т.Грнбом. Это нміло-бы для всей моей дальн-ьйшей работы в Лондон-Ь н AMepaKi громадное значеніе.
ЗдЬсь я пробуду чнсла до 15-17 с.м. н потом по^ду в Берлнн. На 20ое чнсло у меня в Берлнн'Ь назначено засіданіе с Б-Ьлорусскнмн евреямн об оказанін помоіцн голодаюіцнм в Россін. Я увірен, что н Правнтельство наше выскажется по этому вопросу, несмотря на наше безденежье.
Прошу, будьте любезны н соблаговолнте засвіідЬтельствовать мое ііскреннее уваженіе Пану Маршалку а также передать почтнтельный прнв-Ьт всЬм членам кабннета.
Мой адресс: Schwarzort, Memelgebiet, Villa Flora, Herm S.Schitlowski.
Прошу, прнмііте, Пане Старшыня мое ув-Ьреніе в нскреннем к Вам уваженін н почтенін, душевно преданный Вам
Ваш С.Жнтловскій
582.2.58:032&г-033&г — ра
2912. Ліст Кастуся Езавітава (Рыга) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 9.08.1921
9.Vin.21.
Рыга. Высокапаважаны Вацлаў Юстынавіч,
ні я, ні Гр. Сымсон — не дастаём, ўжо 2 тыдні, ні аднаго бюллітэня ад Пр-Бюро. Што гэта? ці не зачынілася часам?
Гр. Сымсон паведаміў мяне, што ведамы Вам ангельскі публіцыста згадзіўся надрукаваць добрую стацьцю аб Беларусі і прасіў срочна ў 2 тыдні переслаць яе праз Сымсона, разам з рожнымі матэрыяламі.
Дзеля таго, што справа гэта для нас вельмі важная і павінна быць напісана адпаведным чынам і у кірунку думак і плянаў Ураду БНР на будучыну, я, каб не вызываць потым на сябе нарэканьняў, ўзяцца за гэту справу не
адважыўся і вельмі прашу Вас напісаць, што трэба і прыслаць ці проста яму, ці мне. Будзе надрукавана.
Напісаць трэба адзін-два друкаваных ліста (ў 32 страніцы).
Справы тутака пасоўваюцца.
На курсах ў Дзьвінску ужо слухаюць 60 слухачоў.
Пазаўчора, ўчора і сёнека прыехалі яны аглядаць выстаўку.
Настрой добры.
А тут яшчэ паддаў духу і ахвоты Архібіскуп ўсея Латвіі Іоанн (праваслаўны), які адслужыў для экскурсантаў вячэрню, сказаў добрую прамову аб Беларусі і правазгласіў за беларускі і латышскі народ «Многая лЬта».
Некаторые спевалі «Многая л-Ьта» не толькі з дрожжю ў голасі, але, навэт, са слязой.
Сёнека едуць назад ў Дзьвінск.
Пачынаем рыхтавацца да выбарчай кампаніі, але тутака мейсцовых скарбаў на гэту справу німа.
Ўся надзея на Вас.
— Калі дапаможаце, дык будзем мець сваіх дэпутатаў ў Парламэнту.
У зьвязку з гэтым, трэба як худчэй даць мне прасімыя паперы, калі Урад дазваляе і благаслаўляе мой выхад.
Чэкаю адказу з Вальковічам.
Шлю прывет і найлепшыя пажаданьня.
Цісну руку.
К.Езавітаў.
P.S. Ці ня можаце Вы схлапатаць ў Літоўскім Дзержаўным Унівэрсытэці прыем і стыпэндзію Гр. Ігнату Дварчаніну?
У Вільню яму ехаць нельга.
582.2.58:093-094 — ра
2913. Ліст Аляксандра Галавінскага (Масква) Ураду БНР (Коўна) за 11.08.1921
Высокапаважаные браты-землякі і таварышы.
Сяжу я у Маскве пятый дзень, а пакуль што мала чаго трапілася зрабіць. Ніяк, нават пры дапамозе высокапаважанага грам. Б.1 не удаецца спаткацца з тымі зь кім належыць гутарыць у важных справах.
Аралаў досыць спачувае нам і робіць рожныя захады кап крыху прасунуць беларускую справу.
Як бытцам-то выглядае так што к зіме, а мо’ зімою можна будзе дабіцца ад Сав. Расеі стварэньне Беларусі з усіх этнаграфічных усходніх беларускіх паветаў.
Нацыанальная справа у Менску як відаць з гутарак туташніх беларусоў стаіць досыць добра.
Робяцца уселякія захады, каб зьвярнуць на Бацькаўшчыну раськінутых па усім куткам расеі беларусоў.
Меж інш важна:
У Менску у канцы Іюля склікаўся зьезд прэдстаўнікоў гаспадарскіх устаноў Меншчыны Вітэбшчыны, Смаленшчыны і Гомелыпчыны на якім
падымалася пытаньне аб утварэньні едінага цэнтральнага гаспадарскага органа для усіх губэрній. Гомельшчына не патрапіла зьявіцца на гэты зьезд і зьезд узноў будзе скліканы у кастрычніку.
Пасылаю Вам крыху газэт і некалькі бульлюценей комінтэрна. Пастараюся дабыць рэшту.
Як я даведаўся справа аб рэзалюцыі на конта заходней Беларусі была унесена нашымі коммуністамі, але прэзідыум не паставіў яе на агалошэньне2. Резалюцыя была пераведзена на рожныя мовы і дадзена загранічным прэдстаўнікам, дзякуючы чаму і зьявілася у печаці. Сур’езных пытаньнеў я яшчэ не ставіў.
Спадзеваюся, што худка гэто патраплю зрабіць. 3 чарговым кур’ерам прышлю поўны даклад у справе.
АГ.
11-VIII-21.
Худка Желуновіч і мажліва Некрашэвіч выедуць у Коўна і Бэрлін для друкаваньня кніжак усяго каля сотні рожных выданьняў.
582.1.14:015&г-016
582.1.24:005 — мк
1 Магчыма, маецца на ўвазе Юргіс Балтрушайтіс, дыпляматычны прадстаўнік Літвы ў Расеі. 2 Падчас III кангрэсу Камінтэрну ў Маскве 22.06-12.07.1921.
2914. Ліст Марыі Ластоўскай (Коўна) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за ??.08.1921
Kochany Vacio!
Ja opatrzylam ІаОпд centrafug^, bym kupila ale tropi mnie obawa czy Ty nie kupiies, w takim razie byiyby dwie a na nasze dobra to zawiele.
Groszy mam! реіпд poriczochy, niemysl ze chc§ wyludzic.
Kiedy ja zobaczy p. St1? Chcialabym ід widziec, bylam wtedy w ogrodzie ale byl tarn zydowski wieczor tedy zemkn^lam. Was tez pewno niebylo.
Czy nie wiecie adresu Miedziolki Gryb? zaprosila mnie i mowila adres ale skielbasito si^ wszystko.
Jezeli mozesz odpowiedz co do centrafugi ja poczekam na skwerze.
Tym czasem wszystkiego dobrego, serdeczne uscisnienie p. St.
Peleda
582.2.53:113&r — pa
582.2.53:112 — канвэрт
Дакладная дата невядомая. 1 Станіслава Кісель.
2915. Ліст Янкі Быліны (Вільня?) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за ??.08.1921 з просьбай памагчы перавыдаць кнігу Я.Быліны «На прызьбе»
582.2.53:114&г-115 — ра
Дакладная дата невядомая.
2916. Ліст Марыі Ластоўскай (Коўна) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за ??.08.1921
Kochany Vacio!
Jad? do domu, tedy do miiego vidzenia!
Centrafug? dostalam w «Niemnie» za 600 marek, jako Peledzie spuscil dyrektor taniej, sliczna maszyna!
Teraz, jak przyjedziesz to przyjm? Ci? po krulewsku, kupitam ladne przescieradla i koldr? ktorej niedam ni komu.
Hance udalo si? zebrac ksi^zki oprocz Lesebuch, ale zdaje si? ze tak^jak trzeba przywiozles z Berlina tedy b?d^ wszystkie. Pieni?dzy mam.
Jezeli masz co powiedziec to ja poczekam na odpowiedz, przez tegoz posianca wyszlij kartk?.
Wstyd mi Tobie przypominac, jednak korci mi? co siychac z temi probkami jezeli w ogole jaki lach jest czy jakie pantopli, to mog? je zabrac, ale nie mysl ze jest wielka potrzeba i nie rob sobie z tern klopotu.
p. St. pisaia domnie i data jak^s paczk? dla oddania dzeciam, w ich imieniu dzi?kuj? za pami?c, jak wroci to powiedz jej otem.
Moje interesa dobrze stoj^, lepiej jak myslalam dostan? 40,000 auksinow i teraz cz?sc, ile niewiem ale dostan? dzisiaj, oprocz tego mam i w