Архівы Беларускай Народнай Рэспублікі
Том 1. Кніга 2
Памер: 851с.
Мінск, Нью Йорк, Вільня, Прага 1998
582.1.25:040
1 10.11.1921.
3015. Ліст Аляксандра Цьвікевіча (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 9.11.1921
9.XI.21. Паважаны Вацлаў Юстынавіч!
Сення атрымаў ад Вас тэлеграму, каб безадкладна прыехаць у Коўну. Але гэта немагчыма — бо німа грошы. Чым выклікан мой вызаў? Палітычнымі прычынамі, ці матэр’яльнымі? У справах матэр’яльных едзе п. Бароўскі. Усе, што будзе магчыма зрабіць з таварамі — разам з ім у Коўне можна будзе зрабіць. Што датыча мяне — то я змагу прыехаць толькі тагды — калі атрымаю грошы на падарож. Пакуль гэтай магчымасці німа. У кожным разе, калі толькі мне удасца знайсьці тысячу-другую то я хутчэй пашлю іх П<ятру> А<нтонавічу> які знайходзіцца у Празе у самым крытычным становішчу. Позаучора прыехаў Гладкі, і кажа, што П.А. не абедае. Жонку і сястру ён лічыць патрэбнім перавесьці у Бэрлін, а сам застанецца у Празе. Працу там кінуць немагчыма. Палітычна яна стаіць вельмі добра, і ён лічыць нават патрэбным, каб хто небудзь прыехаў да яго на падмогу. Але гэта так сама немагчыма.
Ад Вас атрымаў сеньня так сама адкрытку. Лістоў ні ад каго німа. 3 ліста Вашага да Івана бачу, што справы у Вас стаяць зусім дрэнь. Аб Галаве нічога не чутно — што ён зрабіў1? Як справа са стрэльцамі і батальенам2? Няужо-ж усё так блага?
Я рыхтую справу выдавецтва разам з Сыркіным. Можа што выйдзе. Трэба гэта скончыць. Летаю што дня — шукаю грошы!
Чакаю вестак ад Вас
Ваш АЦв...
Абавязкова прышлеце усе белар. кнігі, якія у Вас есць!!!
Для выдавецтва (для справак!) патрэбны усе бел. кнігі, — якія ужо выйшлі. Прышлеце іх — асабліва «Географію», «Гісторыю літэратуры» і усе падручнікі — разам з Бароўскім!!
582.1.25:033&г-034&г
582.1.25: 035 — канвэрт
1 Маецца на ўвазе паездка А.Галавінскага ў Маскву й ягоныя кантакты па лініі Камінтэрну. 2 Партызанскія атрады пры Саюзе Літоўскіх Стральцоў і Беларускі Асобны Батальён Літоўскага Войска.
3016. Ліст Самуіла Жытлоўскага (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 9.11.1921
Поважаный Пане Старшыня!
К сожалБнію, покуда ннчего отраднаго сообіцнть не могу. К поБздкБ в Лондон вполнБ подготовлен н как только получнтся разрБшеніе нз Лондона на выдачу нам внз, я с д-ром Анекштейном немедленно поБду.
За это время я успБл напнсать всі>м вндным обіцественным д-Ьятелям в ЛондонБ н такнм образом подготовнл немного почву для моего прі-Ьзда.
О дблб «Iweg'a» Вам подробно доложііт г. Боровскій.
Свнд-Ьтельствуя мое глубокое уваженіе, прошу в-ьрнть в полную мою к Вам преданность
С.Жытлоускі.
Берлнн.
9/ХІ 1921.
582.1.29:011
3017. Ліст Канстанціна Арцем’ева (Коўна) «Господнну Мнннстру» (?) за 10.11.1921 з просьбай выдаць паліто
582.1.25:063&г
Урад БНР праводзіў гандлёвыя апэрацыі зь фірмай IWEG, прадаючы розныя тавары, пераважна адзеньне.
3018. Н.Р-ч. Пнсьма нз Белорусснн II Правда (Масква). №253. 10.11.1921
582.2.59:013 — д
3019. Паштоўка Антнкваріата Русскнхь Кннгь «Росснка» (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 11.11.1921
М<нлостнвый> Г<осударь>
Пнсьмо наше от 28 октября осталось без отвБта. ПокорнБйше проснм Вас сообіцнть нам прнчнну этого. С соверш. почтеніем
582.1.25:062&г
3020. Ліст Дэпартамэнту Дзяржаўнаі а Скарбу Літвы Язэпу Варонку за 12.11.1921 з просьбай сплаціць запазычанасьць Літоўскай дзяржаўнай друкарні (1383 аўксіны 75 ск.)
582.2.06:029
3021. Ліст Людвіка Зайкоўскага (Кадагі, Акмянскага павету) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 15.11.1921 з лаянкай, што нічога ня зроблена ў справе пошукаў сваяка, памерлага ў Амэрыцы
582.1.25:056&г-057
582.1.25:058 — канвэрт
3022. Умова паміж Беларускім Вобчаствам Чырвонага Крыжу і расейскім Вобчаствам Чырвонага Крыжу Н Савецкая Беларусь (Менск). №256. 16.11.1921
582.2.59:018 — д
«Савецкая Беларусь» — паводле пазнакі алоўкам. На выцінцы абрывак падтытулу: выданьне Ц.К. і менскага павятова-гарадзкога камітэту К.С.М.Б. — «Чырвоная Зьмена»?
3023. Паштоўка Міколы Чарвякова (Рэвэль) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 19.11.1921
582.1.25:061&г
У справе магчымага пасрэдніцтва у пашырэньні беларускага друку ў Эстоніі, Фінляндыі, Латвіі й Літве.
3024. Паштоўка Аляксандра Цьвікевіча (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 19(?).11.1921
Паважаны Пане Вацлаў Юстынавіч!
Пісьмы Вашы атрымаў. Атрымаў тк сама і тысячу мар. ад Вальковіча на прыезд у Коўну. Але самі разумееце — што гэта жарты — выехаць з Бэрліну за тысячу марак, калі у доме німа ні граша, і трэба заплаціць срочныя даўгі...
Але як ніяк — я шукаю магымасьці выехаць. Трэба выехаць, каб урэшці вырашыць усе пытаньня. Цяпер ужо магу сказаць, што я зусім гаджуся з Вашымі думкамі што да сакрашчэньня грамады. Даўно пара. Але трэба абмазгаваць усім разам — як гэта зрабіць. — Шукаю магчымасьці, ці бліжэй грошы. Калі знайду — дам тэлеграму. Калі дастанеце Вы там у сябе — вышліце. Бо тут мала надзеі.
Ваш АлЦв...
582.1.25:043&г
Дакладная дата невядомая.
3025. Паштоўка Аляксандра Цьвікевіча (Бэрлін) Вацлаву Ластоўскаму (Коўна) за 23.11.1921
23.XI.21. Паважаны Пане Вацлаў Юстынавіч!
Дзень за днем сходзіць, а у мяне магчымасці выехаць адсюль усё німа. I німа ведама ці будзе наагул. Я у такім самым палажэнні, у якое трапіў П<ётра> А<нтонавіч>. 3 ім парадзіцца я тк сама не магу, бо ні ен да мяне, ні я да яго дзьвігнуцца ня можам.
Як ідзе справа з ліквідацыяй тавараў? Усе ж такі пакуль гэта адзіная рэальная магчымасць. Ці падымалі пытаньня аб асвабаджэнні іх ад пошлін? 1244
— Выдавецкія справы ўжо сталі на мель, бо Ж<ылуновіч> грошы не мае. Запраудная Ж<...>!! Аб якіх 50.000 Вы пішаце? Я аб гэтым нічога ня чуў. Напішэце, — Быв. здаровы. АлЦв....
Я ведаю, што Бар<оўскі> атрымаў на падарож 10 тыс. з якіх я палучыў 500 марак!.. Увесь час жыву пазычкамі і чакаю лепшых дзен!
582.1.25:060&г
3026. Запрашэньне на гутарку аб беларуска-жыдоўскіх пытаньнях, якая мае адбыцца 24.11.1921 на кватэры д-ра Льва Гарфункеля ў Коўне
582.1.14:068
Падпісана: Я.Варонко, Л.Гарфункель, 23.11.1921.
3027. Мэмарандум Ураду БНР да Высокай Канфэрэнцыі Вялікіх Дзяржаваў у Вашынгтоне
Высокой Конференцін Велнкнхь Державь вь Вашннгтон’Ь.
Правнтельство Б.Н.Р., будучн непосредственно заннтересовано, поставленнымн вь програму конференцін вопросамн обь упроченін мнра н побуждаемое національно-полнтнческпмн н культурно-экономнческнмн органнзаціямн края, этнмь нмветь честь обратнться кь Высокой Конференцін сь просьбой — создать основы для нормальной хозяйственно-полнтнческой жнзнн н прекратнть неопнсуемые семнл'Ьтніе страданія Б-Ьлорусскаго Народа.
Заннмая весьма выгодное какь вь экономнческомь такь н вт> стратегнческомь отношенііі, центральное географнческое положеніе н связывая свонмн могучнмв многочнсленнымн рТжамн Югь Восточной Европы сь Сьверомь н Востокь ст> Западомь, террнторія Б-Ьлоруссін, вь продолженін многнхь b^kobb, была обвектомв соперннчества н борьбы двухв найболі>е снльныхв славянскнхв центровв Москвы н Варшавы за гегемонію надь Б^лоруссіей.
Многочнсленныя войны, вевшіеся сосЬдямн Б^лоруссін на ея террнторін унесшн громадныя человЬческія жертвы, разрушнлн вв конецв культуру н экономнческое состояніе знаменвтой вь нсторін федерацін — Велнкаго Княжества Лнтовскаго, вь которомь Б'Ьлорусскій Народь быь главенствуюіцнмь государственнымь факторомь.
Но найболіе тяжелыя н мучнтельныя жертвы понесла Б'Ьлоруссія вь посліднія семь л'Ьть, за время мнровой войны, загЬмь Русско-Польской войны н обіцей неуряднцы вь Восточной Европ'Ь.
По прнказу главнаго командованія державь согласія (по плану, предусматрнвавшему, хозяйственно-экономнческнмн затрудненіямн, прннуднть Германію проснть мнра) около 2-хь мнл. Білоруссовь (вь моменть отступленія Русской армін) прннуждены былн покннуть родныя мЬста. Стнхійно рннувшіеся б-Ьлорусское населеніе лншнлось всякнхь средствь кь суіцествованію: жнлніда н урожай былн преданы огню, жнвой н мертвый сельско-хозяйственный ннвентарь погнбь.
Таково было начало скорбнаго путв Б'Ьлорусскаго Народа. ЗатЬмь трагедія развввается во все боліе ужасаюіцйх'ь разм^рахь: до Свбйрской тайгн й до знойнаго Туркестана грунтовыя дорогв Россійской Нмперін ус^яны, какь в-Ьхамн по скорбному путн, наскоро сдЬланнымя крестамй, подь нймй покоются свыше 100 тысячь младенцевь бЬлорусскнхь біженцевь.
Семь Л'Ьть большвнство б-Ьлорусскнхь йзгнаннйковь «по незавйсяіцнмь прнчйнамь», не можеть вернуться кь своймь роднымь пепелніцамь й пренуждено скйтаться на чужбнні, прося сочувствія й хл^ба.
На землй этйхь обездоленныхь (во ймя поб’Ьды державь согласія) людей устремйлся польскій воннствуюіцій шовйнйзмь.
Этнографйческая Полына, не разполагая прнроднымй богатствамч вь колвчеств^ MorymeMb сколько лнбо зам-Ьтно вліять й предоставйть ПолыііЬ выдаюіцуюся роль вь мнровомь хозяйствК не удовлетворяеть польскнхь мегаломановь. Посл-Ьднія, желая хозяйственно-экономйческое значеніе Польшй увелнчнть національнымй рессурсамй Украйнскаго, Б-ьлорусскаго й Прнбалтійскнхь Народовь, рішнлнсь наснліемь овладі>ть нміюіцнмнся вь распоряженій вышеназванныхь народовь рынкамн сырья й рынкамн сбыта готовыхь товаровь.
Кромі этйхь блйжаййшхь й непосредственныхь выгодь польскіе анекссіонйсты расчятывалй йспользовать оккупйрованныя ймй террнторін, какь барьерь, отгоражнваюіцій нэобнлуіоіцій прпродпымн богатотвамн Востокь Европы оть промышленнаго Запада.
Сд-Ьлавшнсь такнмь образомь посредннко[м]ь вь мнровой торговлі, Польша по мненію отечественныхь нмперіалнстовь, возроднть свою промышленность н займеть почетное мьсто вь ряду Велнкнхь Державь.
Рнжскій мнрь является первымь этапомь польскнхь захватчнковь, прнсвонвшнхь часть в'Ьков’Ьчныхь земель Белорусскаго н Украннскаго (Галнцкаго) Народовь.
Б'Ьлорусская обіцественность не можеть прннять Рнжскаго мнра — этаго чудовшцнаго эксперемента, заключеннаго через голову сув-ьреннаго Б-Ьлорусскаго Народа; такая сувіренность прнзнана обінмн договарнваюіцнмнся сторонамй (Польшей й Россіей) вь 1918 году й закрішлена тімь-же Рйжскймь трактатомь, четвертовавшнмь терряторію этнографнческой Б-Ьлоруссій.
Сув-ьренный Б-Ьлорусскій Народь не прнзналь й не прнзнаеть Рнжскаго мйра, вь которомь несправедлнвость й насвліе соперннчають сь безуміемь й безстыдствомь.
Сувіренный Б^лорусскій Народь не уступаль й не уступнть свойхь правь на самоопред^леніе, установленныхь международнымн законамй пережчваемой эпохй.
КНІГІ ОНЛАЙН
